هفته‌ی گذشته، دانشمندان «نخستین عکس سیاه‌چاله» را رونمایی کردند. در‌همین‌حال، عکس دیگری هم در اینترنت دست‌به‌دست و به دفعات بازنشر شد: عکس زنی جوان که دستانش را جلوی چهره‌ی خوشحال و هیجان‌زده‌اش گرفته و منتظر ظهور اولین عکس سیاه‌چاله  روی صفحه‌نمایش لپ‌تاپش بود.

این عکس متعلق به کیتی بومن، دانشمند ۲۹ ساله‌ی علوم تصویربرداری بود. بومن دانشجوی دکتری است که در پروژه‌ی تلسکوپ افق رویداد مشارکت کرد که به ثبت نخستین تصویر از سیاه‌چاله منتهی شد. او حالا به یکی از نمادهای زنان موفق حاضر در عرصه‌ی علم و فناوری تبدیل شده است.

مردم سراسر جهان حالا نام او را می‌دانند و برخی از دانشمندان و پژوهشگران که به‌خوبی از تاریخچه‌ی مشارکت زنان در عرصه‌های مختلف (علمی و...) آگاهی دارند، سریعا دست‌به‌کار شدند تا به‌کار او رسمیت ببخشند. بااین‌حال، بسیاری از کاربران رسانه‌های اجتماعی در نقش او در پروژه‌ای بزرگ‌نمایی کرده‌اند که مستلزم مشارکت گروهی چندصدنفری بود.

عکس مشهور کیتی بومن که از روز انتشار اولین عکس سیاه‌چاله تاکنون، میلیون‌ها بار در شبکه‌های اجتماعی مختلف بازنشر شده است

دکتر بومن سریعا به این ادعاها واکنش نشان داد و خاطرنشان کرد که به‌هیچ‌وجه به‌تنهایی مسئول این کشف بزرگ نبوده است؛ بلکه آنچه جهانیان شاهدش بودند، حاصل همکاری دانشمندانی از سراسر جهان بوده که توانسته‌اند با فراهم‌کردن شبکه‌ای از تلسکوپ‌های رادیویی چنین تصویر بی‌نظیری ثبت کنند.  

گفتنی است سرپرستی پروژه‌ی سیاه‌چاله را شپ دوئلمن، اخترشناس مرکز اخترفیزیک هاروارد اسمیتسونین، برعهده داشت و بیش از ۲۰۰ دانشمند، ازجمله ۴۰ زن، در آن مشارکت کردند. سارا ایسائون، دانشجوی دانشگاه رابوود هلند می‌گوید:

در هر مرحله از این پروژه‌ی شگفت‌انگیز، زنانی حضور داشتند. به‌عنوان زن حاضر در عرصه‌ی علم و فناوری، خوشایند است که الگویی برای دختران و پسران جوان باشیم.

ایسائون به گزارش‌هایی شدیدا واکنش نشان داد که این موفقیت را فقط به یک نفر نسبت داده بودند. وی دراین‌باره گفت:

آنچه به‌باور من شایسته‌ی قدردانی است، تلاش‌های متنوع و گروهی و گستردگی همکاری ما است.

دانشمندان برای ثبت عکس تاریخی از سیاه‌چاله، یعنی پدیده‌ی نجومی اسرارآمیزی که قبلا تصور می‌شد امکان تصویربرداری از آن وجود ندارد، از شبکه‌ای متشکل از ۸ تلسکوپ رادیویی در سراسر جهان بهره بردند. دانشمندان در سال ۲۰۱۷، با بهره‌بردن از این شبکه‌ی تلسکوپی مشاهدات ۱۰ روزه‌ای را از سیاه‌چاله‌ای انجام دادند که در مرکز کهکشان دوردستی موسوم به «مسیه ۸۷» قرار داشت. سپس، تلاش خود را برای پردازش این اطلاعات و تبدیل آن به تصویری واحد شروع کردند. دکتر بومن که قرار است به‌زودی به سِمَت استادیار مؤسسه‌ی فناوری کالیفرنیا منصوب شود، نقش مهمی در پردازش تصویری برعهده داشته که در آن تیم‌های مختلفی مشغول‌به‌کار بودند.

کیتی بومن به‌همراه همکارش، آندرو چائه، در‌حال‌خواندن روزنامه‌ی نیویورک‌تایمز که خبر ثبت اولین عکس سیاه‌چاله را در صفحه‌ی اول خود چاپ کرده است

بومن سرپرستی تیم توسعه‌ی الگوریتمی برای ثبت سیاه‌چاله را برعهده داشته است. این پروژه موضوع سخنرانی او در همایش تد (TED) در سال ۲۰۱۶ نیز بود. همکاران بومن گفته‌اند روشی که او و تیمش توسعه دادند، درنهایت در تصویر اخیر استفاده نشد. بومن در ابتدا پس از پخش گسترده‌ی عکسش در توییتر، فیسبوک، ردیت و دیگر وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی، اظهارنظری نکرد؛ اما بعدا در پستی در فیسبوک نوشت:

تنها یک نفر یا الگوریتمی خاص این تصویر را ثبت نکرده است؛ بلکه تحقق این امر نیازمند استعداد شگفت‌انگیز تیمی از دانشمندانی از سراسر جهان بوده است.

او در ادامه‌ی همین پست افزود:

واقعا افتخار بزرگی بود و خیلی خوش‌شانس بودم که فرصت داشتم با همه‌ی شما همکاری کنم.

برخی مشارکت کتی بومن را در پروژه‌ی سیاه‌چاله با مارگارت همیلتون، دانشمند کامپیوتری مقایسه کرده‌اند که در دهه‌ی ۱۹۶۰ در پروژه آپولو، به فرود اولین انسان روی ماه منجر شد

همچنین، دکتر بومن در پیام جمعه‌شبش به رسانه‌ها نوشت:

خیلی خوشحالم که همه به‌اندازه‌ی ما (اعضای پروژه سیاه‌چاله) هیجان‌زده‌اند و مردم داستان ما را الهام‌بخش دانستند. بااین‌حال، توجه همگانی باید معطوف یک تیم باشد نه یک نفر. تمرکز بر یک نفر به هیچ‌کس، ازجمله من، کمکی نمی‌کند.

دیگر زنان حاضر در این پروژه این رویداد تاریخی را شایسته‌ی جشن‌گرفتن دانستند. ساندرا باستامانته، مهندس و سازنده‌ی تلسکوپ گفت:

صادقانه بگویم این رؤیایی بود که به واقعیت تبدیل شد.

فریال اوزِل، استاد نجوم و اخترفیزیک در دانشگاه آریزونا است. وی در هیئت مشاوره‌ی علمی این پروژه حضور داشته و قبلا در سال ۲۰۰۰، مقاله‌ای درباره‌ی تصویربرداری از سیاه‌چاله‌ها منتشر کرده بود. وی در‌این‌باره گفت:

لحظه‌ای شیرین بود که تا مدت‌ها در یادها باقی خواهد ماند.

کیتی بومن هنگام سخنرانی در همایش تد در سال ۲۰۱۶. دکتر بومن در این همایش درباره‌ی نحوه‌ی تصویربرداری از سیاه‌چاله صحبت کرده بود

دکتر اوزِل روز پنجشنبه به خبرنگاران گفت از علاقه‌ی مردم به نقش‌آفرینی زنان در عرصه‌های علمی بسیار هیجان‌زده است؛ اما او بر نقش زنان و مردان دیگر نیز تأکید می‌کرد. این، شامل یکی از دانشجویان مردش می‌شد که چندین‌بار به قطب جنوب سفر کرده بود؛ جایی‌که یکی از تلسکوپ‌های پروژه‌ی سیاه‌چاله نیز در آنجا مستقر است.

 اوزِل گفت:

فکر می‌کنم اینکه اعتبار این کار را به یک زن یا مرد و پیر یا جوان بدهیم، به مشارکت گروهی‌مان ضربه می‌زند.

 پِن شپارد، یکی از اعضای سازمان غیرانتفاعی Girls Inc است که درزمینه‌ی آموزش‌های بعد از مدرسه به زنان جوان برای حمایت در حوزه‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضی فعالیت می‌کند. به‌گفته‌ی شپارد، داستان دکتر بومن در صنعتی سروصدا کرد که در آن، زنان کمتر حضور دارند و در دنیایی که مشارکت‌های علمی زنان به‌لحاظ تاریخی اغلب نادیده گرفته می‌شود.

او گفت:

این فرصتی بود تا یک زن نقشی مهمی ایفا کند و در این نقش از او قدردانی شود. این مهم است که دختران و پسران جوان، زنان را نیز به‌عنوان دانشمند ببینند و بپذیرند و باور داشته باشند خودشان نیز می‌توانند وارد عرصه‌های علمی شوند.

ایسائون می‌گوید می‌فهمد چرا عکس دکتر بومن به‌صورت ویروسی در دنیای اینترنت پخش شد:

 ما هم این عکس را دوست داریم؛ چون او (دکتر بومن) بسیار خوشحال به‌نظر می‌رسد.

ایسائون در ادامه گفت:

 وقتی اولین تصویر سیاه‌چاله را دیدم، از هیجان به‌خود لرزیدم. به‌همین‌دلیل، تصور می‌کنم ژست بومن هنگام مشاهده‌ی تصویر، به‌خوبی احساس همه‌ی ما در آن لحظه را نشان می‌دهد.