به نقل از اسپیس،  فضاپیمای "پراگرس 67"(Progress 67)  که محتوی سه تن مواد غذایی و تجهیزات مورد نیاز در ایستگاه فضایی بود، از پایگاه فضایی "بایکونور"(Baikonur) در قزاقستان به فضا پرتاب شد.

طبق برنامه این محموله روز جمعه ساعت 18:12 به وقت تهران به ایستگاه فضایی خواهد رسید.

این فضاپیما به مدت شش ماه به ایستگاه فضایی متصل خواهد ماند و در ماه سپتامبر جدا شده و وارد جو زمین می‌شود تا نابود شود.

پراگرس گونه‌ای از فضاپیمای باربری یک‌بارمصرف روسی است.

فضاپیماهای باربری پراگرس از سال ۱۹۷۸ و به دنبال در مدار قرار گرفتن ایستگاه فضایی "سالیوت-۶" (Salyut-6 ) که به دو لنگرگاه مجهز بود، برای رساندن سوخت، غذا، لوازم یدکی و دیگر وسایل مورد نیاز فضانوردان به کار گرفته شد.

این فضاپیما که بر پایه سفینه‌های "سایوز"(Soyuz) ساخته شده، می‌تواند تا حدود سه تن بار را به مدار زمین ببرد.

با بکارگیری فضاپیمای باربری پراگرس، روس‌ها توانستند کار تدارکات و ارسال مواد مورد نیاز فضانوردان ساکن ایستگاه‌های فضایی را به طور مرتب انجام دهند و به این ترتیب فضانوردان ایستگاه‌های مداری سالیوت و بعد از آن مجتمع مداری  "میر"(Mir)، رکوردهای جدیدی از طول مدت اقامت در فضا را به دست آوردند که بالاترین آنها ۴۳۷ شبانه روز بود.

از سال ۱۹۷۸ تاکنون حدود ۱۴۰ فضاپیمای باربری پراگرس کار تجهیز و تدارکات ایستگاه‌های فضایی سالیوت، میر و ایستگاه فضایی بین‌المللی را برعهده داشته‌اند.

 

 

 برج "گرنفل" لندن در بامداد دیروز چهارشنبه 244 خرداد دچار حریق شد.  این ساختمان دارای 24 طبقه است و ماموران آتش‌نشانی با بیش از 40 دستگاه خودروی اطفای حریق از پایگاه‌های مختلف شهر برای کمک به ساکنان و فرونشاندن آتش به محل اعزام شدند. ساختمان با ۱۲۰ آپارتمان مسکونی در منطقه کنزینگتون شمالی سال گذشته با ۱۰ میلیون پوند هزینه بازسازی شد.

این آتش‌سوزی بار دیگر خاطره تلخ آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو را برایمان یادآور کرد و این سوال بار دیگر ذهنمان را مشغول کرد که چرا 16 آتش‌نشان در این حادثه جان خود را از دست دادند.

به گفته دکتر فریبرز ناطق الهی، محقق مدیریت بحران، در حادثه پلاسکو ما بر عکس حادثه لندن عمل کردیم؛ به این معنی که از طبقات بالا اقدام به تخریب ساختمانی کردیم که خودش پایداری لازم را نداشت.

مقایسه "پلاسکو" و "گرنفل"

فریبرز ناطقی الهی، عضو هیات علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به آتش سوزی برج گرنفل لندن انگلستان افزود: این ساختمان یک برج 244 طبقه و دارای سیستم بتنی مسلح و به احتمال قوی دارای دیوارهای برشی است.

ناطق الهی ادامه داد: از نمای ساختمان آنطور که دیده می‌شود، حدود 10 تا 12 ستون در هر وجه آن نصب شده است و این امر به معنای آن است که باید تعداد زیادی ستون در کل ساختمان وجود داشته باشد که ما به اصطلاح به آن «نامعینی بالا» می‌گوییم.

به گفته وی این ستون‌ها موجب می‌شود که پایداری ساختمان در برابر نیروهای وارده بیشتر باشد، در حالی که در ساختمان پلاسکو یک سازه فلزی و فاقد سیستم «نامعینی» بوده است؛ به این معنی که تعداد ستون‌های داخلی 4 تا 6 ستون بوده که بار اصلی ساختمان بر روی آنها قرار داشته است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله اضافه کرد: از آنجایی که ساختمان پلاسکو فولادی بود، به سرعت در آتش از بین رفت و ساختمان به طور کامل فروریزش کرد؛ ولی در برج لندن شاهدیم که پس از گذشت 9 ساعت از زمان آتش سوزی همچنان پایدار است.

وی با تاکید بر اینکه تصور من بر این است که این سازه تا پایان آتش‌سوزی پایدار باقی خواهد ماند، خاطر نشان کرد: در هر صورت بر اثر این نوع آتش‌سوزی‌ها باید ساختمان را تخریب کرد و به نظر می‌رسد که این ساختمان قابل مقاوم سازی نخواهد بود؛ چراکه وسعت حادثه بسیار زیاد است.

ناطق الهی با بیان اینکه این برج لندن در سال 1970 ساخته شده است، ادامه داد: نمای این ساختمان به تازگی تعویض شده است که این نماها متاسفانه به تازگی مورد استفاده قرار گرفته‌اند، بسیار حساس به آتش بوده و کافی است یک آتش سوزی در این نماها رخ دهد که باعث آتش‌سوزی مهیب خواهد شد.

وی با بیان اینکه این نوع آتش سوزی در ساختمان شهید تندگویان عسلویه رخ داده است،‌ گفت: از آنجایی که این ساختمان بتنی بود، سازه بعد از آتش سوزی باقی ماند که به تازگی من مقاوم‌سازی آن را تمام کردم.

این محقق مدیریت بحران، آتش سوزی ساختمان تندگویان عسلویه را در نما دانست و نوع نمای آن را از نوع نمای برج لندن توصیف و اظهار کرد: این آتش سوزی به داخل نفوذ نکرده بود و ما توانستیم آن ساختمان را مقاوم سازی کنیم.

تفاوت نظم و برنامه‌ریزی مدیریت بحران در تهران و لندن

ناطق الهی افزود: آنطور که از تصاویر آتش‌سوزی برج لندن به نظر می رسد، علی رغم داشتن نامعینی بسیار بالای این ساختمان، این ساختمان بعد از آنکه توسط مهندسان سازه بررسی دقیق شد و آتش نشان‌ها تمام اتاق‌ها را تخلیه کردند، من اطمینان کامل دارم که در یک عمل منظم و برنامه‌ریزی شده‌ای این سازه به طور کامل تخریب خواهد شد.

وی به بیان نحوه مدیریت بحران حادثه آتش سوزی لندن پرداخت و اضافه کرد: در ساعات اولیه این حادثه 120 پزشک و مددکار در صحنه حاضر بودند و علاوه بر وجود تعداد زیادی آمبولانس، بیش از 120 آتش‌نشان و پس از گذشت یک ساعت مرکزی در نزدیکی برج ایجاد شد تا افرادی که آشنایی دارند که در این برج ساکن هستند، به این مرکز مراجعه و آمار آنها را اعلام کنند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله با بیان اینکه این برج برای افراد بی بضاعت ساخته شده بود، گفت: این ساختمان در متراژ زیاد ساخته شده بود؛ از این رو افراد زیادی در این برج ساکن بودند، به گونه ای که بر اساس آمارها 125 خانوار (حدود 500 نفر) در آن ساکن بودند.

ناطق الهی با اشاره به روند امداد رسانی به نجات یافتگان، خاطر نشان کرد: کل منطقه مسدود شده و کسی عکس و فیلمبرداری نمی‌کند و تمام موضوعات مطرح از سوی دو نفر یکی مسؤول آتش نشانی و دیگری رییس حفاظت از شهر لندن اعلام می‌شود و هیچ خبری از هیچ منبع دیگر منتشر نمی‌شود.

وی تاکید کرد: بر اساس اعلام این مسوولان، اولویت اول آنها نجات جان مردم و آتش نشان ها تعیین شده است که برای این امر تیمی از متخصصان، ساختمان را مونیتور می‌کنند تا به محض بیشتر شدن دامنه حادثه، آتش نشان‌ها را به خارج محل هدایت کنند.

این محقق با بیان اینکه اینها دقیقا تمام کارهایی است که ما در تهران در حادثه پلاسکو برعکس انجام دادیم، تاکید کرد: من بارها و بارها اعلام کردم که در مدیریت بحران هدف نجات جان مردم است، نه تخریب و آواربرداری.

وی با تاکید بر اینکه نجات و آواربرداری دو فلسفه جداگانه دارد، اظهار کرد: در زمانی وارد حادثه‌ای می‌شویم که قصد آواربرداری کنیم و در زمانی دیگر هدف ما نجات جان مردم تا آخرین لحظه ممکن است و ما در حادثه لندن شاهدیم که همواره در حال مونیتور کردن حادثه هستند و در صورتی که ساختمان ناپایدار باشد، جان آتش نشان‌ها نسبت به جان افراد گرفتار در آتش در اولویت قرار می‌گیرد.

ناطق الهی با تاکید بر اینکه در صورتی ناپایداری ساختمان اولویت قرار دادن جان آتش نشان‌ها به عنوان یک اصل پذیرفته شده است، گفت: در حادثه لندن دو درس به ما آموخت که امیدوارم همه ما آن را یاد بگیریم. یکی آنکه سازه‌ها با هم متفاوت است. سازه پلاسکو فلزی با نامعینی بسیار کم و فاقد سیستم اطفای حریق و برج لندن بلندتر از پلاسکو، ولی دارای نا معینی بالا و محل آتش سوزی از نما بوده که رفتن از نما به داخل طولانی‌تر و مشکل‌تر خواهد شد.

وی با بیان اینکه برج لندن پایداری زیادی دارد و به نظر من این ساختمان پایداری کافی دارد تا آتش نشان‌ها بتوانند 4 طبقه بالایی را تخلیه کنند، ادامه داد: از سوی دیگر احتمال می‌رود که سهل انگاری از سوی پیمانکار در زمینه انباشت مواد شیمیایی صورت گرفته است که این امر باید بعد از اطفای حریق بررسی شود.

ناطق الهی با بیان اینکه بر اساس گفته‌ها سیستم‌های هشدار در بسیاری از طبقات قطع شده بود، بر ضرورت توجه به استفاده از سیستم‌های هشدار و اطفای حریق تاکید کرد.

اطفای حریق در ایران و لندن

عضو هیات علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به نحوه اطفای حریق در دو حادثه تهران و لندن، با تاکید بر اینکه در حادثه پلاسکو عملیات اطفای حریقی صورت نگرفت، توضیح داد: در حادثه پلاسکو آب را از طبقات بالای ساختمانی که خودش با مشکلات پایداری دست و پنجه نرم می‌کرد، وارد کردیم و با این اقدام شرایط بدتر شد؛ چراکه با اضافه شدن آب بار ساختمان اضافه‌تر و ناپایداری آن بیشتر شد.

وی ادامه داد: ولی در آتش سوزی برج گرنفل لندن، اجازه داده شد تا طبقات بالاتر بسوزد؛ چراکه همه حرارت به صورت دودکشی به سمت بالا می‌رود؛ از این رو از این ویژگی حرارت استفاده شد تا طبقات بالا بسوزد.

به گفته این محقق، مدیریت بحران این رویکرد موجب خواهد شد تا انرژی آتش در طبقات بالا کاهش یابد و همزمان با آن طبقات پایین تخلیه شود که در این زمینه نیز موفق عمل شده است.

ناطق الهی با تاکید بر اینکه انگلستان یکی از بهترین سیستم‌های اطفای حریق را دارد و بهترین دانشگاه‌های این کشور دانشجو در این زمینه پذیرش می‌کنند، اظهار کرد: اگر دقت کرده باشید آتش نشان‌ها آب را به بخش‌های میانی ساختمان می‌ریزند و از طبقات بالا شروع نکردند و به افراد در طبقات بالا نیز اعلام شده است که در طبقات بالا بمانند تا با استفاده از «هلی‌برد» به آنها امدادرسانی شود.

افسوس‎هایی که بعد از پلاسکو باقی ماند

این محقق در پاسخ به این سوال که اگر با همین روش در پلاسکو اقدام می‌کردیم، احتمال تخریب ساختمان وجود داشت یا خیر، پاسخ داد: در ابتدا ما باید می‌دانستیم که سازه‌های فلزی بعد از 2 تا 3 ساعت فرو می‌ریزد و محال است که چنین سازه‌ای فرو نریزد. ما باید می‌دانستیم که در پلاسکو بعد از 2.5 ساعت همه آتش نشان‌ها را از ساختمان خارج می‌کردیم؛ چراکه جان آتش نشان‌ها در اولویت است.

وی اضافه کرد: بعد از خارج کردن آتش نشان‌ها باید با بلندگو اعلام می‌شد که افراد باقی مانده در ساختمان خارج شوند؛ چراکه نمی‎توانیم جان افراد زنده را به افرادی که نمی‌دانیم در چه شرایطی هستند، ترجیح دهیم.

ناطق الهی تاکید کرد: اولویت ما در حادثه پلاسکو این بود که آتش نشان‌ها کار امدادرسانی را انجام دهند، ولی بعد از وخیم شدن حادثه از ساختمان خارج شوند که ما این کار را انجام ندادیم، ضمن آنکه در آواربرداری دقت‌های لازم را نداشتیم؛ چراکه در پلاسکو ما برای نجات جان‌ها نرفتیم، بلکه رفتیم برای آواربرداری.

این محقق پژوهشگاه بین المللی زلزله به گفته‌های رییس آتش نشانی لندن اشاره کرد و گفت: زمانی که از وی درباره مسایل گوناگون سوال می‎شد، به صراحت پاسخ داد که در حال حاضر اولویت من نجات جان مردم و آتش نشان‌ها است، در صورتی که ما در حادثه پلاسکو از طبقات بالا اقدام به تخریب کردیم.

نیروهای آتش نشانی که نجات جان آنها در اولویت حادثه گرنفل است

ناطق الهی نتیجه این اقدام را شهادت تعداد زیادی از آتش نشان‌ها دانست.

وی با تاکید بر اینکه این موضوعات مباحث پایه‌ای مدیریت بحران است، یادآور شد: من در سال 1376 دو کتاب منتشر و در آن تمام این مسایل را با جزئیات تبیین کردم، حال اگر نمی‌خواهند به این مسایل توجه شود، نمی‌دانم باید چه کاری انجام شود.

ناطق الهی با اشاره به گفته یکی از مسؤولان شهرداری در زمینه استخدام 56 هزار نفر در شهرداری تهران، با طرح این سوال که مگر قرار است شهر تهران توسعه یابد، گفت: سال‌های سال است که دانشمندان داخلی و خارجی و افراد متخصص و غیر متخصص فریاد می‌زنند که تهران نباید توسعه یابد؛ چراکه توسعه این شهر به معنی کشتن مردمی که برای حضور در این شهر دعوت می‌شوند.

این عضو هیات علمی پژوهشگاه زلزله توسعه شهر تهران را به معنی دعوت کردن مردم به این شهر دانست و یادآور شد: این امر باعث می‌شود که این افراد در صورت بروز حوادث، جان خود را از دست بدهند و این مسایل سال‌ها است که در جلسات این موضوع مطرح می‌شود و به نظر می‌‎رسد مشکل ما باور این نوع مسایل است.

وی تاکید کرد: برای رسیدن به باور این حقیقت، باید زلزله منجیل و بم را به یاد بیاوریم و در این صورت می‌توانیم تصاویر اجساد را در تلویزیون‌ها نشان دهیم و مردم را برای عزاداری دعوت کنیم، البته اگر در آن زمان تلویزیونی وجود داشته باشد. از این رو دو راهکار در پیش رو نداریم؛ یا اقدام کنیم و یا عزاداری کنیم.

 به نقل از گیزمگ، محققان شرکت "انویدیا"(Nvidia) موفق به طراحی یک سامانه برای پهپادها شدند که در مکان‌هایی که امکان استفاده از  GPS وجود ندارد با استفاده از پردازش تصویری و یادگیری ماشین اقدام به مسیریابی می‌کند.

محققان این شرکت به جای ساخت یک پهپاد جدید از یک پهپاد آماده استفاده کردند و ماژول هوشمند موسوم به "جتسون تی‌ ایکس 1" ( Jetson TX1) را به همراه دو دوربین به آن اضافه کردند تا سامانه تکمیل شود.

در حال حاضر این پهپاد در حال گذراندن مراحل آزمایشی است و پس از دریافت تاییدهای نهایی می‌تواند برای عملیات‌های امداد و نجات در شرایط محیطی صعب‌العبور مورد استفاده قرار بگیرد.

این پهپاد که می‌تواند در ارتفاع‌های پایین نیز پرواز کند در مناطقی که پوشش GPS کافی نباشد با استفاده از سامانه هوشمند و دوربین خود مسیر را پیدا می‌کند و همچنین می‌تواند برای شناسایی کابل‌های آسیب‌دیده زیر آب نیز مورد استفاده قرار بگیرد.

این پهپاد قابلیت شناسایی موانع و تغییر مسیر برای جلوگیری از برخورد را دارد و می‌تواند اهداف مشخصی را با ردیابی سیگنال آنها دنبال کند.

مکان‌هایی مانند تونل‌ها، دره‌ها، فضای میان ساختمان‌های بلند و مهمتر از همه، جنگل‌های انبوه و کوهستان‌ها مواردی هستند که این پهپاد می‌تواند در آنها خدمات ارائه دهد.

مطمئنا مسیریابی در جنگل برای این سامانه هوشمند مشکل‌تر است چرا که در بسیاری از موارد مناظر و نقاط مختلف در جنگل به هم شبیه هستند.

در حال حاضر این پهپاد در جنگل‌های سوئیس و کوهستان آلپ مورد ارزیابی قرار گرفته است و سازندگان، نتایج را بسیار امیدوارکننده و مثبت اعلام کرده‌اند.

 به نقل از نیواطلس، تقریبا همه به این نکته اذعان دارند که انرژی هیدروژنی در آینده به عنوان مهمترین منبع انرژی پاک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حال اگر قرار باشد برای تولید این انرژی از انرژی خورشید به جای برق استفاده شود، میزان بهینه بودن و پاکی این انرژی چند برابر می‌شود.

گاز هیدروژن به دلیل نداشتن آلودگی یک منبع پایدار برای سوخت محسوب می‌شود. این گاز پس از سوختن صرفا آب تولید می‌کند و تنها مشکل آن استفاده از سوخت‌های فسیلی برای تولید آن است که محققان استرالیایی راه حلی برای آن ارائه کرده‌اند.

محققان دانشگاه "RMIT" موفق به ساخت نوعی رنگ برای نمای خانه‌ها شده‌اند که می‌تواند با استفاده از نور خورشید و رطوبت محیط، انرژی هیدروژنی تولید کند.

این رنگ با استفاده از ترکیبی مشابه ژل سیلیکونی که برای جذب رطوبت به کار می‌رود، تولید شده است.

این ترکیب که مولیبدن سولفید مصنوعی نام دارد می‌تواند به عنوان یک نیمه‌رسانا مورد استفاده قرار بگیرد و رطوبت را از محیط جذب کند و مولکول‌های آب را به هیدرژن و اکسیژن تفکیک کند.

تیم تحقیقاتی با ترکیب این ماده با تیتانیوم اکسید موفق شدند از نور خورشید نیز برای تولید انرژی با استفاده از این رنگ استفاده کنند.

دکتر "توربن دانک"( Torben Daeneke.) محقق ارشد این پروژه گفت: تیتانیوم اکسید یک رنگ‌دانه سفید است که در تولید رنگ به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد و حال این ماده ساده زمانی که به مولیبدن سولفید اضافه شود، دیواره‌های خانه را به محل جذب و تولید انرژی پاک تبدیل می‌کند.

وی افزود: برای بهبود کارایی این سامانه نیازی به پاشیدن آب و یا مرطوب کردن محیط نیست و حتی مناطقی که از منابع آبی دور هستند نیز می‌توانند از این فناوری استفاده کنند.

مرحله بعد این تحقیق تولید مخازنی برای ذخیره انرژی تولید شده است.

نتایج این تحقیق در نشریه علمی ACS Nano منتشر شده است.

 به نقل از بی‌بی‌سی، در حال حاضر ۱۴۰ سد هیدروالکتریک آماده یا در حال ساخت در آمازون وجود دارد و برنامه احداث ۴۲۸ سد دیگر نیز در جریان است.

محققان می‌گویند این سدها می‌توانند به پویایی شبکه رودخانه‌ای آمازون آسیب بزنند و حیات هزاران گونه منحصر به فرد را به خطر بیاندازند.

پروفسور "ادگاردو لاتروبس"(Edgardo Latrubesse) از دانشگاه تگزاس در صدر این گزارش نوشته است: جهان در آستانه از دست دادن پرتنوع ترین تالاب کره زمین است.

حوزه رودخانه آمازون مساحتی معادل 6.1 میلیون کیلومتر مربع را اشغال کرده است و بزرگترین و پیچیده‌ترین شبکه رودخانه‌ای کره زمین محسوب می‌شود.

این منطقه به ناحیه‌ای کلیدی برای احداث سدهای هیدروالکتریک تبدیل شده است.

اما این تحقیق نشان می‌دهد که تلاش برای دستیابی به انرژی‌های تجدیدپذیر در حاشیه آبراه‌های آمازون می‌تواند به مشکلات متعددی منجر شود.

گروهی از محققان از کشورهای مختلف جهان که در تدوین این گزارش نقش داشته‌اند بیش از هرچیز نگران حرکت طبیعی رسوب در این آبراه‌ها هستند.

رسوبات منبع حیاتی مواد غذایی برای جانداران در تالاب آمازون است و در عین حال بر جریان و حرکت آب تاثیر می‌گذارد.

پروفسور لاتروبس نوشته است: رسوب یعنی یک رودخانه چطور کار می‌کند، چگونه حرکت می‌کند و از چه طریقی زمین‌های تازه و محیط زیست را احیا می‌کند.

به گفته این محقق بررسی‌های زیست محیطی فعلی برای هر سد جداگانه انجام شده است و به تحقیق در تاثیر آنها بر مناطق مجاور می‌پردازد. با این همه او تاکید کرده که به رویکردی گسترده‌تر در این تحقیق نیاز است.

لاتروبس گفت: مشکل اینجاست که هیچ‌کس به دنبال بررسی مشکلات متواتری که احداث این سدها در کل مجموعه آمازون ایجاد می‌کند نیست.

محققان وضعیت رودهای مدریا، مارانون، و یوکایالی را که هر سه از انشعاب‌های آمازون هستند نگران کننده خوانده‌اند.

به گفته آنها این سه رودخانه مامن گونه‌های منحصربه‌فرد زیادی هستند و حتی اگر بخش کوچکی از برنامه احداث اجرا شود در خطر خواهند بود.

پروفسور لاتروبس گفته است هزاران گونه تحت تاثیر قرار می‌گیرند و در خطر انقراض هستند.

به گفته او به دلیل غیرقابل بازگشت بودن تاثیر سدسازی در این منطقه، باید مخاطرات این احداث پیش از اجرا بررسی شود.

این تحقیق در نشریه علمی Nature به چاپ رسیده است.