هنگامی‌که خوزه کاپریلس در سال ۲۰۰۸ به پناهگاه سنگی به‌نام «کوئلا دِل شیلنو» در دامنه‌های غربی کوه‌های آند بولیوی وارد شد، نمی‌دانست در آنجا چه پیدا خواهد کرد. او و همکارانش درمیان لایه‌هایی از فضولات تازه و باستانی لاما (نوعی شترسان بومی آمریکای جنوبی) و گوسفندان، بقایای گورستانی باستانی پیدا کردند. در همان‌‌جا بود که به کیسه چرمی کوچکی برخوردند که با نخ‌های پشمی محکم بسته شده بود. درون این کیسه، مخلوط متنوعی از مواد روانگردان باستانی به‌همراه یک لوله انفیه‌، تخته‌های چوبی و کاردک استخوانی نیز پیدا شد که نشان می‌دهد بومیان در آن زمان دانه‌های گیاهان را با این ابزار و روی این تخته‌ها خُرد می‌کردند.

باتوجه‌به ابزارهای سنگی و آتشدان‌های کشف‌شده در این ناحیه ،اینجا برای اولین‌بار احتمالا از سال ۲۰۰۰ ق.م مورد استفاده قرار گرفته است. پس از آن، باتوجه‌به برخی حکاکی‌ها روی صخره‌ها به‌نظر می‌رسد که به‌عنوان گورستان مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ اگرچه هیچ مومیایی در این ناحیه پیدا نشده اما، باستان‌شناسان بر این باورند که نبش‌قبرهایی در اینجا صورت گرفته و بقایای گورستان نیز تخریب شده است.

حال سپرده‌هایی که باستان‌شناسان پیدا کردند، حاوی وسایل و ابزارهای آئینی، ازجمله دانه‌های فیروزه‌ای، رشته‌های رنگی، بریده‌ی موی انسان و بقچه‌های عجیبی بودند. و درنهایت، باتوجه‌به اینکه گله‌داران از این پناهگاه سنگی برای هزاران سال به‌عنوان سرپناه گله‌های خود استفاده می‌کردند، سپرده‌های باستانی دیگری نیز با فضولات لاما و گوسفند پوشانده شده بودند.

کیسه‌ی چرمی حاوی مواد روانگردان از دوختن پوزه‌ی سه روباه آندی به هم ساخته شده است 

حال پس از گذشت بیش از یک دهه، کاپریلس انسان‌شناس از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا به‌همراه همکارانش متوجه شدند که آن کیسه‌ی چرمی حاوی متنوع‌ترین ترکیبات مواد روانگردانی است که تاکنون در آمریکای جنوبی پیدا شده‌اند، ازجمله کوکائین و مواد تشکیل‌دهنده‌ی معجونی مشهوربه «آیاهواسکا». محتویات این کیسه باستانی نشان می‌دهد که صاحب آن به‌خوبی با خواص مواد روانگردان آشنا بوده و همین‌طور از ارتباطات تجاری خوبی برای تأمین کالاهای مورد نیاز خود برخوردار بوده است.

کشف علائم باستانی مواد توهم‌زا در این منطقه از جهان، به‌ویژه پیداکردن برگ‌های کوکا و مواد تشکیل کوکائین غیرمعمول نیست. شواهد کوکائین در تعدادی از مومیایی‌های دوران پیشاکلمبی در آمریکای جنوبی یافت شده است؛ ازجمله برگ‌های کوکا که اغلب جویده یا به‌همراه چای دم می‌شدند. کوکا برای اثرات محرکی ملایم یا خواص بیهوشی و همین‌طور جهت کاهش علائم ارتفاع‌زدگی و مشکلات گوارشی نیز استفاده می‌شود.

ملینی میلر، زیست‌باستان‌شناس از دانشگاه اوتاگو در نیوزلند و نویسنده اصلی پژوهش جدید درباره کشف اخیر می‌گوید، هرکس که این کیسه‌ی مملواز کالاهای شگفت‌انگیز را داشته، مجبور بوده است برای به‌دست‌آوردن گیاهان درون آن به نقاط دوردستی سفر کرده باشد. فرض محتمل‌تر این است که این مردمان باستانی شبکه‌ی واقعا گسترده‌ای برای دادوستد داشته‌اند.

سَر کیسه با نخ پشمی بسته شده و حاوی مخلوطی حاوی حداقل پنج ترکیب مواد روانگردان بود

ردپای مواد روانگردان را می‌توانیم در تقریبا هر فرهنگی در کره زمین پیدا کنیم، از چین و مصر تا ایران باستان. به‌عنوان مثال، ایرانیان باستان هزاران سال قبل، از گیاهی مقدس موسوم‌به «هوم» (احتمالا شاهدانه) استفاده می‌کردند که در اوستا اشاراتی به آن شده است. ایرانیان باستان این گیاه را پس از خشک کردن، خُرد کرده و به‌صورت خوراکی یا استنشاقی مصرف می‌کردند. ايرانيان در آن زمان عقیده داشتند که این گیاه انسان‌های پاک را به دنیای دیگر می‌بَرَد و موجب ارتباط آن‌ها با خدایان می‌شود. قبایل بومی آمریکای مرکزی و جنوبی نیز برای هزاران سال درطول مراسم‌ها و آئین‌های مذهبی، اعیاد و جشن‌های خود از وجود مواد توهم‌زای منطقه‌ی خود بهره می‌بردند.

میلر در سال ۲۰۱۰ به این تیم پیوست و به تجزیه‌وتحلیل شیمیایی مواد کمک کرد که تقریبا کاملا در شرایط خشک کوه‌های مرتفع ۴هزار متری به‌خوبی باقی مانده بودند. تاریخ‌گذاری رادیو کربن ۱۴ این کیسه کوچک چرمی نشان داد که به سال‌های ۹۰۵ تا ۱۱۷۰ م تعلق دارد؛ یعنی زمانی‌که شهر تیاهواناکو، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین جوامع تمدن اینکا، درحال فروپاشی بود. میلر به‌دقت کیسه ساخته‌شده از پوزه‌ی روباه را باز کرد، گرد و غبار و بقایای آن را روی یک ورقه‌ی آلومینیومی ریخت. او و همکارانش بااستفاده‌از تکنیکی که اغلب در آزمایش‌ داروها استفاده می‌شود، موسوم‌به «روش ﮐﺮوﻣﺎﺗﻮﮔﺮاﻓﻰ ﻣﺎﯾﻊ - ﻃﯿﻒ‌ﺳﻨﺠﻰ ﺟﺮﻣﻰ (LC-MS)» به‌دنبال علائم شیمیایی در این نمونه‌ها گشتند.

کشف برخی وسایل و ابزارهای آئینی مذهبی نشان می‌دهد که مواد روانگردان یافت‌شده در طول مراسم و آئین‌های مذهبی و اعیاد و جشن‌های بومیان کاربرد داشته است

پژوهشگران حداقل پنج ماده روانگردان شناسایی کردند: کوکائین، بنزوئیل اکگونین (از متابولیت‌های اصلی کوکائین)، بوفوتنین (این آلکالوئید در پوست برخی از گونه‌ها ازجمله وزغ، قارچ و پستانداران یافت می‌شود)، هارمین (از آلکالوئیدهای بتاکربولینی موجود در دانه‌ی گیاه اسپند) و دی‌متیل‌تریپتامین (که مولکول تریپتامین به‌صورت طبیعی در بسیاری از گیاهان و حیوانات یافت می‌شود).

هارمین و دی‌متیل‌تریپتامین از مواد اصلی تشکیل‌دهنده‌ی معجون آیاهواسکا به‌حساب می‌آیند. شَمَنَ‌ها در آمریکای جنوبی از دیرباز از معجون آیاهواسکا که موجب توهم بینایی و شنوایی می‌شود، برای مقاصد پزشکی و جادویی استفاده کرده‌اند. میلر می‌گوید حضور این ترکیبات درکنار تخته‌های چوبی و لوله‌ی انفیه ممکن است به این معنی باشد که مردم برای مدت طولانی قبل از مصرف نوشیدنی، آن‌ را استنشاق می‌کردند.

چندین ترکیب از سرده گیاهانی موسوم‌به «باقالیان آنادنانثرا» گرفته شده است که به‌جز منطقه‌ی آند، به‌وفور در باقی نواحی آمریکای جنوبی رشد می‌كنند. به‌همین‌ترتیب، احتمالا منبع هارمین نیز گونه‌های گیاهی دشت‌های آمازون باشد. میلر می‌گوید ممکن است این ترکیبات تنها منحصربه همین منطقه باشند.

این واقعیت که حداقل دو مورد از مواد اصلی تشکیل‌دهنده‌ی معجون آیاهواسکا در کیسه پیدا شدند، این احتمال را به‌وجود می‌آورد که شمن‌ها ترکیبات گیاهی یادشده را برای اثرات متفاوت روان‌گردانی و توهم‌زایی به‌خصوصی مورد استفاده قرار می‌دادند. میلر می‌گوید شاید شمن‌ها چندین ماده را باهم ترکیب می‌کردند و متوجه شده بودند که زمان ترکیب، توهمات مختلفی را تجربه می‌کنند.

باستان‌شناسان تصور می‌کنند این انفیه‌دان برای استنشاق گَرده و خاکه‌ی گیاهان روانگردان مورد استفاده قرار گرفته باشد

سارا جونگست از دانشگاه کارولینای شمالی در شارلوت نیز به‌شدت تحت‌تأثیر کشف اخیر قرار گرفته است. او می‌گوید:‌

هیچ‌وقت در هیچ اثر باستانی از انفیه‌دان (لوله‌‌ی استنشاق) نشنیده بودم. تاجایی‌که می‌دانم، هیچ کشف مشابهی انجام نگرفته است؛ به‌همین‌دلیل، این کشف را فوق‌العاده چشمگیر می‌دانم.

کریستین وان‌پول، انسان‌شناس از دانشگاه میسوری در کلمبیا که در این پژوهش حضور نداشت، می‌گوید زمانی‌که بومیان آمریکایی جنوبی شروع‌به تهیه‌ی معجون آیاهواسکا کردند، طرز تهیه‌ی آن هنوز یک راز بزرگ بود. او به این فرضیه علاقه دارد که بومیان منطقه ممکن است ابتدا با استنشاق ترکیبات تشکیل‌دهنده‌ی (آیاهواسکا) موفق‌به کشف این معجون شده باشند.

وان‌پول می‌گوید شمن‌های امروزی (به‌نقل از پدران و اجداد خود) می‌گویند که هزاران سال است از آیاهواسکا استفاده می‌کنند. بنابراین، به‌همین‌دلایل، از این موضوع چندان غافلگیر نشده است. اما می‌گوید ازآنجایی‌که قبلا شواهد باستان‌شناسی از این مواد توهم‌زا وجود نداشته، یافته‌ی جدید واقعا هیجان‌انگیز است.

چند ماه قبل بود که خبری مبنی‌بر همکاری فورد با شرکت گرویتی اسکچ (Gravity Sketch) برای ساخت فناوری واقعیت مجازی طراحی سه‌بعدی خودرو  منتشر شد. اکنون شرکت فورد، فناوری طراحی سه‌بعدی خود را در سراسر جهان و فراتر از میشیگان گسترش داده است. به‌گفته‌ی شرکت فورد، اکنون ۱۲ طراح داخلی و خارجی از پنج استودیوی طراحی بزرگ شرکت مشغول آزمایش این فناوری جدید هستند.

باوجود ویژگی خاص در برنامه طراحی فورد که Co-Creation نام دارد، طراحان از سراسر دنیا می‌توانند به‌صورت هم‌زمان یک طرح سه‌بعدی تولید کنند یا در طراحی و ارزشیابی طرحی دیگر همکاری کنند. علاوه‌براین، امکان قدم‌زدن دور یک طرح سه‌بعدی و مشاهده‌ی آن بدون ترک محل کار هم وجود دارد. در این فناوری، طراحان، مدادها و دفترهای خود را کنار می‌گذارند و از یک هدست VR واقعیت مجازی استفاده می‌کنند.

بدین ترتیب، عمل طراحی بااستفاده‌از فناوری مبتنی‌بر شناسایی حرکات دست انجام می‌گیرد. این فناوری به طراحان اجازه می‌دهد تا طرح دلخواه خود را بکشند و بااستفاده‌از ویژگی‌هایی، ابعاد آن‌ را تغییر بدهند و طرح را از زوایای مختلف تماشا کنند. امکان همکاری چند طراح به‌صورت هم‌زمان و ایجاد تغییر در طرح موردنظر نیز وجود خواهد داشت. به‌منظور بهبود همکاری بین طراحان، فناوری واقعیت مجازی فورد به طراحان اجازه می‌دهد تا بدون سفر به مناطق مختلف و با صرفه‌جویی در زمان به طراحی سه‌بعدی مشغول شوند.

روش‌های سنتی طراحی خودرو اعم‌از طراحی دو بعدی و رندرهای سه‌بعدی تا هفته‌ها زمان می‌برند؛ اما فناوری واقعیت مجازی فورد با پشت‌سرگذاشتن طراحی دوبعدی، ارزشیابی دقیق‌تری از طراحی سه‌بعدی به‌نمایش می‌گذارد. به‌جز منطقه دیربورن میشیگان که کارخانه اصلی شرکت فورد در آنجا قرار دارد، امکان استفاده‌از این نرم‌افزار تاکنون برای شهر‌هایی همچون پالو آلتو کالیفرنیا، ملبورن استرالیا، دانتون انگلستان و مرکنیش آلمان فراهم شده است.

شرکت فورد اکنون در فاز آزمایشی طراحی سه‌بعدی بر‌مبنای واقعیت مجازی قرار دارد؛ اما مسئولان این شرکت امیدوارند در آینده‌ای نزدیک از این نرم‌افزار در فرایند ساخت خودروهای تولیدی استفاده کنند. به‌گفته‌ی استین استو، مدیربخش طراحی شرکت فورد:

توانایی بازی با ایده‌ها بدین‌شکل، نقش مهمی در آینده ایفا خواهد کرد؛ اما قصد داریم که تمامی افراد را به این فناوری وارد کنیم.

براساس آخرین اخبار، انتظار می‌رود نسخه ۲۰۱۹ آیفون XR با طراحی دوربین مربع‌شکل به بازار عرضه شود. رندرهای به‌اشتراک گذاشته‌شده از این دستگاه نشان می‌دهند آیفون XR نسخه‌ی ۲۰۱۹ به‌جای بهره‌مندی از دوربین سه‌گانه، با دوربین دوگانه معرفی و به بازار عرضه خواهد شد.

تاکنون اخبار درزکرده‌ی مختلفی در مورد آیفون ۲۰۱۹ اپل به‌صورت غیررسمی منتشر شده است. انتظار می‌رود دستگاه جدید با قیمت پایین‌تری به بازار عرضه شود. اخبار فاش‌شده‌ی ماه آوریل نشان می‌دهند درحالی‌که دو مدل گوشی هوشمند بالارده‌ی آیفون از دوربین سه‌گانه بهره می‌برند، نسخه‌ی ۲۰۱۹ آیفون XR با دوربین دوگانه به بازار عرضه خواهد شد.

رندرهای به‌اشتراک گذاشته‌شده ازسوی PriceBaba و Onleaks نشان می‌دهند ظاهر نسخه‌ی ۲۰۱۹ آیفون XR ازنظر طراحی دست‌خوش تغییراتی شده است. رندرهای قبلی نیز چنین تغییراتی را تأیید می‌کردند. در پنل جلویی دستگاه، بریدگی بالای نمایشگر با دوربین فیس‌آیدی دیده می‌شود. به‌نظر می‌رسد دکمه‌های کناری دستگاه جدید مشابه نسخه‌ی قدیمی‌تر آیفون XR است؛ اما شاهد تغییراتی در پنل پشتی دستگاه هستیم.

در رندرهای جدید نیز همانند رندرهای قبلی به‌اشتراک گذاشته‌شده، آیفون XR از ماژول دوربین مربع‌شکل بهره می‌برد. پنل شیشه‌ای پشت دستگاه، هم در قسمت دوربین و هم در سایر قسمت‌های پنل به‌صورت یکپارچه در پشت دستگاه طراحی شده است. یعنی پنل گلس پشت دستگاه در قسمت دوربین، بخشی جداگانه از سایر قسمت‌های پنل پشتی دستگاه نیست. همچنین در سایر گوشی‌های هوشمند آیفون، ماژول دوربین طراحی مثلث‌شکل دارد که لنزهای دستگاه در زیر یکدیگر قرار گرفته‌اند. اما در رندرهای فاش‌شده، باتوجه‌به اینکه ماژول دوربین مربع‌شکل است و دستگاه تنها از دوربین دوگانه بهره‌ خواهد برد، شاید به‌نظر برسد قسمتی از فضای مربع‌شکل مربوط‌به لنز سوم، خالی و بلااستفاده خواهد ماند. اما این‌طور نیست و فلش دوربین و روزنه‌ی میکروفون در آن قسمت قرار گرفته‌‌اند.

هنوز اطلاعات زیادی در مورد جزئیات مشخصات گوشی هوشمند آیفون XR نسخه‌ی ۲۰۱۹ دردسترس نیست؛ تنها رندرهای CAD آن به‌اشتراک گذاشته شده است که همراه‌با آن‌ها، گزارشی نیز منتشر شده است که ادعا می‌کند نام این دستگاه، آیفون XE خواهد بود و دو دستگاه دیگر با نمایشگرهای ۵.۸ اینچی و ۶.۵ اینچی به‌ترتیب آیفون XI و آیفون XI Max هستند. 

انتظار می‌رود آیفون XE با نمایشگر ۶.۱ اینچی LCD مشابه و رزولوشن ۱۷۹۲ در ۸۲۸ پیکسل مشابه آیفون XR به بازار عرضه شود. ابعاد این دستگاه ۱۵۰.۹ در ۷۶.۱ میلی‌متر با ضخامت ۷.۸ میلی‌متری است که در قسمت دوربین، ضخامت دستگاه به ۸.۵ میلی‌متر خواهد رسید.

جزئیات مربوط‌به مشخصات دوربین‌های آیفون ۲۰۱۹ اپل هنوز در دسترس نیست. اما احتمال دارد اپل، دستگاه خود را با لنز عریض و تله‌فوتو به بازار عرضه کند. انتظار می‌رود دوربین دوگانه‌ی دستگاه نیز ۱۲ مگاپیکسلی درنظر گرفته شده باشد. براساس اخبار فاش‌شد‌ه‌ی قبلی، آیفون ۲۰۱۹ از شارژر ۱۸ وات بهره می‌برد و ظرفیت باتری آن مشابه آیفون XR خواهد بود.

درحال‌حاضر نمی‌توان نسبت‌به صحت و سقم اطلاعات منتشرشده اظهارنظر قطعی کرد؛ باید تا زمان معرفی رسمی دستگاه در ماه سپتامبر منتظر بمانیم. 

پژوهشگران دانشگاه واترلو، پیل‌های سوختی جدیدی ابداع کرده‌اند که نسبت به سوخت‌های متداول، هزینه کمتری در بر دارند.

ویژگی جدید "منابع شخصی"( Personal references) گوگل به گوشی و اسپیکر هوشمند شما اجازه خواهد داد که اطلاعات بیشتری از مخاطبان خود را به خاطر بیاورید.

گوشی هوشمند هواوی P smart Z اولین دستگاه غول فناوری چینی  است که از دوربین کشویی بهره می‌برد. استفاده از دوربین کشویی بدین معنی است که نمایشگر ۶.۵۹ اینچی LCD این دستگاه، فاقد بریدگی بالای نمایشگر است. دستگاه جدید هواوی قیمت‌بالایی ندارد و با قیمت ۲۸۰ یورو در آمازون ایتالیا به‌فروش می‌رسد.

باتوجه به اینکه هواوی P smart Z دستگاهی اقتصادی است، درنتیجه بدون حسگر اثر انگشت زیر نمایشگر به بازار عرضه می‌شود و به‌جای آن، دستگاه از حسگر اثر انگشت در پنل پشتی بهره می‌برد. همان‌طور که در تصاویر مشاهده می‌کنید، پنل پشتی گوشی هوشمند هواوی طراحی با دو بافت متفاوت همانند طراحی پنل پشتی گوشی‌های هوشمند پیکسل دارد. هواوی P smart Z از دوربین اصلی ۱۶ مگاپیکسلی و حسگر تشخیص عمق ۲ مگاپیکسلی در پنل پشتی بهره می‌برد. 

دوربین سلفی کشویی دستگاه، ۱۶ مگاپیکسلی است و درعرض یک ثانیه، از بدنه‌ی دستگاه خارج و فعال می‌شود. دوربین کشویی درحدود حداقل ۱۰۰ هزار بار مورد آزمایش قرار گرفته است و ازطرفی می‌تواند فشاری برابر با ۱۲ کیلوگرم را تحمل کند. هر دو دوربین‌ دستگاه، یعنی دوربین سلفی و دوربین اصلی، مبتنی‌بر هوش مصنوعی توسعه یافته‌اند و می‌توانند عکس‌های پرتره و همچنین افزون‌بر ۵۰۰ صحنه را در ۲۲ موضوع متفاوت، تشخیص دهند. 

هواوی P smart Z از تراشه‌ی کرین 710F، ظرفیت حافظه‌ی رم ۴ گیگابایتی و ظرفیت حافظه‌ی داخلی ۶۴ گیگابایتی بهره می‌برد و قابلیت پشتیبانی از حافظه‌ی microSD تا ظرفیت ۵۱۲ گیگابایت را دارد. گوشی هوشمند اقتصادی هواوی با اندروید ۹ پای و ۹. EMUI به بازار عرضه می‌شود.

هواوی P smart Z از باتری ۴۰۰۰ میلی‌آمپرساعتی بهره می‌برد و هیچ اشاره‌ای به فناوری شارژ سریع در این گوشی هوشمند نشده است. باوجودی‌که گوشی هوشمند هواوی پی اسمارت ۲۰۱۹ از microUSB بهره می‌برد، دستگاه جدید دارای پورت USB-C است.

همان‌طور که گفته شد، هواوی P smart Z در وب‌سایت آمازون ایتالیا به‌نمایش گذاشته شده است اما هنوز برای فروش در دسترس نیست و انتظار می‌رود ظرف یک تا دو ماه آینده به بازار عرضه شود.

وب‌سایت رسمی هواوی، صحبتی درمورد زمان عرضه‌ی دستگاه اقتصادی جدید خود مطرح نکرده است؛ اما صفحات مربوط‌به فروش دستگاه در وب‌سایت‌‌های اسپانیایی و ایتالیایی ایجاد شده است. درنتیجه انتظار می‌رود غول فناوری چینی درصدد عرضه‌ی دستگاه در بازارهای اروپایی باشد.

به‌گزارش نیویورک پست، آینه‌های جانبی تعدادی از خودروهای گران‌قیمت به‌تازگی در منهتن به‌سرقت رفته است. بنابر گزارش دپارتمان پلیس نیویورک، اخیرا آینه جانبی ۱۹ خودرو به‌سرقت رفته است. 

خودروهایی که مورد سرقت قرار گرفته‌اند، شامل مرسدس بنز، آئودی، پورشه، لکسوس و بی‌ام‌و بوده‌اند که اکثرا از آینه‌هایی با دوربین بهره می‌برند و قیمتی بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار دارند. به‌گفته‌ی یکی از کارکنان دپارتمان پلیس منهتن:

این یک الگوی محلی در منطقه شمالی منهتن است و به‌نظر نمی‌رسد که در تمام شهر اتفاق بیفتد. سارقان در خودروهای لوکس، هر دو آینه جانبی را به‌سرقت برده‌اند تا آن‌ها را دوباره به‌فروش برسانند.

در اکثر موارد، سرقت در شب اتفاق افتاده است. در همین راستا، نیروهای گشت‌زنی بیشتری برای شب‌ها درنظر گرفته‌ شده است. تیموتی مالین، معاون بازرسی پلیس، می‌گوید:

مردم این روزها صدای دزدگیر خودروها را نادیده می‌گیرند؛ اما اگر صدایی مبنی‌بر روشن‌شدن دزدگیر در نیمه‌شب شنیدید و مورد مشکوکی را مشاهده کردید، با پلیس تماس بگیرید.

اکثر خودروهای جدید در آینه‌های جانبی از دوربین مخصوص سیستم پارک و راهنمای نقطه‌ی کور بهره می‌برند. بااینکه عرضه‌ی این دوربین‌ها با محبوبیت روزافزون مواجه است؛ اما طبق شواهد، توجه سارقان را هم به خود جلب کرده است.

نیروگاه‌های بریتانیا رکورد جدیدی از ساعت‌های متوالی بدون مصرف زغال‌سنگ را ثبت کردند که از زمان انقلاب صنعتی بی‌سابقه است. در هنگام نوشتن این مطلب، بیش از ۶ روز است که بریتانیا بدون استفاده از زغال‌سنگ برق تولید می‌کند. این کشور در ماه گذشته یک دوره‌ی ۹۰ ساعته بدون زغال‌سنگ را گذراند ولی اکنون بیش از ۱۵۹ ساعت است که بدون سوخت زغال‌سنگ به سر می‌برد. یکی از سخنگویان شبکه‌ی ملی برق بریتانیا در مصاحبه بابلومبرگ گفت:

هرچه انرژی‌های تجدیدپذیر بیشتر وارد سیستم انرژی ما می‌شوند، دوره‌های بدون زغال‌سنگ عادی‌تر می‌شود. ما اعتقاد داریم که تا سال ۲۰۲۵ قادر خواهیم بود به‌طور کامل سیستم برق بریتانیا را با کربن صفر اجرا کنیم.

اما با نسوختن هیچ زغال‌سنگی از روز چهارشنبه اول مه، نیروگاه‌ها به بریتانیا کمک کردند که بتواند از نقطه‌ی بیش از هزار ساعت بدون کربن در سال جاری عبور کند و به رکورد ۱۸۰۰ ساعت بدون کربن سال گذشته نزدیک شود. این یک پیشرفت قابل‌توجه است، زیرا در سال ۲۰۱۷ بود که این کشور برای نخستین بار توانست ۲۴ ساعت بدون سوخت فسیلی دوام بیاورد.

اکنون بریتانیا به‌دنبال دوره‌های بدون زغال‌سنگ یک هفته‌ای یا بیشتر است و همه‌ی این‌ها به‌لطف نحوه‌ی حرکت این کشور از سوخت‌های فسیلی به سوخت‌های پاک ممکن شده است. یک دهه قبل، سهم زغال‌سنگ در شبکه‌ی برق بریتانیا به‌عنوان منبع اصلی، حدود ۴۰ درصد بود. این روزها این سهم به کمتر از ۱۰ درصد رسیده است؛ یک کاهش قابل‌توجه که ۸۸ درصد آن در فاصله‌ی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸ رخ داده است. در همین زمان، دیگر منابع انرژی برای پوشش این کمبود وارد کار شده‌اند. در سال ۲۰۱۸، پنج درصد از برق بریتانیا از زغال‌سنگ می‌آمد درحالی‌که ۳۹/۴ درصد آن از گاز، ۱۹/۵ درصد از انرژی هسته‌ای و ۳۳/۳ درصد از انرژی‌های تجدیدپذیر (عمدتا) حاصل می‌شدند.

این اعداد واقعا خوشحال‌کننده هستند، اما لازم است به‌خاطر داشته باشیم که زغال‌سنگ تنها سوخت فسیلی مضر در مخلوط انرژی بریتانیا نیست و هنوز در زمینه‌ی تولید برق، گاز از انرژی‌های تجدیدپذیر مقدم‌تر است. و ما تنها درحال صحبت درمورد زغال‌سنگی هستیم که در تولید برق استفاده می‌شود و نه آلودگی‌های کربنی که از بخش‌های دیگری مانند گرمایش و حمل‌و‌نقل تولید می‌شود. آندرو کراسلند و جان گلایس از دانشگاه دورهام در این‌باره چنین می‌گویند:

برای حرکت کشور به روزهایی سالم‌تر، پیشرفت مداوم درزمینه‌ی افزایش بازده انرژی‌های بادی، آبی، زیستی و خورشیدی و نیز ذخیره‌ی انرژی ضروری است. اینکه دقیقا چه میزان پیشرفت باید حاصل شود بستگی به تقاضای انرژی دارد. بیش از ۸۰ درصد از کل ذخیره انرژی بریتانیا ازجمله برق، حمل‌و‌نقل زمینی و گرمایش هنوز از سوخت‌های فسیلی حاصل می‌شود. در حال حاضر، ده‌ها میلیارد پوند روی تولید برق کم‌کربن سرمایه‌گذاری شده که تنها آغاز سفر بریتانیا به‌سوی انرژی بدون کربن است.

۶ نیروگاه زغال‌سنگ فعال در بریتانیا وجود دارد. اگر همه‌چیز طبق برنامه پیش رود، تا سال ۲۰۲۵ هیچ‌کدام از این نیروگاه‌ها وجود نخواهد داشت و ۶ روز بدون زغال‌سنگ به ۳۶۵ روز تبدیل خواهد شد.

جاش هادر چند هفته گردنش درد می‌کرد و اخیرا به این نتیجه رسیده بود که مقداری کشش گردن می‌تواند این درد را آرام کند. این فرد ۲۸ ساله می‌گفت برای کشش بیشتر گردنش از دست‌هایش کمک گرفته بود که ناگهان صدای شکستن قولنج آن را می‌شنود. کمتر از یک ساعت بعد، او را به اورژانش بیمارستان می‌رسانند؛ درحالی‌که نمی‌توانست راه برود و طبق اعلام پزشکان، دراثر پاره‌شدن یکی از رگ‌های گردن و لخته‌شدن خون دچار سکته‌ی مغزی شدید شده بود. وانس مالکوم،‌ پزشک بیمارستان مرسی در اوکلاهما و پزشک معالج هادر می‌گوید:

او احتمال داشت براثر این حادثه جان خود را از دست دهد. سرخ‌رگ مهره‌ای گردنش پاره شده بود که یکی از اصلی‌ترین شریان‌های گردن که به‌‌سمت مغز در آن جریان دارد.

کازوما ناکاگووا، متخصص مغز و اعصاب می‌گوید:

پارگی یا قطع‌شدن سرخ‌رگ مهره‌ای را به‌عنوان عامل سکته‌ی مغزی می‌دانند که افراد ۲۰ تا ۳۰ را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و به سلامتی فرد ربطی ندارد. شکستن قولنج گردن به‌ندرت به پارگی رگ منجر می‌شود؛ اما این موضوع بی‌سابقه هم نبوده است. مردم باید بدانند درد ناگهانی در گردن می‌تواند به‌طوربالقوه نقطه‌ی شروع سکته‌ی مغزی باشد.

جاش هادر ۱۴مارس در محل زندگی خود مشغول کار بود که دردی آشنا در گردنش شروع شد و او سعی کرد آن‌ را تسکین دهد. او می‌گوید:

با کشش گردنم نمی‌خواستم قولنج آن را بشکنم؛ اما این اتفاق افتاد. تقریبا بعد از شنیدن صدای شکسته‌شدن قولنج بود که احساس کردم سمت چپ بدنم درحال بی‌حس‌شدن است. باتوجه‌به تجربه‌ام به‌عنوان مأمور سابق پلیس، سریع بررسی کردم که آیا صورتم هم درحال‌شل‌شدن است و علائم هشداردهنده‌ی سکته‌ی مغزی را دارم یا خیر. همه‌ی عضلات صورتم خوب کار می‌کردند؛ به‌همین‌دلیل، فکر کردم شاید عصبم زیرفشار بوده و به‌سراغ کیسه‌ی یخ رفتم. در همین زمان احساس کردم مشکلی دارم. هنگام حرکت به‌سمت آشپزخانه فقط می‌توانستم در زاویه‌ی ۴۵ درجه و به‌سمت چپ راه بروم و عملا نمی‌توانستم صاف‌ بایستم.

پدر همسر هادر درعرض چند دقیقه او را به بیمارستان می‌رساند؛ درحالی‌که شرایطش هر لحظه بدتر می‌شد. حدود نیم‌ساعت بعد که او را به اتاق اورژانس بردند، هادر اصلا نمی‌توانست راه برود و به صندلی چرخ‌دار نیاز داشت. بعد از سی‌تی اسکن مشخص شد او خون‌ریزی مغزی ندارد؛ هرچند طبق اعلام پزشک، دچار سکته‌ی مغزی شده بود و برای رفع لختگی خون باید داروی فعال‌کننده بافتی پلاسمینوژن دریافت می‌کرد. هادر می‌گوید:

به‌یاد دارم آنجا نشسته بودم و دکتر فریاد می‌زد که برای تزریق فعال‌کننده بافتی پلاسمینوژن فقط ۱۲ دقیقه فرصت دارند. اصلا باورم نمی‌شد و انگار دنیا روی سرم خراب شده بود.

ربکا، همسر هادر، می‌گوید:

نمی‌توانستم سکته‌ی مغزی همسرم را باور کنم. فکر می‌کردم شاید بیماری او مسئله‌ی دیگری باشد. همیشه به او هشدار می‌دادم که قولنج گردنش را نشکند. هادر بسیار جوان است و این پیشامد باورنکردنی و عجیب به‌نظر می‌رسد. در تمام طول راه رسیدن به بیمارستان، سعی می‌کردم خودم را قانع کنم که او دچار سکته‌ی مغزی نشده است.

هادر به بخش مراقبت‌های ویژه‌ی پزشکی بیمارستان مرسی منتقل شد و بعد از چندین روز به مرکز توان‌بخشی فرستاده شد. ربکا می‌گوید:

وحشت کرده بودم. با اینکه هادر می‌گفت نگران مُردن نیست، من به‌جای او نگران احتمال مرگش بودم. درهرصورت، نه‌تنها هادر زنده ماند؛ بلکه با کمک فیزیوتراپی توانست روی پایش بایستد و پس از چند هفته دوباره راه برود.

هادر می‌گوید:

قبل از سکته‌ی مغزی تقریبا آدم به‌دردنخوری بودم؛ اما در دو هفته‌ی گذشته، توانستم در امور خانه کمک بیشتری کنم یا در نگه‌داری از فرزندانم کمک کنم. باوجودآنکه توانایی‌های گفتاری یا شناختی‌ام را از دست نداده‌ام، نشانه‌های سکته‌ی مغزی همراه من است، همچنان مشکل تعادل دارم و به‌سختی می‌توانم دست چپم را کنترل کنم و دست و پای راستم حسی ندارند.

کازوما ناکاگووا می‌گوید:

هادر می‌توانست شرایط به‌مراتب بدتری داشته باشد. سکته‌ای که او تجربه کرد،‌ واقعا مرگ‌بار است. سرخ‌رگ‌های مهره‌ای در گردن به مغز متصل می‌شوند و تشکیل سرخ‌رگ قاعده‌ای می‌دهند که نقش بسزایی در تأمین خون ساقه‌ی مغز دارند. ساقه‌ی مغز، قلب و روح مغز به‌حساب می‌آید و بدون آن، مغز ما هیچ فعالیتی نخواهد داشت. چنانچه پارگی سرخ‌رگ مهره‌ای روی سرخ‌رگ قاعده‌ای تأثیر بگذارد،‌ سکته‌ی مغزی می‌تواند به مرگ یا کما یا زندگی نباتی (حالت نباتی پایدار) منجر شود.

کیتی مِی، زنی ۳۴ ساله، در سال ۲۰۱۶ بعد از آنکه به‌خاطر عصب زیرفشار در گردنش به پزشک کایروپراکتیک مراجعه کرده بود، دراثر سکته‌ی مغزی جان خود را از دست داد. کالبدشکافی او نشان‌دهنده‌ی پارگی سرخ‌رگ مهره‌ای دراثر دست‌کاری گردن بود. هادر اذعان کرد چند هفته قبل بود که پس از مراجعه به متخصص عروق، تازه فهمیدم چه وضعیت خطرناکی داشته‌ام. دکتر به او گفته بود به‌اندازه‌ی فاصله‌ی دو انگشت به‌هم چسبیده با کما فاصله داشته است. هادر می‌گفت هرگز فکرش را نمی‌کرده شکستن قولنج گردن ممکن است به سکته‌ی مغزی منجر شود. دکتر ناکاگووا نیز می‌گوید با اینکه با موارد کمی از این دست مواجه شده، وقوع آن را کمیاب می‌داند.

متخصصان جامعه‌ی سکته‌ی مغزی همچنان علت پارگی سرخ‌رگ برخی افراد و رخ‌ندادن آن در سایر مردم را نمی‌دانند؛ بااین‌حال حدس می‌زنند این مسئله به یکپارچگی دیوارهای رگ‌های خونی بستگی دارد که از فردی به فردی دیگر متفاوت است. کازوما ناکاگووا می‌گوید:

مردم در ۹۹.۹ درصد مواقع قولنج گردن خود را می‌شکنند و مشکلی به‌وجود نمی‌آید.

هادر می‌گوید روزهای شکستن قولنج گردن برای او به‌پایان رسیده و با اینکه گاهی اوقات از خواب بیدار می‌شود و میل به این کار دارد، خود را کنترل می‌کند و همچنان انجام‌ندادن آن برایش مشکل است. باوجوداین، او قطعا نمی‌خواهد این کار را تکرار کند.

شرکت لیتو (Lito Motorcycles) سازنده موتورسیکلت‌های الکتریکی است که در سال ۲۰۰۹، کار خود را از شهر مونترال آغاز کرد. دو سال بعد، شرکت لیتو اولین موتور مفهومی خود با نام سورا (Sora) را معرفی کرد. این موتورسیکلت با شعار اولین سوپربایک الکتریکی رونمایی شد. سورا موتورسیکلتی گران‌قیمت با ارزش بیش از ۴۰ هزار دلار بود که از عناصر طراحی مدل‌های سفارشی بابر (Bobber) و موتورهای کلاس استریت فایتر الهام گرفته بود. حالا پنج سال پس از معرفی اولین نسل از موتورسیکلت سورا، شرکت لیتو نسل دوم این مدل را هم معرفی کرده است.

موتور Sora 2.0 که در گردهم‌آیی کوئِیل (Quail Motorcycle Gathering) معرفی شد، از موتور آهن‌ربای دائم سه‌فازی بهره می‌برد که با بسته‌ی باتری‌های ۱۸ کیلووات‌ساعتی هماهنگ شده است. پیشرانه‌ی به‌روزرسانی‌شده‌ی نسل دوم سورا اکنون شعاع مسافتی ۲۸۸ کیلومتر را فراهم می‌کند که درمقایسه‌با نسل قبلی، ۵۰ درصد افزایش یافته است. علاوه‌براین، روند شارژ باتری‌ها هم ۵۰ درصد بهبود یافته و اکنون در پنج ساعت کاملا شارژ می‌شود.

با وجود به‌روزرسانی بسته‌ی باتری‌ها، سورا اکنون کاهش وزن ۱۰ کیلوگرمی را درمقایسه‌با نسل قبل تجربه کرده و به وزن ۲۲۰ کیلوگرم رسیده است. این محصول جدید ۱۰۸ اسب‌بخار قدرت و ۸۹ نیوتن‌متر گشتاور دارد و فقط در سه ثانیه از حالت سکون به سرعت ۹۶ کیلومتربرساعت می‌رسد. همچنین، حداکثر سرعتاین موتورسیکلت الکتریکی ۱۹۲ کیلومتربرساعت است. شاسی این مدل از آلیاژ 6061-T6 آلومینیوم و زنجیر آن از بادوام‌ترین مواد موجود در بازار ساخته شده‌اند. دوشاخ‌های تنظیم‌شونده‌ی ۴۸ میلی‌متری برند اولینز به‌همراه کمک‌فنرهای مونوشاک، ساختار اصلی سیستم تعلیق را تشکیل می‌دهند.

وظیفه‌ی ترمزگیری در چرخ‌های جلو بر‌عهده‌ی دیسک‌های ۳۲۰ میلی‌متری است که با کالیپرهای چهار پیستون هماهنگ شده‌اند. در قسمت عقب نیز، از دیسک‌های ۲۳۰ میلی‌متری استفاده‌شده که با کلیپرهای دو پیستون هماهنگ شده‌اند. سیستم ترمز این موتورسیکلت با همکاری شرکت برینجر به‌صورت اختصاصی برای موتورسیکلت سورا ساخته‌ شده است. رینگ‌های نسل دوم سورا را شرکت روتوباکس از جنس فیبرکربن ساخته‌ شده‌ است. این رینگ‌ها در لاستیک‌های میشلن قرار گرفته‌اند.

همانند نسل اول سورا، جدیدترین موتورسیکلت لیتو هم از بدنه‌ی فیبرکربنی بهره می‌برد. ازجمله قطعات فیبرکربنی بدنه می‌توان به پوشش میانی، جعبه‌دنده، تسمه و چرخ‌دنده‌ها و چراغ‌ اشاره کرد. از دیگر ویژگی‌های جذاب این موتور می‌توان به حسگر دنده‌‌عقب، نمایشگر ۵.۷ اینچی LCD با قابلیت اتصال به بلوتوث و وای‌فای و راهیاب ماهواره‌ای، پشت‌آمپر ساخت موتوگجت و چراغ‌های LED هوشمند اشاره کرد. علاوه‌براین، نمایشگرها و اهرم‌ها و آینه‌ها را شرکت ریزوما ساخته‌‌ است. همچنین، موتورسیکلت سورا از صندلی تنظیم‌شونده برقی با ۱۰ سانتی‌متر دامنه‌ی حرکتی بهره می‌برد.

نسل دوم موتورسیلکت سورا با ضمانت‌نامه‌ی دوساله به‌همراه ضمانت جداگانه‌ی پنج‌ساله برای باتری‌ها عرضه خواهد شد. خدمات موتورسیکلت شامل برداشتن و تحویل آن به مشتری می‌شود. شرکت لیتو نسل دوم موتورسیکلت سورا را در تعداد محدود ۲۰ دستگاه و به‌صورت دست‌ساز تولید خواهد کرد. هرکدام از این موتورها بدون درنظرگرفتن هزینه‌ی ارسال، ۸۲,۲۵۰ دلار قیمت خواهند داشت. با این مبلغ، هم‌اکنون می‌توان موتورسیکلت‌هایی نظیر هارلی دیویدسون لایووایر و زیرو SR/F و سوپربایک لایتنینگ استرایک نسخه‌ی فیبرکربن را خرید. ثبت سفارش این موتورسیکلت آغاز شده و اولین نمونه‌های آن در تابستان عرضه خواهد شد.