این روزها یکی از پرسش‌هایی که ذهن بیشتر کاربران اینترنت در ایران را به‌خود مشغول کرده، این است که وضعیت دسترسی به اینترنت در سایر کشورهای جهان چگونه است؟ کاربران برای اتصال به اینترنت چه بهایی می‌پردازند و سرویس ارائه‌شده به آن‌ها چه سرعت و کیفیتی دارد؟ در این مقاله‌ی زومیت، قصد داریم با پاسخ‌دادن به این پرسش‌ها و مقایسه‌ی شاخص‌های کیفی اینترنت ثابت و همراه در سطح جهان، به درک درستی از وضعیت اینترنت در ایران برسیم.

اینترنت ثابت

منظور از اینترنت ثابت در اینجا اینترنت پهن‌باندی (Broadband) است که بر بستر خطوط تلفن ثابت ارائه می‌شود. دسترسی به این نوع سرویس اینترنت در ایران نیز مانند بیشتر کشورهای دنیا ازطریق متداول‌ترین نوع از فناوری DSL یعنی ADSL میسر می‌شود.

سرعت

منابع مختلف آمارهای متفاوتی از میانگین سرعت اتصال به اینترنت در کشورهای دنیا ارائه می‌کنند که در اینجا به چند نمونه از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

وب‌سایت Speedtest.net یکی از مشهورترین سرویس‌هایی است که شاخص‌های کیفی اتصال اینترنت مانند سرعت دانلود، آپلود و میزان تأخیر (latency) کاربران را بررسی می‌کند. ازآنجاکه اسپیدتست‌دات‌نت با مقایسه‌ی سرعت اتصال کاربران به بیش از ۴,۷۰۰ سرور در سرتاسر جهان، تا سال ۲۰۱۸ حدود ۲۱ میلیارد آزمایش سرعت انجام داده، می‌توان با تقریب خوبی به آمار و ارقام ارائه‌شده‌ی این سایت اعتماد کرد.

بنابر اعلام این سایت، در آوریل۲۰۱۹، متوسط سرعت دانلود ازطریق اینترنت پهن‌باند ثابت در جهان برابر با ۵۸.۶۶ مگابیت‌برثانیه است و این سرعت برای آپلود به ۲۸.۹۹ مگابیت‌برثانیه می‌رسد. این در حالی‌ است که ایران در همین بازه‌ی زمانی با داشتن سرعت ۱۲.۶۲ مگابیت‌برثانیه در رتبه‌ی ۱۳۱ و پایین‌تر از کشورهایی چون عراق، سومالی، اتیوپی، رواندا و اوگاندا قرار دارد. می‌توانید فهرست کامل رده‌بندی اسپیدتست براساس سرعت اتصال به اینترنت ثابت را از اینجا مشاهده کنید.

وب‌سایت cable.co.uk نیز با انجام ۱۶۳ میلیون آزمایش سرعت در ۲۰۰ کشور و منطقه‌ی خودگردان در جهان، ایران را با کاهشی ۱۲ پله‌ای درمقایسه‌با سال ۲۰۱۷ در رتبه‌ی ۱۴۵ جهان قرار داده‌ است. نتایج ارائه‌شده‌ی این سایت حاصل بررسی سرعت ۱۲ ماه اخیر کاربران ازطریق M-Lab (پروژه‌ای مشترک از گوگل و دانشگاه پرینستون و چند شرکت و دانشگاه دیگر) است.

نقشه‌ی cable.co.uk از سرعت اینترنت در کشورهای جهان

آکامای (Akamai) یکی دیگر از شرکت‌هایی است که درزمینه‌ی ارائه‌ی خدمات ابری فعالیت می‌کند. شبکه‌ی تحویل محتوا (CDN) این شرکت بزرگ‌ترین پلتفرم پردازش غیرمتمرکز در سطح جهان است که به ۱۵ تا ۳۰ درصد از کل ترافیک وب سرویس می‌دهد. این شرکت در سه‌ماهه‌ی پایانی سال ۲۰۱۵ در گزارشی با نام وضعیت اینترنت، با تحلیل بیش از ۲۰۰ تریلیون درخواست ثبت‌شده در پلتفرم CDN خود، فهرستی از سرعت دسترسی به اینترنت در ۱۴۵ کشور جهان ارائه کرده‌ بود که نتایج آن را در قالب نقشه‌ی تعاملی زیر مشاهده می‌کنید.

نقشه‌ی تعاملی آکامای از سرعت اینترنت در کشورهای جهان

این نقشه نشان می‌دهد درحالی‌که در سال ۲۰۱۵ کشورهای سومالی و اوگاندا اینترنت کندتری درمقایسه‌با ایران داشته‌اند، پس از گذشت چهار سال، سرعت اینترنتشان از ایران پیشی گرفته‌ است.

کیفیت اتصال و سلامت سرویس

هنگامی‌که صحبت از کیفیت سرویس اینترنت در میان باشد، هر کاربر بسته به نوع استفاده‌اش از اینترنت، به‌دنبال سنجش معیار متفاوتی است. برای مثال، اگر گیمر هستید و به بازی‌های آنلاین علاقه دارید، احتمالا داشتن پینگ (Ping)پایین، برایتان از هر چیز دیگری مهم‌تر باشد. پینگ بالای بازی‌های ویدئویی آنلاین در ایران بیشتر به فاصله از سرورها و مراکز داده‌ی غربی مربوط می‌شود. درصورت افتتاح مراکز داده‌ی شرکت‌های بزرگ مانند مایکروسافت و آمازون در کشورهای هم‌جوار، این میزان پینگ برای کاربران ایرانی هم تاحدزیادی کاهش پیدا خواهد کرد.

به‌جز پینگ، معیارهای دیگری هم هستند که با استفاده از آن‌ها سلامت اینترنت هر کشور اندازه‌گیری می‌شود. اوراکل سال گذشته سرویسی با نام «نقشه‌ی اطلاعات اینترنت» (Internet Intelligence Map) راه‌اندازی کرد که در آن «سلامت» اینترنت کشورهای مختلف به‌صورت درلحظه سنجیده می‌شود. اوراکل در پستی وبلاگی سرویس جدیدش را این‌گونه معرفی کرده بود:

اوراکل امروز دردسترس قرارگرفتن «نقشه‌ی اطلاعات اینترنت» را اعلام می‌کند؛ سرویسی که با استفاده از رابط گرافیکی ساده، کاربران را از سلامت اینترنت مطلع می‌کند. این نقشه بخشی از حرکت ابتکاری اوراکل با نام «اطلاعات اینترنت» (Internet Intelligence) است که به فهم و تحلیل وضعیت زیرساخت‌های اینترنت جهانی کمک خواهد کرد.

بیش از یک دهه است که اعضای تیم اطلاعات اینترنت اوراکل برخی از بزرگ‌ترین حوادث اینترنتی را رازگشایی کرده‌اند؛ از سرقت پروتکل مرزی (BGP Hijacking) گرفته تا قطع‌شدن کابل‌های زیر آب‌های اقیانوس براثر برخورد با زیردریایی‌ها.

با مراجعه به سایت map.internetintel.oracle.com، متوجه می‌شویم اینترنت ایران بیشتر اوقات از سلامت خوبی برخوردار نیست.

پایداری مسیرهای BGP ایران در مقایسه با ترکیه

اوراکل اعلام کرده با راه‌اندازی سرویس «نقشه‌ی اطلاعات اینترنت» قصد دارد کاربران را از وضعیت «سلامت اینترنت» مطلع کند.

سایت‌های مسدود شده

درست یا غلط بودن مسدود‌کردن دسترسی کاربران ایرانی به بسیاری از سایت‌ها و سرویس‌ها، بحثی است که نه به موضوع این مطلب ارتباطی دارد و نه بررسی آن در این مقاله می‌گنجد. با درنظرگرفتن این توضیح، دسترسی کاربران ایرانی به سایت‌ها و سرویس‌های اینترنتی را صرفا از دیدگاه آماری بررسی خواهیم کرد. 

آخرین‌باری که آمار دقیقی از تعداد سایت‌های مسدودشده ارائه‌ شد، مربوط‌به سال ۱۳۸۷ است. در آن سال، مشاور قضایی دادستانی کل کشور، آقای خرم‌آبادی، در مصاحبه با خبرگزاری مهر تعداد سایت‌های فیلترشده را پنج‌میلیون اعلام کرد. همچنین، وب‌سایت Mashable در سال ۲۰۱۴ با بررسی معیارهایی چون «موانع اتصال» و «محدودیت دسترسی به محتوا»، کشورهای جهان را رده‌بندی کرده‌ بود که در آن ایران آخرین رتبه‌ی فهرست (حتی پایین‌تر از کشورهایی چون چین و کوبا) را به‌خود اختصاص داده بود.

سقف حجم و مصرف منصفانه

اواخر آبان‌۱۳۹۶ با ابلاغ مصوبه‌ی ۲۶۶ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات سرویس‌دهنده‌های اینترنتی ایران طرح‌های جدید خود را با نام‌هایی چون «اینترنت غیرحجمی» و «اینترنت نامحدود» عرضه کردند. پس از مدتی کوتاه، مشخص شد آنچه از آن به‌عنوان «اینترنت نامحدود» نام برده می‌شود، کوچک‌ترین شباهتی به نمونه‌های مشابه در سطح جهانی ندارد. در قسمت «پنجم» از بند «ب» مصوبه‌ی ۲۶۶ می‌خوانیم:

پس از عبور از آستانه‌ی استفاده‌ی منصفانه‌ی ماهانه، دارنده‌ی پروانه می‌تواند نسبت به اعمال سیاست استفاده‌ی منصفانه اقدام کند و نسبت به کاهش سرعت کاربر تا حداقل سرعت ۱۲۸ کیلوبیت‌برثانیه (۱۶ کیلوبایت‌برثانیه) اقدام کند یا آنکه براساس اطلاع‌رسانی‌های قبلی انجام‌شده به کاربر و اخذ تأییدیه‌های مربوطه از وی، نسبت به فروش حجم اضافه‌ی ترافیک بین‌‌الملل و داخلی اقدام کند.

پس از مطرح‌شدن سؤالات متعدد کاربران، صادق عباسی‌شاهکوه، معاون بررسی‌های فنی و صدور پروانه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، تأکید کرد اسم این طرح، عرضه‌ی اینترنت نامحدود نیست. البته اولین فردی که این طرح را به این نام خواند، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بود؛ ولی پس از انجام بررسی‌های فنی مشخص شد که عرضه‌ی اینترنت به‌صورت نامحدود از لحاظ فنی میسر نیست. عباسی‌شاهکوه درادامه ادعا کرده بود:

در دنیا دو مدل برای روش اتصال محور وجود دارد: در مدل اول وقتی مصرف کاربر از سقف مجاز عبور کند، سرعت را کم می‌کنند و در مدل دوم با گذشتن از سقف مجاز به کاربر امکان خرید حجم اضافه می‌دهند. در اجرای این طرح در ایران، مدل دوم انتخاب شده است.

البته سیاست مصرف منصفانه (Fair Use Policy) تنها مختص ایران نیست؛ اما آنچه آقای عباسی‌شاهکوه درباره‌ی مدل‌های ارائه‌ی سرویس اینترنت در جهان ادعا می‌کند، شباهتی با واقعیت ندارد. همان موقع در زومیت در مقاله‌ای اختصاصی به‌قلم فرشید معتمد طرح‌های ارائه‌شده در ایران را با دیگر کشورها مقایسه کردیم. در قسمتی از آن مقاله می‌خوانیم:

نکته‌ی دیگر این است که برخلاف گفته‌ی معاون سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی درباره‌ی طرح‌های مشابه در دنیا، تقریبا در تمام کشورهای دنیا محدودیت‌های حجمی که تحت نام «میزان مصرف منصفانه» شناخته می‌شد، از تعرفه‌ی سرویس‌های ثابتِ اینترنتی برداشته شده است و تنها سرویس‌های موبایلی و سرویس‌های ارزان‌قیمتِ ثابت با محدودیت‌های حجمی، آن هم با حجم‌های ۵۰ تا ۳۰۰ گیگابایت در ماه عرضه می‌شوند.

در جدول زیر، مشاهده می‌کنید بسیاری از ISPهای مشهور در سطح جهان، از چیزی به اسم سیاست مصرف منصفانه استفاده نمی‌کنند و اینترنت ثابت ارائه‌شده‌ی آن‌ها به‌معنای واقعی کلمه «نامحدود» است.

قیمت سرویس

مقایسه‌ی قیمت سرویس ایترنت در ایران با دیگر کشورهای جهان، به‌ویژه کشورهای غربی، کار ساده‌ای نیست؛ چراکه از یک طرف، در خیلی از کشورهای اروپایی و آمریکایی، سرویس‌های اینترنت ثابت با سرعت مشابه ایران عرضه نمی‌شود و از طرف دیگر، بیشتر این سرویس‌ها یا کاملا نامحدود هستند یا درصورت داشتن سقف دانلود (Data Cap)، حداکثر حجم مجاز دانلود آن‌ها با سرویس‌های ایرانی قیاس‌پذیر نیست. به‌همین‌دلیل، درادامه بالارده‌ترین سرویس اینترنت ایران را با پایین‌رده‌ترین سرویس‌های خارجی مقایسه می‌کنیم. در این مقایسه، علاوه‌بر هزینه‌ی اصلی سرویس، قیمت معادل را با درنظرگرفتن نسبت سرانه‌ی تولید ناخالص داخلی (GDP per Capita) محاسبه خواهیم کرد.

* بعضی قیمت‌های اشاره‌شده (مانند سافت‌بنک ژاپن) مربوط‌به سرویس‌های یک‌ماهه است. درصورت خرید سالانه، قیمت سرویس ارزان‌تر محاسبه می‌شود. همچنین قیمت برخی از سرویس‌ها در ۱۲ ماه اول اشتراک بسیار کمتر است. قیمت معادل براساس نرخ برابری ارز در تاریخ نگارش مقاله (۲۵خرداد۱۳۹۸) محاسبه شده‌ است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی شرایط سرویس، روی نام ISP کلیک کنید.

(برای مشاهده در ابعاد اصلی روی تصویر کلیک کنید)

تمامی آنچه تابه‌حال گفته‌ شد، به‌معنای آن است که متأسفانه اینترنت ثابت کشورمان یکی از کندترین و بی‌کیفیت‌ترین و گران‌ترین سرویس‌های اینترنت در جهان است. شاید انتظار ارائه‌ی سرویسی با کیفیت نزدیک به استانداردهای جهانی از ISPهای داخلی، انتظاری گزاف و خلاف واقعیت‌های موجود باشد؛ اما به‌نظر نمی‌رسد چنین انتظارِ حداقلی، درباره‌ی قیمت سرویس‌های ارائه‌شده چندان نابه‌جا باشد.

 اینترنت همراه

خوشبختانه اوضاع اینترنت همراه ایران (مخصوصا ازلحاظ قیمت) بسیار بهتر از اینترنت ثابت آن است. براساس آمار Speedtest.net، اینترنت همراه ایران در آوریل‌۲۰۱۹ با متوسط سرعت ۲۹.۲۷ مگابیت‌برثانیه، بالاتر از کشورهایی چون مکزیک، برزیل، روسیه و ایرلند، در رتبه‌ی ۵۳ جهانی قرار گرفته‌ است. فهرست کامل رده‌بندی کشورها براساس سرعت اینترنت همراه را از اینجا می‌توانید مشاهده کنید.

بااین‌حال، شاید آنچه برای بسیاری از کاربران ایرانی از سرعت اینترنت هم مهم‌تر باشد، قیمت آن است. گرچه قیمت بسته‌های اینترنت همراه در ایران بسته به اپراتور و طرح انتخابی متفاوت است، با تقریب خوبی می‌توان گفت این قیمت در بدترین حالت ممکن نیز به‌زحمت از سه‌چهارهزار تومان برای هر گیگابایت تجاوز می‌کند. درنتیجه، می‌توان گفت ایران یکی از ارزان‌ترین اینترنت‌های همراه را در جهان دارد.

نمودار زیر حاصل بررسی cable.co.uk از ۶,۳۱۳ طرح اینترنت همراه در بیش از ۲۰۰ کشور جهان در سال ۲۰۱۹ است.

با نگاهی به نمودار بالا، متوجه می‌شویم برای خرید هر گیگابایت اینترنت همراه در آمریکا باید به‌طور متوسط ۱۲ دلار (معادل ۱۵۶ هزارتومان با درنظرگرفتن نرخ تقریبی برابری ارز در زمان نگارش این مقاله) پرداخت کرد. حتی با درنظرگرفتن اختلاف ۱۱ برابری سرانه‌ی تولید ناخالص داخلی دو کشور، قیمت معادل‌سازی‌شده همچنان بالاتر از ۱۴ هزار تومان برای هر گیگابایت خواهد بود.

حتما زمانی را به‌یاد می‌آورید که ملاک انتخاب تلفن‌همراه‌ با دوربین قدرتمند، عدد مگاپیسل دوربین بود؛ یعنی آن‌طور به‌نظر می‌رسید که هرچه عدد مگاپیکسل دوربین بیشتر باشد، حتما گوشی خریده شده دوربین بهتری دارد. اکنون نیز با پیشرفت فناوری و به‌بلوغ‌رسیدن صنعت ساخت گوشی‌های هوشمند، موضوعی مشابه به‌نام تعداد دوربین‌های موجود مطرح شده است. 

حال آیا باید این‌طور فکر کرد که هرچه گوشی تلفن‌همراه دوربین بیشتری داشته باشد، توان عکس‌برداری بیشتری دارد یا خیر؟ آیا اصلا وجود چند دوربین در گوشی هوشمند ما الزامی است یا بهتر است بپرسیم وجود چند دوربین چه قابلیت‌هایی برای ما به ارمغان می‌آورد؟ درادامه، با زومیت همراه باشید تا این موضوع را به‌طورکامل بررسی کنیم.

اولین تلفن‌همراه‌با دوربین دوگانه کدام بود؟

شاید برای شما هم جالب باشد؛ اما اولین تلفن‌همراه که از دوربین دوگانه استفاده می‌کرد، HTC EVO 3D بود که می‌توانست با استفاده از ماژول دوربین دوگانه‌ی خود عکس و فیلم سه‌بعدی تهیه کند. بااین‌حال، استفاده از دوربین‌های دوگانه سال‌های زیادی فراموش شد تا باز شرکت HTC گوشی‌های M8 و +M9 را با دوربین‌های دوگانه معرفی کرد.

حسگر‌های ثانویه‌ی استفاده‌شده چه قابلیت‌هایی دارند؟

درابتدا، باید به این موضوع اشاره کنیم که در عکاسی با دوربین‌های حرفه‌ای، عکاس بسته به شرایط و خواسته‌هایش از لنز مخصوص (تله‌فوتو، واید و...) استفاده می‌کند تا عکس دلخواهش را ثبت کند. بااین‌حال، در گوشی‌های هوشمند دست شرکت‌های سازنده کمی بسته است؛ چون نمی‌توان گوشی‌های هوشمند را ضخیم ساخت تا از انواع لنز‌ها و حسگرهای مختلف در آن‌ها استفاده کرد.

در اینجا، بحث استفاده از چند دوربین مطرح می‌شود. استفاده از چند دوربین باعث می‌شود گوشی هوشمند بتواند عکس‌هایی با ویژگی‌های جدید ازجمله حالت پرتره، عکاسی سه‌بعدی، تصویربرداری با لنز عریض، بزرگ‌نمایی اپتیکال (بدون افت کیفیت) ثبت کند. همچنین، با دوربین اضافی می‌توان عکس‌هایی با دامنه‌ی دینامیک بهتر و گسترده‌تری ثبت کرد. نکته‌ی درخورتوجه این است که استفاده از حسگر ثانویه می‌تواند حتی به ارتقای تصویربرداری در نور کم یا شب منجر شود.

درادامه، انواع حسگر‌های ثانویه را معرفی خواهیم کرد تا با عملکرد آن‌ها بیشتر آشنا شوید.

تله‌فوتو

تا قبل از معرفی آیفون ۷ پلاس اپل در سال ۲۰۱۶، بزرگ‌نمایی در عکاسی با تلفن‌همراه فقط به بزرگ‌نمایی دیجیتال محدود بود؛ اما در ۷ پلاس، استفاده از دوربین دوم تله‌فوتو را شاهد بودیم که بزرگ‌نمایی دوبرابری اپتیکال را فراهم می‌کرد. در بزرگ‌نمایی دیجیتال به‌دلیل برشی (کراپ) پردازنده‌ی دوربین روی تصویر اصلی، کیفیت عکس کاهش می‌‌یابد؛ اما در بزرگ‌نمایی اپتیکال به‌دلیل استفاده از انواع عدسی‌ها و قواعد اپتیکی، با بزرگ‌‌نمایی‌کردن کیفیت عکس کاهش نمی‌یابد. 

لنز تله‌فوتو در اکثر گوشی‌های تلفن‌همراه امروزی یافت می‌شوند. سامسونگ نیز در سال‌های پیش، نسخه‌هایی از گلکسی اس ۴ و اس ۵ را با نام‌های زوم معرفی و به بازار عرضه کرد که مانند دوربین‌های کامپکت دوربین از بدنه بیرون می‌زد؛ اما ضخامت این نسخه‌ها به‌دلیل نوع طراحی‌شان بسیار زیاد بود. به‌دلیل محدودیت‌هایی که در طراحی ابعاد تلفن‌همراه وجود دارد، جای دادن دوربینی با قابلیت بزرگ‌نمایی اپتیکال تقریبا غیرممکن است؛ به‌همین‌دلیل، امروزه اکثر شرکت‌های سازنده‌ی تلفن‌همراه به‌سمت استفاده از حسگرهای ثانویه برای اضافه‌کردن قابلیت بزرگ‌نمایی اپتیکال رفته‌اند.

اگر بخواهیم به برخی از این گوشی‌های هوشمند اشاره‌ای کنیم، باید به مدل‌های هواوی میت ۲۰ پرو با بزرگ‌نمایی اپتیکال سه‌برابری و سامسونگ گلکسی اس ۱۰ پلاس با بزرگ‌نمایی اپتیکال دوبرابری و آیفون XS Max با بزرگ‌نمایی اپتیکال دوبرابری اشاره کرد. البته، هواوی به‌تازگی استثنای بزرگی رونمایی کرده است که به‌ادعای این شرکت، آمده قوانین عکاسی با تلفن‌همراه را از نو بنویسد. بله، درباره هواوی P30 پرو حرف می‌زنیم. 

کمی قبل‌تر گفتیم شرکت‌های سازنده‌ی تلفن‌همراه به‌دلیل ضخامت کم موبایل‌های امروزی نمی‌توانند بزرگ‌نمایی اپتیکال زیادی فراهم کنند و در بهترین حالت با کمک حسگر‌های تله‌فوتو، می‌توانند بزرگ‌نمایی اپتیکال دو تا سه‌برابری ایجاد کنند (در تصویر بالا و راست بزرگ‌نمایی سه‌برابری هواوی میت ۲۰ پرو را با تصویر حسگر عادی در سمت چپ مشاهده می‌کنید). هواوی با ابتکاری جالب دست‌به‌کار شده و حسگر را به حالت افقی در گوشی تعبیه کرده و نور را ازطریق سیستمی همانند پیروسکوپ به حسگر می‌رساند. بدین‌ترتیب، هواوی موفق شده به بزرگ‌نمایی پنج‌برابری اپتیکال و ۱۰ برابری هیبریدی (ترکیب دیجیتال و اپتیکال) و بزرگ‌نمایی ۵۰ برابری دیجیتال دست یابد. این ارقام تاکنون در صنعت تلفن‌های همراه بی‌سابقه و جالب اینجا است که عکس‌های ثبت‌شده‌ی P30 پرو بسیار رضایت‌بخش هستند.

لنز واید

گاهی اوقات لازم است از سوژه دورتر باشیم تا بتوانیم تصویر گسترده‌تری از آنچه ‌می‌بینیم، ثبت کنیم. در این حالت، لنز‌های واید به کمک ما‌ می‌آیند. ال‌جی در استفاده از لنز‌های واید در تلفن‌های همراه پیش‌گام است , اولین تلفن‌همراه آن با دوبین دوم واید الجی G5 بود. درادامه، ایسوس نیز ذنفون 5 را با لنز واید به بازار عرضه کرد. در پرچم‌داران و برخی میان‌رده‌ها نیز استفاده از سه حسگر را شاهد هستیم که یکی از این حسگر‌ها، دوربین اصلی و عادی و دوربین بعدی فوق‌عریض و دوربین سوم از نوع تله‌فوتو است. 

تشخیص عمق و جلوه‌ی بوکه و پرتره

یکی از مزایای لنز تله‌فوتو درمقایسه‌با لنز‌های عریض در عکاسی، به‌ویژه عکاسی پرتره که در آن به‌طورمثال از چهره‌ی شخصی عکس می‌گیریم، ایجادنشدن اعوجاج در تصویر و هرچه طبیعی‌ترشدن چهره‌ی فرد است. دلیل بروز این ویژگی از فاصله‌ی کانونی زیاد لنزهای تله‌فوتو نشئت می‌گیرد.

گوشی‌های هوشمندی که در دست داریم، با استفاده از دو دوربین غیرهم‌راستایش می‌توانند عمق اشیائی را تخمین بزنند که در تصویر دیده می‌شوند. این فرایند از اندازه‌گیری تفاوت فاصله‌ی اشیاء با دو دوربین شروع می‌شود. اساس این اندازه‌گیری براساس پدیده‌ای به نام پارالاکس (اختلاف منظر) شکل می‌گیرد. به‌بیان‌دیگر، اشیائی که به دوربین‌ها نزدیک هستند، از یکدیگر دورتر دیده می‌شوند؛ اما اشیائی که از دوربین‌ها دور‌تر هستند، به‌هم نزدیک‌تر دیده می‌شوند. خود شما هم می‌توانید این پدیده را با چشم‌های خودتان حس کنید که به‌نوعی مثل گوشی هوشمند مجهز به دوربین دوگانه است. بدین‌ترتیب که انگشت خود را مقابل بینی بگیرید و با یک چشم خود به آن نگاه کنید. با بستن آن چشم و بازکردن چشم دیگر، حرکت‌کردن انگشت خود را شاهد خواهید بود. این در حالی است که اگر انگشت خود را دورتر از صورتتان بگیرد، چنین چیزی را مشاهده نمی‌کنید.

تخمین‌زدن فاصله‌ی اشیاء و سوژه‌ موجب شده حالت پرتره به گوشی‌های هوشمند اضافه شود؛ یعنی با شناسایی سوژه از پس‌زمینه‌ی عکس، پس‌زمینه را تار کند و سوژه به‌صورت واضح باقی بماند. در دوربین‌های حرفه‌ای، به‌دلیل قوانین اپتیک و نور می‌توان به‌وسیله‌ی لنزی با دریچه‌ی دیافراگم باز (ضریب f پایین) به تصاویر پرتره دست یافت؛ اما در گوشی‌های هوشمند با حسگر‌های کوچک این قابلیت با پردازش نرم‌افزاری پس از گرفتن عکس محقق می‌شود.

البته باید به این موضوع اشاره کرد که سازندگان تلفن‌های همراه‌با چند مشکل عمده در عکاسی پرتره و جلوه‌ی بوکه مواجه هستند: ۱. گوشی می‌تواند هنگام اندازه‌گیری عمق فریب بخورد و به‌اشتباه بخش‌هایی از تصویر را تار کند که نباید تار شود؛ ۲. جلوه‌ی بوکه همان‌طورکه گفته شده، به‌طورعادی باید با استفاده از دریچه‌ی دیافراگم باز و عریض به‌دست بیاید؛ اما ایجاد جلوه‌ی بوکه با استفاده از پردازش تصویر کاری بسیار دشوارتر است؛ ۳. مشکل سوم به استفاده از چند حسگر و دوربین مربوط‌ است. هرکدام از دوربین‌های متفاوت ویژگی‌های گوناگونی همانند سرعت شاتر و میدان دید و پرسپکتیو متفاوتی دارند؛ ازاین‌رو، این دوربین‌ها باید به‌خوبی باهم هماهنگ باشند تا مشکلی در ثبت تصویر پیش نیاید.

البته، باید گفت تنها راه برای اندازه‌گیری عمق اشیاء الزاما استفاده از حسگر دوربین عکاسی نیست؛ بلکه برای مثال در هواوی P30 پرو، استفاده از حسگر (ToF (Time of Flight را شاهد هستیم که وظیفه‌ی عمق‌سنجی را برعهده دارد.

افزودن دوربین برای بیشترکردن جزئيات تصویر (حسگر مونوکروم)

حسگرهای متداول دوربین‌ تلفن‌‌همراه به‌تنهایی نمی‌توانند رنگ‌ها را تشخیص دهند؛ به‌همین‌دلیل، آرایه‌ای از فیلتر رنگی به‌اندازه‌‌ی پیکسل برای آن‌ها نیاز است. هر پیکسل معمولا یکی از رنگ‌های RGB یا همان سبز و آبی و قرمز را ثبت می‌کند. خروجی آنچه حسگرها ثبت کرده‌اند، در فرایندی به‌نام Demosaicing به تصویر قابل‌خواندن رنگی تبدیل می‌شود.

این نوع طراحی حسگر موجب بروز نقص‌هایی ازجمله از‌دست‌رفتن رزولوشن تصویر به‌دلیل وجود لایه‌ی فیلتر رنگی و همچنین بخشی از نور ورودی می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، پیکسل نمی‌تواند کل نور ورودی را به‌خوبی تشخیص دهد؛ حال‌اینکه بعضی از گوشی‌های هوشمند همچون هواوی میت ۱۰ پرو و P20 پرو از حسگر مونورکروم (سیاه‌وسفید) استفاده می‌کنند. حسگر‌های مونوکروم نقص‌های حسگر RGB را ندارد و می‌توانند نور را به‌صورت کامل دریافت کنند. درنهایت، ترکیب تصاویر حسگر مونوکروم با حسگر اصلی موجب می‌شود تصویر با جزئيات بالا حاصل شود (در تصویر بالا، تنها دوربین رنگی هواوی میت ۱۰ پرو تصویر را ثبت کرده و برشی از عکس را می‌بینید؛ اما در عکس پایین حسگرمونوکروم و رنگی باهم وارد عمل شده‌اند).

نوکیا ۹؛ بازیگری استثنایی

شرکت HMD Global که نام برند نوکیا را یدک می‌کشد، چندی پیش نوکیا ۹ را معرفی کرد. نوکیا ۹ اولین تلفن‌همراه جهان با دوربین پنج‌گانه است و این ماژول پنج‌گانه حاصل همکاری شرکت‌های بزرگ و مطرحی ازجمله Light ،FIH Mobile ،ZEISS ،Google و Qualcomm است. نوع طراحی و عملکرد دوبین‌های نوکیا ۹ بسیار خاص و انقلابی محسوب می‌شود. 

ماژول دوربین نوکیا ۹ از پنج دوربین با رزولوشن ۱۲ مگاپیسکلی و ضریب اف ۱.۸ تشکیل شده و سه حسگر بالایی و چپی و راستی که مثلثی را تشکیل می‌دهند، از نوع مونوکروم هستند. همچنین، دو حسگر پایینی و وسطی نیز از نوع رنگی هستند. اطلاعات مربوط‌به لنزها نیز هنوز منتشر نشده‌اند. 

یکی از ویژگی‌های ماژول دوربین نوکیا ۹، کارکرد هم‌زمان تمامی پنج حسگر است. در سایر گوشی‌های هوشمند، زمانی‌که کاربر در رابط کاربری دوربین حالت عکاسی را انتخاب می‌کند (سیاه‌وسفید و عکاسی با لنز عریض و بزرگ‌نمایی اپتیکال) حسگر مدنظر اطلاعات خود را به پردازنده تصویر می‌فرستد؛ اما در نوکیا ۹ با الگوریتم‌ها و اقدام‌های انجام‌شده، تمامی پنج دوربین اطلاعات خود را به پردازنده تصویر می‌فرستند. 

سه حسگر مونوکروم برای دستیابی به عکس‌هایی که هم در نقاط تاریک و هم در نقاط روشن جزئيات خوبی داشته باشند، عکس‌های متفاوتی ثبت می‌کنند. همان‌طورکه قبلا بیان کردیم، استفاده از حسگرهای مونوکروم سبب می‌شود ۲.۹ برابر نور بیشتر در‌مقایسه‌با حسگرهای رنگی ثبت شود. درنهایت عکس‌های ثبت‌شده به‌وسیله‌ی الگوریتم‌های پیشرفته‌ای که تیم‌های HMD و ZEISS چیده‌اند، پردازش و تصویر نهایی ثبت می‌شود.

جمع‌بندی

یکی دیگر از موضوعاتی که استفاده از حسگرهای بیشتر در گوشی‌های هوشمند را محدود می‌کند، بحث پردازش عکس‌های گرفته شده است. هرچه تعداد حسگر‌ها بیشتر باشد؛ یعنی به توان پردازش بیشتر و بسیار دقیق‌تری نیاز است تا نتیجه‌ی کار بهتر باشد. استفاده از چند حسگر در دنیای امروزی تلفن‌های همراه، سبب شده محدودیت‌های قبلی برداشته شود و بتوانیم قابلیت‌های جدید‌تری در دنیای عکاسی با تلفن‌همراه را مشاهده کنیم. هرچند انتظار نداریم شرکت‌های تولیدکننده‌ی تلفن‌های هوشمند به همین حد بسنده کنند و روزبه‌روز بالغ‌ترشدن توانایی عکاسی تلفن‌های همراه را شاهد خواهیم بود.

اگر کامیون‌ها به راننده نیاز نداشته باشند، چطور به‌نظر می‌رسند؟ کامیون خودران وِرا (Vera) ولوو کشف این ایده است و به‌طورکامل از نصب کابین جلوگیری می‌کند تا آن‌ها بتوانند کالاهای موجود در اطراف بنادر و کارخانجات را مؤثرتر حمل کنند. وسیله‌ی نقلیه‌ی چهار چرخ و بدون محدودیت ولوو به‌تازگی اولین مأموریت خود را انجام داد و به‌زودی برای کار حمل کانتینر راهی پایانه‌ی حمل‌ونقل در سوئد می‌شود.

خودرو خودران ولوو وِرا که شهریور سال گذشته رونمایی شد، از همان سیستم محرکه و بسته‌ی باتری موجود در کامیون‌های الکتریکی ولوو بهره می‌برد. باوجوداین، ظاهر وِرا بیشتر شبیه سورتمه‌ی الکتریکی به‌نظر می‌رسد تا شبیه کامیون الکتریکی. کامیون بدون کابین وِرا شامل چهار چرخ و بدنه است که می‌تواند روی وسایل نقلیه‌ی حمل بار استاندارد و تریلرها نصب شود. 

انتظار می‌رود در آینده ناوگان متصل و خودران کامیون ولوو وِرا بتوانند در اطراف بنادر و کارخانجات و سایر تأسیسات با بارهای زیاد استفاده شوند. کامیون خودران وِرا با استفاده از مرکز کنترل بی‌سیم با سایر کامیون‌های مشابه ارتباط برقرار می‌کند که می‌تواند باعث بهینه‌سازی جریان ترافیک شود و اجرای مداوم و آرام عملیات را تداوم بخشد و زمان انتظار را به‌حداقل برساند.

ولوو قصد داشت نحوه‌ی عملکرد این کامیون خودران را در عمل مشاهده و بررسی کند؛ به‌همین‌دلیل، وِرا اولین مأموریت کاری خود را به‌منظور حمل کانتینرها از مرکز تدراکات در گوتنبرگ سوئد به پایانه‌ی بندری در نزدیکی آن برای توزیع به سراسر جهان دریافت کرد. طرح آزمایشی ولوو با همکاری شرکت تدارکاتی DFDS انجام می‌شود و شامل مسیرهای کوتاه با محدودیت سرعت ۴۰ کیلومتربرساعت خواهد بود.

مایکل کارلسون، از شرکت ولوو می‌گوید:

حمل‌ونقل خودران با سروصدای کم و انتشار صفر گازهای آلاینده در آینده‌ی تدارکات نقش مهمی ایفا می‌کند و برای این کسب‌وکار و جامعه سودمند است. ما این همکاری را شروع مهمی می‌بینیم و می‌خواهیم پیشرفت در‌این‌زمینه را تسریع کنیم. کامیون خودران ولوو وِرا ممکن است محدودیت سرعت داشته باشد؛ اما ما محدودیت سرعت نداریم. آزمایش اولیه وِرا شروع شده و قصد داریم این راه‌حل را در سال‌های آینده راه‌اندازی کنیم.

ویدئو زیر نمایی کلی از اولین مأموریت کامیون خودران و الکتریکی وِرا را نشان می‌دهد.

دانلود    360P    720P

ایالات‌ متحده‌‌ی آمریکا هیچگاه اهمیت چندانی برای موضوع اینترنت در کشورهایی نظیر چین و روسیه قائل نبوده است. تصویر غالب درباره‌ی این دو کشور عموما آن است که آن‌‌ها ازلحاظ فناوری عقب‌‌‌افتاده هستند و خدمات آن‌‌ها نیز تنها نسخه‌‌ای کپی‌‌برداری‌‌شده از فناوری برتر آمریکایی است. رسانه‌ها نیز دائما سانسور و دخالت حکومتی را از عوامل ناتوانی صنایع حوزه‌ی فناوری این کشورها در رقابت با مراکز مهمی نظیر سیلیکون‌ولی معرفی می‌‌کنند. هرچند به‌نظر نمی‌رسد حتی کم‌رنگ‌ جلوه‌دادن موفقیت‌‌های اخیر غول‌های فناوری چینی نیز تأثیر چندانی بر واقعیات فعلی جهان فناوری گذاشته باشد.

بااین‌حال، آنچه در هفته‌‌ی اخیر روی داد، عملا مرزبندی تازه‌ای در قلمرو تکنولوژیک ابرقدرت‌‌های جهانی مشخص کرد: روسیه و چین اکنون درکنار یکدیگر به‌‌سوی نسل بعدی فناوری اینترنت در‌حال‌حرکت هستند؛ حرکتی تازه که این‌‌بار ممکن است ایالات متحده را نیز پشت‌سر بگذارد.

در قلب این شکاف تازه، نام شرکت چینی هواوی به‌چشم می‌‌خورد: بزرگ‌ترین تأمین‌کننده‌ی تجهیزات مخابراتی جهان و رهبر بی‌چون‌و‌چرای فناوری 5G. دولت آمریکا هواوی را از هرگونه مشارکت در احداث شبکه‌های جدید 5G در خاک این کشور منع و در گام دوم، آن را به قطع دسترسی به نرم‌افزارها و تجهیزات موردنیاز برای  گوشی‌های هوشمند و تجهیزات شبکه تهدید کرده است؛ اقدامی که حتی اخیرا واکنش غول‌های فناوری آمریکایی نظیر گوگل را نیز برانگیخت.

افزون‌براین، ایالات‌ متحده تلاشش را آغاز کرده تا هم‌‌پیمانان خود را نیز به تحریم یا تحدید استفاده از تجهیزات ساخت هواوی در شبکه‌‌ی 5G ترغیب کند. دولت آمریکا مدام ادعا می‌‌کند تجهیزات ساخت این شرکت اجازه‌‌ی دسترسی چین را به زیرساخت‌‌های اطلاعاتی حساس کشورهای میزبان فناوری 5G را خواهد داد. البته این ادعا را بارها‌و‌بارها غول فناوری چینی تکذیب و با قاطعیت وجود هرگونه تهدید امنیتی را در محصولاتش رد کرده است.

درحالی‌که برخی از شهرهای مهم ایالات‌ متحده آماده‌‌کردن بسترهای لازم را برای راه‌اندازی و اجرای فناوری 5G آغاز کرده‌‌اند، تحلیلگران درباره‌ی عواقب تحریم‌‌های تازه درزمینه‌ی کاهش سرعت توسعه‌‌ی این فناوری در سطح کشور هشدار داده‌‌اند. این گروه بر این باور‌‌ند که این اقدامات می‌‌تواند نهایتا به عقب‌‌ماندن ایالات متحده از چین در عرصه‌‌ی فناوری منجر شود. حال با این حرکت جدید چین، حتی روسیه نیز که تاکنون در زمینه‌‌ی فناوری حرف چندانی برای گفتن نداشت، می‌‌تواند وارد عرصه‌‌ی رقابت با ایالات متحده شود.

در خارج از آمریکا نیز، کشورها برای تصمیم‌‌گیری درباره خریدن یا نخریدن تجهیزات هواوی بر سر دوراهی صرفا سیاسی قرار گرفته‌‌اند. این دوراهی باعث تشدید خطر انشقاق فضای اینترنت و فروپاشی مفهوم وب به‌‌عنوان شبکه‌‌ی آزاد و جهانی شده است. مسلما آن‌هایی که در این بازی طرف آمریکا را می‌‌گیرند، خطر جاماندن از قافله‌‌ی حرکت جهان به‌‌سوی نسل بعدی فناوری اینترنت و ارتباطات را به جان خواهند خرید.

 چرا 5G آینده‌‌ی فناوری جهان است؟

 چهارشنبه‌‌ی گذشته، هواوی توافق‌‌نامه‌‌ای با MTS، بزرگ‌ترین اپراتور مخابراتی روسیه، امضا کرد که بنابر مفاد آن، این غول فناوری چینی قرار است تا سال آینده، نسل پنجم شبکه‌‌های مخابراتی را در این کشور توسعه دهد و راه‌اندازی کند.

این خبر در حالی منتشر می‌‌شود که دولت چین نیز به‌‌تازگی اولین سری از مجوزها برای استفاده‌‌ی تجاری شبکه‌‌ی 5G در کشور خود را صادر کرده است؛ اقدامی که به‌تعبیر رسانه‌‌های دولتی این کشور، «آغاز عصر نوین صنعت ارتباطات» محسوب می‌‌شود. بدیهی است هواوی نقشی اساسی در این جریان دارد؛ شرکتی که پیش‌‌تر توانسته با امضای ۴۵ قرارداد تجاری مهم برای راه‌اندازی شبکه‌‌ی 5G در ۳۰ کشور جهان، جایگاه فعلی خود را به‌‌عنوان سردمدار این حرکت جهانی تثبیت کند.

با تمام این‌ها، هنوز برای قضاوت نهایی کمی زود است؛ چراکه خبر می‌‌رسد شرکت فنلاندی نوکیا نیز توانسته در دو ماه گذشته، ۱۲ قرارداد جدید برای احداث شبکه‌ی 5G منعقد کند. این در حالی است که تعداد این قراردادها در همین بازه برای هواوی، تنها به سه فقره می‌‌رسد. این آمار و ارقام به‌‌وضوح در‌حال‌برهم‌‌زدن محاسبات کارشناسانی است که پیش‌‌ازاین تصور می‌‌کردند هواوی با دراختیارداشتن مزیت رقابتی در کاهش هزینه‌‌ی تمام‌‌شده‌‌ی تجهیزات، از همین حالا رهبر بی‌‌چون‌‌وچرای این فناوری در جهان خواهد بود.

حال شرکت چینی خود را در خط‌مقدم جنگ تجاری فزاینده میان ایالات‌ متحده و چین می‌‌بیند: یکی از مدیران ارشدش در کانادا و به درخواست آمریکا بازداشت شده، محصولاتش در بازار داخلی آمریکا تحریم شده‌‌اند و واشنگتن نیز فشار فزاینده‌ای بر متحدان خود وارد می‌‌کند تا علیه این شرکت اقدام کنند.

شبکه‌‌ی 5G که قرار بود روزی سرعتی بیشتر و ارتباطاتی سریع‌‌تر و دسترسی آسان‌‌تر را به فضای ابری فراهم کند و زمینه‌‌ساز گسترش فناوری‌‌هایی نظیر خودروهای خودران و شهرهای هوشمند شود، حالا خود باعث بروز شکافی عمیق میان کشورها شده است. از یک سو، متحدان پکن حضور دارند که هیچ مشکلی با هواوی ندارند؛ جبهه‌‌ای که شاید بارزترین کشور در میان آن‌‌ها روسیه باشد و از سوی دیگر، واشنگتن به‌‌همراه تعدادی انگشت‌‌شمار از کشورها قرار گرفته‌‌اند که تعهد داده‌‌اند فعالیت شرکت چینی را در خاک خود تعطیل کنند.

در میانه نیز، خیل عظیمی از کشورها قرار گرفته‌‌اند که بیشتر به آمریکا نزدیک هستند تا چین؛ بااین‌حال تمایلی نیز ندارند که از بابت تأخیرهای احتمالی و هزینه‌‌ی اضافی ناشی از کنارگذاشتن هواوی از این پروژه متحمل خسارتی شوند. در‌حال‌حاضر، آمریکا درزمینه‌‌ی فناوری 5G از چین عقب‌‌تر است و بستن مرزهای این کشور به روی محصولات غول فناوری نیز کمک چندانی به جبران این ضعف نکرده است. البته، این بدان‌معنا نیست که آمریکا هرگز نمی‌‌تواند خود را به چین برساند؛ اما مسلما چنین دستاوردی جز با هزینه و تقلای بسیار محقق نخواهد شد.

بدترین سناریوی پیش رو از دید ناظران چنین است که شکاف فعلی عمیق‌‌تر شود و نهایتا دولت‌ها نیز به پیوستن به یکی از دو جبهه‌‌ی درگیر مجبور خواهند شد. در چنین شرایطی، گسستی نوظهور میان چین و آمریکا را در عرصه‌‌ی نسل بعدی اینترنت جهان شاهد خواهیم بود؛ گسستی که مسلما عواقب آن تنها به شرکت‌‌های ارائه‌‌دهنده‌‌ی سرویس‌‌های مخابراتی محدود نخواهد شد. تیم کالپن، تحلیلگر فناوری می‌‌نویسد:

ایجاد قلمروهای تکنولوژیکی انحصاری، تنها به این معنی نیست که قرار است فقط با دو زنجیره‌‌ی تأمین متقارن در قاره‌‌های گوناگون مواجه باشیم؛ بلکه این برای کشورهای مختلف جهان به‌‌معنای آن است که ازاین‌پس، هرگونه تصمیم‌‌گیری تجاری و سرمایه‌‌گذاری به‌‌نوعی رنگ‌‌وبوی سیاسی خواهد داشت.

وضعیت موضع‌گیری کشورهای جهان دربرابر تحریم‌ هواوی

گسست اینترنت

ما همواره در این تصور به‌‌سر می‌‌بریم که اینترنت پلتفرمی آزاد و اشتراکی است که در آن فناوری‌‌ها و استانداردها مرزها را درمی‌‌نوردند و به‌‌صورت جهانی توسعه می‌‌یابند؛ اما این روزها چنین تصوری بیشتر به چشم‌‌انداز می‌‌مانَد تا واقعیتی عینی.

در سال‌های اخیر، تنش‌هایی بر سر مفهوم و هدف اولیه‌‌ی پیدایش اینترنت و آنچه در عمل اجرا شده، شکل گرفته است. همان‌‌گونه که نویسندگان گزارشی از مرکز CIGI نوشته‌‌اند:

مفهوم وب آزاد ساختاری سست و ناپایدار از سخت‌‌افزار، نرم‌افزار، استانداردها و پایگاه‌های داده است که طیف گسترده‌ای از بازیگران خصوصی و دولتی آن را اداره می‌‌کنند و رفتار آن‌ها را تنها تعدادی از پروتکل‌های اختیاری محدود کرده‌اند.

اتفاقی که امروزه شاهدش هستیم، فقط آشکارشدن این ضعف ساختاری است. حال با پیش‌گام‌‌شدن چین، به‌‌زودی کشورهای بیشتری علیه اصل اینترنت آزاد موضع‌‌گیری خواهند کرد و با سیاست پکن در اجرای حاکمیت خصوصی فضای سایبری همراه خواهند شد. بدین‌‌ترتیب، دولت‌ها با جدیت از مرزهای اینترنت خود محافظت و فقط برای تقویت شرکت‌های فناوری خود تلاش می‌‌کنند. دراین‌میان، رقبای بین‌المللی نیز به بومی‌سازی داده‌های خود مجبور و آن را تنها دراختیار آژانس‌های امنیتی داخلی قرار خواهند داد.

با رواج سانسور و سیستم‌‌های نظارتی ابداعی چین و تنزل استانداردهای حفاظتی بین‌‌المللی در این کشور، می‌‌توان این‌‌گونه انتظار داشت که سیر تحولات پیش‌‌ رو عملا بر اصل آزادی جهانی اینترنت سایه‌‌ بیفکند.

سال گذشته، اریک اشمیت، مدیرعامل اسبق گوگل، نیز درباره‌ی پدیده‌‌‌ی قریب‌‌الوقوع «گسست اینترنت» هشدار داد و از آینده‌‌ای گفت که در آن، جهان با بروز شکاف در اینترنت به دو قلمرو تحت رهبری چین و قلمرو تحت رهبری آمریکا تقسیم خواهد شد. به‌‌نظر می‌‌رسد وقوع چنین سناریویی حداقل از حمایت پکن برخوردار خواهد بود. دولت چین مدت‌‌ها است فروش فناوری و دانش لازم برای کنترل اینترنت را به کشورهای دیگر آغاز کرده است. دستاورد این حرکت برای مردم روسیه که پیش‌‌ازاین از اینترنت آزاد برخوردار بودند، تنها آغاز عصر محدودیت دسترسی به اطلاعات آزاد خواهد بود.

دراین‌میان، با راه‌‌اندازی کارزار جدید علیه هواوی، واشنگتن نیز خواسته یا ناخواسته به تشدید روند انشقاق اینترنت کمک خواهد کرد. تبعات روند فعلی قطعا چیزی فراتر از تعیین تکلیف چند شرکت سازنده‌‌ی تجهیزات 5G یا حتی ترویج اینترنت بومی و سانسورشده است. انشعاب فضای اینترنت به دو یا چند قلمرو می‌تواند به پیدایش استانداردها و مقررات کاملا متفاوتی منجر شود؛ موضوعی که حتی می‌‌تواند ارتباطات بین‌‌المللی و حرکت آینده سیستم‌‌ها را نیز با مشکل مواجه کند.

روزگاری شبکه‌‌ی 5G با این پیام آمده بود تا ما را به یکدیگر نزدیک‌تر کند؛ اما گویا شکاف ایجاد‌‌شده براثر معمای هواوی می‌‌رود که دیوارهای پیشین میان ما را از آنچه که هست نیز بلندتر کند.

استفاده از بیت‌کوین موجب انتشار سالیانه‌ی حدود ۲۲ مگاتن کربن‌دی‌اکسید می‌شود که این مقدار با انتشارات حاصل از شهرهایی مانند هامبورگ یا لاس‌وگاس برابری می‌کند. این، نتیجه‌ی دقیق‌ترین تجزیه‌و‌تحلیلی است که تاکنون درزمینه‌ی آثار کربنی این ارز دیجیتال است.

پژوهشگرانی از دانشگاه فنی مونیخ داده‌های بایگانی‌های IPO تولیدکنندگان سخت‌افزار و آدرس‌های IP ماینرهای بیت‌کوین را تجزیه‌و‌تحلیل کردند. اگرچه بیت‌کوین ارزی مجازی است، مصرف انرژی وابسته به آن، کاملا واقعی است. به‌منظور اجرا و اعتبارسنجی انتقال بیت‌کوین، با استفاده از کامپیوتر دلخواهِ متصل به شبکه‌ی جهانی بیت‌کوین، باید معمای ریاضی حل شود.

در این شبکه که هرکسی می‌تواند به آن بپیوندد، به حل‌کننده‌های پازل پاداشی از جنس بیت‌کوین داده می‌شود. ظرفیت محاسباتی استفاده‌شده در این فرایند که با عنوان ماینینگ یا استخراج بیت‌کوین شناخته می‌شود، در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری یافته است. آمارها نشان می‌دهند این ظرفیت فقط در سال ۲۰۱۸ چهار برابر شده است.

شکوفایی بیت‌کوین این سؤال را با خود به‌همراه دارد که آیا این رمزارز در‌حال‌تحمیل بار اضافی روی اقلیم است؟ چندین مطالعه تلاش کرده‌اند مقدار انتشارات کربن‌دی‌اکسید حاصل از استخراج بیت‌کوین را مشخص کنند؛ اما کریستین استول، پژوهشگر اصلی مطالعه‌ی جدید، به این نکته اشاره می‌کند که مطالعات قبلی مبتنی‌بر اعداد تقریبی بوده‌اند.

این پژوهشگران آثار کربنی سیستم بیت‌کوین را دقیق محاسبه کردند و کارشان را مرحله‌به‌مرحله و با جمع‌آوری اطلاعات دقیق پیش بردند. ابتدا محاسبه‌ی مصرف انرژی شبکه انجام شد. انرژی مصرفی عمدتا وابسته به سخت‌افزاری است که برای استخراج بیت‌کوین به‌کار گرفته می‌شود. استول توضیح می‌دهد:

امروزه، از سیستم‌های خاصی به‌نام ماینرهای مبتنی بر ASIC استفاده می‌شود. در سال ۲۰۱۸، سه تولیدکننده که بازار ASIC را دراختیار داشتند، عرضه‌ی اولیه سهام (IPO) را طرح‌ریزی کردند.

مقاله‌های مرتبط:

• استخراج بیت‌کوین در چین ممنوع می‌شود
• بیت‌کوین به‌تنهایی و در عرض ۲۰ سال، فاجعه اقلیمی رقم خواهد زد
• استخراج بیت‌کوین انرژی بیشتری از استخراج طلا مصرف می‌کند

پژوهشگران از بایگانی‌های اجباری IPO برای محاسبه‌ی سهم بازار از محصولات مرتبط شرکت استفاده کردند. این موضوع نیز باید در نظر گرفته می‌شد که استخراج بیت‌کوین با استفاده از ماینر خانگی انجام می‌شد یا در فارم‌های بزرگی که در سال‌های اخیر به‌وسیله‌ی اپراتورهای حرفه‌ای راه‌اندازی شده است. به‌گفته‌ی استول، در مورد دوم، برای خنک‌کردن مرکز داده‌ها به انرژی بیشتری نیاز است.

برای به‌دست‌آوردن مقادیر مرتبط، پژوهشگران از آماره‌های منتشرشده‌ی مخزن بزرگ حاوی ماینرهای مختلف استفاده کردند که قدرت محاسباتی اعضای آن را نشان می‌داد. براساس این اطلاعات، مصرف سالیانه‌ی برق در سیستم بیت‌کوین از نوامبر۲۰۱۸ حدود ۴۶ تراوات‌ساعت بوده است. برای تولید این مقدار انرژی، چقدر کربن‌دی‌اکسید آزاد می‌شود؟

 برای این بخش از مطالعه نیز پژوهشگران تصمیم گرفتند به‌جای اتکا بر برآوردها، اعداد دقیق‌تری به‌دست آورند. در اینجا، این سؤال مطرح شد: ماینرها در کدام منطقه از جهان قرار گرفته‌اند؟ ردیابی داده‌های زنده از مخازن استخراج اطلاعات محکمی فراهم کرد. استول توضیح می‌دهد:

در این گروه‌ها، ماینرها قدرت محاسباتی خود را به‌منظور گردش سریع‌تر پاداش حل پازل‌ها باهم ترکیب می‌کنند.

آدرس‌های IP منتشرشده‌ی دو مورد از بزرگ‌ترین مخازن نشان می‌داد اغلب ماینرها به مخازن درون کشور خود یا کشور همسایه متصل می‌شوند. براساس این داده‌ها، ۶۸ درصد از قدرت محاسباتی شبکه‌های بیت‌کوین در کشورهای آسیایی و ۱۷ درصد در کشورهای اروپایی و ۱۵ درصد در آمریکای‌شمالی بود.

پژوهشگران این نتیجه‌گیری را با نتایج حاصل از روشی دیگر (مکان‌یابی آدرس‌های IP ماینرهای انفرادی با استفاده از موتور جست‌وجوی اینترنت اشیاء) مقایسه کردند. درادامه، آن‌ها نتایج خود را با آماره‌های کربن حاصل از تولید انرژی در کشورهای مختلف ترکیب کردند. نتیجه‌ی مطالعه نشان می‌داد که سیستم بیت‌کوین تأثیر کربنی ۲۲ تا ۲۲.۹ مگاتن در سال دارد. این مقدار با آثار کربنی شهرهایی مانند هامبورگ یا وین یا لاس‌وگاس مقایسه‌شدنی است.

استول می‌گوید:

طبیعتا عوامل بزرگ‌تری وجود دارند که در تغییرات اقلیمی نقش دارند؛ اما آثار کربنی بیت‌کوین نیز به آن اندازه زیاد است که بخواهیم امکان تنظیم استخراج بیت کوین را در مناطق دارای سطح تولید کربن زیاد بررسی کنیم. یکی از راهکارها برای بهبود تعادل اکولوژیکی، پیوند فارم‌های استخراج با ظرفیت‌های تولید انرژی‌های تجدید‌پذیر است.

امروزه، رقابت شدیدی بین شرکت‌ها برای توسعه‌ی گسترده‌ی خودرو در آینده‌ی الکتریکی و خودران وجود دارد و این رقابت فقط به خودروسازان محدود نمی‌شود. سازندگان کامیون و اتوبوس نیز بخشی از این رقابت هستند و اسکانیا، شرکت متعلق به گروه خودروسازی فولکس‌واگن، دیدگاه جالبی برای آینده حمل‌ونقل شهری است. خودرو مفهومیاسکانیا NXT نامیده می‌شود و وسیله‌ی نقلیه‌ی الکتریکی و خودران شهری به‌شمار می‌رود که با اجزای انعطاف‌پذیر در درون خود طراحی شده است.

اسکانیا معتقد است خودروهای آینده از این نوع، به انعطاف‌پذیری بسیاری برای انجام فعالیت‌های خود نیاز دارند. به‌عنوان مثال، آن‌ها می‌توانند مسافران را صبح به سر کار ببرند و شب برگردانند و در طول روز کالا را تحویل دهند و شب نیز زباله‌ها را جمع‌آوری کنند.

خودرو خودران NXT دقیقا همان چیزی خواهد بود که برایش طراحی شده و بخش سرگرم‌کننده‌ی آن سیستم ماژولاری است که اجازه می‌دهد برای وظایف مختلف شهری تغییرشکل دهد. ماژول‌های محرک جلو و عقب را می‌توان به‌طورخاص روی بدنه‌ی اتوبوس و کامیون تحویل و توزیع کالا یا جمع‌آوری زباله نصب کرد.

ماژول اتوبوس هشت متر طول دارد و وزنش به‌دلیل ساختار واحد کامپوزیتی، به کمتر از هشت تن می‌رسد. باتری‌ها کف بدنه قرار می‌گیرند و علاوه‌بر بهره‌گیری از فضاهای پرت و دورازدسترس، به توزیع وزن بهتر اتوبوس یا کامیون نیز کمک می‌کنند. اسکانیا برآورد می‌کند اتوبوس خودران NXT می‌تواند با استفاده از باتری‌های کنونی، ۲۴۵ کیلومتر شعاع حرکتی را با هربار شارژ بپیماید.

هنریک هنریکسون، مدیرعامل اسکانیا، در‌این‌زمینه گفت:

خودرو مفهومی NXT چشم‌انداز آینده برای حمل‌ونقل شهری است. بسیاری از این فناوری‌ها هنوز به‌طورکامل بالغ نشده‌اند؛ اما درحقیقت برای ما مهم است وسیله‌ی نقلیه‌ی مفهومی بسازیم که آنچه فعلا دردسترس است، به‌صورت بصری و فنی نشان دهیم. NXT برای سال‌های ۲۰۳۰ و بعد از آن طراحی شده و چند قابلیت پیشرفته را باهم ترکیب می‌کند که هم‌اکنون دردسترس هستند.

محصول مفهومی اسکانیا ایده‌ی بسیار جالب برای بهینه‌سازی حمل‌ونقل در شهرهای آینده به‌شمار می‌رود و این شرکت رویکردی جامع پیشنهاد می‌دهد که می‌تواند باعث کاهش ترافیک و انعطاف‌پذیری و کارآمدی حمل‌ونقل مردم و کالاها شود.

هنریکسون افزود:

ما در اسکانیا نمی‌توانیم کل سیستم حمل‌ونقل را برای شهرها بازسازی کنیم. تغییر الهام‌بخش، کاری است که می‌توانیم انجام دهیم. این همان ایده‌ی اصلی NXT برای فکرکردن درباره حمل‌ونقل و وسایل نقلیه به‌شیوه‌ای متفاوت و پایدار است.

دانلود      360P       720P

دستاورد‌های روبه‌رشد فناوری، به‌‌ویژه هوش مصنوعی، هرروز رو‌به‌گسترش است. اگرچه این دستاوردها مهم و ارزشمند هستند و باعث پیشرفت و پیشبرد مرزهای دانش در حوزه‌های مختلف شده‌اند، گاهی اوقات باعث ایجاد ترس و سلب امنیت نیز هستند. خبری که آسوشیتدپرس منتشر کرده، این نکته را تأیید می‌کند.

جاسوسان ممکن است از فناوری هوش مصنوعی برای ساخت تصاویر جعلی اشخاصی استفاده کنند و به آن‌ها هویت بخشند که اصلا وجود خارجی ندارند. این‌بار جاسوسان از فناوری هوش مصنوعی سوءاستفاده‌ و از آن‌ برای ایجاد پروفایلی جعلی در لینکدین استفاده کردند. دلیل استفاده از هوش مصنوعی برای ساختن تصویر پروفایل، تشخیص‌ناپذیر و شناسایی‌نشدنی بودن عکس‌ است؛ چراکه هوش مصنوعی می‌تواند تصاویری بسیار نزدیک به واقعیت تولید کند.

امروزه، شنیدن خبر وجود حساب‌های جعلی در سرویس شبکه‌های اجتماعی موضوع جدیدی نیست، اما اخیرا آسوشیتدپرس مورد مشکوکی به‌نام کتی جونز (Katie Jones) را در شبکه اجتماعی لینکدین گزارش کرده است. باتوجه‌به اطلاعاتی که از پروفایل و حساب کاربری لینکدین این فرد مشخص است، وی خانم موقرمزی است که ادعا می‌کند در مرکز تحقیقاتی عالی (اتاق فکر) در واشنگتن کار می‌کند.

براساس اطلاعات آسوشیتدپرس، این مشخصات نه‌تنها جعلی است؛ بلکه بسیار متحمل است که تصویر چهره‌ی زن را یکی از برنامه‌های قدرتمند هوش مصنوعی طراحی کرده باشد. برای پی‌بردن به دلایل و شواهد برای اثبات جعلی‌بودن این تصویر ممکن است به دقت بسیار زیادی نیاز باشد؛ اما با بررسی دقیق این تناقض‌های کوچک شناسایی‌شدنی هستند.

رافائل ساتر در توییتر خود نوشت:

ماه گذشته توجه من به موردی مشکوک جلب شده بود: حساب کاربری جعلی فردی در لینکدین که با اعضای اتاق فکر واشنگتن و مقام‌های ارشد ایالات متحده مرتبط بود. عجیب‌تر از آن اینکه حتی چهره این شخص جعلی بود. بسیار حیرت‌آور است.

چندین کارشناس فناوری آسوشیتدپرس تأیید کردند باتوجه‌به بررسی‌های آن‌ها، تصویر پروفایل مذکور را هوش مصنوعی براساس مدل شناسایی معایب ایجاد کرده است. این الگوریتم یکی از متداول‌ترین الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای ساخت تصاویر جعلی به‌وسیله‌ی GAN است. شبکه‌های مولد تخاصمی که به‌اختصار GAN نامیده می‌شوند، با بهره‌گیری از ترکیب هوشمندانه‌ای از دو شبکه‌ی عصبی عمیق که با یکدیگر رقابت می‌کنند، تصاویر جدیدی برمبنای تصاویر جهان واقعی می‌تواند بسازد.  

پژوهشگران از فناوری‌های پیشرفته‌ی حوزه هوش مصنوعی استفاده کردند تا نشان دهند چگونه تصاویری می‌توانند بسیار واقعی جلوه دهند؛ اما درحقیقت، این‌ها تصاویری جعلی از افرادی هستند که هرگز در دنیای واقعی وجود نداشته و ندارند. همچنین، پژوهشگران حوزه‌ی هوش مصنوعی توجه زیادی به مدل‌های زایشی می‌کنند؛ زیرا این مدل‌ها سنگ‌بنای ساخت سیستم‌های هوشمندی هستند که داده‌های خام جهان را دریافت و برمبنای آن‌ها به‌طورخودکار ادراک می‌کنند.

برای ایجاد تصاویر، شبکه‌های مولد تخاصمی (GAN) چهره‌های جعلی را از روی تصاویر موجود از چهره‌ی افراد واقعی مدل‌سازی می‌کند. درنهایت، الگوریتم‌های هوش مصنوعی دیگر ویژگی‌های مختلف مانند سبک مو و شکل چشم و دهان را از دیگر تصاویر گوناگون می‌گیرد و آن‌ها را برای ایجاد چهره‌ی فرد کاملا جدید ادغام می‌کند. ایده‌ی اصلی ساخت تصویر برپایه‌ی عکس‌های جهان واقعی این است که اگر ماشین بتواند تصویر چیزی را بسازد، یعنی ادراکی از آن دارد.

این دستاورد هوش مصنوعی ممکن است بسیار حیرت‌آور به‌نظر برسد؛ اما این فناوری هنوز کامل نیست و مانند هزاران فناوری نوپا معایبی نیز دارد. در طول فرایند الگوریتم هوش مصنوعی در ترکیب ویژگی‌های دیگر، برای تکمیل جزئیات اطراف چهره‌ی ساخته‌شده، پردازش هوش مصنوعی با مشکلاتی روبه‌رو است. برای نمونه، درباره‌ی تصویر جعلی پروفایل کتی جونز، آسوشیتدپرس گوشواره‌ی عجیب‌و‌غریب صاحب این تصویر را ساختگی دانست و گفت گوشواره‌ای که در گوش چپ این زن است، با بررسی دقیق تار یا ذوب‌شده به‌نظر می‌رسد و ساختگی‌بودنش تشخیص‌دادنی است.

بااین‌حال، عکس به‌خودی‌خود بسیار واقعی به‌نظر می‌رسد. آسوشیتدپرس اعلام کرد شناسایی جعلی‌بودن حساب لینکدین کتی جونز نه‌تنها براساس چهره‌ی ساختگی او تشخیص‌‌پذیر بود؛ بلکه مشخصات پروفایلش نیز معتبر نبود و مشخص شد همه‌ی این اطلاعات جعلی بودند.

درحال حاضر، این حساب کاربری در لینکدین حذف شده است؛ اما سؤال واقعی اینجا است که این حساب را چه کسی و چرا ایجاد کرده است؟ هنوز روشن نشده پشت این داستان جاسوسان واقعی وابسته به دولت هستند یا ایجاد پروفایل کتی جونز کار کلاه‌برداران عادی بوده است. بااین‌حال، این حساب کاربری در لینکدین سعی می‌کرد با شبکه‌ای از مقام‌های سابق دولت ایالات متحده و کارشناسان سیاسی آن ارتباط برقرار کند.

اگر تصویر را هوش مصنوعی با الگوریتم شبکه‌‌ی مولد تخاصمی ایجاد کرده باشد، دربرابر روش جست‌وجوی معکوس تصویر (Reverse-Image Searches) مقاوم است. با دانستن این نکته اغلب می‌توان نشان داد تصویر حساب کاربری مدنظر جعلی است یا این تصویر، تصویری واقعی است. در روش جست‌وجوی معکوس تصویر می‌توان با استفاده از یک تصویر، به‌دنبال عکس‌های مشابه یا کسب اطلاعات بیشتر از آن تصویر در فضای اینترنت بود. گفتنی است گوگل سال‌ها است این قابلیت را به موتور جست‌وجوی خود اضافه کرده است.

به‌منظور افزایش جذابیت خودرو اسپرت A110S، آلپین پیشرانه‌ی چهار سیلندر ۱.۸ لیتری توربوشارژ با ۲۸۸ اسب‌بخار قدرت و ۳۲۰ نیوتن‌متر گشتاور را در نظر گرفته است. شایان ذکر است پیشرانه‌ی مدل قبلی ۲۴۹ اسب‌بخار قدرت و ۳۲۰ نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کرد.

مشتریان ساکن اروپا می‌توانند هم‌اکنون خودرو آلپین A110S را با قیمت ۶۶ هزار و ۵۰۰ یورو (۷۴ هزار و ۹۷۱ دلار) بخرند. عرضه‌ی این خودرو از اکتبر آغاز می‌شود و همانند سایر محصولات آلپین، به‌نظر نمی‌رسد A110S هم در بازار آمریکا عرضه شود. پیشرانه‌ی چهار سیلندر توربوشارژ که در قسمت میانی بدنه قرار‌ گرفته، با جعبه‌دنده‌ی هفت‌سرعته‌ی دو‌کلاچه هماهنگ‌ شده است. همچنین، دیفرانسیل الکترونیکی هوشمند هم وظیفه انتقال قدرت و تنظیم میزان قدرت در چرخ‌های عقب را برعهده دارد.

با بهره‌گیری از این مشخصات فنی، آلپین A110S در ۴.۴ ثانیه از حالت سکون به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت می‌رسد و حداکثر سرعتش ۲۶۰ کیلومتربرساعت است که برای خودرو اسپرت رقم تحسین‌برانگیزی به‌شمار می‌رود. علاوه‌بر افزایش قدرت پیشرانه، آلپین برای مدل اسپرت جدیدش قابلیت‌های جدیدی در نظر گرفته که فرمان‌پذیری آن را بهبود می‌بخشد.

برای این منظور، میزان ارتفاع خودرو درمقایسه‌با سایر مدل‌ها، چهار میلی‌متر کاهش یافته و فنر‌ها ۵۰ درصد و میل‌ موج‌گیر‌ها ۱۰۰ درصد سفت‌تر شده‌اند. آلپین A110S از لاستیک‌های Pilot Sport 4 میشلن با ترکیب خاصی بهره می‌برد که مخصوص این خودرو تولید‌ شده‌اند. آلپین A110S اکنون از دیسک‌های ترمز ۳۲۰ میلی‌متری برمبو بهره می‌برد که در دیگر خودروهای آلپین به‌صورت سفارشی می‌توان آن‌ها را خرید.

در قسمت بیرونی، آلپین A110S با بهره‌گیری از پرچم فیبرکربنی با رگه‌ی نارنجی رنگ در ستون C، خود را از سایر مدل‌های A110 متمایز می‌کند. کالیپر‌های ترمز هم نارنجی‌رنگ هستند و رینگ‌ها با پوشش تیره عرضه‌شده‌ اند و انتخاب‌هایی همچون سقف فیبرکربنی و رنگ خاکستری مخصوص مات هم به‌صورت سفارشی موجود است. در قسمت کابین خودرو، از پوشش تیره با دوخت نارنجی استفاده‌ شده و وزن صندلی‌های آن، تنها ۱۳.۱ کیلوگرم است و تزیین فیبرکربن و نشان‌های نارنجی‌رنگ نیز در برجسته‌کردن ظاهر کابین نقش‌ بسزایی ایفا می‌کنند.