به‌زودی، ممکن است نیاز به چیزی جز یک دستگاه صفحه‌نمایش لمسی قابل دسترس و مجموعه داده‌های موجود برای ایجاد ابزارهای پیش‌بینی قدرتمند نداشته باشید. دستاورد جدیدی از تحقیقات پژوهشگران MIT و دانشگاه براون، قابلیتی را به سیستم داده تعاملی خود با نام «Northstar» افزوده است که می‌تواند به سرعت مدل‌های مختلف یادگیری ماشین تولید کند. بنابراین با استفاده از خروجی این مدل‌های یادگیری ماشین و مجموعه داده‌های موجود می‌توان پیش‌بینی‌های مفید و موثری در حوزه‌های مختلف انجام داد.

برای شفاف‌تر شدن این دستاورد جدید، به نمونه‌هایی که این پژوهشگران ارائه کردند، توجه کنید.

نمونه اول: پزشکان می‌توانند از این سیستم برای پیش‌بینی در مورد احتمال ابتلای بیماران به بیماری‌های خاص براساس تاریخ پزشکی بیماران استفاده کنند.

نمونه دوم: صاحبان کسب‌و‌کار نیز می‌توانند از تاریخچه اطلاعات فروش خود برای پیش‌بینی دقیق‌تر، با سرعت بیشتر و بدون نیاز به حجم بالایی از تجزیه و تحلیل دستی از چنین سیستمی بهره‌مند شوند.

پژوهشگران این ویژگی جدید سیستم Northstar را «دانشمند داده‌ای مجازی» که به اختصار (VDS) خوانده می‌شود، نامیدند. به نظر می‌رسد این سیستم را واقعا می‌توان جایگزین انسان کرد، به‌خصوص در جاهایی که انسان‌ها به هر دلیلی به‌راحتی در دسترس نیستند. برای نمونه، مطب‌های پزشکی یا کسب‌و‌کارهای کوچک و حتی متوسط نیاز به کارمند دانشمند داده‌ای ندارند. حتی، کافی‌شاپ‌هایی که ‌به‌طور مستقل در مالکیت اداره می‌شوند و خرده‌فروشان نیز به این نوع بینش دسترسی نخواهند داشت.

این ابزار جدید با استفاده از تکنیک‌های خودکار یادگیری ماشین‌ ساخته شده است و باعث می‌شود تعداد افراد بیشتری به فناوری هوش مصنوعی دسترسی داشته باشند.  

Northstar حاصل بیش از چهار سال مطالعه و تحقیق است که می‌تواند یک کانواس (canvas) خالی‌ و آماده ارائه دهد که سازگار با چندین پلتفرم مختلف است. کانواس یا بوم، ابزاری است که به‌عنوان رابط کاربری اجازه ‌می‌دهد مدل کسب‌و‌کار خود را توصیف، طراحی و اختراع کنید، آن‌ را به چالش بطلبید یا تغییر دهید. بنابراین کاربران می‌توانند مجموعه داده‌های خود را در این سیستم که به‌صورت جعبه‌هایی در این رابط کاربری نمایش داده می‌شود، آپلود کنند. کاربران می‌توانند به‌راحتی اطلاعات خود را به قسمت مرکزی کانواس بکشند و آن‌ها را رها کنند و سپس خطوط اتصال هر مجموعه داده را رسم کنند تا نشان دهد که باید با کدام الگوریتم انتخاب‌شده توسط کاربر در ترکیب با یکدیگر پردازش شود.

بنابراین، پزشکان می‌توانند به لحاظ نظری مجموعه داده‌ای را که میزان متابولیسم بیماران را مشخص کرده است و مجموعه‌ای دیگر که سن بیمارن را مشخص کرده را داشته باشند، سپس به‌کمک آن استنتاج کنند که در چه مواردی بیماری‌های خاص با دخالت دو عامل پدید می‌آیند.

با ویژگی جدید دانشمند داده‌ای مجازی، کاربران می‌توانند اطلاعات ورودی را برای تولید پیش‌بینی ترکیب کنند. همچنین، از تجزیه و تحلیل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی در سراسر این عوامل ترکیبی برخوردار شوند.

پژوهشگران با طراحی سیستم VDS درواقع به سریع‌ترین سیستم یادگیری ماشین خودکار تابه‌امروز دست پیدا کرده‌اند. نکته کلیدی درباره سیستم VDS این است که هرکسی به‌راحتی می‌تواند از آن استفاده کند. در قدم بعدی، پژوهشگران درحال بهبود گزارش خطا در این سیستم هستند تا اطمینان حاصل کنند کاربران غیرمتخصص به‌راحتی می‌توانند با این رابط کاربری فعالیت کنند؛ همچنین شاخص‌های روشنی را زمانی‌که تحلیل اشتباهی انجام می‌دهند، دریافت کنند تا اگر در دفعات بعد با چنین مشکلی مواجه شدند، بتوانند خودشان مشکل را حل کنند.

ناسا به‌تازگی در تاریخ ۲۵ ژوئن (چهارم تیر) یک ساعت اتمی شگفت‌انگیز را سوار بر موشک فالکون هوی اسپیس‌ایکس به فضا ارسال کرد. محموله‌ی سازمان فضایی آمریکا به‌عنوان مأموریتی نمایشی درون مدار قرار گرفته است و قصد دارد نحوه‌ی اکتشاف فضا به‌دست انسان را متحول کند.

ساعت اتمی دیپ اسپیس (Deep Space Atomic Clock) که به‌دست آزمایشگاه پیش‌رانش جت (JPL) توسعه یافته، نسبت به ساعت‌های اتمی مورد استفاده روی زمین و همچنین نسخه‌هایی که هم‌اکنون روی ماهواره‌های مختلف نظیر انواع ارائه‌دهنده‌ی GPS نصب شده‌اند، مدلی ارتقایافته و آماده‌ی کار در فضا به‌شمار می‌آید.

ناسا در بیانیه‌ای گفت ساعت اتمی جدیدش ناوبری فضاپیماها به سمت اجرام دوردست نظر مریخ را خودکارتر می‌کند. دانشمندان امیدوار هستند با به‌کارگیری ساعت اتمی دیپ اسپیس، به دقت بالایی در تعیین موقعیت فضاپیما دست یابند. این مسئله به فضاپیما امکان خواهد داد تا متکی به خود و بدون برقراری ارتباط چندان با زمین، درون اعماق فضا سفر کند. به‌گفته‌ی ناسا، ساعت اتمی جدید، پیشرفتی بزرگ در نحوه‌ی ناوبری کنونی فضاپیماها رقم خواهد زد.

اما نحوه عملکرد ساعت اتمی دیپ اسپیس چگونه است؟ اخترشناسان درحال حاضر از ساعت‌ها برای ناوبری در فضا استفاده می‌کنند و بدین منظور سیگنالی را به فضاپیما می‌فرستند که به زمین بازگردانده می‌شود. زمانی‌که در رفت و برگشت این سیگنال سپری می‌شود، فاصله‌ی فضاپیما از زمین را به دانشمندان می‌گوید. از آنجا که سیگنال با سرعت نور سفر می‌کند؛ دانستن فاصله‌ی فضاپیما تنها به یک محاسبه‌ی ساده نیاز دارد. دانشمندان با ارسال سیگنال‌های متعدد در طول زمان، می‌توانند مسیر فضاپیما، یعنی محلی که در آن بود و نقطه‌ای که بدان خواهد رفت را محاسبه کنند.

اما به‌گفته‌ی ناسا، به‌منظور اطلاع از موقعیت فضاپیما با حاشیه‌ی خطای بسیار پایین، اخترشناسان به ساعت‌های بسیار دقیقی نیاز دارند که بتوانند تا میلیاردم ثانیه را اندازه‌گیری کنند. آن‌ها همچنین نیازمند ساعت‌هایی هستند که به‌شدت پایدار باشند. در اینجا، «پایداری» به نحوه‌ی اندازه‌گیری پیوسته‌ی یک واحد از زمان توسط ساعت اشاره دارد. ممکن است تصور کنید که ساعت‌ها همیشه طول یکسانی از زمان را به‌عنوان یک «ثانیه» اندازه می‌گیرند؛ اما ساعت‌ها تمایل دارند که کشیده شوند و به‌تدریج زمان‌های طولانی و طولانی‌تری را به‌عنوان یک ثانیه نشان دهند. اخترشناسان برای اندازه‌گیری موقعیت فضاپیما در فضای دوردست، نیاز به این دارند که ساعت‌های اتمی‌شان آنچنان پایدار باشند که دقت بسیار بالایشان را در طول روزها و هفته‌ها از دست ندهند.

ساعت‌های امروزی از جمله آن‌هایی که روی مچ دستمان بسته می‌شوند، تا انواع به‌کاررفته در ماهواره‌ها، اغلب زمان را با استفاده از نوسان‌ساز کریستال کوارتز نگه می‌دارند. به‌گفته‌ی ناسا، وقتی روی کریستال‌های کوارتز ولتاژ اعمال شود، در فرکانسی دقیق نوسان می‌کنند و نوسان‌سازهای ساخته‌شده با آن‌ها نیز از همین مزیت بهره می‌گیرند. نوسان‌ها یا ارتعاش‌ها همانند پاندول در ساعت‌های پاندول‌دار قدیمی عمل می‌کنند.

اما طبق استانداردهای ناوبری فضایی، ساعت‌های کریستال کوارتز به‌هیچ‌وجه پایداری بالایی ندارند. آن‌ها ممکن است پس از ۶ هفته به‌اندازه‌ی یک میلی‌ثانیه‌ی کامل‌ (یک‌هزارم ثانیه) خطا داشته باشند که این مقدار در سرعت نور به‌معنای ۳۰۰ کیلومتر اختلاف خواهد بود. به‌گفته‌ی ناسا این میزان بالا از خطا،‌ تأثیر بسیار بالایی در اندازه‌گیری یک فضاپیمای درحال‌حرکت با سرعت زیاد خواهد داشت.

ساعت‌های اتمی به‌منظور ایجاد پایداری بهتر، نوسان‌سازهای کریستال کوارتز را با انواع معینی از اتم‌ها ترکیب می‌کنند. ساعت اتمی دیپ اسپیس ناسا از اتم‌های جیوه استفاده خواهد کرد و خطای آن پس از چهار روز، کمتر یک نانوثانیه (یک‌میلیاردم ثانیه) و پس از ۱۰ سال کمتر از یک میکروثانیه (یک‌میلیونم ثانیه) خواهد بود. به‌گفته‌ی ناسا، ۱۰ میلیون سال طول می‌کشد تا خطای این ساعت به یک ثانیه‌ی کامل برسد.

ساعت‌های اتمی از مزیت ساختار اتم‌ها بهره می‌گیرند که ترکیبی از هسته شامل پروتون‌ها و نوترون‌هایی است که توسط الکترون‌ها احاطه شده‌اند. اتم‌های هر عنصر، ساختاری متمایز با تعداد متفاوت پروتون در هسته خود دارند. با اینکه تعداد الکترون‌های هر نوع اتم می‌تواند تغییر کند، الکترون‌ها سطوح مشخصی از انرژی را دراختیار دارند و تکان‌خوردن مقدار دقیق آن انرژی می‌تواند باعث برانگیختگی الکترون به سطوح بالاتر انرژی در اطراف هسته شود.

انرژی لازم برای این جهش برای هر عنصر منحصر‌به‌فرد است و با تمامی اتم‌های آن عنصر سازگار است. اریک بورت، فیزیکدان ساعت اتمی در آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا در بیانیه‌ای گفت:

این حقیقت که اختلاف انرژی بین این مدارها مقداری دقیق و ثابت است، مولفه‌ی اصلی در عملکرد ساعت‌های اتمی به حساب می‌آید. به همین دلیل ساعت‌های اتمی فراتر از سطح ساعت‌های مکانیکی عمل می‌کنند.

ساعت‌های اتمی در اصل می‌توانند خود را تصحیح کنند. در یک ساعت اتمی، فرکانس نوسان‌ساز کوارتز به فرکانسی تبدیل می‌شود که به مجموعه‌ای از اتم‌های یک عنصر ویژه اعمال شده است. اگر فرکانس صحیح باشد، موجب خواهد شد که بسیاری از الکترون‌های موجود در اتم‌ها به سطوح بالاتری از انرژی جهش کنند. اما اگر این‌گونه نباشد، جهش‌های کم‌تری از الکترون‌ها رخ می‌دهد. سپس ساعت مقدار خطای فرکانس نوسان‌ساز کواتز و مقدار لازم جهت تصحیح آن را درمی‌یابد. این اصلاح در ساعت اتمی دیپ اسپیس هر چند ثانیه محاسبه و روی نوسان‌ساز کوارتز اعمال می‌شود.

ویژگی‌های منحصربه‌فرد ساعت اتمی دیپ اسپیس به همین‌جا ختم نمی‌شود. این ساعت نه‌تنها از اتم‌های جیوه استفاده می‌کند، بلکه از یون‌های باردار جیوه بهره می‌گیرد.

از آنجا که یون‌ها، اتم‌هایی هستند که بار الکتریکی دارند، می‌توانند در یک تله الکترومغناطیسی به دام بیفتند و ازاین‌رو، اتم‌ها با دیواره‌های محفظه خلأ برهم‌کنش نمی‌کنند. یکی از مشکلات متداولی که با اتم‌های خنثی در ساعت‌های اتمی معمولی به وجود می‌آید، همین است. وقتی اتم‌های خنثی با دیواره‌های خلأ برهم‌کنش می‌کنند، تغییرات محیطی از قبیل دما می‌توانند تغییراتی در خود اتم‌ها ایجاد کنند و به نوبه خود باعث خطا در فرکانس شوند.

به‌گفته‌ی ناسا، ساعت اتمی دیپ اسپیس در معرض این‌گونه تغییرات محیطی قرار نمی‌گیرد و ۵۰ برابر پایدارتر از ساعت‌های نصب‌شده بر ماهواره‌های GPS است. اکنون که ساعت اتمی به فضا پرتاب شده است، دانشمندان در طول روزها و ماه‌های پیش‌رو، به بررسی و آزمایش دقت ساعت در مدار خواهند پرداخت.

سبد محصولات حرفه‌ای Geforce RTX انویدیا امروز با معرفی سه کارت گرافیک گیمینگ جدید با عنوان Super به‌روز شد. بدین ترتیب شایعات متعددی که مدت‌ها در مورد عرضه‌ی نسخه‌ی Super سه کارت گرافیک دسکتاپ RTX 2070 ،RTX 2060 و RTX 2080 وجود داشت، به واقعیت پیوست. سرعت کارت‌های جدید Super نسبت به مدل‌های اصلی RTX تا حدی بهبود یافته و در همان رده‌ی قیمتی عرضه خواهد شد.

بنا به‌گفته‌ی انویدیا، کارت‌های سری Super در مقایسه با مدل‌های اصلی RTX به‌طور متوسط ۱۵ درصد سریع‌تر است و در بهترین حالت و بسته به تجهیزات در دسترس، شاهد دستیابی به سطوح عملکردی بین ۲۰ تا ۲۵ درصد بهتر از آن‌ها خواهیم بود. ‏انویدیا مدل RTX 2060 Super را این‌بار به‌جای ۶ گیگابایت حافظه‌ی رم به ۸ گیگابایت رم بسیار سریع GDDR6 مجهز کرده و در مدل RTX 2080 Super از حافظه‌ی گرافیکی GDDR6 با سرعت ۱۵.۵ گیگابایت بر ثانیه (به‌جای 14GBps) کرده است.

انویدیا قیمت کارت‌های جدید 2070 و 2080 سری Super را نسبت به مدل‌های اصلی تغییر نداده است؛ بدین ترتیب حداقل قیمت این دو کارت به ترتیب ۴۹۹ دلار و ۶۹۹ دلار خواهد بود.‏ انویدیا برای کارت گرافیک RTX 2060 Super برچسب قیمت ۳۹۹ دلاری در نظر گرفته که ۵۰ دلار گران‌تر  از مدل مرجع این کارت است.

تاریخ عرضه دو کارت 2060 و 2070 از سری Super نهم ژوئیه (۱۸ تیر) و تاریخ عرضه‌ی کارت RTX 2080 Super بیست‌وسوم ژوئیه (۱ مرداد) خواهد بود. ‏انویدیا در بخشی از برنامه‌ی فروش کارت‌های Super خود، باندلی را معرفی کرده که شامل ۲ بازی رایگان Control و Wolfenstein: Youngblood است. هر دو بازی از مزایای رهگیری پرتو بهره‌مند شده‌اند و تابستان امسال عرضه خواهند شد.

با معرفی محصولات جدید Super، سبد محصولات RTX انویدیا کمی شلوغ و پیچیده شده و انویدیا برای اجتناب از سردرگمی مصرف‌کنندگان، کارت‌های جدید خود را پس از مقایسه طبقه‌بندی کرده است. بنا به اطلاعات ارائه‌شده توسط انویدیا، کارت گرافیک RTX 2080 TI همچنان پرچم‌دار رده‌بالای محصولات RTX بوده و کاربران در شرایط فعلی نیازی به ارتقاء آن نخواهد داشت. از سوی دیگر کارت گرافیک جدید RTX 2080 Super عملکردی بهتر از کارت‌های RTX 2080 و Titan Xp دارد. کارت RTX 2070 Super دراین‌میان عملکردی بهتر از GeForce 1080 TI داشته، اما کندتر از کارت RTX 2080 است. انویدیا در حال حاضر این اطمینان را به وجود آورده که هیچ‌یک از کارت‌های جدید RTX Super از لحاظ عملکرد بر کارتی با نام‌گذاری عددی بالاتر از سری مرجع، پیشی نگیرد. بنابراین می‌توان سبد کلی RTX را ترکیبی از کارت‌های مرجع و نسخه‌های قوی‌تر Super در نظر گرفت و کارت گرافیک RTX 2080 TI را به‌عنوان بهترین کارت از این سری دانست که تاکنون کارتی روی دست آن نیامده است.

‏انویدیا می‌گوید به‌مرور زمان دو کارت گرافیک RTX 2070 Super و RTX 2080 Super جایگزین مدل‌های قدیمی‌تر RTX 2070 و RTX 2080 خواهد شد. این شرکت قصد دارد کارت مرجع RTX 2060 را همچنان به‌عنوان مقرون‌به‌صرفه‌ترین کارت در سبد محصولات RTX که از مزایای معماری تورینگ بهره‌مند است، حفظ کند. کارت RTX 2060 همچنان با قیمتی حدود ۳۴۹ دلار عرضه خواهد شد. ممکن است شرکای تجاری انویدیا برای بهبود فضای فروش محصولات جدید Super، در هفته‌های آینده از قیمت کارت‌های استاندارد RTX 2080 و 2070 بکاهند. بنا به گزارش‌ها در دسترس، ‏انویدیا در آینده‌ مدل‌های قدرتمندتر Super Ti دو کارت 2080 و 2070 را نیز با تراشه‌های کاملا جدید روانه‌ی بازار خواهد ساخت.

زمانی‌که مایکروسافت درحال کار روی نسخه‌ی فعلی ویندوز ۱۰ بود و خبر از کار هم‌زمان روی نسخه‌ی بعدی ویندوزداد، باعث گیج شدن خیلی از کاربران شد که هدف و برنامه‌ی مایکروسافت از این حرکت چیست؟ خوشبختانه مایکروسافت امروز توضیحات کافی در این مورد ارائه داده است که در ادامه به آن می‌پردازیم.

درواقع ویندوز ۱۰ نسخه‌ی 10 19H2 به‌روزرسانی بزرگی برای نسخه فعلی ویندوز ۱۰ نخواهد بود، بلکه بیشتر یک به‌روزرسانی جزئی است که روی بهبود عملکرد ویندوز، ویژگی‌های سازمانی و ارتقاء کیفیت ویندوز  تمرکز دارد.

جان کی‌بل در وبلاگ مایکروسافت توضیح می‌دهد که به‌روزرسانی 10 19H2 به‌عنوان یک به‌روزرسانی تجمعی برای کاربران ویندوز ۱۰ منتشر خواهد شد و این موضوع به این معنی است که کاربرانی که از نسخه‌ی ماه مه ویندوز ۱۰ استفاده می‌کنند، آن را به‌صورت یک به‌روزرسانی کم‌حجم و دقیقا همانند به‌روزرسانی‌های ماهیانه‌ی ویندوز دریافت می‌کنند. بااین‌حال کاربرانی که از نسخه‌ی قدیمی ویندوز ۱۰ استفاده می‌کنند، باید این به‌روزرسانی‌ها را به‌صورت منظم و به ترتیب دریافت کنند.

مایکروسافت از امروز  آزمایش نسخه‌ی جدید ویندوز ۱۰ با کدنام 19H2 را شروع کرده است. نکته مهم برای دریافت این به‌روزرسانی این است که کاربران باید حتما تنظیمات بخش دریافت نسخه‌ی ایسنایدر را روی Slow بگذارند تا قادر به دریافت این نسخه باشند. مایکروسافت می‌گوید به‌دلیل کنترل ویژگی‌ها و کیفیت این به‌روزرسانی، تمام ویژگی‌ها به‌صورت هم‌زمان برای کاربران فعال نیست و ممکن است کاربران ویژگی‌های جدید را بعد از به‌روزرسانی به نسخه‌ی اینسایدر مشاهده نکنند.

مایکروسافت تاریخ مشخصی برای ارائه این به‌روزرسانی اعلام نکرده، هرچند که می‌گوید هدفش ارائه این به‌روزرسانی در ماه سپتامبر است.

اگر علاقمند به تست ویژگی‌های جدید ویندوز ۱۰ هستید، همین حالا می‌توانید ازطریق تنظیمات ویندوز اینسایدر کامپیوتر خود را به بیلد جدید آزمایشی یعنی 18362.10000 ارتقا دهید. توجه داشته باشید که نسخه‌های آزمایشی دارای باگ هستند و ممکن است به فایل‌های شما صدمه بزند.

شرکت AMD در نمایشگاه کامپیوتکس ۲۰۱۹ سهم عمده‌ای از اخبار را به خود اختصاص داد. آن‌ها عرضه‌ی نسل بعدی معماری Zen را در مرکز اخبار خود قرار دادند و توجه بسیاری از کاربران و کارشناسان را جلب کردند. به‌علاوه به‌روزرسانی‌هایی هم در خطوط تولید رایزن و اپیک مطرح شد که در سطح خود حائز اهمیت بودند. از دیگر اخبار و اتفاقات پیرامون AMD در نمایشگاه کامپیوتکس می‌‌توان به استفاده‌ی کامل آن‌ها از فناوری چیپت در تولیدپردازنده اشاره کرد. به‌علاوه فناوری RDNA هم برای نسل بعدی گرافیک‌ها موسوم به ناوی (Navi) استفاده خواهد شد.

شاید مهم‌ترین خبر پیرامون AMD در نمایشگاه گذشته، به‌روزرسانی بهره‌وری پردازنده‌های مصرف‌کننده‌ی رایزن باشد. استفاده از چیپلت‌های ۷ نانومتری و پردازنده‌هایی با ۱۲ هسته و قیمت نصف پردازنده‌های ۱۲ هسته‌ای اینتل، اخبار مهم دیگر پیرامون سری رایزن بودند. AMD بنچمارک‌هایی از پردازنده‌های جدید خود نمایش داد که قدرت بالاتر را در فرکانس‌های پایین‌تر ثابت کرد. شرکت ادعا می‌کند که پردازنده‌هایش به‌خاطر استفاده از فناوری Node پردازشی جدید و همچنین قابلیت‌های درون تراشه، قدرت برابر با پردازنده‌های اینتل را با مصرف برق پایین‌تر ارائه می‌کنند. پردازنده‌های جدید AMD اولین محصولات مصرف‌کننده با قابلیت اتصال PCIe 4.0 خواهند بود.

غول آمریکایی دنیای پردازنده علاوه‌بر معرفی پردازنده‌های مرکزی جدید، بخش کوچکی را نیز به پردازنده‌های گرافیکی خانواده‌ ناوی اختصاص داد. شرکت ادعا می‌کند که اولین محصولات مبتنی بر معماری RDNA‌ قابلیت رقابت با RTX 2070 را خواهند داشت. اولین کارت گرافیک با معماری جدید نیز خانواده‌ی RX5700 خواهد بود که در ماه ژوئیه به بازار عرضه می‌شود.

لیزا سو، مدیرعامل AMD پس از مراسم رونمایی از محصولات و فناوری‌های جدید با خبرنگاران مصاحبه‌ای را ترتیب داد. سوالات مصاحبه‌ها در حوزه‌های متنوعی پرسیده شد. نقشه‌ی راه AMD، بحث پیرامون فناوری‌های پردازشی، افزایش سهم شرکت در بازار، مقابله با مشکلات صنعت و برنامه‌های آتی از موضوعات مطرح‌شده در مصاحبه بودند. علاوه‌بر سو، برخی مدیران ارشد AMD هم در میزگرد حضور داشتند که بسته به سوالات مطرح‌شده، موضوعات مرتبط با خود را پاسخ دادند. در ادامه‌ی این مطلب زومیت به شرح پرسش‌ها و پاسخ‌های میزگرد مدیرعامل AMD می‌پردازیم.

رایزن و دنیای پردازنده‌های مرکزی

- علاقه و اشتیاق بالایی در جامعه‌ی کاربران کامپیوترهای شخصی پیرامون محصولات ۱۶ هسته‌ای وجود دارد. در انجمن‌های متعددی پیرامون این محصولات بحث می‌شود. آیا می‌توان ادعا کرد برخی اوقات شایعات پیرامون AMD از کنترل خارج می‌شوند؟

لیزا سو: من قطعا بیش از آنچه دیگران تصور می‌کنند، بحث‌ها و نظرات را می‌خوانم. ما بسیار خوشحال هستیم که این تعداد از افراد علاقه‌مند درباره‌ی کارهایمان کنجکاو هستند. موضوعاتی پیرامون رایزن، فناوری ناوی، فعالیت‌های ما در بخش IPC، تعداد هسته‌ها، فرکانس عملیاتی و قیمت که قطعا توجه زیادی را به خود جلب می‌کند. ما پیشنهاد‌های بسیاری از افراد گوناگون دریافت می‌کنیم. من به جرأت می‌گویم که جامعه‌ی کاربران و کارشناسان کامپیوترهای شخصی اهمیت بالایی برای تک‌تک ما دارند. ما اعتقاد داریم که محصولاتی کاملا استثنایی را به همین جامعه عرضه کرده‌ایم.

- در رویداد شما هیچ اشاره‌ای به تردریپر نشد. آیا نقشه‌ی راه را به‌روزرسانی کرده‌اید؟

لیزا سو: برخی موضوعاتی که در اینترنت پخش می‌شوند، واقعا جالب هستند. ما هیچ‌گاه نگفتیم که تردریپر را متوقف خواهیم کرد. این شایعه بسیار در اینترنت پیچیده شد. ما قطعا محصولات تردریپر بیشتری تولید و عرضه خواهیم کرد. ما علاقه‌ی زیادی به بخش فوق حرفه‌ای بازار دسکتاپ داریم. تولیدکننده‌های محتوا و کاربران نیازمند به ورک‌استیشن‌ها قطعا در برنامه‌های ما جای دارند و تردریپر هم به‌خوبی نیازهای آن‌ها را برطرف کرده است. باز هم تأکید می‌کنم که محصولات تردریپر بیشتری عرضه خواهد شد.

- با توجه به اینکه شما در پردازنده‌های اصلی خود یعنی رایزن بیش از ۲۴ ترد (Thread) دارید، آیا می‌توان نتیجه گرفت که به حوزه‌ی عملکرد تردریپر وارد شدید؟

لیزا سو: تردریپر هنوز بحش مهمی برای ما محسوب می‌شود. نسل‌های بعدی این فناوری هنوز در راه هستند. اکنون که پردازنده‌های اصلی پیشرفت زیادی داشته‌اند، پس تردریپر هم باید پیشرفته‌تر شود.

- شب گذشته اینتل ادعا کرد که بنچمارک‌ پردازنده‌های واقعی نیستند یا به بیان دیگر در دنیای واقعی کاربردی ندارند. آن‌ها سعی می‌کنند تا جامعه‌ی پردازنده از اهمیت دادن به بنچمارک‌ها دور شود. شما چه نظری در این مورد دارید؟

لیزا سو: بدون شک برای ما هم کاربرد محصولات در دنیای واقعی اهمیت زیادی دارد. البته شما برخی اوقات نیاز به مقایسه‌ی دو محصول یا فناوری دارید و به‌همین خاطر از بنچمارک استفاده می‌کنید. احتمالا متوجه شده‌اید که ما از Cinebench R15 به R20 تغییر رویه داده‌ایم. ما این کار را عمدا انجام دادیم و بنچمارک‌های جدید دشوارتر هم هستند. ما تلاش می‌کنیم تا در بخش‌های گیمینگ بنچمارک‌های کاملا روشنی ارائه کنیم.

بنچمارک‌ها اهمیت زیادی برای ما دارند چون حالتی شبیه به رقابت ایجاد می‌کنند. البته درنهایت کاربر اهمیت اصلی خواهد بود. ما هم اعتقاد داریم که انتخاب‌های متعددی براساس نیاز کاربران پیش روی آن‌ها قرار می‌دهیم. بودجه، نیازهای پردازشی، استفاده یا عدم استفاده از خنک‌کننده‌های آبی و بادی و بسیاری موارد دیگر در انتخاب‌های ما حضور دارند.

دیوید مک‌آفی از AMD: من جزئیات بیشتری به این بخش اضافه می‌کنم. آنچه در بنچمارک‌های Cinebench R20 پردازنده‌های نسل سوم رایزن دیدید، طبق همان موتوری انجام می‌شود که در Maxon Cinema 4D قرار دارد. درنتیجه بنچمارک‌ها به‌نوعی آزمایش کاربرد واقعی پردانده بوده‌اند. نمایش دوم ما هم براساس Blender آزمایش شده بود که کاربردی مرسوم در میان کاربران دارد. ما همه‌ی تلاش خود را به کار گرفتیم تا نتایج بررسی‌ها نزدیک به کاربردهای روزانه‌ی کاربران باشد و تنها از فشارهای کاری مصنوعی روی پردازنده‌ها استفاده نکنیم.

رابرت هالوک از AMD: من در AMD وظیفه‌ی انتخاب بنچمارک‌ها را بر عهده دارم و با این موضوع به‌خوبی آشنا هستم. اصلا تمایل ندارم نتایجی به جامعه عرضه شود که آن‌ها را به اشتباه بیندازد. چنین رویکردی این حس را ایجاد می‌کند که ما در خطی یکسان با کاربران قرار نداریم. درنتیجه همیشه از بنچمارک‌هایی استفاده می‌کنیم که رسانه‌ها هم در بررسی‌های خود به‌کار می‌گیرند. به‌علاوه همان نرم‌افزارهایی که کاربران و شرکت‌ها استفاده می‌کنند هم در آزمایش‌ها حضور دارند. درنهایت تلاش می‌کنیم تا تعادلی میان آزمایش‌ها برقرار کنیم تا درباره‌‌ی کارایی و قدرت محصولات صادق باشیم. هرگونه حرکت خلاف این روند، نوعی بی‌عدالتی دربرابر جامعه خواهد بود.

ری تریسینگ و پردازنده‌های گرافیکی

- کمی به جزئیات پردازنده‌های گرافیکی بپردازیم. عملکرد شما در ری تریسینگ حائز اهمین است و احتمالا در نسل بعدی کنسول‌ها هم شاهد آن خواهیم بود. قبلا اخباری درباره‌ی آن شنیده بودیم. آیا در RDNA هم از این فناوری استفاده می‌کنید؟

لیزا سو: اطلاعات بیشتری درباره‌ی RDNA ارائه خواهیم کرد که دیوید ونگ و اسکات واسون توضیحات تکمیلی آن را ارائه می‌کنند. قطعا اطلاعات تکمیلی بیشتری در رویداد E3 ارائه خواهد شد. ما در آن رویداد متمرکز بر پردازنده‌های گرافیکی، جزئیات بیشتری از نقشه‌ی راه خود ارائه خواهیم کرد.

- ری تریسنیگ ابتدا در جزئیات PS5 مشاهده شد. آیا این فناوری تنها به بهبود محصولات سونی اختصاص دارد یا به‌صورت پیش‌فرض در RDNA حضور خواهد داشت؟

لیزا سو: ما به‌روزرسانی‌های قابل‌توجهی برای سونی انجام دادیم. آن‌ها شرکای ارزشمندی در بخش پردازنده‌های شخصی‌سازی‌شده هستند و بهینه‌سازی در این بخش‌ها انجام شد. به‌هرحال ما ری تریسینگ را فناوری مهمی می‌دانیم که باید در همه‌ی خانواده‌های محصولات استفاده شود. قطعا ری تریسینگ را در محصولات متنوعی خواهیم دید. بالاخره من را مجبور کردید تا درباره‌ی این فناوری صحبت کنم!

دیوید ونگ: ما RDNA را پیش از ورود سونی شروع کردیم. من اعتقاد دارم که این فناوری انقلابی است و انعطاف لازم برای بهینه‌سازی در محصولات متنوع را دارد.

- چه برنامه‌ای برای ورود ری تریسنیگ به محصولات اصلی و بدنه‌ی بازار دارید؟

دیوید ونگ: در رویدادهای آتی بیشتر درباره‌ی ری تریسنیگ صحبت می‌کنیم. شما دراین‌باره چه تصوری دارید؟ اهمیت ری تریسینگ را برای صنعت بازی چگونه می‌بینید؟ فاکتورهای موفقیت آن چه مواردی هستند؟

خبرنگار Hexus: من فکر می‌کنم که این فناوری بیش‌ازحد زود معرفی شد. دراین‌میان انویدیا هم سهم بازار قابل‌توجهی دارد، اما تنها چند محصول محدود در سطح بالا ارائه می‌کند. فکر می‌‌کنم که حداقل یک سال باید صبر کنیم. به‌هرحال اخبار و موج حاصل از آن در دنیای قطعات سخت‌افزاری جذاب هستند، اما هنوز در رسیدن به محصول نهایی فاصله داریم.

لیزا سو: باید بدانید که ری تریسینگ یک فناوری مهم محسوب می‌شود و به‌زودی به همه‌ی محصولات ما وارد خواهد شد. به‌علاوه ما همکاری نزدیکی با اکوسیستم داریم و برای جذب حداکثری پشتیبانی آن‌ها تلاش می‌کنیم.

- فرصت موجود در بازار پردازنده‌های گرافیکی چقدر برای AMD اهمیت دارد؟

دیوید ونگ: این فرصت اهمیت بسیار زیادی برای ما دارد. من عاشق این هستم که با انویدیا رقابتی جدی داشته باشیم.

محصولات هفت نانومتری

- شما شراکت زیادی با TSMC دارید و می‌توان آن‌ها را مهم‌ترین شریک اکوسیستمی AMD نامید. با توجه به این همکاری، چه تعداد محصولات هفت نانومتری را به کمک TSMC می‌سازید و آیا وارد بازار پنج نانومتری هم خواهید شد؟

لیزا سو: ما محصولات هفت نانومتری بسیاری تولید کرده‌ایم. البته تعداد مشخصی از آن‌ها معرفی نشد. محصولات متنوعی در بازارهای سرور، کامپیوتر شخصی، پردازنده‌های گرافیکی و محصولات اختصاصی با این معماری تولید شده‌اند و خانواده‌ی محصولات مرتبط هنوز هم درحال گسترش است. ما قطعا در بحث فناوری‌های فوق‌پیشرفته عملکردی تهاجمی‌تر خواهیم داشت. نمی‌توانم جزئیات زیادی از محصولات پنج نانومتری و زمان عرضه‌ی آن‌ها ارائه کنم، اما قطعا رویکرد ما بسیار قوی خواهد بود.

- با توجه به اینکه محصولات هفت نانومتری به‌صورت مستقیم از TSMC دریافت می‌شوند و همچنین تمایل به محصولاتی همچون رایزن افزایش پیدا کرده است، آیا نگران تأمین از سوی این شرکت نیستید؟

لیزا سو: ما ارتباطی عالی با TSMC داریم. مسیر و شیوه‌ی تأمین محصولات مورد نظر ما در بازار هفت نانومتری‌ها، یکی از بهترین تجربه‌ها در میان تمامی محصولات بوده است. اکنون ما ظرفیت‌های بسیاری در این حوزه داریم.

سهم و چالش‌های بازار

- در بحث سهم بازار AMD در حوزه‌های کامپیوتر شخصی و پرداز‌های گرافیکی و دیتاسنتر، آیا هدف مشخصی در ذهن دارید؟ در بخش سرور اعلام کردید که رسیدن به درصد بازار دورقمی در ۶ فصل آتی جزو اهداف اصلی شما محسوب می‌شود. آیا در بخش‌های دیگر هم آمار و برنامه‌ی مشخصی دارید؟

لیزا سو: ما همیشه به‌دنبال افزایش سهم بازار خود هستیم. به‌همین دلیل محصولاتی عالی به بازار عرضه می‌کنیم. در بازار سرور تا ۴ یا ۶ فصل پس از پایان ۲۰۱۸ به سهم بازار دورقمی در بازار می‌رسیم. دربازار گرافیکی نیز هم در گذشته و هم حال حاضر رویکرد مناسبی داشته‌ایم. با عرضه‌ی RDNA حرکت ما قوی‌تر هم خواهد شد و درنتیجه عملکردهای آتی قطعا بهتر می‌شوند. به‌هرحال ما با تکیه بر همین فناوری‌ها و محصولات جدید، آینده‌ی روشنی را برای بخش گرافیک در نظر داریم.

وقتی به گذشته‌ی AMD در بازار کامپیوترهای شخصی نگاه کنید، ما با کمی صعود و سقوط همیشه سهم بازار دورقمی قرار داشته‌ایم. در ۶ فصل گذشته به‌لطف پردازنده‌های رایزن قدرت خود را افزایش داده‌ایم. امروز امید داریم که نسل سوم رایزن در افزایش قدرت و سهم ما از بازار مؤثر خواهد بود.

- کامپیوتکس امسال را می‌توان نمایشگاه AMD نامید. با‌وجوداین و با توجه به چشم‌انداز کلی صنعت، آیا شما نگرانی خاصی هم دارید؟ به‌هرحال وضعیت کنونی از لحاظی هم عالی و امیدوارکننده به نظر می‌رسد. آیا شما چشم‌انداز آتی را مثبت می‌بینید؟ آیا تنش‌های میان آمریکا و چین روی مشتریان تأثیر خواهد داشت؟

لیزا سو: ما در بحث محصولات تغییرات زیادی در برنامه‌ریزی‌های خود نخواهیم داشت. از این لحاظ برنامه‌ریزی‌های تصویب‌شده‌ی سه تا پنج ساله داریم. البته از لحاظ دیدگاه کسب‌وکاری امید زیادی به آینده‌ داریم و همچنین تغییرات جهانی بازار و تأثیرات آن‌ها را هم زیر نظر می‌گیریم. همه‌ی رهبران کسب‌وکار تمایل دارند که چالش‌های موجود هرچه سریع‌تر حل شود. درنهایت از دیدگاه محصولی، چالش‌ها و اخبار متفرقه تأثیری در سیاست‌گذاری‌ها نخواهند داشت.

- آیا نظری درباره‌ی وضعیت و چالش‌های هواوی دارید؟

لیزا سو: هواوی یکی از مشتریان ما محسوب می‌شود. آن‌ها کامپیوترهای شخصی خوبی با نسل اول و دوم پردازنده‌های رایزن ما تولید کردند. به‌هرحال ما یک شرکت آمریکایی هستیم و باید از قوانین کشور تبعیت کنیم. همان‌طور که گفتم، قطعا برخی موارد خاص به‌زودی حل می‌شوند، اما اکنون تنها می‌گویم که ما به قوانین آمریکا پایبند هستیم.

- با توجه به اینکه به قوانین آمریکا اشاره کردید، ارتباط خود با شرکت چینی THATIC را چگونه توصیف می‌کنید؟

لیزا سو: THATIC چندین سال پیش شکل گرفت و انتقال فناوری را در همان زمان انجام دادیم. ما شراکت خود را با آن شرکت ادامه می‌دهیم و بسیاری از کارهای تولیدی و تحقیقاتی هم در همان شرکت مشترک انجام می‌شود.

- آیا انتقال فناوری در نسل‌های آتی مانند Zen 2 و Zen 3 هم رخ خواهد داد؟

لیزا سو: اکنون هیچ‌برنامه‌ای برای انتقال فناوری‌های بیشتر نداریم. برای شفاف‌سازی بگویم که همکاری با THATIC تنها با هدف انتقال یک نسل فناوری به‌صورت مجوز انتقال انجام شد و هیچ‌گونه مجوز فناوری دیگری در برنامه وجود ندارد.

کنسول‌های بازی و فناوری ابری

- سونی، مایکروسافت و گوگل درباره‌ی بازی در فضای ابری صحبت می‌کنند، درحالی‌که بازار AMD بسیار وابسته به کنسول‌های بازی است. شما آینده‌ی کنسول‌های بازی را دربرابر بازی در فضای ابری چگونه می‌بینید؟

لیزا سو: ما اعتقاد داریم که دنیای بازی در همه‌ی اشکال به حیات خود ادامه می‌دهد. کامپیوتر شخصی، کنسول یا بازی در فضای ابری به فعالیت ادامه می‌دهند. همه‌ی پلتفرم‌‌های مذکور نیز علاوه‌بر بخش‌های دیگر به ظرفیت‌های گرافیکی قابل‌توجه نیاز دارند. افتخار می‌کنیم که در پلتفرم استادیا با گوگل همکاری داریم. پروژه‌های ابری متعدد دیگری هم وجود دارند که AMD در آن‌ها حضور دارد. 

من تصور می‌کنم که همه‌ی پلتفرم‌ها و فضاهای بازی درکنار یکدیگر حضور خواهند داشت. درواقع نمی‌توان ادعا کرد که یکی از آن‌ها دیگری را از بازار خارج می‌کند. مدل‌های کسب‌وکاری متعددی در دنیای بازی وجود دارند که بسته به موقعیت و حتی محل فعالیت شرکت‌ها تغییر می‌کنند. از نظر من بازی در فضای ابری اهمیت زیادی خواهد داشت و ما هم به سرمایه‌گذاری در این فناوری ادامه می‌دهیم. استراتژی مذکور در خانواده‌های EPYC و Radeon با قدرت پیگیری می‌شود.

تحقیق و توسعه در حوزه پردازنده

- شرکت‌های متعدد دنیای فناوری اخبار گوناگونی پیرامون فناوری‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین و توسعه در آن حوزه ارائه کرده‌اند. در بخش محصولات مخصوص مصرف‌کننده نیز اصطلاحاتی همچون رایانش استنتاجی مطرح می‌شود. AMD تاکنون اخبار خاصی پیرامون موضوعات فوق نداشته است. لطفا درباره‌ی رویکرد شرکت در این حوزه‌ها صحبت کنید.

لیزا سو: ما به معماری ناهمگون در دنیای پردازش اعتقاد داریم. به‌هرحال اگر به پردازنده‌های مخصوص مصرف‌کننده‌ی ما یا تفکر ما پیرامون محیط سیستمی، ترکیب پردازنده‌های اصلی با پردازنده‌های گرافیکی و شتاب‌دهنده‌ها و مسائل مشابه نگاهی داشته باشید، متوجه اهمیت این موضوع‌ها برای AMD خواهید شد. ما به‌صورت جدی در توسعه‌ی شتاب‌دهنده‌های یادگیری ماشین و ورود آن‌ها به محصولات خود فعال هستیم. به محض اینکه به تاریخ عرضه‌ی نهایی محصولات جدید نزدیک شویم، اخبار بیشتری پیرامون آن‌ها منتشر خواهیم کرد.

- مارک پیپرمستر (مدیر فناوری AMD) در نمایشگاه گفت که شرکت یک گروه معماری پردازنده و دو گروه اجرایی دارد. با توجه به پیشرفت‌های اخیر شرکت در تولید محصولات، آیا برنامه‌ای برای تغییر این ساختارها دارید؟

لیزا سو: در پاسخ مستقیم باید بگویم که گروه CPU قطعا بزرگ‌تر خواهد شد. البته گروه GPU هم در حال توسعه هستند و دیوید هم گروه بزرگی دارد. ما نقشه‌ی راه کاملا روشنی داریم. Zen 2 اکنون به‌عنوان محصول اصلی ما شناخته می‌شود و Zen 3 در مراحل دقیق و عمیق توسعه قرار دارد. به‌علاوه Zen 4 هم در بخش‌های توسعه دیده می‌شود.

در بخش پردازنده‌های گرافیکی اکنون تنها به نسل اول RDNA مشغول هستیم. به‌علاوه نسل‌های دیگری هم به‌صورت هم‌زمان پیگیری می‌شوند. درنتیجه مجددا باید بگویم که نقشه‌ی راه ما تغییری نمی‌کند. در همان مراحل اولیه‌ی توسعه‌ی نقشه‌ی راه تصمیم گرفتیم تا نسل‌های متعدد را به‌صورت هم‌زمان توسعه دهیم. درنتیجه نسل‌های Zen, +Zen, Zen 2 و Zen 3 همگی از اول در برنامه‌های توسعه‌ای بودند. ما در ادامه‌ی راه قطعا رویکردی تهاجمی‌تر در بازار کامپیوترهای شخصی خواهیم داشت.

- آیا AMD ظرفیت و تمایل دارد که دو نوع معماری پردازنده را برای دو سوی بازار توسعه دهد؟

لیزا سو: هنوز چنین برنامه‌ای در فرایندهای ما دیده نمی‌شود. ما از تمرکز منابع روی خانواده‌ی Zen درس‌های قابل‌توجهی آموختیم. البته ذن اکنون در بخش سرور و کامپیوترهای شخصی خصوصا از لحاظ فرکانس و قدرت و موارد مشابه تفاوت‌های بسیاری دارد؛ اما ما از پیاده‌سازی یک فناوری در بازارهای متنوع درس خوبی آموختیم. به‌همین دلیل تصور نمی‌کنم که برنامه‌ی متفاوتی برای آینده داشته باشیم.

- با توجه به اینکه در بخش محصولات اختصاصی به سمت Zen 2 و Navi حرکت می‌کنید، آیا می‌توان پروژه‌ی Renoir را تمام‌شده دانست؟

لیزا سو: این پروژه به‌خوبی دنبال می‌شود و مشکلی از لحاظ توسعه ندارد. درواقع ما هیچ صحبت خاصی هم در رویداد حاضر پیرامون Renoir نداشتیم.

جان تیلور از AMD: هیچ صحبت و اظهارنظری درباره‌ی Renoir وجود نداشت. این سؤال ورود به حوزه‌ای خارج از بحث است. درباره‌ی Renoir تنها بدانید که آن را پردازنده‌ی آتی موبایل رایزن می‌نامیم.

- به نظر می‌رسد اینتل در توسعه‌ی محصول برای مشتریان دسکتاپ با چالش‌های جدی روبه‌رو باشد. به‌همین‌دلیل آن‌ها تمرکز زیادی روی فناوری‌های Optane و تاندربولت ۳ گذاشته‌اند و احتمالا فناوری‌های مذکور را به پردازنده‌های مرکزی اضافه کنند. آیا AMD در این بخش چالشی حس می‌کند؟

لیزا سو: اول از همه بگویم که ما معماری‌های متعددی در حوزه‌ی دسکتاپ داریم. تمرکز زیادی روی افزایش قدرت پردازنده‌ها در همه‌ی حوزه‌ها اعم از سرور، دسکتاپ و لپ‌تاپ داشته‌ایم. به اعتقاد من استانداردهای باز اهمیت بالایی دارند و می‌دانید که همکاری و تعامل مناسب و زنده‌ای با دیگر تولیدکننده‌ها داریم. درنتیجه تصور نمی‌کنم که نقطه ضعفی در این زمینه وجود داشته باشد و شاید حتی بتوان آن را فرصت نامید.

ما همیشه تلاش کرده‌ایم تا کل اکوسیستم را درکنار یکدیگر جمع کنیم. با نگاهی به تعداد شرکت‌های پشتیبان استاندارد PCIe 4.0 متوجه تلاش برای هماهنگی بیشتر می‌شوید. شرکت‌های بسیاری امروز تلاش می‌کنند تا با بهبود فناوری‌ها هماهنگی بیشتری با اکوسیستم داشته باشند که همگی نشان از یکپارچگی کنونی و بلندپروازی‌های آتی آن خواهد بود.

PCIe 4.0 و مادربردها

- در معرفی PCIe 4.0 تأخیرهای متعددی مشاهده کردیم و اکنون نیز PCIe 5.0 در برنامه‌های توسعه‌ای قرار دارد. آیا شما عرضه‌ی سریع‌تری برای PCIe 5.0 در نظر دارید که موجب کاهش عمر PCIe 4.0 خواهد شد؟

لیزا سو: احتمالا باید منتظر رخدادهای آتی باشیم. همیشه تصور می‌شود که کارها با سرعت پیش می‌روند و همیشه هم زمان بیشتری از انتظارات ما طول خواهند کشید.

- در گزارش‌ها خواندیم که برخی مادربردها و خصوصا نسخه‌های قدیمی (سری A) از نسل سوم پردازنده‌های رایزن پشتیبانی نمی‌کنند. آیا این ادعاها را تأیید می‌کنید؟

دیوید مک‌آفی: ما به‌روزرسانی‌ها مهم بایوس را به شرکای تجاری خود در اکوسیستم مادربرد ارائه خواهیم کرد تا در محصولات متنوع خود اضافه کنند. البته تصور نمی‌کنم که همه‌ی مادربردها از خانواده‌ی Ryzen 3000 پشتیبانی کنند. به‌هرحال تصمیم ارائه‌ی به‌روزرسانی و پشتیبانی از پردازنده‌های جدید به تولیدکننده‌ها وابسته خواهد بود.

رابرت هالوک: داستان مهم‌تر این بخش در سوکت AM4 رخ می‌دهد. هیچ شرکتی در تاریخ تاکنون سوکت قابل به‌روزرسانی همچون AM4 عرضه نکرده است. خصوصا در دوران کنونی که همه‌ی رقبای ما به‌صورت سالانه پشتیبانی از سوکت‌های متعدد را محدود می‌کنند. اکنون شما سه نسل متوالی از محصولات دارید که همگی با یک سوکت پشتبانی می‌شوند. سوکتی که سال‌ها پیش با پردازنده‌های چهار هسته‌ای شروع شد و امروز با پردازنده‌های بیش از ‍۱۲ هسته کار می‌کند. چنین دستاوردهایی قطعا بزرگ‌تر و مهم‌تر از عدم پشتیبانی چند مادربرد خاص از پردازنده‌های جدید خواهند بود.

- برای تأیید پشتیبانی از PCIe 4.0 کدام سازمان مسئولیت را بر عهده می‌گیرد؟ آیا شرکای شما در صنعت مادربرد ازطریق PCI-SIG تأیید می‌شوند یا AMD فرایند تأیید اعتبار را انجام می‌دهد؟

دیوید مک‌آفی: وقتی شرکت‌ها ادعا می‌کنند که مادربردهای هماهنگ با PCIe 4.0 عرضه کرده‌اند، تأیید اعتبار توسط PCI-SIG انجام می‌شود و AMD دخالتی نمی‌کند. برای تأیید اعتبار بهتر می‌توانیم تا زمان عرضه‌ی پلتفرم جدید ما به‌نام X570 صبر کنیم؛ پلتفرمی که مجهز به PCIe 4.0 خواهد بود و مجوزهای لازم برای تأیید هماهنگی با آن را هم در اختیار دارد.

درباره‌ی سایر مادربردهای خارج از پلتفرم X570، هماهنگی آن‌ها با PCIe 4.0 به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. به‌عنوان مثال نحوه‌ی طراحی‌ مادربردهای قدیمی و ظرفیت‌های آن‌ها در سطح پلتفرمی اهمیت زیادی خواهد داشت. به‌هرحال پیش‌بینی نمی‌شود که مادربردهای بسیار قدیمی از PCIe 4.0 پشتیبانی کنند.

صنعت موبایل و فرم فاکتورهای موبایل

- AMD چه برنامه‌ای برای هماهنگی بیشتر با فرم فاکتورهای درحال تغییر کامپیوترهای شخصی دارد؟ چنین روندهایی در سال گذشته بخش اعظمی از کامپیوتکس را به خود اختصاص دادند. اکنون هم انواع جدیدی از کامپیوترهای شخصی دیده می‌شوند و AMD حرکت آن‌چنان روشنی درباره‌ی آن‌ها نداشت. آیا به این مسائل فکر می‌کنید؟

لیزا سو: ما همکاری‌های متعددی با تولیدکننده‌ها داشته‌ایم. قطعا به‌زودی شاهد انواع متنوعی از کامپیوترهای شخصی خواهید بود که با نسل دوم رایزن موبایل تولید خواهند شد. قطعا در آینده به‌مرور نمونه‌های بیشتری خواهید دید. به نظر من وجود PC و فرم فاکتور درکنار یکدیگر در بازار نشان می‌دهد که نوآوری اهمیت زیادی دارد. ما قطعا با شرکت‌هایی همچون مایکروسافت و دیگر انواع OEM همکاری نزدیک خواهیم داشت.

- چه نظری درباره‌ی کامپیوترهای شخصی 5G یا کامپیوترهای تاشونده دارید؟ آیا کاربردی برای این نوع از کامپیوتر متصور هستید؟

لیزا سو‌: کامپیوترهای شخصی 5G قطعا به بازار راه خواهند یافت؛ اما فناوری 5G هنوز در مراحل اولیه قرار دارد و زیرساخت آن هنوز در بخش مصرف‌کننده قابل قبول نیست.

- اینتل علاقه‌ی زیادی به پروژه‌هایی همچون اولترابوک‌ها و پروژه‌ی آتنا دارد؛ پروژه‌هایی که با هدف گردآوری اکوسیستم برای طراحی‌های بهتر اجرا می‌شوند. شاید هم هدف آن‌ها پیاده‌سازی حداکثری سخت‌افزارهای خود در یک فرم ثابت باشد. دراین‌میان AMD تنها به تأیید فرم فاکتورها با یک لوگو بسنده می‌کند و سایر کار را به شرکت‌های OEM می‌سپارد.

لیزا سو: تا امروز پیشرفت خوبی مشاهده کردیم و فرم فاکتورها از نسل اول به نسل دوم رایزن موبایل و فراتر از آن پیشرفت کرده‌اند. برای مدت‌های طولانی شرکت‌ها از پردازنده‌های AMD در فرم فاکتورهای برتر استفاده نمی‌کردند. ما اخیرا همکاری نزدیکی با انواع شرکت‌های تولیدکننده انجام داده‌ایم و به‌همین دلیل در جدیدترین محصولات غولی همچون مایکروسافت، همکاری نزدیک با ما را به‌خوبی مشاهده می‌کنید. ما تمرکز زیادی روی تجربه‌ی سمت کاربر داشتیم که دستاوردهای مهمی هم خواهد داشت. به‌هرحال در ماه‌های آینده که انواع جدید فرم فاکتور با پردازنده‌های AMD وارد بازار شوند، همه شگفت‌زده خواهند شد.

- نظر شما درباره‌ی استخدام روزنامه‌نگاران رسانه‌های فناوری توسط رقبا چیست؟ آیا چنین رویکردی درنهایت منجر به کاهش اخبار و بحث‌ها پیرامون AMD می‌شود؟

لیزا سو: من فکر می‌کنم که شما اصحاب رسانه بسیار درباره‌ی ما صحبت می‌کنید و من نگرانی خاصی از این موضوع ندارم. من به تیمی که در AMD داریم، افتخار می‌کنم. اگر به تیم مهندسی ما نگاه کنید، در همه‌ی بخش‌ها اعم از CPU و GPU تیم‌های حرفه‌ای داریم که قطعا با هدف پیشرفت در حوزه‌های خود به‌سختی تلاش می‌کنند. به‌هرحال من از فعالیت‌های ژورنالیستی فناوری هم حمایت می‌کنم و آن‌ها را باارزش می‌دانم. قطعا شرکت ما هم توجه رسانه‌ای بالایی به خود جذب می‌کند و از این لحاظ نگرانی خاصی ندارم.

سامسونگ اکنون درتلاش است تا نسل بعدی از گوشی‌های هوشمند خود، یعنی گلکسی فولد را به بازار عرضه کند؛ اما چیزی که به اهمیت موضوع می‌افزاید، آن است که کره‌ای‌ها، محصول یادشده را به‌عنوان پلی به‌سمت آینده‌ی بدون گوشی‌های هوشمند درنظر می‌گیرند. کانگ یون‌جه، رئیس تیم طراحی سامسونگ الکترونیکز در این‌باره می‌گوید:

طراحی گوشی‌های هوشمند به محدودیت رسیده است، به‌همین دلیل یک گوشی هوشمند تاشدنی ساختیم. ما همچنین در‌حال تمرکز روی دستگاه‌های دیگری همچون ایرفون‌ها و ساعت‌های هوشمندهستیم که درحال ایجاد تأثیری وسیع‌تر بر بازار هستند. در پنج سال آینده دستگاه‌های پوشیدنی آنقدر یکپارچه خواهند بود که مردم حتی تشخیص نخواهد داد صفحه‌ی نمایش پوشیده‌اند.

دی جی کوه، مدیرعامل سامسونگ بیان می‌کند:

۱۰ سال گذشته دوره‌ی گوشی‌های هوشمند بود. از امسال، به‌دلیل ظهور اینترنت اشیاء، فناوری 5G و هوش مصنوعی، عصر جدیدی آغاز خواهد شد. این عصر جدید درست در مقابل ما قرار دارد.

دیگو سیبیلز، هم‌بنیان‌گذار شرکت نرم‌افزاری هوش مصنوعیکنا (Kona) عقیده خود را در این‌باره این‌گونه ابراز می‌کند:

آینده خیلی شبیه فیلم‌های علمی‌تخیلی خواهد بود. گوشی‌های هوشمند دستگاه‌هایی هستند که مابین دوره انتقالی از کامپیوترهای دسکتاپ به سمت رایانش آزاد قرار دارند.

در آینده نه‌چندان دور، به‌جای اینکه صفحه‌های نمایش را با خود حمل کنیم، دستگاه‌های هوشمند متصل و با چندین نمایشگر وجود خواهند داشت که در هر مکان، امکان اجرای تمامی کارهایی را که مردم معمولا در گوشی‌های هوشمند انجام می‌دهند، فراهم می‌کنند. این دستگاه‌ها با استفاده از منابع محیطی و نمایشگرهای منعطف که در دیوار، وسایل نقلیه یا روی مچ کاربر قرار می‌گیرند یا حتی به لباس دوخته می‌شوند، چنین قابلیت‌هایی را ارائه می‌کنند.

سیبیلز همچنین افزود:

از تماشای ویدئو و گوش‌دادن به موسیقی تا خواندن پیام‌ و نوشتن پاسخ آن‌، می‌توانید در هر مکانی چنین تجربه‌ای را داشته باشید.

گوشی‌های هوشمند تاشدنی فقط تا چند سال دوام می‌آورند. هرچند احتمال رخ دادن هر چیزی وجود دارد اما به عقیده من زمانی‌که فناوری 5G و اینترنت اشیاء باهم در دسترس باشند، باید به‌جای گوشی‌های هوشمند به فکر دستگاه‌های هوشمند باشیم. گوشی‌های هوشمند ممکن است افول کنند اما دستگاه‌های جدید پدیدار خواهند شد.

امروز بعدازظهر به‌وقت محلی (حدود نیمه‌شب به‌وقت ایران) خورشیدگرفتگی کاملی در آسمان خودنمایی می‌کند؛ اما بخش زیادی از این رویداد بر فراز اقیانوس آرام رخ خواهد داد. برخلاف خورشیدگرفتگی بزرگ آمریکا در سال ۲۰۱۷ که از مرکز ایالات متحده قابل رؤیت بود، تماشای پدیده‌ی امروز تنها برای بخش کوچکی در جنوب آمریکای جنوبی امکان‌پذیر است. اما جای نگرانی نیست، چراکه رسانه‌های زیادی خورشیدگرفتگی را به‌صورت آنلاین پوشش خواهند داد تا علاقه‌مندان، این پدیده‌ی نجومی را ازدست ندهند.

خورشیدگرفتگی به‌طور میانگین حدوداً هر ۱۸ ماه یک‌بار یا بیشتر رخ می‌دهد. این پدیده زمانی به‌وقوع می‌پیوندد که ماه در مدارش به‌دور زمین، درست از بین خورشید و زمین گذر می‌کند. متعاقب آن سایه‌ی ماه روی بخش‌های خاصی از زمین می‌افتد که به این منطقه‌ی تاریک به‌اصطلاح «مسیر تمامیت» گفته می‌شود و مسیر نسبتاً باریکی روی سیاره شکل می‌دهد. هرکس که در این مسیر ایستاده باشد، خواهد توانست برای دقایقی قرارگیری کامل خورشید پشت ماه را مشاهده کند.

مسیر تمامیت در خورشیدگرفتگی امسال حدود ساعت ۲۱:۲۵ به‌وقت ایران از میانه‌ی اقیانوس آرام جنوبی شروع می‌شود؛ با‌این‌حال، این رویداد بر فراز هیچ خشکی بزرگی قابل رؤیت نخواهد بود. درنهایت خوشید ساعت ۲۳:۵۲ به‌وقت ایران بر فراز شیلی شروع به تاریک‌شدن می‌کند و اولین تمامیت بر فراز زمین در ساعت ۱:۰۸ بامداد چهارشنبه به‌وقت ایران اتفاق می‌افتد. سپس خورشیدگرفتگی کامل از آرژانتین گذر می‌کند و ساعت ۱:۱۴ بامداد چهارشنبه به‌وقت ایران، درست پیش از غروب خورشید در این کشور، در نزدیکی بوئنوس آیرس به‌پایان می‌رسد.

همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، خورشیدگرفتگی کامل امسال در بسیاری از بخش‌های جهان قابل مشاهده نیست. بااین‌حال، علاقه‌مندان از سرتاسر دنیا می‌توانند ازطریق منابع رسانه‌ای متعدد این رویداد را به‌صورت زنده تماشا کنند. ناسا از ساعت ۲۳:۳۰ تا ۲:۳۰ بامداد چهارشنبه به‌وقت ایران به پوشش زنده‌ی خورشیدگرفتگی از آمریکای جنوبی خواهد پرداخت و گزارش انگلیسی و اسپانیایی را از ساعت ۰۰:۳۰ تا ۱:۳۰ به‌وقت ایران برای این رویداد ارائه خواهد داد.

کانال آب‌و‌هوا (Weather Channel) نیز از ساعت ۰۰:۳۰ تا ۱:۳۰ به‌وقت ایران خورشیدگرفتگی را به‌صورت زنده در وب‌سایتش پوشش خواهد داد. وب‌سایت اسلوه (Slooh) که تصاویر نجومی را از نگاه تلسکوپ‌های رباتیک ارائه می‌دهد، از ساعت ۲۳:۴۵ تا ۲:۱۰ به‌وقت ایران، مشاهداتش از شیلی و آرژانتین را به‌صورت زنده پخش خواهد کرد.

درنتیجه همان‌طور که می‌بینید، گزینه‌های مختلفی برای مشاهده‌ی این خورشیدگرفتگی در اختیار شما قرار دارد و اگر بنابر دلایلی موفق به تماشای این رویداد نشدید، می‌توانید در انتظار خورشیدگرفتگی دیگری باشید که ‌در سال ۲۰۲۰ قدری پایین‌تر از منطقه‌ی فعلی از آمریکای جنوبی می‌گذرد.

مایکروسافت با انتشار پیام هشداری به ۸۰۰ میلیون کاربر ویندوز ۱۰ اعلام کرد این سیستم‌عامل یک نقص بنیادین دارد.

وب‌سایت آنالیزی Ghacks می‌گوید مایکروسافت در این پیام یک نقص قدیمی را تأیید کرده است. در این پیام به کاربران اعلام شده این نقص، یک ایراد اتفاقی نیست و مشکل از «طراحی» سیستم‌عامل است. این مسئله موجب ایجاد نگرانی‌های زیادی در سطوح مختلف شده است.

وب‌سایت Ghacks هشت ماه پیش، خبری را که امروز مایکروسافت آن را تأیید کرد، افشا کرده بود. Ghacks در گزارش خود اعلام کرده بود که کاربران بعد از انجام مراحل پشتیبان‌گیری رجیستری با پیغام «عملیات با موفقیت انجام شد» مواجه می‌شوند اما این فایل پشتیبان هرگز ایجاد نمی‌شود.

تهیه‌ی نسخه‌ی پشتیبان از رجیستری، آخرین خط دفاعی برای بسیاری از کسب‌وکارها و بسیاری از کاربران عادی به شمار می‌رود. درواقع هنگامی که بخش System restore ویندوز کار نمی‌کند و موانعی برای استفاده از نرم‌افزارهای دیگر برای پشتیبان‌گیری وجود دارد، پشتیبان‌گیری از رجیستری آخرین کاری است که می‌توان انجام داد.

ویندوز ۱۰ نسخه 1803 در ماه اکتبر منتشر شد و باوجود مشکلاتی که کاربران درخصوص این نسخه به بخش بازخوردهای مایکروسافت انتقال دادند، مایکروسافت به‌تازگی به این مشکل واکنش نشان داده است. این شرکت دلیل تغییرات نسخه‌ی آخر را کاهش حجم کلی درایو ویندوز توجیه کرده؛ درحالی‌که حجم فایل‌های پشتیبان‌گیری فقط ۵۰ تا ۱۰۰ مگابایت است.

مایکروسافت اکنون به‌دنبال راه‌حلی دقیق برای این مشکل است و ویرایش رجیستری را یکی از آن‌ها می‌داند. بدون شک اعمال این راه‌حل برای برخی از کاربران دیگر دیر شده است. مایکروسافت در ماه‌های اخیر تلاش کرده بسیاری از کاربرانویندوز ۷ را به سمت استفاده از ویندوز ۱۰ ببرد اما حفره‌های امنیتی و مشکلات این‌چنینی می‌تواند دلیلی بر مقاومت کاربران برای استفاده از ویندوز ۱۰ باشد.

واکنش مایکروسافت چه بود؟

مایکروسافت درباره‌ی این مشکل اعلام کرد:

در ماه اکتبر ۲۰۱۸ متوجه شدیم که سیستم‌عامل ویندوز ۱۰، پشتیبان فایل‌های رجیستری را ایجاد نمی‌کند. برنامه‌ی زمان‌بندی‌شده برای ایجاد پشتیبان همچنان کار می‌کرد و نتایج نشان می‌داد که عملیات با موفقیت به انجام رسیده، اما فایل‌های پشتیبان رجیستری روی سیستم ایجاد نشده بود.

مایکروسافت بعد از بررسی‌های دقیق‌تر به این نتیجه رسید که موضوع، یک حفره‌ی امنیتی نیست و مشکل اساسی‌تر است:

در ویندوز ۱۰ نسخه 1803 ویندوز به‌طور خودکار نسخه‌ی پشتیبان رجیستری سیستم را به پوشه‌ی RegBack منتقل نمی‌کند. اگر وارد مسیر \Windows\System32\config\RegBack شوید، دسته‌ای فایل رجیستری می‌بینید که حجم آن‌ها صفر کیلوبایت است. این ایراد از طراحی است و برای کاهش حجم دیسک ویندوز چنین کاری انجام شده است.

مایکروسافت برای بازیابی سیستم با فایل‌های رجیستری خراب، پیشنهاد می‌کند از روش System restore استفاده کنید. مایکروسافت همچنین روش‌هایی برای تهیه‌ی پشتیبان از رجیستری ارائه کرده است.

پردازنده‌های استفاده‌شده در رایانه‌ها روی جایگاه‌های خاصی نصب می‌شوند که سوکت نام دارد و از آن به‌عنوان خانه‌ی پردازنده یاد می‌شود. معمولا در زمان صحبت کردن راجع به رایانه‌ها، اشاره‌ای به سوکت نمی‌شود؛ چرا که این بخش از رایانه تأثیری بر عملکرد دستگاه ندارد. وظیفه‌ی سوکت، ارائه‌ی جایگاهی استاندارد برای نصب شدن نسل خاصی از پردازنده‌ها است.

اما دلیل اهمیت سوکت‌ها چیست؟ پاسخ این است که برای به‌روزرسانی پردازنده‌ی خود، باید بدانید که این پردازنده برای چه نوع سوکتی طراحی‌ شده است. نوع سوکت موجود روی مادربرد شما تعیین می‌کند که از چه نوع پردازنده‌ای می‌توانید استفاده کنید. برهمین اساس، می‌توانید تصمیم بگیرید که به‌روزرسانی پردازنده بیشتر به‌نفع شما است یا اینکه باید کل سیستم را به‌روزرسانی کنید.

سوکت پردازنده چیست؟

سوکت پردازنده‌ای که روی مادربرد رایانه‌ی شما قرار دارد، نقشی شبیه به پریز برق بازی می‌کند. با اتصال وسائل برقی به پریز، آن‌ها را به شبکه‌ی سراسری برق متصل می‌کنیم. سوکت‌ها نیز راهی برای اتصال پردازنده به دیگر اجزاء رایانه فراهم می‌کنند. سوکت‌ها ضمن رساندن نیروی برق به پردازنده، ارتباط آن‌ها با دیگر اجزای سخت‌افزاری را میسر می‌کنند.

در رایانه‌های مدرن، سوکت‌ها روی مادربرد قرار دارند؛ هر چند که در گذشته، از اسلات‌هایی شبیه به اسلات‌های ویژه‌ی نصب کارت‌های PCI نیز برای اتصال پردازنده استفاده می‌شد. امروزه، تمامی سوکت‌ها به‌صورت تخت روی مادربرد قرار دارند و از یک زبانه برای محکم قرار دادن پردازنده روی آن‌ها استفاده می‌شود.

نمونه‌ای از پردازنده‌ی نصب‌شده روی یک اسلات

پیشینه‌ی این قطعات به چندین دهه پیش می‌رسد. اولین پردازنده‌ی معروف اینتل، که اینتل ۳۸۶ نام داشت، از سوکتی با ۱۳۲ پین استفاده می‌کرد که از نوع PGA بود (در ادامه با سوکت‌های PGA آشنا می‌شویم). پردازنده‌های سری پنتیوم (Pentium) اینتل نیز از سوکت ۴ و در مدل‌های بعدی، از سوکت ۵ استفاده می‌کردند.

البته تمام سوکت‌ها به یک شکل نیستند و تفاوت‌هایی میان سوکت‌های توسعه‌داده‌شده توسط اینتل و AMD وجود دارد. این تفاوت‌ها به ساختار، محل قرارگیری و تعداد پین‌ها مربوط می‌شوند.

دلیل وجود گونه‌های مختلف سوکت چیست؟

هرچند که در ابتدا سوکت‌ها را با پریزهای برق مقایسه کردیم؛ اما باید به یاد داشته باشیم که برخلاف پریزهای برق، طراحی سوکت‌های پردازنده به‌طور مداوم دستخوش تغییر می‌شود. یکی از دلائل این تغییرات، تغییر در معماری پردازنده‌ها است. معمولا هرچند سال یک‌بار، شرکت‌ها نسل‌های جدیدی از معماری پردازنده‌ها را معرفی می‌کنند و این معماری‌ها هم از نظر شکل، اندازه‌ و سازگاری با مادربردها، با یکدیگر تفاوت دارند.

علاوه‌براین، دو تولید‌کننده‌ی بزرگ پردازنده‌های خانواده‌ی x86، اینتل و AMD، از معماری‌های متفاوتی برای پردازنده‌ها استفاده می‌کنند که با یکدیگر سازگار نیستند.

البته این مسئله همیشه صحت نداشته است. برای مثال، در دهه‌ی ۹۰، اگر یکی از مادربردهای رده‌بالای مجهز به سوکت ۷ را در اختیار داشتید، می‌توانستید از میان گزینه‌هایی مانند پردازنده‌های خانواده‌ی Pentium اینتل، پردازنده‌های K6، K6-2 یا K6-3 محصول AMD، پردازنده‌ی 6x86 محصول Cyrix (سایریکس)، پردازنده‌ی IDT Winchip یا پردازنده‌ی mP6 محصول Rise Technology یکی را انتخاب کنید. البته امروزه مادربردهایی با امکان نصب دو پردازنده وجود دارند؛ اما در این مادربردها هم نمی‌توانید به‌طور هم‌زمان از پردازنده‌های اینتل و AMD استفاده کنید.

انواع مختلف سوکت‌های پردازنده

طی سالیان متمادی، شاهد معرفی انواع مختلفی از سوکت‌های پردازنده بوده‌ایم؛ اما در حال حاضر، بیشتر از سوکت‌های LGA، PGA و BGA استفاده می‌شود.

LGA و PGA

LGA و PGA دو آرایش رایج سوکت‌ها هستند که می‌توان آن‌ها را نقطه‌ی مقابل یکدیگر دانست. در سوکت‌های LGA سطح سوکت دارای مجموعه‌ای از پین‌ها است. قسمت زیرین پردازنده نیز دارای حفره‌هایی است و هنگام قرار دادن پردازنده روی سوکت، پین‌های سوکت درون حفره‌های پردازنده قرار می‌گیرند.

نمونه‌ای از یک سوکت LGA

برعکس، در سوکت‌های PGA، سطح سوکت دارای تعداد مشخصی حفره است و پین‌ها هم در قسمت زیرین پردازنده قرار دارند. در عصر رایانه‌های مدرن، اینتل از سوکت‌های LGA استفاده می‌کند و در مقابل، پردازنده‌های ساخت AMD هم با سوکت‌های PGA سازگار هستند.

نمونه‌ای از یک سوکت PGA

البته استثنائاتی هم وجود دارد. برای مثال، پردازنده‌های تردریپر AMD از سوکت TR4 پشتیبانی می‌کنند که نوعی سوکت LGA است. در حقیقت، TR4 دومین سوکت AMD است که از آرایش LGA استفاده می‌کند. در مقابل، اینتل نیز در پردازنده‌های پیشین خود همچون Pentium، Pentium 2 و Pentium 3 از سوکت‌های PGA استفاده می‌کرد.

سوکت‌های BGA

درکنار سوکت‌های LGA و PGA، نوع دیگری از سوکت نیز وجود دارد که BGA نامیده می‌شود. در این سوکت‌ها، پردازنده در زمان تولید به‌طور دائمی به مادربرد متصل می‌شود و به‌همین‌دلیل، امکان به‌روزرسانی پردازنده وجود نخواهد داشت. استفاده از سوکت‌های BGA موجب کاهش هزینه می‌شود؛ اما نمی‌توان پردازنده‌هایی که از سوکت BGA استفاده می‌کنند را با پردازنده‌هایی مقایسه کرد که از سوکت‌های LGA و PGA استفاده می‌کنند.

همچنین، از نظر فنی نمی‌توان BGA را نوعی سوکت قلمداد کرد؛ چرا که این سوکت‌ها پردازنده را به یک قطعه‌ی دائمی مادربرد تبدیل می‌کنند. اما از آنجا که سوکت‌های BGA هم به‌نحوی موجب ارتباط پردازنده و مادربرد می‌شوند، لازم بود تا در این مطلب از آن‌ها یاد شود.

در سال‌های پیش، شایعه‌ای مبنی بر خداحافظی اینتل با سوکت‌های LGA پس از عرضه‌ی پردازنده‌های نسل چهارمی Haswell منتشر‌شده بود. اما این مسئله به حقیقت تبدیل نشد و امروزه نیز شاهد عرضه‌ی پردازنده‌های اینتل برای سوکت LGA هستیم.

بااین‌حال، با گسترش استفاده از سیستم-روی-چیپ یا همان SoC-ها، اینتل استفاده از سوکت‌های BGA را گسترش داده است. به‌طور مشابه، ARM، برودکام، کوالکام، انویدیا و دیگر تولیدکنندگان سیستم-روی-چیپ نیز شدیدا به سوکت‌های BGA وابسته هستند.

دلیل اهمیت نوع سوکت‌ها چیست؟

آیا هر پردازنده‌ای که از نوعی سوکت (LGA یا PGA) استفاده می‌کند، می‌تواند با مادربردهای دارای همان نوع سوکت سازگاری داشته باشد؟ پاسخ این سؤال منفی است. همان‌گونه که پیش از این گفته‌شد، LGA و PGA دو نوع آرایش متفاوت سوکت‌ها هستند و گونه‌های مختلفی از این دو نوع آرایش وجود دارد.

اینتل برای نام‌گذاری سوکت‌هایش از تعداد پین‌های موجود روی سوکت استفاده می‌کند. برای مثال، سوکت‌های LGA1155 دارای ۱٫۱۵۵ پین هستند. هر پردازنده‌ای که برای این نوع سوکت ساخته شود، تنها‌وتنها با همین نوع سوکت سازگاری دارد. گاهی اوقات تعداد پین‌ها بسیار به‌هم نزدیک هستند، برای مثال LGA1155 و LGA1156؛ در این حالت نیز همچنان پردازنده‌های طراحی‌شده برای یکی از این دو گونه سوکت، با سوکتِ دیگر سازگاری ندارند. از طرفی، اینتل به‌طور معمول از یک نوع سوکت برای چندین نسل پردازنده‌هایش استفاده می‌کند.

روش استفاده‌شده توسط AMD اندکی متفاوت است و این شرکت برای نام‌گذاری سوکت‌ها از تعداد پین‌ها استفاده نمی‌کند. برای مثال، می‌توان به سوکت‌های AM3 یا FM1 اشاره کرد. در رابطه با سوکت‌های AMD نیز مسئله‌ی سازگاری سوکت و پردازنده امری حیاتی است. البته این شرکت گاهی ضمن حفظ سازگاری، دست به ارتقاء سوکت‌های خود می‌زند که در این حالت از علامت «+» استفاده می‌شود. سوکت‌های +AM2 و +AM3 نمونه‌هایی از این سوکت‌های ارتقاء‌یافته هستند.

آیا شاهد ناپدید شدن سوکت‌ها خواهیم بود؟

در توسعه‌ی رایانه‌های آتی نیز سوکت‌ها یکی از ویژگی‌های اصلی طراحی خواهند بود. در رایانه‌های شخصی، اجزائی مانند پردازنده‌ها قابل تغییر و به‌روزرسانی هستند. به همین دلیل، کاربران خانگی و تجاری می‌توانند اجزاء دلخواه خود را برای ساخت یک سیستم انتخاب کنند و می‌دانند که در آینده امکان ارتقاء سیستم وجود خواهد داشت.

البته با گسترش دستگاه‌های همراه شاهد تغییری نسبی در این الگو هستیم. هرچند قرار نیست به این زودی‌ها با رایانه‌های رومیزی خداحافظی کنیم؛ اما با گرایش جهان به سمت دستگاه‌های متصل و قابل‌حمل، رایانه‌ها نیز دستخوش تغییراتی می‌شوند تا با این رویه‌ها تطبیق پیدا کنند. در این رهگذر، حذف سوکت‌ها نیز ممکن است بخشی از این تغییرات باشد. درحالی‌که تولیدکنندگان به‌دنبال کاهش هزینه‌های تولید و به حداقل رساندن ابعاد دستگاه‌ها هستند، سوکت‌ها موجب گران‌تر و حجیم‌تر شدن دستگاه‌ها می‌شوند.

پیش‌بینی حذف سوکت‌ها در آینده‌ی نزدیک چندان واقع‌گرایانه به‌نظر نمی‌رسد. می‌بینیم که امروزه اینتل و AMD به‌دنبال فراینده‌های تولید پردازنده‌های کوچک‌تر و سریع‌تر هستند و درکنار این مسئله گونه‌های جدیدی از سوکت‌ها را توسعه می‌دهند و حتی برخی سوکت‌های پیشین را هم به‌روزرسانی می‌کنند.

این مسئله امری کاملا منطقی است. اگرچه دستگاه‌های امروزی بیش از گذشته قابل‌حمل هستند؛ اما علاقه‌مندان دوآتشه‌ی رایانه‌های شخصی و متخصصان فناوری اطلاعات همواره به‌دنبال مادربردهای مجهز به سوکت هستند. چرا که این مادربردها به کاربران اجازه می‌دهند تا به‌جای تعویض کل اجزای سیستم یا سرور، تنها یک قطعه را به‌روزرسانی کنند.

فیلم‌های آیتونز، کتاب‌های کیندل یا هر محتوای دیجیتال دیگری که از پلتفرم‌های مشابه خریده‌اید، واقعا متعلق به شما و جزئی از دارایی‌های شما نیستند؛ بلکه فقط مجوز دسترسی به آن‌ها را خریده‌اید و البته حتما می‌دانید که هر زمانی می‌توان این مجوز را لغو کرد. با اینکه چند سال گذشته اتفاقاتی از این دست به کرات افتاده که اهمیت این واقعیت را به‌شدت گوشزد کرده، اما هیچ کدام از آن‌ها به‌اندازه‌ی حذف کتاب الکترونیکی از فروشگاه مایکروسافت و خارج‌شدن‌شان از دسترس مشتریان تأثیرگذار نبوده است.

مایکروسافت در ماه آوریل اعلام کرد که می‌خواهد بخش کتاب را در مایکروسافت استور برای همیشه تعطیل کند. این شرکت فعالیت‌های خود برای حضور تأثیرگذار در این عرصه را از سال ۲۰۱۷ آغاز کرد. این قابلیت در به‌روزرسانی Creators برای ویندوز ۱۰ به کاربران عرضه شد و اقدامی برای تکمیل نرم‌افزارهای مربوط‌به محصولات سرفیس بود. این کتابفروشی دیجیتال پس از واگذاری به مرورگر اج مایکروسافت هرگز نتوانست طعم موفقیت را بچشد. در نتیجه، فروش همه‌ی کتاب‌های الکترونیکی از دوم آوریل متوقف شد و از همین هفته نیز همه‌ی کتاب‌های خریداری‌شده از کتابخانه‌های مشتریان حذف خواهد شد.

شرکت‌های دیگر نیز ترفندهای مشابهی را با شدت کمتری به‌کار بسته‌اند. آمازون که در سال ۲۰۰۹ مغلوب هجمه‌ای از طعنه و کنایه شده بود، در اقدامی نسخه‌های رمان ۱۹۸۴ جورج اورول را از کیندل حذف کرد. یک سال پیش از آن، والمارت فروشگاه بدشانس و ناموفق فایل‌های صوتی mp3 خود را تعطیل کرده بود. آن‌ها اول به مشتریان خود پیشنهاد کردند که برای حفظ فایل‌هایی که خریده‌اند، آن‌ها را روی CD رایت کنند و پس از آن به فکر راه‌حلی برای دانلود آن‌ها افتادند. اما این یک راه‌حل تاکتیکی نیست؛ هیچ برنامه‌ی پشتیبانی برای این‌گونه اتفاقات وجود ندارد.

این‌گونه اتفاق‌ها، رخدادهای ناخوشایند هستند و به‌مدد نظام مدیریت حقوق دیجیتال (DRM) مشتریان هیچ چاره‌ای جز پذیرش آن ندارند. DRM، مکانیسمی برای کنترل کالاهای دیجیتالی است که سایت‌ها می‌فروشند. مایکروسافت همه‌ی پولی را که از مشتری‌ها دریافت کرده است به آن‌ها برمی‌گرداند؛ ۲۵ دلار دیگر هم به‌خاطر جبران یادداشت‌ها و حاشیه‌نویسی‌های مشتریان روی کتاب‌ها به آن‌ها می‌دهد. اما این کمترین کاری است که باید انجام شود.

آرون پرزانوفسکی (Aaron Perzanowski)، استاد دانشکده‌ی حقوق Case Western و یکی از نویسندگان «پایان مالکیت: اموال شخصی در اقتصاد دیجیتال» (The Ende of Ownership: Personal Property in the Digital Economy)، می‌گوید:

از یک طرف، حداقل می‌توان خوشحال بود پولی که مردم به خاطر این کتاب‌ها پرداخته‌اند، از کف‌شان نرفته است. اما مصرف‌کنندگان به این دلیل پولی را در ازای کالایی پرداخت می‌کنند که کالای مدنظرشان را به پول ترجیح می‌دهند. این همان اتفاقی است که وقتی چیزی می‌خرید، روی می‌دهد. فکر نمی‌کنم همین‌که هزینه‌ی آسیب‌هایی که به مصرف‌کنندگان وارد شده است را پرداخت کنند، کفایت کند.

به احتمال زیاد، تعداد کسانی که از مایکروسافت کتاب الکترونیکی خریده باشند، زیاد نیست و شاید به همین خاطر است که گردانندگان این پروژه می‌خواهند آن را خاتمه ببخشند. هر کسی هم که مشتری آن‌ها بود، حالا باید در پلتفرم دیگری دنبال کتاب‌های دلخواهش بگردد، آن‌ها را دوباره بخرد و شاید هم باید دستگاه جدیدی برای خواندن آن‌ها پیدا کند. از نظر برخی از خوانندگان، به‌ویژه وکلا و دانشگاهیان، هر خطی که زیر بخش‌های خاصی از یک پاراگراف کشیده یا هر حاشیه‌ای که برای متنی نوشته شده‌اند، بیش از ۲۵ دلار می‌ارزد. هیچ‌کدام از این‌ها هم که مهم نباشد، باز نفس این اقدام، ناراحت‌کننده است.

جان سالیوان، مدیر اجرایی بنیاد غیرانتفاعی فری سافتور (Free Software Foundation) می‌گوید:

وقتی معامله‌ای انجام می‌شود، دیگر نمی‌توانید دست‌تان را داخل جیب من کنید و آن را پس بگیرید؛ حتی اگر پول آن را به من برگردانید. این کار، احترام گذاشتن به آزادی فردی نیست.

سخنگوی مایکروسافت در پاسخ به سوالات خبرنگار «WIRED»، وی را به صفحه‌ی سوالات متداول در وب‌سایت مایکروسافت ارجاع داد؛ در این صفحه آمده است که «از ابتدای ژوئیه» و «پس از تکمیل فرایند بازپرداخت مبالغ مشتریان، کتاب‌های مشتریان از مایکروسافت اج حذف خواهد شد».

آنچه که بیش از هر موضوع دیگری اهمیت دارد، آن است که ازهم‌گسیختگی کتاب‌های الکترونیکی مایکروسافت خطرات پنهانی سیستم DRM را که پایه و اساس بیشتر خریدهای دیجیتال است، نمایان می‌کند. DRM که در ابتدا به‌عنوان ابزاری برای مقابله با دزدی بود، اکنون بیشتر به‌عنوان راهی برای پایبندکردن مشتری‌ها به یک اکوسیستم خاص کاربرد دارد و به آن‌ها اجازه نمی‌دهد که محتواهای خریداری‌شده‌ی خود را در هر جا که می‌خواهند بخوانند، ببینند یا گوش کنند. این سیستم چرخه‌ای‌ است که دهه‌ها به همین منوال ادامه داشته است و هیچ نشانه‌ای از اصلاح در آن به چشم نمی‌خورد.

پرزانوفکسی می‌گوید:

این اتفاقات همچنان ادامه خواهد داشت. وقتی که این اتفاقات رخ بدهند، مردم یک لحظه دچار نوعی بی‌عدالتی و ناامیدی می‌شوند و همین آن‌ها را ناراحت می‌کند. آن‌ها تا تکرار دوباره‌ی چنین اتفاقی باز هم به زندگی عادی خود ادامه می‌دهند و هر بار که چنین اتفاقی می‌افتد، حیرت‌زده و ناامید می‌شوند؛ اما فکر نمی‌کنند که باید کاری کرد تا این دینامیک قدرتمند را تغییر داد.

یکی از دلایل استمرار DRM، بی‌خبربودن نسبی مشتری‌ها از وجود چنین سیستمی است. در میان محصولات فروشی آمازون و سایر فروشگاه‌های کتاب  الکترونیکی مواردی که از این قاعده پیروی نمی‌کنند هم وجود دارد، اما فرق آن‌ها با هم به‌روشنی توضیح داده نشده است. پژوهش پرزانوفسکی نشان می‌دهد که درصد معناداری از خریداران فکر می‌کنند با کلیک کردن روی دکمه‌ی «Buy Now»، امتیاز مالکیت کالاهای دیجیتالی را به دست می‌آورند و حق دارند آن‌ها را مانند کالاهای فیزیکی که به دست می‌آورند، به دیگران قرض بدهند، ببخشند یا هر کار دیگری که دوست دارند انجام بدهند.

افزون بر این، سازوکار اجرایی واقعی هم برای آن وجود ندارد. کمیسیون تجارت فدرال در آمریکا تا حدی مسئول این کار است. پس از فشار این کمیسیون بود که والمارت سال ۲۰۰۸ تصمیم گرفت سرورهای DRM خود را به‌طور کامل تعطیل نکند. اما به نظر می‌رسد که اقدامات ناقص و ضعیفی مانند برنامه‌ی بازپرداخت هزینه‌ها توسط مایکروسافت برای کاهش تاثیرگذاری آن به‌تنهایی کفایت کند. کنگره‌ی ایالات متحده می‌تواند در این مورد دست به کاری بزند، ولی مشکل اینجا است که کنگره همان نهادی است که با تصویب قانون کپی‌رایت هزاره‌ی دیجیتال (Digital Millennium Copyright Act) در سال ۱۹۹۸ راه را برای تدوین DRM باز کرد.

گذشته از آن، موضوع یادشده حوزه‌ای فراتر از کتاب الکترونیکی و فیلم‌ها را در بر می‌گیرد. مثلا جیبو (Jibo) را در نظر بگیرید؛ ربات ۹۰۰ دلاری که سرورهایش در حال تعطیلی است. یا مثلا هاب هوشمند خانگی ریوالو (Revolv) کهگوگل آن را خرید و بی‌درنگ تعطیل کرد (این موضوع، خودش، عاملی برای شروع تحقیقاتی بیشتر از طرف کمیسیون تجارت فدرال بود). حتی شرکت تولیدکننده‌ی قهوه‌ساز کیوریگ (Keurig) هم تلاش کرد تا DRM را به‌نوعی در کسب‌وکار خود پیاده کند.

سالیوان می‌گوید:

به همین خاطر است که می‌گوییم دستگاه‌ها و رسانه‌های DRM از نظر طراحی معیوب هستند؛ یا اینکه از همان ابتدا دچار نقص بوده‌اند. این، نوعی خودتخریبی تعبیه‌شده در مفهوم کلی است. DRM هنوز هم راهی شایع برای توزیع رسانه‌ها است. اینکه هنوز هم شرکت‌ها از ادامه‌ی راه بازمی‌مانند، حیرت‌آور و نومیدکننده است.

باز هم جای شکرش باقی است که مایکروسافت تصمیم به پرداخت مبالغ مشتریانش گرفته است. دفعه‌ی بعدی که پلتفرم دیگری به شکست خود اعتراف کند و بخواهد به کسب‌وکار خود پایان بدهد و اکوسیستمش را هم با خود ببرد، آن دسته از مشتریانی که تحت تأثیر این تصمیم قرار می‌گیرند شاید اینقدر خوش‌شانس نباشند. شاید این مهم‌ترین درسی باشد که می‌توان از اقدام مایکروسافت و حذف کتاب‌های الکترونیکی‌اش گرفت؛ این کار درگذشته هم اتفاق افتاده است ولی هنوز برای جلوگیری از تکرار دوباره‌ی آن در آینده کافی نیست.