دو شرکت "سافت‌بانک" و "تویوتا" برای راه‌اندازی سرویس اتوبوس‌های خودران، با پنج شرکت بزرگ خودروسازی همکاری می‌کنند.

آژانس فضایی اروپا اخیراً تصویری که توسط مأموریت "مارس اکسپرس"(Mars Express) ثبت شده را منتشر کرد.

با گذشت تقریباً یک ماه از پرتاب ماهواره‌های "استارلینک"، شرکت "اسپیس ایکس" از وضعیت این ماهواره‌ها گزارشی منتشر کرده است.

در بعد از ظهر امروز ستاره دبران در 2.3 درجه‌ای جنوب ماه قرار خواهد گرفت.

یک روز بیشتر تا شروع ژوئیه نمانده و مایکروسافت رسما اعلام کرده از فردا به‌روزرسانی دیگری را برای اپ‌هایویندوزفون 8 و 8.1 در فروشگاه نرم‌افزاری این سیستم‌عامل قبول نخواهد کرد و فقط به‌روزرسانی‌هایی را خواهد پذیرفت که از ویندوز موبایل ۱۰ پشتیبانی کنند. خوشبختانه درباره‌ی نسخه‌ی دسکتاپ ویندوز 8 و 8.1 دولوپرها آزادی بیشتری خواهند داشت و می‌توانند اپ‌های خود را تا اول ژوئیه‌ی۲۰۲۳ به‌صورت مستمر به‌روزرسانی کنند.

توضیح مایکروسافت در وبلاگ خود در‌این‌باره به‌شرح زیر است:

از ابتدای ژوئیه، مایکروسافت توزیع به‌روزرسانی‌های برنامه‌های ویندوزفون 8 و 8.1 را متوقف خواهد کرد. شما هنوز قادر خواهید بود به‌روزرسانی‌هایی برای اپ‌های خود ازجمله اپ‌های ویندوزفون 8 و 8.1 ارائه کنید؛ اما این به‌روزرسانی‌ها فقط دراختیار کاربران ویندوز ۱۰ موبایل قرار خواهند گرفت.

البته، اوضاع برای ویندوز ۱۰ موبایل هم خوب نیست. چند روز پیش، خبر حذف فیسبوک و فیسبوک مسنجر از استور ویندوز ۱۰ و حذف دائمی اینستاگرام از این سیستم‌عامل منتشر شد و به‌نظر می‌رسد فردا فیسبوک اپلیکیشن پیام‌رسان بسیار محبوب خود، یعنی واتساپ را برای همیشه از فروشگاه ویندوز ۱۰ موبایل حذف کند. این خبر شاید برای بسیاری از دوستداران دنیای فناوری موضوع مهمی نباشد؛ اما اگر به هر دلیلی هنوز جزو ۰/۲۴ درصد کاربران فعال ویندوزفون یا ویندوزموبایل هستید، بهتر است راهی برای جایگزین‌کردن این اپلیکیشن‌ها پیدا کنید.

فناوری ظرفیت عظیمی برای کسب بینش درزمینه‌ی عملکرد مغز انسان دارد. دیرزمانی بود که متخصصان نگران این موضوع بودند که واقعیت مجازی به مغز ما آسیب بزند؛ اما این روزها به‌نظر می‌رسد واقعیت مجازی بتواند حتی به ماده‌ی خاکستری ما کمک کند. موج جدیدی از پژوهش‌های پیش‌گام روان‌شناسی در‌حال‌مطالعه‌ی استفاده از واقعیت مجازی برای تشخیص و درمان مشکلات پزشکی مختلف از اضطراب اجتماعی گرفته تا درد مزمن و بیماری آلزایمر هستند. بسیاری از این راه‌حل‌ها هنوز در مرحله‌ی آزمایش‌های آزمایشگاهی هستند؛ اما برخی از آن‌ها نیز راه خود را به بیمارستان‌ها و کلینیک‌های درمانی بازکرده‌اند.

استفاده از واقعیت مجازی برای آزمایش و تنظیم مغز هنوز در اول راه خود قرار دارد و باتوجه‌به کم‌رنگ‌شدن هیجان‌ها درباره‌ی سرگرمی‌ها و بازی‌های واقعیت مجازی، منطقی است که از خود بپرسیم آیا درمان مبتنی‌بر واقعیت مجازی رویکردی واقعی است یا فقط حبابی دیگر. تاکنون، شواهد به‌نفع آن بوده و پژوهش اخیر نشان می‌دهد در آینده، واقعیت مجازی متمرکز بر روان بسیار معمول خواهد شد.

در میان این هیاهو، شرکت‌های تولیدکننده‌ی محتوای واقعیت مجازی برای اهداف درمانی به‌شدت مدنظر قرار گرفته و تأمین سرمایه شده‌اند. اگرچه واقعیت مجازی از دهه‌ی ۱۹۹۰ به‌طورموفقیت‌آمیزی برای درمان اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) استفاده شده، برنامه‌های جدید طیف وسیع‌تری از مشکلات را در نظر می‌گیرند. به‌عنوان مثال،استارتاپ لیمبیکس (Limbix) در پالو آلتوی کالیفرنیا شامل محتوای واقعیت مجازی طراحی‌شده برای درمان مشکلاتی نظیر اعتیاد به الکل و تنگناهراسی (ترس از مکان‌های بسته) و افسردگی در نوجوانان است. شرکت اسپانیایی Psious نیز درمان‌هایی برای اختلال‌های خوردن ارائه می‌کند.

محتویات کنونی واقعیت مجازی عمدتا به‌منظور استفاده به‌عنوان «درمان مواجه» یا «مواجه‌درمانی» طراحی شده‌اند. در این روش درمانی که نوعی درمان برای اختلالات اضطرابی به‌شمار می‌رود، بیماران در محیطی امن و کنترل‌شده درمعرض عامل القاکننده‌ی اضطراب قرار می‌گیرند و می‌آموزند تهدیدهایی که از آن می‌ترسند، درواقع آن‌قدر که فکر می‌کنند، خطرناک نیستند. به‌عنوان مثال، در این روش درمانی کسی که ترس از ارتفاع دارد، به‌تدریج با ساختمان‌های بلندتر رو‌به‌رو می‌شود (مواجه زنده)؛ درحالی‌که کسی که دچار اختلال استرس پس از سانحه شده، در جلسات درمانی خود خاطره‌ی دلهره‌آور مربوط را بازبینی می‌کند (مواجه خیالی). عمدتا این نوع مواجه‌ها در سناریوهای به‌دقت کنترل‌شده در جهان حقیقی رخ می‌دهد. بااین‌حال، واقعیت مجازی به پزشکان این امکان را می‌دهد که این محیط ایمن و کنترل‌شده را درون هدست واقعیت مجازی ایجاد کنند که گزینه‌ای بسیار بی‌خطرتر و سریع‌تر و ارزان‌تر است. استفان بوچارد، از دانشگاه کبک در کانادا می‌گوید:

استفاده از رویکرد واقعیت مجازی به درمانگر این امکان را می‌دهد که بتواند شدت تجارب بیمار را کنترل کند. بیماران مشارکت‌کننده در این روش درمانی نیز می‌توانند کارهایی انجام دهند که در جهان واقعی نمی‌توانند. در یکی از مطالعات خود، ما از بیماران دچار ترس از ارتفاع خواستیم واقعا از روی صخره بپرند.

بااین‌حال، تمام محتواهای واقعیت مجازی درمانی به‌طوریکسانی ایجاد نمی‌شود. بوچارد می‌گوید:

حداقل دوسه بار در سال در کنفرانس‌هایی شرکت می‌کنم که می‌بینم در آن شرکت‌های استارتاپی ویدئوهایی از محیط‌های واقعیت مجازی ارائه می‌دهند که ناقص است و روان‌شناسان آن‌ها را آزمایش نکرده‌اند.

وضع قوانین و استانداردهای شفاف به بیماران و پزشکان این امکان را خواهد داد که محصولات اثربخش را شناسایی کنند. ایجاد چنین قوانینی نیازمند انجام پژوهش‌های بیشتر درزمینه‌ی علت اثربخشی درمان‌های مبتنی‌بر واقعیت مجازی است.

آلبرت ریزو، مدیر واقعیت مجازی پزشکی در مؤسسه‌ی فناوری‌های خلاقانه دانشگاه کالیفرنیای‌جنوبی می‌گوید:

یکی از حوزه‌های مهم تمرکز باید پیش‌بینی این موضوع باشد که کدام افراد درمقایسه‌با دیگر روش‌های درمانی، دربرابر این روش پاسخ بهتری خواهد داشت. به‌عنوان مثال، مطالعات نشان می‌دهند پاسخ بیماران دچار اختلال استرس پس از سانحه که به افسردگی نیز مبتلا هستند، به این روش بهتر از دیگر روش‌های درمانی است.

مواجه‌ی واقعیت مجازی که در آن میدان جنگ یا دیگر رویدادهای تروماتیک شبیه‌سازی می‌شود، می‌تواند این رویداد را به زندگی فرد افسرده بیاورد و در آن، او بتواند پاسخ اضطرابی خود را از فراموش کند. بهینه‌سازی محتوای واقعیت مجازی می‌تواند به‌مفهوم آزمایش با دیگر محرک‌های حسی به‌غیراز محرک‌های بصری نیز باشد. ریزو می‌گوید:

سؤال مهم این است که در کدام نوع از مداخلات، بیشترین تفاوت ازنظر نتایج درمانی مشاهده می‌شود. آیا بازخورد لمسی چیزی اضافه می‌کند یا اینکه افزودن بوهای مجازی به جلسات کمک‌کننده است؟ (اگر از این موضوع متعجب شدید، باید بدانید استارتاپی وجود دارد که روی بوهای مجازی کار می‌کند).

علاوه‌بر نقش بالقوه مفید واقعیت مجازی درزمینه‌ی درمان، این روش ممکن است بتواند به تشخیص بیماری نیز کمک کند. به‌عنوان مثال، ازآنجاکه فناوری می‌تواند تمام افراد را در فضای یکسانی قرار دهد، برخی از پژوهشگران بر این باورند که آزمایش‌های تشخیصی مبتنی‌بر واقعیت مجازی برای بیماری‌هایی مانند اسکیزوفرنی و ADHD واوتیسم درمقایسه‌با روش‌های مبتنی‌بر مصاحبه، می‌تواند نتایج عینی‌تری فراهم کند. علاوه‌براین، ازآنجاکه واقعیت مجازی، محیط روزمره‌ی بیمار را شبیه‌سازی می‌کند، پزشک می‌تواند علائمی را بررسی کند که معمولا خارج از دسترس هستند.

در مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶، پژوهشگرانی از دانشگاه‌های کمبریج و کالج لندن اثبات مفهوم خود را درزمینه‌ی توسعه‌ی برنامه‌ی واقعیت مجازی برای تشخیص بیماری آلزایمر شرح دادند. پژوهشگران گفتند آزمون واقعیت مجازی آن‌ها را قادر ساخت درمقایسه‌با استاندارد طلایی آزمون‌های شناختی قلم‌ و‌ کاغذ، با دقت بیشتری بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهند. آلزایمر توانایی موقعیت‌یابی و نیز حافظه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ اما تا زمانی‌که هدست‌های واقعیت مجازی قابل‌حمل و مقرون‌به‌صرفه نشوند، پزشکان نمی‌توانند این نوع مشکلات را ارزیابی کنند. دنیس چان، از دانشگاه کمبریج می‌گوید:

نمی‌توانیم موقعیت‌یابی بیمار را با بردن او به کمبریج و خواستن از او برای بازگشت به کلینیک آزمایش کنیم.

درمقابل، پژوهشگران در آزمون واقعیت مجازی از شرکت‌کنندگان خواستند در فضایی سه‌بعدی حرکت کنند که راهنماهای مختلفی داشت. هر راهنما وقتی فرد به آن می‌رسید، ناپدید می‌شد. درپایان آزمون، از این افراد خواسته شد به محل اولیه‌ی خود بازگردند. توانایی بیمار برای بازگشت به نقطه‌ی اولیه، با دقت ۹۳ درصد ابتلای او به بیماری آلزایمر را پیش‌بینی می‌کرد. میزان این دقت در آزمون‌های قلم‌ و‌ کاغذ ۶۴ و ۷۹ درصد بود.

به‌عقیده‌ی چان، مهم‌ترین کاربرد آزمون واقعیت مجازی در آزمایش‌های بالینی داروهای جدید آلزایمر خواهد بود. در‌حال‌حاضر، پژوهشگران معمولا میزان اثریخشی هر دارو را در نمونه‌های انسانی با استفاده از آزمون‌های حافظه‌ی مبتنی بر قلم و کاغذ انجام می‌دهند و آزمون‌های حیوانی با استفاده از مارپیچ‌های آبی انجام می‌شود. بااین‌حال، استفاده از آزمون‌های متفاوت قابلیت مقایسه‌ی نتایج آزمایش‌ها در گونه‌های مختلف را محدود می‌کند. اگر بتوان موقعیت‌یابی‌های آزمایش‌شده در آزمایش‌های دارویی را به‌طورمشابهی با استفاده از آزمون واقعیت مجازی روی انسان‌ها آزمود، شاید بتوان بر این مشکل غلبه و نتایج حاصل از آزمایش‌های مختلف را مقایسه‌پذیر کرد. چان می‌گوید:

شاید داروهایی که قبلا توسعه پیدا کرده بودند، مفید بوده باشند؛ اما روش سنجش نتایج آزمایش‌های دارویی خوب نبوده و در نتایج منفی آزمون‌ها نقش داشته باشد.

حتی ممکن است واقعیت مجازی بتواند جایگزین روش‌های سنّتی روان‌درمانی برای برخی از بیماران یا به روش‌های درمانی آن‌ها افزوده شود. اپلیکیشن‌هایی مانند Joyable کاربر را وارد فعالیت‌های پنج‌دقیقه‌ای مبتنی‌بر اصول رفتار درمانی شناختی (CBT) می‌کند. در مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸، اثرهای بالینی مثبتی از سناریو درمانی واقعیت مجازی برای درمان ترس از ارتفاع نشان داده شد که شامل درمانگر مجازی در محیط واقعیت مجازی بود. ترکیب درمانگرهای مبتنی‌بر هوش مصنوعی و واقعیت مجازی می‌تواند مزیت‌های زیادی داشته باشد. برای مثال، کسانی که وقت یا هزینه‌ی ملاقات شخصی با پزشک را ندارند، می‌توانند از این روش‌ها استفاده کنند.

بوچارد می‌گوید درمان‌های واقعیت مجازی خودهدایت‌شونده می‌توانند همچون کتاب‌های خودیاری عمل کنند و همه‌جا دردسترس باشند. این مزیت مناسبی برای بیمارانی است که به درمان دسترسی نداشته یا به درمان اختصاصی نیاز ندارند؛ هرچند ریزو هشدار می‌دهد درمان‌های خودهدایت‌شونده‌ی مبتنی‌بر واقعیت مجازی خطرهایی نیز به‌همراه دارند. برای مثال، در جلسه‌ی درمانی واقعیت مجازی، درمانگر ضربان قلب و نرخ تنفس و دیگر علائم حیاتی بیمار را کنترل می‌کند و درصورتی‌که بیمار بیش‌ازحد مضطرب شود، او می‌تواند صحنه‌ها را تغییر دهد یا جلسات را کوتاه کند. این در حالی است که درمانگر مجازی ممکن است نتواند در چنین موقعیت‌هایی به‌خوبی واکنش نشان دهد. ریزو می‌گوید:

وقتی افراد شروع به خودتشخیص‌دهی و خوددرمانی می‌کنند، راه رو به سراشیبی لغزان بدرفتاری بازمی‌شود. بزرگ‌ترین جدال آینده‌ی در علم روان‌شناسی این خواهد بود که با هوش مصنوعی و درمانگران مجازی تا کجا می‌توانیم پیش برویم؟

ممکن است مدتی طول بکشد تا اینکه واقعیت مجازی جایگزین تکنیک‌های تشخیصی سنّتی شود؛ اما این روش در آینده به‌طورقطع نقش مهمی در درمان و تشخیص اختلالات روانی و مغزی ایفا خواهد کرد. همچون هر فناوری نوظهور دیگری، برخی افراد این روش را می‌ستایند و برخی از آن بدگویی می‌کنند؛ اما فقط زمان می‌تواند نتیجه‌ی واقعی را به ما نشان دهد.

 امر به معنای میزان زیستن موجود زنده در دنیا، می‌تواند به‌عنوان یک ارزش مورد توجه باشد. از این رو مومنان با آنکه آخرت و زندگی اخروی را اصیل می‌دانند و بدان اصالت می‌دهند، اما به زندگی دنیوی نیز توجه داشته و خواهان عمر طولانی می‌شوند تا بتوانند با بهره‌گیری از عمر بلند، کمالات بیشتری را کسب کنند و مراتب صعود و عروج کمالی را با سرعت بیشتری طی کنند. این در حالی است که آجال معلق و مسمی همواره وضعیت عمر انسانی بلکه هر موجود زنده‌ای را محدود می‌کند. امام صادق (ع) با بیان علل کوتاهی و بلندی عمر بر آن است تا راهکاری برای افزایش عمر انسان بیان کند. نویسنده در مطلب پیش رو این موضوع را واکاری کرده است.

بیشتربخوانید :انواع اجل و معانی آن را بشناسید/ مرگ یک لحظه جلو و عقب می شود؟

ارزشی بودن درخواست افزایش عمر

در ادعیه اسلامی و دعا‌های ماثور از معصومان (ع) بار‌ها سخن از افزایش عمر به عنوان یکی از محتوا‌های دعا‌های اسلامی مطرح است. به عنوان نمونه سید بن طاوس از حضرت امام جعفر صادق و امام موسى کاظم ـ علیهماالسلام ـ روایت کرده که آنان فرمودند: پس از هر نماز در ماه رمضان دعای ذیل را بخوانید: اللّـهُمَّ ارْزُقْنی حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرامِ... واجْعَلْ فیـما تَقْضی وَتُقَدِّرُ، اَنْ تُطیلَ عُمْری؛ خدایا زیارت خانه‌ات بیت‌الله‌الحرام را نصیب ما بفرما... و عمر مرا طولانى در راه بندگى‌ات قرار ده. (مفاتیح‌الجنان، اعمال مشترک ماه مبارک رمضان)

در این دعا از خدا خواسته شده تا به عنوان یکی از مقدرات شب قدر برای او این گونه رقم زده شود که عمرش طولانی شود؛ زیرا از نظر آموزه‌های قرآن، دنیا مزرعه آخرت است و انسان هر چه در دنیا می‌کارد در قیامت درو می‌کند و اگر در دنیا چیزی برای آخرت نیندوخته باشد، در آخرت دست خالی خواهد بود. بنابراین، با اینکه زندگی دنیوی از اصالت نسبت به آخرت برخوردار نیست و مومنان باید براساس آموزه‌های کتب آسمانی و وحی الهی، آخرت را بر دنیا ترجیح دهند (اعلی، آیات ۱۴ تا ۱۹)، اما این بدان معنا نیست که دنیا را واگذارند؛ زیرا این بهره‌مندی از حسنات دنیا است که حسنات اخروی را سامان می‌دهد و انسان می‌بایست خواهان بهره‌مندی از هر دو حسنه دنیا و آخرت باشد (بقره، آیه ۲۰۱) تا بتواند ره توشه آخرت از تقوا و اعمال فراهم آورد. (بقره، آیه ۱۹۷)

به سخن دیگر، سازه‌های اخروی همه در دنیا شکل می‌گیرد و حتی هویت و شاکله حقیقی و نهایی انسان با اعمالی است که در دنیا انجام می‌دهد و هر کسی در دنیا مشخص می‌دارد بهشتی یا دوزخی و نیز انسان متاله یا انسان ملک یا انسان جماد یا انسان حیوان یا انسان نبات است. (اعراف، آیه ۱۷۹؛ جن، آیه ۱۵)

بر اساس آموزه‌های قرآن، زندگی دنیوی با همه مشکلات و پستی‌هایش، تنها فرصتی است که انسان می‌تواند خود را بسازد و به‌عنوان خلیفه وارد میدان عمل شده و برای خود و آخرت دیگران تلاش کند و از خسران اساسی رهایی یابد. (عصر، آیات ۱ تا ۳؛ تین، آیات ۱ تا ۵ و آیات دیگر)

بر همین اساس می‌توان گفت که مومنان واقعی خواهان افزایش عمر خویش هستند؛ زیرا اگر افزایش عمر دنیوی را به عنوان یک امر ارزشی نفسی ندانند؛ ارزشی که برای عمر قائل هستند، برای کسب مراتب عالی در این فرصت کوتاه عمر دنیوی است؛ پس نگرش مومنان به عمر و افزایش آن به یک معنا ارزشی توصلی است نه نفسی و ذاتی. از همین رو ادعیه ماثور از جمله دعای روز‌های هفته که از سوی امام‌سجاد (ع) بیان شده، اینچنین آمده است: وَ اجْعَلِ الْحَیَاهًَْ زِیَادَهًًْ لِی فِی کُلِّ خَیْرٍ، وَ الْوَفَاهًَْ رَاحَةً لِی مِنْ کُلِّ شَرٍ؛ و زندگی را برایم زمینه افزونی در هر خیر، و مرگم را برایم آرامش از هر گزندی قرار ده! (مفاتیح‌الجنان، دعای روز سه‌شنبه)

از آنجا که طولانی بودن عمر به خودی خود ارزش ذاتی ندارد، بلکه باید در راستای تامین زاد آخرت و توشه تقوای الهی باشد، خدا بار‌ها به یهودیان که بهشت را اختصاصی و انحصاری قوم خود می‌دانستند، گوشزد می‌کند که اگر آخرت و بهشت برای شماست، چرا خواهان افزایش عمر هستید و می‌خواهید هزار سال عمر داشته باشید؛ زیرا اگر کسی بر این باور است که آخرت برای آنان فراهم است بی‌آنکه رنجی بکشند؛ زیرا قوم برتر و فرزندان خدا و محبوبان الهی هستند (مائده، آیه ۱۸)؛ بنابراین، باید خواهان کوتاهی عمر دنیوی باشند و بخواهند خود را از شقاوت زندگی دنیوی رهایی بخشند و به بهشت آسایش و آرامش برسند و سعادت مطلق را داشته باشند؛ اما اینان با این همه به زندگی دنیوی چنان چسبیده‌اند که می‌خواهند هزار سال عمر کنند و از معمرین باشند؛ چنانکه خدا در این باره می‌فرماید: وَلَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَى حَیَاهًٍْ وَمِنَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا یَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ یُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَهًٍْ وَمَا هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذَابِ أَنْ یُعَمَّرَ وَاللَّهُ بَصِیرٌ بِمَا یَعْمَلُونَ؛ و یهودیان را مسلما آزمندترین مردم به زندگى و حتى حریص‏تر از کسانى که شرک مى‏ورزند، خواهى یافت؛ هر یک از ایشان آرزو دارد که کاش هزار سال عمر کند با آنکه اگر چنین عمرى هم به او داده شود، وى را از عذاب دور نتواند داشت و خدا بر آنچه مىکنند بیناست. (بقره، آیه ۹۶)

در حقیقت اگر کسی بر این باور بود که بهشت برای اوست، همانند مشرکان که به آخرت و بهشت باور ندارند، عمل نمی‌کرد و به زندگی دنیوی با همه مشقات آن نمی‌چسبید، بلکه گرایش به آخرت و مرگ داشت؛ اما یهودیان چنین نیستند. بر همین اساس قرآن در جایی دیگر خطاب به یهودیان می‌فرماید: بگو: اگر در نزد خدا سراى باز پسین یکسر به شما اختصاص دارد نه دیگر مردم، پس اگر راست می گویید آرزوى مرگ کنید! (بقره، آیه ۹۴) و نیز می‌فرماید: بگو: اى کسانى که یهودى شده‏ اید، اگر پندارید که شما دوستان خدایید نه مردم دیگر پس اگر راست می گویید درخواست مرگ کنید! و هرگز آن را به سبب آنچه از پیش به دست ‏خویش کرده‏‌اند آرزو نخواهند کرد؛ و خدا به حال ستمگران داناست. (جمعه، آیات ۶ و ۷)

البته خدا هشدار می‌دهد که گریزی از مرگ نیست و در نهایت همگان باید مرگ را بچشند: بگو: آن مرگى که از آن مى‏گریزید قطعا به سر وقت‏ شما مى‏آید آنگاه به سوى داناى نهان و آشکار بازگردانیده خواهید شد و به آنچه در روى زمین می‌کردید، آگاهتان خواهد کرد. (جمعه، آیه ۸)

عمر معین و اجل معلق و حتمی

از نظر آموزه‌های قرآن، عمر که در حقیقت به معنای عمران و عمارت است، با همه ارزشمندی دارای محدودیت‌های بس مشخصی است. در حقیقت عمر هر انسانی چنان کوتاه است که اصولا دیده و به حساب نمی‌آید؛ زیرا حتی عمر هزار ساله انسان چیزی جز درنگ روزانه یا چند روزه‌ای نسبت به زمان بلند دنیوی نیست که میلیارد‌ها سال را در بر می‌گیرد؛ اگر این عمر نسبت به ابدیت سنجیده شود که اصلا به حساب نمی‌آید. بنابراین، کوتاهی و بلندی عمر انسان در دنیا حتی نسبت به زندگی دنیوی و عوالم دنیوی آن را باید هیچ شمرد و به حساب نیاورد. (مومنون، آیه ۱۱۳)

قرآن تاکید دارد که برای انسان‌ها دو اجل یعنی پایان زمانی قرار داده‌ایم که به عنوان اجل مسمی یا حتمی (طه، آیه ۱۲۹؛ نحل، آیه ۶۱؛ نوح، آیه ۴) و اجل معلق و غیرحتمی (انعام، آیه ۲؛ نوح، آیه ۴) مشهور است؛ زیرا در روایات «قضى اجلا» به اجل غیرحتمى یا معلّق، تفسیر شده است. (نورالثقلین، ذیل آیه ۲ سوره انعام)

اجل مسمی و معین قطعی و حتمی به‌گونه‌ای است که هرگز تغییر نمی‌یابد و بداء در آن صورت نمی‌گیرد؛ اما اجل معلق همان طوری که از نام آن بر می‌آید، در تعلیق عملکردی انسان است؛ چنان‌که در ادامه گفته می‌شود.

اجل در لغت به معناى هنگام، زمان، وقت معین و محدود، نهایت زمان عمر، هنگام مرگ، مدت تعیین شده براى امور مثل نهایت مدت براى اداى قرض و پایان عمر انسان‌ها، امّت‌ها و موجودات است. (نگاه کنید: مفردات الفاظ قرآن کریم، راغب اصفهانی، ذیل واژه اجل؛ کتاب العین، ذیل واژه اجل؛ مجمع‌البیان، ج ۳ و ۴)

از نظر قرآن اجل مختص به انسان نیست، بلکه برای همه رخداد‌های عالم اجل است که می‌تواند تغییرناپذیر و حتمی یا تغییرپذیر و غیرحتمی باشد. (رعد، آیه ۳۹)

علل کوتاهی و بلندی عمر

بر طبق آیات و روایات بسیار، اکثر مردم براساس اجل مسمی و اجل حتمی نمی‌میرند، بلکه به سبب گناهان و اعمال می‌میرند. در حقیقت اجل معلق آنان است که جان ایشان را می‌گیرد نه اجل مسمی؛ لذا پیش از آنکه پیمانه آنان پر شود ایشان می‌میرند. درباره علل این تقدم مرگ پیش از اجل حتمی و قطعی و مسمی می‌توان به این حدیث امام صادق (ع) اشاره کرد که می‌فرمایند: یَعیشُ النّاسُ بِاِحْسانِهِمْ اَکْثَرَ مِمّا یَعیشونَ بِاَعْمارِهِمْ وَ یَموتون بِذُنوبِهِمْ اَکْثَرَ مِمّا یَموتونَ بِآجالِهِمْ؛ مردم، بیشتر از آنکه با عمر خود زندگى کنند، با احسان و نیکوکارى خود زندگى مى‏ کنند و بیشتر از آن‏که با اجل خود بمیرند، بر اثر گناهان خود مى‏ میرند. (دعوات الراوندى: ص ۲۹۱، ح ۳۳)

به سخن دیگر، هر انسانی می‌تواند عمر خویش را چنان حفظ و صیانت کند که اجل مسمی ادامه یابد؛ اما بسیاری از مردم آن را کوتاه می‌کنند؛ زیرا این اعمال انسانی همان طوری که در هر چیزی تاثیر دارد، در کوتاهی و بلندی عمر نیز تاثیر دارد.

از روایت بالا به دست می‌آید که انسان‌ها می‌توانند با احسان، عمرشان را طولانی کرده و عیش و زندگی خوبی را تجربه کنند؛ همچنین با گناهان می‌تواند عمرشان را کوتاه کنند و زندگی سختی را برای خود رقم زنند؛ زیرا در قرآن بیان شده است که مثلا ذکر الله موجب اطمینان نفس خواهد بود که به‌طور طبیعی آرامش موجب افزایش عمر می‌شود: أَلَا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ (رعد، آیه ۲۸)؛ در حالی که اعراض از ذکر الهی موجب افزایش سختی و کاهش سعادت و بطور طبیعی کوتاهی عمر می‌شود: و مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَهًًْ ضَنْکًا؛ هر کس از یاد من روی بگرداند در حقیقت زندگى تنگ و سختى خواهد داشت. (طه، آیه ۱۲۴)

با نگاهی به آموزه‌های قرآن معلوم می‌شود که مهم‌ترین اعمال در کاهش و افزایش عمر، اطاعت از خدا و رسول‌الله (ص) است؛ زیرا خدا می‌فرماید: خدا را بپرستید و از او پروا دارید و مرا فرمان برید؛ تا برخى از گناهانتان را بر شما ببخشاید و اجل شما را تا وقتى معین به تاخیر اندازد. اگر بدانید ما زمانی که وقت مقرر خدا برسد تاخیر بر نخواهد داشت. (نوح، آیات ۳ و ۴)

در جای دیگر نیز به نقش گناه در کوتاهی عمر و نابودی امت‌ها در اجل معلق می‌فرماید: «فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِم؛ و خداوند آن‌ها را به (کیفر) گناهانشان گرفت.» (آل عمران، آیه ۱۱)

بر اساس این آیات علت مرگ انسان‌ها در اجل معلق همان گناهان است که با عصیان خدا و پیامبرانش به نمایش گذاشته می‌شود. پس کسی که اطاعت خدا و پیامبرانش را داشته باشد، و این‌گونه بندگی کرده و عبادت خدا نموده و تقوای الهی را در پیش گیرد از برخی از مهم‌ترین گناهان رهایی می‌یابد و اجلش به تاخیر می‌افتد. به سخن دیگر، برخی از گناهان است که اجل را پیش می‌اندازد و انسان پیش از اجل مسمی به اجل معلق می‌میرد.

خدا در جایی دیگر می‌فرماید: پیامبرانشان گفتند: مگر در‌باره خدا، پدید آورنده آسمان‌ها و زمین تردیدى هست، او شما را دعوت مى ‏کند تا پاره‏‌اى از گناهانتان را بر شما ببخشاید و تا زمان معینى شما را مهلت دهد، گفتند شما جز بشرى مانند ما نیستید، مى‏‌خواهید ما را از آنچه پدرانمان مى‌‏پرستیدند باز دارید، پس براى ما حجتى آشکار بیاورید. (ابراهیم، آیه ۱۰)

بر اساس این آیه استغفار کردن خود عاملی برای تاخیر مرگ تا اجل مسمی است. پس اگر گناهان و عصیان‌ورزی موجب کوتاهی عمر می‌شود، افزایش عمر تا اجل مسمی با اطاعت و استغفار دست‌یافتنی است. خدا در قرآن می‌فرماید: و از پروردگار خویش آمرزش بطلبید سپس بسوی او بازگردید تا شما را تا مدّت معینی، (از مواهب زندگی این جهان) به خوبی بهره‌مند سازد و به هر صاحب فضیلتی، به مقدار فضیلتش ببخشد! و اگر (از این فرمان) روی‌گردان شوید، من بر شما از عذاب روز بزرگی بیمناکم.» (هود، آیه ۳) 
به سخن دیگر عوامل تاخیر مرگ و افزایش عمر اموری چون: اجابت دعوت خدا (ابراهیم، آیه ۱۰)، اطاعت از پیامبران (نوح، آیات ۳ و ۴)، تقوای الهی (همان)، عبادت و بندگی خدا (همان)، استغفار از گناه و غفران الهی (همان؛ ابراهیم، آیه ۱۰) است.

امام صادق (ع) احسان را عاملی برای افزایش عمر می‌شمارد؛ این احسان چنانکه در قرآن بیان شده شامل احسان به والدین و انجام صله رحم است. آن حضرت فرموده اند: «ما نَعْلَمُ شَیئاً یزیدُ فی العُمْرِ الا صلهًْ الرَّحمِ؛ تأثیر هیچ چیزی در طول عمر انسان، بیشتر از صله رحم نیست و هیچ چیزی مانند صله رحم عمر انسان را زیاد نمی‌کند.» (بحار، ج ۷۱، ص ۱۲۱)

امام رضا (ع) نیز در این باره می‌فرماید: «چه بسا مردی که تنها سه سال از عمرش باقی‌مانده است، اما خدا به خاطر صله رحم، باقی‌مانده عمرش را به سی سال می‌رساند و خدا آنچه را می‌خواهد، انجام می‌دهد.» (اصول کافی، ج ۲، ص ۱۵۰.)

امام علی (ع) می‌فرماید: «پیوند با خویشان، ثروت‌ها را بارور می‌سازد و مرگ‌ها را به تاخیر می‌اندازد.» (سفینهًْ البحار، ج ۱، ص ۴۱۱.)
حضرت سجاد (ع) می‌فرماید: «هر کس دوست دارد، خدا عمرش را طولانی و روزی‌اش را افزایش دهد، باید صله رحم کند.» (اصول کافی، ج ۲، ص ۱۵۶)

امام صادق (ع) احسان به خانواده را عامل طول عمر دانسته و می‌فرمایند: مَن حَسُنَ بِرُّهُ بِأَهلِهِ زادَ اللّه فى عُمُرِهِ؛ هرکسی با زن و فرزندان خود رفتار خوبی داشته باشد عمرش طولانی می‌شود. (خصال، ج ۱، ص ۸۷)

امام رضا (ع) به نقل از امام صادق (ع) می‌فرمایند: تَجنبوا البوائق یُمَدّ لکم فِی الاعمار؛ ازکار‌های بد و فتنه‌انگیزی دوری کنید خداوند عمر شما را برکت می‌بخشد و طولانی می‌کند. (بحار الانوار، ج ۷۲، ص ۲۵۳؛ عیون الاخبار ج ٢ ص ٣٦.)

ده سال پیش در چنین روزهایی، شرکت کوچکی به‌نام سامسونگ تلفنی به‌نام گلکسی (Galaxy بدون حرف S) را با سیستم‌عامل جدید گوگل، اندروید، به بازار عرضه کرد. شاید از نگاهِ مدرن امروز، این تلفن مشخصات و طراحی مسخره‌ای داشت باشد؛ ولی باتوجه‌به ۱۰ سال رقابت با آیفون، سری گلکسی توانسته در بین مصرف‌کنندگان، هم‌رده و کنار آیفون قرار بگیرد.

۲۹ژوئن۲۰۰۹، سامسونگ اولین گلکسی را به بازار عرضه کرد؛ دستگاه کوچکی با شماره مدل GT-I7500 و ویژگی‌هایی ازاین‌دست:‌ صفحه‌ی امولد ۳.۲ اینچی با رزلوشن ۴۸۰ در ۳۲۰ پیکسل، پردازنده‌ی ۵۲۸ مگاهرتزی، ۱۲۸ مگابایت رم، پشتیبانی از حافظه خارجی تا هشت گیگابایت، دوربین ۵ مگاپیکسلی و پشتیبانی از ارتباط GSM/HSDPA. یکی از ویژگی‌های مؤثر در فروش این تلفن در سال ۲۰۰۹، پشتیبانی از جک ۳.۵ میلی‌متری هدفون بود.

با ورود اولین سری برند گلکسی، سامسونگ توانست تلفن‌هایی وارد بازار کند که برخلاف سنّت‌های قدیم سامسونگ دیگر کُند نبودند و می‌توانستند به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری را دریافت کنند. این تلفن‌ها در ابتدا با اندروید ۱.۵ کاپ‌کیک ارائه شدند و در بعضی مناطق با به‌روزرسانی به نسخه‌ی اندروید دونات، یعنی ۱.۶، ارتقا یافتند. بااین‌حال بعد از آن، به‌روزرسانی دیگری دریافت نکردند؛ گرچه رام‌های غیررسمی برای گلکسی وجود داشتند.

در سال ۲۰۱۰، گلکسی S بزرگ‌تر و سریع‌تر از قبل ارائه شد. با پیشرفت زبان طراحی، گوشی‌های سامسونگ به کشورهای بیشتری صادر می‌شد و به‌دست مصرف‌کنندگان بیشتری می‌رسید. اولین گلکسی توانسته بود پایه‌های یک دهه موفقیت برای سامسونگ شود و سری گلکسی را به پرفروش‌ترین گوشی اندرویدی جهان تبدیل کند.

گلکسی اس ۲ که با اعداد رومی به‌صورت Galaxy S II نوشته می‌شد، به‌قدری فروخت که گوشی‌های سامسونگ را به نمادی فرهنگی تبدیل کرد. با شروع عرضه‌ی گلکسی اس ۳ (Galaxy S III)، سامسونگ بالاخره توانست زبان طراحی یکپارچه و تصور ثابتی از سری گلکسی در ذهن مصرف‌کنندگان ایجاد کند. بعضی از ویژگی‌هایی که سامسونگ در تلفن‌های بعدی خود آورد، مانند حفاظت دربرابر آب، تبدیل به یکی از ملزومات گوشی‌های پرچم‌دار شد و صفحه‌ی بزرگ این سری اندازه‌ی استاندارد گوشی‌های همراه را برای همیشه تغییر داد. بااین‌حال بسیاری از ویژگی‌هایی که به‌کمک سری گلکسی محبوب شدند، هیچ‌وقت در جای دیگری دیده نشد. به‌طورمثال، از قلم سری گلکسی نوت دیگر رقیبان سامسونگ چندان استفاده نکردند. صفحه‌نمایش ۵.۳ اینچی اولین گلکسی نوت با استانداردهای امروزی ممکن است کوچک به‌نظر برسد؛ اما همین ابعاد بزرگ سری نوت بود که دیگر تولیدکنندگان تلفن‌های هوشمند را به‌سمت ساخت گوشی‌هایی با ابعاد بزرگ‌تر سوق داد. سری نوت برای برخی وبلاگ‌نویسان خنده‌آور بود؛ اما بعد از عرضه به موفقیتی فراموش‌نشدنی برای سامسونگ تبدیل شد.

سال‌ها است که سری گلکسی S سامسونگ در‌حال‌رقابت با اپل برای به‌دست‌آوردن جایگاه اول در فهرست بهترین‌ها است و این رقابت باعث شده نام گلکسی امروز فراتر از تلفن‌ها برود و در تبلت‌ها و ابزارهای پوشیدنی و حتی هدفون‌ها استفاده شود. درحالی‌که منتظر اخباری از سری جدید گلکسی نوت سامسونگ هستیم، جالب خواهد بود که با نگاهی به گذشته، مسیر پیشرفت و حرکت تکاملی گلکسی سامسونگ را مشاهده کنیم.

زمین‌شناسان زیر آب‌های شور اقیانوس اطلس شمالی، آبخوانی عظیم از آب شیرین کشف کرده‌اند. درحالی‌که اندازه‌ی عظیم این مخزن پنهانی شگفت‌انگیز است، وجود آن چندان غیرمنتظره نیست. نشانه‌های وجود این آب در دهه‌ی ۱۹۷۰ دیده شد؛ اما کسی گمان نمی‌کرد این مخزن عظیم به‌دام‌افتاده در سنگ‌های متخلخل، تقریبا در کل سواحل شمال‌شرقی آمریکا گسترده باشد. کلویی گوستافسون، از دانشگاه کلمبیا می‌گوید:

می‌دانستیم در اینجا مخازن جداگانه‌ای از آب شیرین وجود دارد؛ ولی از اندازه و هندسه‌ی آن چیزی نمی‌دانستیم.

در سال ۲۰۱۵، برخی از پژوهشگران با هدایت گوستافسون مطالعه‌ای آزمایشی درکنار سواحل نیوجرسی و جزیره‌ی مارتاز وینه‌یارد ماساچوست انجام دادند. این پژوهشگران با استفاده از گیرنده‌های الکترومغناطیس مستقر در کشتی پژوهشی مارکوس لنگست، ذخایر آب‌های زیرزمینی پنهان‌شده در رسوبات زیر فلات‌قاره‌ها را بررسی کردند.

از دهه‌ی ۱۹۷۰ و در عملیات اکتشافی شرکت‌های نفتی، هنگام حفاری برای یافتن سوخت‌های فسیلی گاهی آب شیرین پیدا می‌شد. بر‌این‌اساس، دانشمندان فکر می‌کردند در آنجا باید چیزی موجود باشد؛ اما اطلاعات آن‌ها درباره‌ی منبع و اندازه‌ی آن کافی نبود. به‌منظور دستیابی به اطلاعات بیشتر درزمینه‌ی این مخازن، پژوهشگران مستقر در کشتی مارکوس ۱۰ روز هدایت الکتریکی آب‌های زیر کشتی را در سواحل شمال‌شرقی آمریکا مطالعه کردند. آب شور درمقایسه‌با آب شیرین، امواج الکترومغناطیس را بهتر هدایت می‌کند. بنابراین، گیرنده‌های EM مستقر در نزدیک ساحل به پژوهشگران این امکان را داد که محدوده‌ی این آبخوان اسرارآمیز را مشخص کنند.

آبخوان عظیم دیده‌شده در مناطق هاشورزده‌ی زرد دیده می‌شود و مثلث‌ها نشان‌دهنده‌ی محل بررسی‌ها هستند.

نتایج این مطالعه که نخستین تلاش جامع به‌منظور موقعیت‌یابی این مخزن عظیم به‌شمار می‌رود، نشان‌دهنده‌ی وجود سیستم آبخوان زیردریایی پیوسته است که حداقل در طول ۳۵۰ کیلومتر از سواحل اقیانوس اطلس در آمریکا گسترده شده و حاوی حدود ۲,۸۰۰ کیلومتر مکعب آب زیرزمینی با شوری کم است. به‌‌دلیل ماهیت تکنیک مکان‌یابی EM، نتایج تاحدودی تفسیری بوده؛ اما پژوهشگران استنباط می‌کنند که این مخزن آب شیرین احتمالا گستره‌ی بسیار بیشتری داشته باشد. نویسندگان توضیح می‌دهند:

اگر وسعت سواحل شمال‌شرق و جنوب‌غرب را درنظر بگیریم، شاید حتی چندین‌برابر این مقدار آب در آب زیرزمینی در بخش شمال‌شرقی فلات‌قاره آمریکا وجود داشته باشد که نشان‌دهنده‌ی منبع آب شیرینی است که رقیب بزرگ‌ترین آبخوان‌های روی خشکی خواهد بود.

پژوهشگران در توضیح چرایی ایجاد چنین آبخوان بزرگی می‌گویند تشکیل آبخوان احتمالا زمانی اتفاق افتاده که مقادیر عظیم آب شیرین حاصل از ذوب یخ در آخرین عصر یخبندان در رسوبات سنگی گیر کرده است. به‌منظور استفاده از این آب برای اهداف آشامیدنی، اول باید آن را نمک‌زدایی کرد؛ زیرا بخش‌هایی از آن، به‌‌ویژه مناطق نزدیک به آب دریا، شور خواهد بود.

اگرچه در زمان حاضر کسی پیشنهاد نمی‌کند این کار را باید انجام دهیم، وجود این آبخوان عظیم نشان می‌دهد احتمالا این‌ گونه سیستم‌های آب زیرزمینی در بخش‌های دیگر و خشک‌تر جهان مانند کالیفرنیا و استرالیا و خاورمیانه وجود داشته باشد. گوستافسون می‌گوید:

این می‌تواند منبع مهمی از آب در بخش‌های دیگر جهان باشد.

یافته‌های این پژوهش در مجله‌ی Scientific Reports منتشر شده است.

ناسا تصویر کهکشانی را منتشر کرده که میلیاردها ستاره جوان را در خود جای داده است.