محققان آزمایشگاه پیشران جت ناسا در حال مطالعه برای استفاده از بزرگترین شی موجود در منظومه شمسی به عنوان تلسکوپ هستند.

در طرح پیشنهادی این محققان قرار است از نور خورشید به عنوان یک عدسی قدرتمند استفاده شود.

بر اساس نظریه نسبیت اینشتین اشیای بسیار حجیم فضای اطراف خود را مجبور به گردش به دور خود کرده و مسیر حرکت آنها را خم می‌کنند و این موضوع در رابطه با نور نیز صادق است. در شرایط مشخصی این نور خم شده می‌تواند خاصیت بزرگ‌کنندگی و تلسکوپی به وجود آورد.

به این پدیده همگرایی گرانشی گفته می‌شود و منجمان با استفاده از خواص آن توانسته‌اند سیاره فراخورشیدی کپلر 425 بی را در فاصله چند صد میلیون سال نوری از زمین کشف کنند.

این طرح با وجود نقاط قوت خود چالش‌های فنی بزرگی نیز دارد.

مهمترین چالش پیش روی محققان ناسا این است که برای استفاده از نور خورشید به عنوان لنز این تلسکوپ باید در فاصله‌ای حدودا 550 برابر فاصله زمین تا خورشید مستقر شود و در حال حاضر دورترین شیء ساخته دست بشر از زمین فضاپیمای "وویجر 1" است که چهل سال پس از پرتاب به فاصله ای 137 برابر فاصله زمین تا خورشید رسیده است.

چالش بزرگ بعدی محدودیت زاویه دید از سطح زمین است و مکان آن در فضاست.

با وجود این چالش‌ها در صورت عملیاتی شدن این تلسکوپ کیفیت تصاویر دریافتی از سیارات فراخوررشیدی بسیار بهتر می‌شود، در حال حاضر کیفیت تصاویر در دسترس از این سیارات در حد چند پیکسل است، حال آنکه با استفاده از این تکنیک می‌توان تصاویری با کیفیت 1000 در 1000 پیکسل دریافت کرد و بزرگنمایی فوق‌العاده بهتری نیز در تصاویر داشت.

باید دید در آینده چه اخباری از این طرح منتشر می‌شود.

به نقل از اسپیس، فضاپیمای کاسینی این تصویر را در فاصله 41 هزار و 230 کیلومتری این قمر و در آخرین گذر خود بر آن گرفته است.

کاسینی در این گذر 10 تصویر از "میماس" گرفته است که در آنها نیمی از این قمر با نور خورشید که از طرف زحل به آن منعکس شده، روشن شده است.

قمر "میماس" نزدیکترین قمر به زحل نیز محسوب می‌شود و یکی از پرچاله‌ترین سطوح را در بین سیاره‌ها و قمرهای منظومه شمسی دارد.

این قمر هر 22 ساعت و 37 دقیقه یکبار به دور زحل می‌چرخد و یک فاصله 4800 کیلومتری را در حلقه‌های زحل به‌ وجود آورده است. جنس این قمر بیشتر از آب منجمد و سنگ است.

ماموریت فضاپیمای کاسینی از سال 2004 آغاز شده است و ماه‌های پایانی خود را سپری می‌کند. ماموریت این فضاپیما تا سپتامبر 2017 ادامه خواهد داشت و پس از آن به سطح زحل سقوط خواهد کرد.

این ماموریت با همکاری ناسا، آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی ایتالیا انجام شده است.

 به نقل از اسپیس، محققان آژانس فضایی اروپا اعلام کرده‌اند که فضاپیمای کاسینی قطر یخ روی این اقیانوس را در حدود دو کیلومتر تخمین زده است.

نیکلاس آلتوبلی از اعضای تیم تحقیقاتی گفت: این مطالعه می‌تواند سرآغاز کشف مناطقی در قمرهای یخی این سیاره گازی غول‌پیکر باشد که امکان وجود حیات در آنها وجود دارد.

 وی افزود: در صورتی که میزان بالا بودن اقیانوس موجود در انسلادوس به درستی محاسبه شده باشد، می‌توان با استفاده از رادارهای صوتی و ارسال امواج به آن از میزان دقیق نزدیکی این اقیانوس به سطح قمر اطمینان حاصل کرد.

در سال 2005 فضاپیمای کاسینی نشانه‌هایی از وجود یخ و مولکول‌های ارگانیک را در قطب‌ جنوبی این قمر پیدا کرد که محققان معتقدند منشا آنها همین اقیانوس مدفون در یخ است.

بررسی‌ها نشان‌ می‌دهد که دما در چند متر پایین‌تر از سطح این قمر در حدود منفی 213 درجه سانتی‌گراد است که 20 درجه گرمتر از دمایی است که تا به حال برای آن در نظر گرفته می‌شده است.

این قمر به همراه قمر مشتری موسوم به اروپا یکی از کاندیدهای وجود حیات در منظومه شمسی است.

نتایج این تحقیق در مجله علمی Nature Astronomy منتشر شده است.

 جهاد دانشگاهی که نهادی عمومی و غیردولتی زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی است و در پی فرمان حضرت امام خمینی (ره) در سال 59 تشکیل شده است، در حوزه‌های مختلف پژوهش و فناوری، فرهنگی، آموزش و تجاری‌سازی فناوری و اشتغال دانش آموختگان فعالیت می‌کند. گسترش تحقیقات و شکوفایی روحیه تتبع و استعدادها در سطح جامعه برای نیل به خوداتکایی، توسعه امور فرهنگی در سطح جامعه از طریق همکاری با حوزه، دانشگاه و سایر مراجع و نهادهای فرهنگی به خصوص برای نسل جوان و گسترش طرح‌های کاربردی و نیمه صنعتی از طریق پیوند با مراکز علمی و تحقیقاتی به منظور به‌کارگیری نتایج پژوهش از اهداف این نهاد است.

در سال جاری این نهاد شاهد رویدادها، موفقیت‌ها، فعالیت‌ها و اقدامات متعددی بوده که به همت جهادگران این نهاد صورت پذیرفته است که در ادامه بخشی از مهمترین‌ها از نظر می‌گذرد:

انتخاب مجدد دکتر طیبی برای ریاست جهاد دانشگاهی

دکتر سید حمیدرضا طیبی در جلسه هیات امنای جهاددانشگاهی که سوم آبان ماه برگزار شد، با کسب 9 رای از مجموع 9رای ماخوذه به اتفاق آرا، برای سومین بار به عنوان رییس جهاددانشگاهی انتخاب شد و در جلسه 788، بیست و پنجم آبان ماه شورای عالی انقلاب فرهنگی و بنا به پیشنهاد هیأت امنای جهاد دانشگاهی، ریاست دکتر حمیدرضا طیبی بر این نهاد به اتفاق آرا تصویب شد.

انتخاب سه عضو هیأت امنای جهاددانشگاهی

در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر روحانی رییس جمهوری، دکتر شاهوردی، دکتر قرنفلی، دکتر ایمانی خوشخو به عنوان اعضای هیات امنای جهاددانشگاهی انتخاب شدند.

رونمایی

در سال جاری این نهاد در واحدهای مختلف خود موفق به رونمایی از «داروی گیاهی ملیتروپیک(کنترل آلزایمر)» پژوهشکده گیاهان دارویی و «اولین خانواده باکتریایی کشور» مرکز ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران با حضور وزیر بهداشت، رونمایی از «پر قدرت‌ترین فرستنده FM» کشور توسط واحد خواجه نصیر و «نخستین جلد مجموعه ایرانی _ آموزشی زبان انگلیسی» شد.

بازدیدها

بازدید وزیر اطلاعات از توانمندی ها و فعالیت های پژوهشگاه رویان، بازدید دکتر نوبخت، دکتر علی آبادی مدیرعامل شرکت مپنا، وزیر بهداشت،  درمان و آموزش پزشکی، فرمانده نیروی دریایی ارتش و ... از دستاوردهای جهاددانشگاهی در مجتمع تحقیقاتی شهدای این نهاد، بازدید دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی از دو خبرگزاری ایسنا و ایکنای جهاددانشگاهی و دیدار اعضای ایسنا با دکتر ولایتی نیز در سال جاری صورت گرفت.

فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه

از فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه این نهاد نیز می‌توان به «بومی‌سازی ادوات کنترل و VRCC توربین‌های بادی» توسط محققان جهاددانشگاهی، «تجاری‌سازی تور پرورش آبزیان» توسط جهاد دانشگاهی واحد صنعتی امیر کبیر، «تولید کربن فعال» توسط محققان جهاددانشگاهی اصفهان، «راه‌اندازی اولین مرکز وب پژوهی کشور در دانشگاه علم و صنعت»، «شناسایی جلبک قرمز با کاربرد فناورانه» توسط محققان مرکز ذخایر ژنتیکی و زیستی، «تدوین آنتی‌بادی با فعالیت دوگانه برای از بین بردن سلول‌های توموری» توسط پژوهشگاه سرطان جهاددانشگاهی و «تولید نیمه صنعتی داروی سکته قلبی» توسط محققان رویان اشاره کرد.

«بومی‌سازی سیستم کنترل دور برای الکتروموتوری ولتاژ متوسط توان بالا» توسط واحد علم و صنعت، «ساخت دستگاه دیتالاگر برای اندازه‌گیری آنلاین دما و رطوبت» در هرمزگان، «وارد شدن سلول‌درمانی پژوهشگاه رویان به فاز بالینی»، «ساخت و راه‌اندازی کشش سطحی (IFT)» در پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی، «راه‌اندازی گاوداری با تکنیک نوین تولید جنین بُز» توسط پژوهشگاه ابن سینا، «ثبت اختراع فرمولاسیون تولید قارچ دارویی خوراک شاه صدف»، «تولید کورکومین از زردچوبه با خلوص بالا»، کسب دانش فنی تولید «کنسانتره فلوئوریت عیار اسیدی» با ایجاد افزوده 400 درصدی توسط واحد تریت مدرس، «آغاز طرح اصلاح گردو»، «طراحی و ساخت نسل سوم آب‌سازهای رطوبتی» توسط واحد هرمزگان و «افتتاح مجتمع تحقیقاتی جهاددانشگاهی چهارمحال و بختیاری» نیز از دیگر فعالیت‌های پژوهشی است.

موفقیت‌ها

«بومی‌سازی تعلیق‌کننده نفت و شیرین‌سازی نفت خام میدان آب تیمور» توسط پژوهشکده شیمی، «حرکت نخستین اتوبوس آزمایشگاه سیار سلول‌های بنیادی برای همه» به همت پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی، «کسب رتبه سوم پژوهش‌های کاربردی سی‌امین جشنواره بین المللی خوارزمی» توسط جهاد دانشگاهی واحد خواجه نصیرالدین طوسی، «انتخاب فصلنامه گیاهان دارویی جهاددانشگاهی» در بین مجلات علوم پزشکی جشنواره رازی و «ذخیره‌سازی هزارمین رده سلولی در بانک سلول‌های انسانی و جانوری» توسط مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی را می‌توان بخشی از موفقیت‌های این نهاد دانست.

همایش، گردهمایی و جشنواره‌ها

برپایی «نمایشگاه دستاوردهای تجاری‌سازی فناوری و اشتغال دانش آموختگان جهاددانشگاهی» در سازمان برنامه و بودجه، برگزاری و اهدای جوایز «هفدهمین جشنواره بین‌المللی رویان»، «گردهمایی روسای جهاددانشگاهی»، «هفتاد و هشتمین گردهمایی معاونان فرهنگی جهاددانشگاهی»، «دوازدهمین گردهمایی معاونان پشتیبانی واحدهای سازمانی جهاددانشگاهی»، «چهل و سومین گردهمایی معاونان آموزشی جهاددانشگاهی و رؤسای مراکز آموزش علمی کاربردی»، «چهل و هفتمین گردهمایی معاونان پژوهشی سازمان‌ها، پژوهشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها، واحدها و مراکز جهاد دانشگاهی سراسر کشور»، «همایش فرهنگ دانشگاهی و نهادینه شدن گفتمان علم در راستای تحقق نقشه جامع علمی کشور» توسط پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی، «بیست و سومین جشنواره کتاب سال دانشجویی»، «پنجمین دوره مسابقات ملی مناظره دانشجویی» و «یازدهمین دوره طرح ملی ایران مرز پرگهر»، «یازدهمین همایش ملی علمی - فرهنگی خلیج فارس»، «همایش بررسی راهکارهای پیشگیری از سرقت علمی»، «کنفرانس ملی حفاظت محیط زیست»، اختتامیه «شانزدهمین دوره پایان‌نامه سال دانشجویی و مسابقه دفاع سه دقیقه‌ای پایان‌نامه‌های دانشجویی» و «اولین همایش بین‌المللی مطالعات میان رشته‌ای قرآن کریم» از دیگر فعالیت‌های اعضای این نهاد در سال جاری است.

بر اساس اعلام روابط عمومی جهاددانشگاهی، تدوین برنامه ششم توسعه جهاد دانشگاهی و انعقاد قرارداد همکاری مشترک بین جهاد دانشگاهی و شورای عالی استان‌ها از دیگر فعالیت‌های انجام شده توسط اعضای این نهاد است.

سید رضا طباطبایی روز گذشته درآیین «یک تولد، یک نهال» در مجتمع تحقیقاتی جهاد دانشگاهی واحد استان قم در منطقه جنت آباد، تاکیدات رهبر معظم انقلاب در خصوص افزایش رشد جمعیت را مورد توجه قرار داد و گفت: متاسفانه رشد جمعیت ایران نسبت به پنج سال گذشته، صفر درصد بود که یک تهدید جدی است.

وی افزود: باید توجه داشت که جامعه به سرعت به سمت پیرشدن حرکت می‎کند که قطعا آفت‎های بسیاری را نیز با خود به همراه خواهد داشت و با این روند قطعا با آن مواجه خواهیم شد.

طباطبایی با بیان اینکه یکی از اقشار درگیر این مساله، اقشاری هستند که درگیر ناباروری بوده‌اند، تصریح کرد: 2 و نیم درصد خانواده‌ها دچار این معضل هستند که اگر یارانه مناسبی به آنها در این زمینه داده شود، قطعا می‌‏توانند در مقابل این آسیب اجتماعی موفق باشند.

معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد استان قم، گفت: اگر چه بسته طرح تحول سلامت ویژه زوج‎های نابارور در سال جاری مطرح شد، ولی با توجه به هزینه‎های فراوان این بخش باید حمایت‎های بیشتری از زوج‎ها به عمل آید.

طباطبایی عنوان کرد: معتقد هستیم که هزینه‎های درمان ناباروری بسیار بالا است و همین مساله ناباروری عامل بسیاری از طلاق‎ها در کشور است، زیرا فرزند باعث رونق خانواده خواهد شد.

وی هدف دیگر این اجرای این طرح در منطقه جنت آباد را مورد توجه قرار داد و گفت: در حال حاضر استان قم با کویر بزرگی مواجه است که شهر و استان را تهدید می‎کند.

معاون پژوهشی جهاددانشگاهی واحد استان قم خاطرنشان کرد: بیابان و کویر افسانه نیست، بلکه خطری است که هر لحظه ما را تهدید می‏‌کند و منشا گرد و خاک قم، کشور عراق نیست؛ بلکه همین کویرها است که ما را احاطه کرده است.

طباطبایی اظهار کرد: متاسفانه از سنت‎های نیک گذشتگان خود دورشده‎ایم؛ همان سنت‎هایی که به نام هر کودک درختی کاشته می‎شد و آن کودک، مسؤولیت‎پذیرانه از آن درخت نگهداری می‎کرد.

وی گفت: در گذشته تعامل پیشینیان با طبیعت بسیار بهتر، نیکوتر و سالم‌تر بود؛ امروزه ما آسیب‎های زیادی به طبیعت وارد می‎کنیم ولی در گذشته با کاشت درخت هم به مردم خدمت و هم طبیعت را بالنده‎تر می‎کردند.

 به نقل از دیلی میل، وقتی در دهه ۷۰ میلادی هواپیمای کنکورد پرواز خود را آغاز کرد می‌توانست فاصله بین لندن تا نیویورک را در کمتر از سه ساعت بپیماید اما با توجه به شکست دیوار صوتی و صدای مهیب آن در روی زمین از ماموریت کنار گذاشته شد.

حال محققان دانشگاه جرج میسون آمریکا اعلام کرده‌اند به طراحی کامل هواپیمای مافوق صوتی که آلودگی صوتی نداشته باشد بسیار نزدیک شده‌اند و نمونه کامل شده آن را تا سال ۲۰۲۳ رونمایی خواهند کرد.

ساموئل هاموند از اعضای تیم تحقیقاتی دانشگاه جرج میسون گفت: این هواپیما می‌تواند صنعت هواپیمایی را متحول کند و مطالعات ما نشان می‌دهد با فناوری‌های کاهش صدا ما قادر به ساخت این هواپیماها خواهیم بود.

وی افزود: با پیشرفت‌هایی که در زمینه صنعت هواپیمایی اتفاق افتاده است و با استفاده از رایانه‌های قدرتمندتر و قطعات سبک‌تر می‌توان هواپیماهای سریع‌تر و بهینه‌تری تولید کرد.

پیش ازاین ایرباس نیز اعلام کرده بود که برای ساخت یک هواپیمای مافوق صوت موسوم به AS۲ برنامه‌ریزی کرده است. ظرفیت این هواپیما ۱۲ نفر بوده و می‌تواند مسافت ۹۸۰۰ کیلومتری را با سرعت ۱۹۶۰۰ کیلومتر بر ساعت بپیماید.