یک محقق دانشگاهی با همکاری بخش صنعت، موفق به ارائه شیوه‌ای جدید برای تشخیص دقیق روغن‌ اصل از روغن‌های ترکیبی شد.

 یکی از مشکلات پیش رو در زمینه واردات و خرید محصول روغن‌های گرانقیمت مانند روغن زیتون یا محصولات حاوی این روغن‌ها که صحت و اصالت آن از ارزشمندی خاصی برخوردار است، چگونگی شناسایی و کسب اطمینان نسبت به اصالت محصول است.

تا کنون روش‌های مختلفی برای شناسایی اصالت روغن‌های ذی‌قیمت و شناسایی اختلاط‌های احتمالی آنها با سایر روغن‌ها به کار گرفته شده است، برخی از این روش‌ها بر پایه ترکیبات شیمیایی موجود در روغن مثل اسیدهای چرب آن است؛ این روش‌ها دارای مزایا و معایب مختص به خود است و امروزه در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اما همین روش‌ها دارای برخی نواقص در تشخیص قطعی اختلاط‌ها هستند.

روش‌های جدیدتری نیز هستند که بر پایه‌ی ژنتیک و ماده‌ی وراثتی - گیاهی که روغن از آن به دست آمده - استوار است و می‌تواند به حل مشکلات روش‌های قبلی کمک کند و به تشخیص قطعی روغن اضافه شده به روغن اصلی بینجامد.

اما در روش جدید به کار گرفته شده از سوی دکتر غزال نعمتی، دانش‌آموخته دوره دکتری تخصصی بهداشت و کنترل مواد غذایی از دانشگاه تهران که در قالب رساله دکتری خود تحت عنوان «تشخیص برخی از روغن‌های گیاهی در چربی شیر به روش PCR» به انجام رسیده است، در بخش نخست، به شناسایی ماده وراثتی به دست آمده از استخراج روغن‌های مختلف پرداخته شده است.

در روغن‌ها،‌ ماده وراثتی باقی می‌ماند که با استفاده از ابزار و روش‌های مختلف، این مقدار کم ماده وراثتی به شکل کار آمد استخراج، تخلیص و تکثیر می‌شود.

دکتر نعمتی در گفت‌و‌گو با خبرنگار پژوهشی ایسنا گفت: این روش با استفاده از کیتی انجام می‌شود که به همین منظور و در قالب همکاری بخش دانشگاه و صنعت،‌ توسط موسسه «انتقال سامانه های زیست محیطی (MBST) » ساخته شده است.

وی گفت: نکته مهمی که وجود دارد این است که در دنیا کیتی که بتواند اصالت تمام روغن‌ها را شناسایی کند و از میزان کم روغن، ماده وراثتی کارآمد و قابل تکثیر را استخراج کند وجود ندارد و معمولا از کیت‌هایی که مصارف دیگر دارد (مثل کیت استخراج ماده وراثتی از مدفوع یا کیت استخراج ماده وراثتی از گیاه) استفاده می‌شود. این کیت‌ها با توجه به این که مختص خود روغن نیست، گاهی در تشخیص اشتباه عمل می‌کنند.

بر اساس این تحقیق، کیت مختص شناسایی اصالت روغن، با هدف دستیابی به روش واحدی برای استخراج ماده وراثتی تمیز و کارآمد طراحی شده و مورد آزمون قرار گرفته است .

وی ادامه داد: در بخش دوم تحقیق،‌ به صورت تجربی، به کره، روغن گیاهی افزوده شد. این کار نیز در جهت سنجش کارایی روش طراحی شده برای محصولات لبنی مثل کره صورت پذیرفت و حساسیت و قدرت سنجش روش در نمونه کره مورد آزموده شد.

این محقق گفت: در این قسمت نیز حساسیت کار بسیار دقیق بود بطوریکه تا میزان 5 درصد روغن گیاهی اضافه شده به کره با استفاده از این روش قابل تشخیص بود.

به گفته وی، سنجش روغن گیاهی از کره افزوده شده به این روش، برای اولین بار در جهان انجام شده و استخراج ماده وراثتی از روغن با این وسعت ( تعداد روغن‌های مختلف و روش‌های مورد استفاده)، روشی پیشرو محسوب می‌شود.

به گزارش ایسنا،‌این کار تحقیقاتی توسط دکتر غزال نعمتی در قالب رساله دکتری به راهنمایی دکتر ابوالفضل کامکار و دکتر پرویز شایان و مشاوره دکتر افشین آخوندزاده و دکتر نگین نوری انجام شده است.

شیوه جدید محقق دانشگاهی برای تشخیص دقیق روغن‌ اصل از روغن‌های ترکیبی