محققان کشورمان بر اساس پروژه بینالمللی Human Connectome Project (پروژه مشترک انسانی)، موفق به راهاندازی سرور محاسباتی مغز شدند؛ استفاده از این زیرساخت، امکان پردازش سریع، تحلیل، محاسبات و شبیهسازیهای سنگین و پیچیده مغزی را برای محققان کشور فراهم میکند.
رضا خسروآبادی، استادیار پژوهشکده علوم شناختی مغز دانشگاه شهید بهشتی در گفتوگو با ایسنا، زمینه فعالیت خود را مدلسازی کارکردهای عالی شناختی مغز دانست و گفت: این مطالعات بیشتر با تصویربرداری از مغز همراه است و در این مطالعات دادههای مغزی از روشهای الکتریکی و انسفالوگرافی و روشهای تصویربرداری استفاده میشود.
خسروآبادی با بیان اینکه بر روی این دادهها روشهای محاسباتی انجام میشود، اظهار کرد: از این طریق میتوانیم مکانیزم مغز را مورد بررسی قرار دهیم.
وی با تاکید بر اینکه در این مطالعات هم بر روی حوزههای درمانی بیماریهای مغزی و هم تشخیصی مطالعاتی را اجرایی کردیم، یادآور شد: در تلاش هستیم که با درک مکانیزمهای مغزی برای درمان اختلالاتی چون اوتیسم و بیش فعالی راهکارهای درمانی ارائه دهیم.
استادیار پژوهشکده علوم شناختی مغز دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد: دادههایی را که از این مدل سازیها به دست آمد، برای درمان این اختلالات به کار بردیم. به عنوان مثال با استفاده از روشهای مبتنی بر نوروفیدبک و تحریک مغزی سعی شده که این مکانیزمهای به دست آمده را برای درمان به کار ببریم.
این محقق، طراحی و ساخت نوروفیدبکها را از دستاوردهای این مطالعات نام برد و خاطر نشان کرد: علاوه بر آن ما مطالعاتی را در زمینه وسواس اجرایی کردیم. هر کدام از این اختلالات در یکی از مکانیزمهای مغزی رخ میدهد و ما با شناسایی این مکانیزمهای مغز، روشهای درمانی همراه با دارو ارائه کردیم.
این محقق با اشاره به همکاری با آزمایشگاه ملی نقشهبرداری مغز، افزود: ما در بخشی از طرح ملی نقشهبرداری مغز مشارکت داشتیم و اقدام به راهاندازی سرور محاسباتی کردیم.
وی در این باره توضیح داد: حجم دادههای تصویربرداری مغز دارای اسکیل بزرگی است، به گونهای که آنالیز این تصاویر در کامپیوترهای کوچک زمانبر است از این رو تلاش کردیم که در سرور محاسباتی که در آزمایشگاه ملی نقشه برداری تهیه شده بود، برنامههای آن را بهروز رسانی کنیم تا سرعت پردازش آن ارتقا یابد.
به گفته وی، با استفاده از این امکان، پردازش تصاویر در زمان کمتر صورت خواهد گرفت.
این محقق حوزه علوم شناختی با تاکید بر اینکه این سرور محاسباتی در آزمایشگاه ملی نقشهبرداری مغز به بهرهبرداری رسیده است، یادآور شد: برخی از پروژههای تحقیقاتی با استفاده از این سرور اجرایی شده است. برنامههای این سرور مشابه سروری پروژه بینالمللی Human Connectome Project (پروژه مشترک انسانی) است.
به گفته وی، سروری محاسباتی اجرا شده در کشور از نظر کیفیت پردازش دادهها مشابه سرورهای محاسباتی دنیا است.
خسروآبادی در خصوص کاربردهای این سروری توضیح داد: آزمایشگاه ملی نقشه برداری مغز به محققان در زمینه تهیه تصویربرداریهای مغز کمک میکند ولی در زمان تصویربرداری، امکان ایجاد نویزها به دلیل حرکت سرور یا سایر عوامل وجود دارد که در این صورت تحلیلها دچار اختلال خواهد شد.
استادیار پژوهشکده علوم شناختی مغز دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه این تصاویر باید پاکسازی شود، ادامه داد: با این اقدام میتوانیم یکسری الگوهایی را استخراج کنیم که به واسطه آنها میتوانیم اختلالات را شناسایی کنیم. فرآیند پاکسازی از طریق سرورهای محاسباتی صورت میگیرد.
به گزارش ایسنا، سرور محاسباتی آزمایشگاه ملی نقشهبرداری مغز طبق آخرین استانداردهای روز دنیا، امکاناتی را در اختیار محققان حوزه نقشه برداری مغز و علوم اعصاب محاسباتی قرار میدهد تا پردازش دادههای پژوهشی خود را با سرعت بیشتر به انجام برسانند.
سختافزار این سرور محاسباتی ذخیره سازی گسترده تصاویر ساختاری و عملکردی مغز و محاسبات سریع را فراهم میآورد. بستر نرم افزاری این سرور شامل سیستم عامل لینوکس، نرم افزارهای پیشرفته پردازش تصاویر و سیگنالهای مغزی و علوم اعصاب محاسباتی است که به محققان امکان پردازش، تحلیل، محاسبات و شبیهسازیهای سنگین و پیچیده مغزی را میدهد.
کاربران میتوانند از طریق دسترسیهای تعریف شده به سرور متصل شوند، از توان سختافزاری و نرمافزاری آن بهرهمند شده و از قابلیت پردازش موازی هستههای سرور محاسباتی در جهت کاهش زمان پردازش بهرهمند شوند.
دانشمندان ژاپنی در مطالعه اخیرشان با استفاده از چند تلسکوپ قوی توانستند تا حدی در نظریه ماده تاریک "اسیتون هاوکینگ" دانشمند فقید بریتانیایی دست ببرند!
به گزارش ایسنا، یکی از نظریههای کلیدی استیون هاوکینگ در مورد سیاهچالهها توسط دادههای یک تلسکوپ فوقالعاده قوی، تا حدودی تضعیف شده است!
ژاپنیها اخیراً با استفاده از تلسکوپهای قدرتمند تصاویر شگفتانگیزی از آسمان شب ثبت کرده و موفق به دریافت شواهدی شدهاند که نشان میدهد "ماده تاریک" (dark matter) از سیاهچالههای کوچک قدیمی تشکیل شده است.
هاوکینگ و برخی از همکارانش در دهه ۱۹۷۰ میلادی استدلال کردند که "بیگ بنگ" ممکن است از سیاهچالههای کوچک بسیاری که هر کدام به اندازه یک پروتون هستند، ایجاد شده باشد. پروتونها کشش گرانشی زیادی بر روی دیگر اجرام جهان هستی دارند.
تئوری دانشمندان ژاپنی به توضیح ایده "ماده تاریک" یا پدیدهای که باعث میشود همه اجسام در جهان ما، تحت تأثیر نیروهای نامرئی، بچرخند و یا حرکت کنند، میپردازد.
"ماساهیرو تاکادا" (Masahiro Takada) و تیم او در "مؤسسه فیزیک و ریاضیات کاویلی دانشگاه ژاپن" (IPMU) از دوربین دیجیتال" The Hyper Suprime-Cam " در"تلسکوپ سوبارو" در هاوایی برای جستجوی این "سیاهچالههای اولیه" اسرارآمیز استفاده کردند تا نظریه هاوکینگ را مورد بررسی قرار دهند. تلسکوپ سوبارو(Subaru Telescope) نام یکی از بزرگترین و قویترین تلسکوپهای نوری واقع در رصدخانه "مونوکی" است که در هاوایی قرار گرفتهاست. سیاهچالههای اولیه یک طبقه صرفاً فرضی از سیاهچالهها هستند و اعتقاد بر این است که مدت کمی پس از "بیگ بنگ "شکل گرفتهاند. بر طبق یک نظریه که استیون هاوکینگ در سال ۱۹۷۲ مطرح کرد، این سیاهچالهها میتوانند مسئول ایجاد ماده تاریک جهان باشند.
میدان گرانشی یک سیاهچاله به قدری قوی است که هیچ چیز حتی ذرات زیر اتمی یا تابش الکترومغناطیسی (به عنوان مثال نور) نیز نمیتوانند از آن فرار کنند.
در حالی که سیاهچالههای فوق العاده ای همانند سیاهچاله " Pōwehi " که تصویر آن برای نخستین بار توسط تلسکوپ "افق رویداد" ثبت و اخیراً منتشر شد، دارای یک حلقه از گازهای آتشین هستند، چالههای کوچکتر تقریباً نامرئی هستند.
کشف سیاهچالههای اولیه، به دلیل اندازههای کوچک آنها، بسیار سخت است.
برای به دام انداختن سیاهچالهها، دانشمندان میبایست تمام هستی را به منظور به دست آوردن شواهدی از مکانی که نور را خم میکند و در نزدیکی سیاهچاله قرار دارد نیز بررسی کنند. این پدیده " ریزهمگرایی "( microlensing) نام دارد.
ریزهمگرایی گرانشی (Gravitational microlensing) پدیدهای نجومی بر اساس همگرایی گرانشی است که با آن میتوان اجرام نجومی را، مستقل از نوری که از آنها تابیده میشود، شناسایی کرد. با روشهای رصدی عادی تنها میتوان اجرام بسیار پُر نور مانند ستارهها را آشکار کرد، ولی با ریزهمگرایی گرانشی میتوان اجرام کمنور یا حتی تاریک را هم رصد کرد.
تلسکوپها با ثبت تصاویر ستارهها طی چند بازه زمانی، به دنبال بررسی رویدادهای ریزهمگرایی هستند. اگر یک سیاهچاله در مقابل این ستارهها عبور کند، ستارهها به دلیل نوردهی تحریف شده، برق میزنند.
هر چه این عمل برق زدن ستارهها سریعتر انجام شود به این معناست که سیاهچالهها کوچکتر هستند.
دانشمندان ژاپنی طی این مطالعه با استفاده از "دوربین نصب شده Hyper Suprime-Cam بر روی تلسکوپسوبارو" موفق به ثبت یک تصویر از "کهکشان آندرومدا" (Andromeda galaxy) شدند.
کهکشان آندرومِدا (Andromeda Galaxy)، یک کهکشان مارپیچی واقع در صورت فلکیِ آندرومدا است که حدود ۲٫۵ میلیون سال نوری از کهکشان راه شیری فاصله دارد. آندرومدا نزدیکترین کهکشان به کهکشان راه شیری است.
تاکادا و تیم او توانستند در یک شب که آسمان درخشان و صاف بود، طی ۷ ساعت، ۲۰۰ تصویر از کهکشان مذکور ثبت کنند. آنها پس از ثبت تصاویر، آنها را مورد بررسی قرار دادند تا دریابند کدامیک از ستارهها برق میزنند.
نتایج بررسیها تنها یک نمونه از ریزهمگرایی را نشان داد. بنابر گفته دانشمندان اگر نظریه هاوکینگ صحیح بود و سیاهچالههای اولیه تعداد زیادی ماده تاریک را تشکیل داده باشند، آنگاه ما باید حدود ۱۰۰۰ سیگنال ریزهمگراییمیدیدیم.
البته قصد دانشمندان طی این مطالعه رد نظریه نبود بلکه با انجام این کار تنها نظریه ماده تاریک تاحدودی تضعیف شد.
این تیم تحقیقاتی همچنان به انجام بررسیهای بیشتر میپردازد تا شواهد بیشتری از این سیاهچالههای کوچک باستانی پیدا کند.
یافتههای این مطالعه در مجله" Nature Astronomy "منتشر شد.
یک شرکت ژاپنی قصد دارد از سال آینده، نگهبانان مجازی شبیه به شخصیتهای انیمیشنی را برای تامین امنیت ساختمانها به کار ببرد.
به گزارش ایسنا و به نقل از فیوچریسم، یک شرکت ژاپنی فعال در حوزه امنیت قصد دارد از سال آینده، مجموعهای از نگهبانان مجازی که شبیه به شخصیتهای انیمیشنی هستند، به کار بگیرد.
این شرکت موسوم به "سکوم"(Secom)، در حال گسترش طرح خود است اما به وجود آوردن نگهبانان مبتنی بر هوش مصنوعی در اندازه یک انسان، چالشهای بسیاری به همراه دارد. این نگهبانان که هم به شکل مرد و هم به شکل زن طراحی میشوند، به ترتیب "مامورو"(Mamoru) و "آی" (Ai) نام دارند. به گفته مقامات سکوم، این نگهبانان، نخستین نمونه در نوع خود هستند و میتوانند نقص کارهای انسانی را برطرف کنند.
نگهبانان مبتنی بر هوش مصنوعی، روی آینههای بزرگی ظاهر میشوند که در مسیر ورودی هر ساختمان قرار دارند تا بتوانند خدمات مورد نظر را ارائه دهند.
این نگهبانان مجازی با استفاده از چندین دوربین و فناوری احساس حرکت میتوانند مراجعان را اسکن کنند و نشانههای مشکوکی از جمله مخفی کردن هویت را در آنها تشخیص دهند. همه مواردی که نگهبانان مجازی مشاهده میکنند، روی صفحات رایانه ظاهر میشود تا نگهبانان انسانی بتوانند آنها را بررسی و در صورت لزوم، مداخله کنند.
از نگهبان مجازی میتوان به عنوان مسئول پذیرش نیز استفاده کرد تا به سوالات مراجعان پاسخ دهند و آنها را راهنمایی کنند. این نگهبانان حتی برای خدمات اورژانسی نیز مناسب هستند زیرا میتوانند مراجعانی که به مشکلات سلامتی دچار هستند و یا بیهوش میشوند، شناسایی کنند تا نیروهای انسانی به کمک آنها بروند.
فروشگاه خردهفروشی آنلاینی در هند، صفحهی اختصاصی گوگل پیکسل 3a و پیکسل 3a XL را ایجاد کرد و پوستر مربوطبه دستگاههای جدید پیکسل را بهاشتراک گذاشت.
تاکنون اخبار فاششده و غیررسمی بسیاری در مورد میانردههای بعدی گوگل منتشر شده است. پیشتر در تیزر منتشرشدهای از سوی گوگل گفته شده بود که پیکسل 3a و 3a ایکس ال ۱۷ اردیبهشتماه معرفی میشوند. فروشگاه خردهفروشی آنلاین هندی Flipkart نیز صفحهای اختصاصی برای گوشیهای هوشمند جدید گوگل پیکسل 3a ایجاد کرده و در آن به تاریخ ۱۸ اردیبهشت برابر با ۸ ماه می برای عرضهی میانردههای گوگل اشاره کرده است.
وبسایت خردهفروشی هندی ضمن انتشار تصویری از شعار معروف «help is on the way» بهمعنی «کمکی در راه است» به تاریخ ۸ ماه می برابر با ۱۸ اردیبهشتماه اشاره دارد. ولی بهصورت مستقیم اشارهای به تاریخ عرضهی دستگاههای جدید ندارد ولی احتمالا تاریخ درجشده روی پوستر زمان عرضهی گوشیهای هوشمند جدید خواهد بود.
حدود یک هفته به تاریخ معرفی گوشیهای هوشمند جدید گوگل باقی مانده است. ولی با توجه به پوستر جدید گمان آن میرود که تاریخ ۸ می مربوطبه تاریخ عرضهی گوگل پیکسل 3a باشد. باتوجه به اینکه در حال حاضر گوشی هوشمند گوگل پیکسل ۳ ازطریق FlipKart در دسترس علاقهمندان قرار میگیرد، منطقی است که فروش پیکسل 3a و پیکسل 3a XL نیز از همین طریق اجرایی شود.
تاکنون رندرهای مختلفی از دستگاههای جدید گوگل بهاشتراک گذاشته شده است. انتظار میرود که ظاهر گوشیهای هوشمند جدید، شباهت بسیاری با پرچمداران کنونی گوگل داشته باشد.
از نظر مشخصات، اطلاعات زیادی در دسترس نیست. اما بهنظر میرسد که گوشیهای هوشمند جدید با تراشهی اسنپدراگون ۶۷۰ یا اسنپدراگون ۷۱۰ کوالکام، بههمراه دوربین ۱۲ مگاپیکسلی پنل پشتی و دوربین ۸ مگاپیکسلی سلفی به بازار عرضه شوند. باید منتظر بمانیم ببینیم درنهایت گوگل قصد دارد گوشیهای هوشمند جدید خود را با چه مشخصاتی به بازار عرضه کند.
با ادامه مشکلات مربوطبه بخش گوشیهای هوشمند، الجی در سهماههی نخست سال مالی ۲۰۱۹، با زیان عملیاتی مواجه شده است.
الجی الکترونیکس (LG Electronics) گزارش مالی سهماههی اول ۲۰۱۹ خود را منتشر کرد. باتوجهبه این گزارش، وضعیت بخش مربوطبه گوشی هوشمند رضایتبخش نیست. درآمد این شرکت کرهای بین ماه ژانویه و مارس، تنها ۱.۳۴ میلیارد دلار بوده است. این مقدار براساس درآمد سالانه، با کاهش ۳۰ درصدی و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، با کاهش ۱۱ درصدی همراه بوده است.
براساس گزارش خبرگزاریهای رسمی، بخش مربوطبه ارتباطات موبایلی شرکت (LG Mobile Communications Company) تلاش کرده است با وجود روند بازسازی تجارت گوشیهای هوشمند خود، زیان عملیاتی خود را به ۱۸۱ میلیون دلار محدود کند.
مقالههای مرتبط:
انتظار میرود با عرضه وی 50 تینکیو 5G الجی (LG V50 ThinQ 5G)، شاهد تغییرات مثبتی در درآمدهای این شرکت در سهماههی دوم سال باشیم. همچنین انتقال کارخانههای تولیدی الجی از کره جنوبی به ویتنام سوددهی و رقابتپذیری محصولات این شرکت را در نیمه دوم سال، بهبود خواهد بخشید.
بخشهای دیگر شرکت با عملکرد مثبت خود، کمک کردهاند تا این غول الکترونیک کرهای همچنان در وضعیت مناسب قرار داشته باشد. مجموع درآمدهای شرکت ۱۳.۲۷ میلیارد دلار و سود ناخالص آن ۸۰۱.۲۵ میلیون دلار بوده است. بنابراین خبر خوب برای طرفداران محصولات شرکت کرهای، این است که الجی میتواند بخش موبایل خود را تا زمان بازگشت آن به سوددهی حفظ کند.
کلمهى فتنه به معناى گداختن طلا براى جدا کردن ناخالصىهاى آن است و، چون در حوادث و سختىها، جوهرهى انسان از شعارهاى دروغین جدا مىشود، حوادث و آزمایشها را «فتنه» مىگویند؛ لذا حوادث را نباید تصادف پنداشت؛ همه اسباب آزمایش انسانهاست. همچنین دلیل آزمایشهاى الهى، عینى و محقّق شدن علم ازلى خداوند و جدا شدن مؤمنان واقعى و شکوفا شدن استعدادهاى درونى و به فعلیت رسیدن آنهاست. (تفسیر نور قرائتی، ج۷، ص ۱۱۲)
خداوند در آیات دوم و سوم سوره عنکبوت درباره به فتنه افکندن انسانها جهت تمییز جایگاهشان نسبت به یکدیگر میفرماید: أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُونَ؛ آیا مردم گمان کردهاند، همین که بگویند: ایمان آوردیم، رها مىشوند و [ به وسیله جان، مال، اولاد و حوادث]مورد آزمایش قرار نمىگیرند؟ وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلَیَعْلَمَنَ اللَّهُ الَّذینَ صَدَقُوا وَ لَیَعْلَمَنَّ الْکاذِبینَ؛ در حالى که بدون تردید کسانى را که پیش از ایشان بودند آزمودیم تا خداوند کسانى را که راست گفتند ودروغگویان را (نیز) معلوم کند.
از این جهت یکی از فلسفههای فتنهها و آزمونهای الهی جداسازی و تمییز افراد و گروهها از یکدیگر است تا جایی که آنچه که پیش روی افراد قرار میگیرد دو گروه حق و باطل است. امیرالمؤمنین (ع) درباره این نوع غربالگری در اولین خطبه خویش پس از بیعت مردم در سال ۳۵ هجری فرمود:
آن چه مىگویم به عهده مىگیرم، و خود به آن پایبندم. کسى که عبرتها براى او آشکار شود و از عذاب آن پند گیرد، تقوا و خویشتندارى او را از سقوط در شبهات نگه مىدارد.
آگاه باشید، تیره روزىها و آزمایشها، همانند زمان بعثت پیامبر بار دیگر به شما روى آورد. سوگند به خدایى که پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلم را به حق مبعوث کرد، سخت آزمایش مىشوید، چون دانهاى که در غربال ریزند، یا غذایى که در دیگ گذارند به هم خواهید ریخت، زیر و رو خواهید شد، تا آن که پایین به بالا و بالا به پایین رود، آنان که سابقهاى در اسلام داشتند و تاکنون منزوى بودند، بر سر کار مىآیند و آنها که به ناحق، پیشى گرفتند، عقبزده خواهند شد؛ ذِمَّتِی بِمَا أَقُولُ رَهِینَةٌ وَ أَنَا بِهِ زَعِیمٌ، إِنَّ مَنْ صَرَّحَتْ لَهُ الْعِبَرُ عَمَّا بَیْنَ یَدَیْهِ مِنَ الْمَثُلَاتِ حَجَزَتْهُ التَّقْوَى عَنْ تَقَحُّمِ الشُّبُهَاتِ، أَلَا وَ إِنَّ بَلِیَّتَکُمْ قَدْ عَادَتْ کَهَیْئَتِهَا یَوْمَ بَعَثَ اللَّهُ نَبِیَّهُ؛ وَ الَّذِی بَعَثَهُ بِالْحَقِّ لَتُبَلْبَلُنَّ بَلْبَلَةً وَ لَتُغَرْبَلُنَّ غَرْبَلَةً وَ لَتُسَاطُنَّ سَوْطَ الْقِدْرِ حَتَّى یَعُودَ أَسْفَلُکُمْ أَعْلَاکُمْ وَ أَعْلَاکُمْ أَسْفَلَکُمْ وَ لَیَسْبِقَنَّ سَابِقُونَ کَانُوا قَصَّرُوا وَ لَیُقَصِّرَنَّ سَبَّاقُونَ کَانُوا سَبَقُوا، وَ اللَّهِ مَا کَتَمْتُ وَشْمَةً وَ لَا کَذَبْتُ کِذْبَةً وَ لَقَدْ نُبِّئْتُ بِهَذَا الْمَقَامِ وَ هَذَا الْیَوْمِ.
همان طور که از فحوای کلام امیرالمؤمنین (ع) بر میآید، این نوع آزمونهای خداوند در تمام زمانها و مکانها مصداق دارد و تقریباً میتوان گفت یکی از سنتهای همیشگی خداوند اینچنین است که خوبان را جایگزین بدان کند و از دیگر سو اهل باطل را به حاشیه بکشاند و در واقع یک نوع جداسازی در بین آنها ایجاد کند. در طول تاریخ بشریت کم نبودند افراد ناصالح و ناسالمی که در مسند قدرت به فتنهانگیزی و فساد میپرداختند و اطرافیان خویش را نیز آلوده به انواع فسادها میکردند، اما عاقبتشان چیزی جز نابودی و رسوایی نبود.
یکی از راههای دستیابی و شناخت جهان تاریک میتواند شناسایی ذراتی باشد که در مدل استاندارد جایی ندارند و نیمه عمر بسیار کوتاه و سرعت کمی دارند.
یکی از فیزیکدانان نظری در مقالهی جدیدی گفته است که ایدهی تازهای برای گشتن بهدنبال ذراتی دارد که در حد تئوری آنها را میشناسیم و تاکنون مشاهده نشدهاند. این ذرات بهنام LLP (long lived particles) میتوانند پنجرهای بهروی شناخت ماده تاریک و انرژی تاریک باشند. ماده تاریک و انرژی تاریک، ۹۵٪ عالم ما را تشکیل میدهند. ماده تاریک روی مادهی معمولی اثرات گرانشی دارد و تصور دانشمندان بر این است که انرژی تاریک، عامل انبساط شتابدار جهان است. اما هر دو اینها تاکنون قابل آشکارسازی نیستند چرا که برهمکنش هرکدام از آنها با نور، بسیار ضعیف است. زن لو، پژوهشگر پسادکتری دانشگاه مریلند در مصاحبهی زنده گفت:
ماده تاریک و انرژی تاریک با ما حرفی نمیزنند.
اما ذرات LLP میتوانند راهی برای برای ارتباط پیداکردن جهان تاریک و جهان روشنتر پیدا کنند. تصور لو و همکارانش بر این است که با دستکاریکردن بعضی از آشکارسازها در بزرگترین برخورددهندهی جهان، یعنی LHC در نزدیکی ژنو، میتوان این ذرات را پیداکرد.
جهانهای موازی
جهان تاریک که بهنام بخش پنهان نیز شناخته میشود، از گروهی از ذرات فرضی تشکیلشده است که جایی در مدل استاندارد فیزیک ذرات ندارند (مدل استاندارد فیزیک ذرات، همهی پروتونها، نوترونها، الکترونها و دیگر ذرات بنیادی عجیب مانند کوارکها، میونها، نوترینوها و بوزون هیگز را توصیف میکند).
اگر مادهی معمولی در یک دره قرارداشته باشد، جهان تاریک در یک درهی موازی آن در ناحیهی دیگری قرار دارد. برای بیرون آمدن از این دره انرژی بسیار بسیار زیادی لازم است. بنابراین ذرات موجود در درهی جهان تاریک بهشدت با یکدیگر برهمکنش میکنند اما بهسختی با ذرات دیگر دره ارتباط برقرار میکنند. اما ممکن است بعضی از ذرات بتوانند بهوسیلهی فرایندی بهنام تونلزنی کوانتومی، مانع بین این دو دره را پشت سر بگذراند و از آن عبور کنند. این ذرات احتمالا نمیتوانند ذرات پایداری مانند پروتون و نوترون باشند اما میتوانند شبیه به ذرات ناپایدار مدل استاندارد باشند.
دانشمندان به پیداکردن همین ذرات تونلزننده علاقهمند هستند. فیزیکدان نظری دانشگاه شیکاگو، لیانتائو ونگگفت:
اگر این ذرات وجود داشته باشند، بسیار نادر هستند.
در LHC، پروتونها را با سرعت گیجکنندهای بهسمت یکدیگر پرتاب میکنند. در هر ثانیه یک میلیارد برخورد اتفاق میافتد. در این برخوردها، پروتونها به میزان زیادی از ذرات شناختهشدهی مدل استاندارد تبدیل میشوند. برای دانشمندانی که بهدنبال ذرات جهان تاریک میگردند، همهی این ذرات تولیدشده اضافه هستند. ونگ گفت:
ذراتی که این دانشمندان بهدنبال آنها میگردند ممکن است در هر دهه چند بار تولیدشوند.
یک راه تازه
ونگ، لو و همکارشان جیا لو، در مقالهای که در تاریخ ۳ آوریل در نشریهی Physical Review Letters منتشر شد، راهی برای دیدن این ذرات کمیاب و نادر بهصورت اجمالی پیدا کردهاند.
ونگ گفت:
همهی مسئلهی ما، زمان عمر ذرات LLP است. این ذرات در مقایسه با ذرات مدل استاندارد که در LHC تولید میشوند، بسیار پرجرم و سنگین هستند بهحدی که بلافاصله پس از تولیدشدن، واپاشی میکنند.
لو گفت:
کندی این ذرات به این دلیل است که آنها باید مانع انرژی بسیار بزرگی را پشتسر بگذارند تا بتوانند تاثیری بر مادهی معمولی داشته باشند. اما حرکت آهسته و کند این ذرات، یک ویژگی مثبت برای فیزیکدانها است. بیشتر ذرات بنیادی LHC با سرعت نور حرکت میکنند و بهسرعت واپاشی میکنند. برای مثال، ذرهی هیگز در ۱۰ به توان منفی ۲۲ ثانیه به ذرات پایدارتری واپاشیکرد.
ونگ گفت:
اما LIP ها باید تا بیشتر از یک دهم ثانیه عمر کنند. آنها همچنین با سرعتی کمتر از سرعت نور حرکت میکنند. بنابراین، کلید دیدن این ذرات در نوع تنظیم آشکارسازها است. این آشکارسازها باید بهصورتی تنظیمشوند که ذراتی را که دیرتر دریافت میکنند آشکارسازی کنند. این ایدهی بسیار سادهای است ولی بسیار تاثیرگذار است.
لو در ادامه گفت:
برخی از تنظیمات موردنظر، در زمان بهروزرسانی LHC انجام خواهند شد. برخورددهندهی ذرات در سال ۲۰۲۱ دوباره راهاندازی خواهد شد و این بار دقت اندازهگیری زمانی آن ۱۰ برابر بهتر از قبل خواهد شد. باید در نرمافزارهای مورد استفاده نیز تغییرات جزئی داده شود تا بتوان از همهی توانایی LHC بهتر استفادهکرد. و باید از درستی و نحوهی الویتبندی کاری فیزیکدانان تجربی نیز اطمینان حاصل کرد.
در این راستا ونگ و لو و همکاران تجربیکارشان در سری جلساتی شرکت میکنند تا از هماهنگی کار همه اطمینان حاصل کنند.
سکوت سنگین تقریبا دو هفتهای ایلان ماسک و اسپیسایکس نسبت به حادثهی انفجار کپسول مسافربری کرو دراگون، داد مطبوعات و رسانهها درآورده است.
روز بیستم آوریل (۳۱ فروردین)، در هوای آفتابی ساحل فلوریدا بهطور ناگهانی حجم غیرمعمولی از دود نمایان شد. این تودههای انبوه غلیط و نارنجیرنگ دود بر فراز افق به آسمان برخاستند؛ بهنحوی که تماشای آنها از کیلومترها دورتر نیز امکانپذیر بود. در همین حین، عکاس خبرگزاری فلوریدا تودی که مأموریت پوشش جشنوارهی موجسواری را برعهده داشت، جهت لنز دوربینش را از سمت امواج تعییر داد و تصاویری را از دود منتشرشده ثبت کرد.
ابرهای خاکستری از سمت کیپ کاناورال میآمدند. تنها زمانیکه میتوان حجم گستردهی دود را از آن نزدیکی – محل پرتابهای فضایی تاریخی – شاهد بود، پس از برخاستن موفقیتآمیز راکتها است؛ اما در آن روز هیچ راکتی در آسمان به چشم نمیخورد.
بعدا معلوم شد که علت انتشار ستونهای دود، بروز خرابی حین آزمایش فضاپیمایی بود که به دست اسپیسایکسو با هدف ارسال انسان به مدار توسعه یافته است. روشنسازی موتورهای فضاپیما بهمنظور آزمایش درحالی صورت گرفت که کپسول فضایی درحالت ایستا و بدون حرکت روی زمین قرار داشت. اسپیسایکس در همان زمان با انتشار بیانیهای گفت:
آزمایشهای اولیه با موفقیت به اتمام رسیدند؛ اما آزمایش نهایی به بروز خرابی روی جایگاه آزمایش منجر شد.
مقالهی مرتبط:
اما حجم دود نشان میداد که حادثهی پیشآمده باید جدیتر از خرابی، همچون انفجاری کامل باشد. اما اسپیسایکس بهجز بیانیهی منتشرشده در همان روز، حاضر نشد جزئیات دیگری ارائه دهد.
یک روز بعد، ویدئویی کمکیفیت و غیررسمی که ظاهرا فیلمی ضبطشده از نمایشگر بود، در توییتر منتشر شد. این فیلم کپسول اسپیسایکس را با نام کرو دراگون روی جایگاه آزمایش نشان میداد. بهمدت تقریبا ۱۰ ثانیه همهچیز ثابت است تا اینکه بهطور ناگهانی انفجاری غیرمنتظره رخ میدهد و کل تصویر را شعلههای آتش فرامیگیرد. پشت دوربین، افرادی از انفجار رخداده فریاد تعجب سر میدهند. بااینحال، هیچکس در اطراف کپسول حضور نداشت؛ در نتیجه حادثه با هیچ کشته یا مجروحی همراه نبود.
اسپیسایکس تاکنون از تأیید صحت ویدئو خودداری کرده است. اما این هفته، یک پیمانکار ناسا که از عملیاتهای پرتاب در فلوریدا پشتیبانی میکند، ایمیل هشدار محرمانهای را به کارکنانش ارسال کرد که براساس آن، اگر کسی ویدئوی یادشده را به اشتراک بگذارد، امکان دارد اخراج شود. این پیام که توسط روزنامهی محلی اورلاندو سنتینل گزارش شد، تأیید میکند که فیلم منتشرشده از حادثهی انفجار واقعی است.
نزدیک به دو هفته پس از انفجار، اسپیسایکس همچنان نسبت به حادثه سکوت کرده است. در حال حاضر، حتی یک خرابی در کپسول آزمایشی نیز باید موجب نگرانی مهندسان، فضانوردان و مدیرانی شود که برای موفقیت دراگون سرمایهگذاری کردهاند. اسپیسایکس بهخوبی در مسیرش بهسمت پرتاب فضانوردان آمریکایی به فضا قرار داشت تا سرانجام بتواند گامی بزرگ را در تاریخ پروازهای فضایی انسانی بردارد.
ایلان ماسک، بنیانگذار و مدیرعامل اسپیسایکس ماه گذشته گفت:
اگر همهچیز بهخوبی پیش برود، تصور میکنم که تابستان سال جاری پرواز خواهیم کرد.
کپسول کرو دراگون پیش از انجام نخستین پرواز غیرسرنشیندار در سکوی پرتاب دیده میشود
تقریبا دو ماه پیش، کپسول دراگون مورد بحث با موفقیت در مدار دور زمین قرار گرفت و به ایستگاه فضایی متصل شد. از آنجا که این نخستین پرواز کپسول بود، هیچ فضانوردی داخل آن حضور نداشت؛ اما فضاپیما حاوی حجم بالایی از تجهیزات تازه برای فضانوردان مستقر در ایستگاه بود. چند روز بعد، دراگون به زمین بازگشت و با گشودن چترهای نجات روی آبهای اقیانوس اطلس فرود آمد. کپسول سپس از آب گرفته و برای انجام آزمایشهای بیشتر آماده شد تا ایمنی آن برای انجام نخستین پرواز سرنشیندارش تضمین شود.
از سال ۲۰۱۱ تاکنون و پس از آخرین پرتاب برنامهی شاتل فضایی که تلاش ۳۰ سالهی برجسته اما گرانقیمتی بود، هیچ فضانوردی از خاک آمریکا به فضا پرتاب نشده است. از آن زمان تا به امروز، ایالات متحده برای ارسال فضانوردان به ایستگاه فضایی و بازگرداندن آنها به زمین، به رقیب فضایی سابق خود روسیه اتکا کرده است. این وابستگی هرگز قرار نبود تنها گزینهی انتخابی ناسا باشد یا دستکم تا این حد بهطول بینجامد. دولت جورج بوش پسر به ناسا فرمان داد تا سامانهی حملونقلی را برای جایگزینی با شاتلها توسعه دهد؛ اما دولت اوباما با استناد به هزینههای روبهافزایش و تاخیرهای زمانی، این طرح را لغو کرد.
درنتیجه ناسا بهجای ساخت سامانههای اختصاصی، تصمیم گرفت شخص دیگری را برای انجام این کار استخدام کند. سازمان فضایی آمریکا بههمین منظور قراردادهایی میلیارد دلاری را با اسپیسایکس و بوئینگ امضا کرد تا آنها سامانههای حملونقل فضایی جدید را بسازند. ناسا هزینهی استفاده از فضاپیماهای ساختهشده را به سازندگان آنها پرداخت خواهد کرد؛ اما این مبلغ در مقایسه با بهای صندلیهای سایوز بسیار پایینتر خواهد بود.
با آغاز سال جاری میلادی، اسپیسایکس بیشترین پیشرفت را انجام داده بود. علاقهمندان و خبرنگاران در ماه مارس برای تماشای نخستین پرواز دراگون رهسپار فلوریدا شدند. دو تن از فضانوردان ناسا نیز هماکنون برای مأموریت سرنشیندار آموزش میبینند و بهشدت مشتاق پرواز با فضاپیمای اسپیسایکس هستند. ماسک اندکی پس از پرتاب موفقیتآمیز دراگون به خبرنگاران گفت:
من قدری از لحاظ احساسی تحلیل رفتهام؛ زیرا این پرواز بهشدت پراسترس بود. اما تا این لحظه موفقیتآمیز بوده است.
اسپیسایکس از دستاورد تازهاش بینهایت احساس خرسندی میکرد. اما این شرکت اکنون در حال تحقیق و بررسی برای یافتن علت خرابی غافلگیرکنندهای است که میتواند برنامههایش را تا ماهها عقب بیندازد. ناسا که در این بررسی و تحقیق به پیمانکارش کمک میکند، میگوید به اسپیسایکس اطمینان کامل دارد؛ اما هنوز نمیداند که حادثهی پیشآمده چگونه برنامههای زمانی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
بهطرز عجیبی ماسک هنوز بهطور علنی به حادثهی دراگون اشاره نکرده است. این کارآفرین موفق احتمالا بیش از حد درگیر مسائل دیگر است. ماسک در آخر هفتهای که انفجار کپسول به وقوع پیوست، مشغول انتشار توییت دربارهی تسلابود. او هفتهی گذشته در جریان کنفرانسی باشکوه، از جدیدترین فناوری خودران تسلا رونمایی کرد. ماسک همچنین بهتازگی با کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا بر سر دعوایی حقوقی به توافق رسید. اگر ماسک دربارهی اسپیسایکس که شرکتی با سهامی عام نیست، توییت بزند، نهادهای تنظیم مقررات وی را تحت پیگرد قرار نخواهند داد؛ اما ناسا ممکن است این کار را انجام دهد و ماسک نیز بهخوبی نسبت به آن آگاه است. او پیشتر بهخاطر مصرف ماریجوانا و نوشیدنی الکلی در برنامهای رادیویی دچار دردسر شده بود.
فقدان جزئیات عمومی – حتی نبود هیچ اطلاعاتی دربارهی دود – برخی را رنجانده است؛ از جمله اعضای هیئت تحریریه در اورلاندو سنتینل که بهطور مرتب فعالیتهای فضایی در امتداد سواحل فلوریدا معروف به ساحل فضایی را پوشش میدهند. این روزنامه در سرمقالهی تندوتیزی که هفتهی گذشته منتشر کرد، بهشدت واکنش اسپیسایکس به حادثه را مورد انتقاد قرار داد و سکوت نسبی این شرکت را با روزها و هفتههای پس از فاجعهی شاتل چلنجر در سال ۱۹۸۶ مقایسه کرد؛ زمانیکه مقامات ناسا حالت تدافعی به خود گرفتند، اطلاعات اندکی در اختیار رسانهها قرار دادند و این گونه القا کردند که درحال مخفی کردن چیزی هستند.
سنتینل در سرمقالهی خود نوشت:
جنبههای محرمانهی شرکتهای ایلان ماسک وقتی بدون ایراد است که او پول خود (یا پول سرمایهگذارانش) را برای ساخت خودروهای برقی یا تونلهای زیرزمینی صرف میکند. [اما] وقتی مردم پشتیبان مالی فعالیتهای او و برنامهی پرواز فضایی سرنشیندار هستند، پنهانکاری اصلا خوب نیست.
کپسول کرو دراگون در حال نزدیک شدن به ایستگاه فضایی بینالمللی
مقایسهی حادثهی دراگون با چلنجر – انفجاری که جان ۵ فضانورد ناسا و دو شخص غیرنظامی را گرفت – بدون شک زیادهروی و احتمالا نامناسب است. اما انتظار میرود اسپیسایکس همزمان با نزدیکشدن به مراحل پایانی برنامهی دراگون، نسبت به همکاریاش با ناسا شفافیت بیشتری نشان دهد. کپسول کرو دراگون برخلاف دیگر پروژههای اسپیسایکس نظیر راکتهای فالکون ۹ و فالکون هوی، برنامهای است که از سوی مالیاتدهندگان آمریکایی پشتیبانی میشود. بله، تحقیق و بررسی امر زمانبری است و هیچکس انتظار توضیحات کامل را یک هفته پس از حادثه ندارد. اما مردم سزاوار قدری صراحت بیشتر نظیر دستکم تأیید آتشسوزی فضاپیما یا حتی اطلاعاتی ساده دربارهی دود منتشرشده بر فراز ساحل فلوریدا هستند.
این شفافیت و صراحت باید از جانب بوئینگ (و تمام دیگر پیمانکاران ناسا) نیز دیده شود. بوئینگ ژوئن سال گذشته در جریان آزمایش سامانهی فرار استارلاینر به وجود نشتی سوخت در کپسول مسافربریاش پی برد. این شرکت در آن زمان به واشنگتن پست گفت که نسبت به یافتن علت نشتی اطمینان دارد؛ اما فراتر از آن هیچ اطلاعات دیگری را افشا نکرد. بوئینگ تحت انتقادات تند و تیز قرار نگرفت؛ زیرا شرایط فضاپیمای این شرکت با رقیب ساخت اسپیسایکس تفاوت دارد. کپسول استارلاینر هرگز تاکنون به فضا سفر نکرده و ویدئویی حاکی از انفجار آن نیز منتشر نشده است.
تماشای ویدئوی منتسب به کپسول کرو دراگون ناراحتکننده و شوکآور است. انفجار این کپسول یکبار دیگر دشواریهای مهندسی ساخت فضاپیمایی برای حمل انسان را یادآور میشود. اسپیسایکس بهخوبی نسبت به این مسئله واقف است؛ اما این پروژه با سایر دستاوردهای شرکت تفاوت دارد. اسپیسایکس وظیفهای را برعهده گرفته که بهطور تاریخی توسط دولت انجام میشد. این مسئله بهمعنای جذب احساسات فرهنگی همراهبا آن وظیفه است. نخستین پرتاب فضانوردان آمریکایی بهدست اسپیسایکس نهتنها بهعنوان یک پیروزی برای این شرکت فضایی تجاری، بلکه با نمایش توانمندی خیرهکنندهی آمریکا بهعنوان دستاوردی ملی جشن گرفته خواهد شد. فقدان شفافیت که مشخصهی همیشگی شرکتهای فناوری خصوصی محسوب میشود، اینجا جوابگو نخواهد بود.
عینک واقعیت افزوده اَپل سال آینده عرضه میشود

"مینگ-چی کو" تحلیلگر باسابقه محصولات اَپل احتمال میدهد که تولید عینکهای واقعیت افزوده اَپل اواخر امسال یا اوایل سال آینده میلادی آغاز شود.
به گزارش ایسنا و به نقل از دیجیتال ترندز، بر هیچکس پوشیده نیست که شرکت اپل چند سال است که در حال کار بر روی فناوری واقعیت افزوده(AR) است. چنان که "تیم کوک" مدیرعامل شرکت اپل به روشنی گفته است که این شرکت عمیقاً علاقهمند به توسعه فناوری واقعیت افزوده است.
وی همچنین گفته است که واقعیت افزوده آینده فناوری خواهد بود.
همه چیز حکایت از آن دارد که اپل در حال شروع به تولید عینک واقعیت افزوده است و انتظار میرود این محصول با آیفون بعدی در اواخر ۲۰۱۹ یا اوایل ۲۰۲۰ رونمایی شود.
"کوک" گفت: ما اعتقاد داریم واقعیت افزوده به سادگی آینده استفاده از فناوری را برای همیشه تغییر میدهد.
"مینگ-چی کو" تحلیلگر فناوری محصولات شرکت اپل یک، معتقد است که هدست یا عینک واقعیت افزوده اپل در سه ماهه دوم سال آینده یا نهایتاً اواخر سال ۲۰۱۹ به تولید انبوه خواهد رسید.
"کو" به پیشبینیهای دقیق مربوط به محصولات آینده اپل در جهان شناخته شده است. وی یکی از قابلاطمینانترین منابع در پیشبینی آینده محصولات و برنامههای آینده اپل است. او اطلاعات خود را از دوستانی که در فروشگاههای اپل در آسیا دارد کسب میکند و این اطلاعات را تجزیه و تحلیل میکند.
این هدست دارای یک صفحه نمایش هوشمند سبک برای ارتباط برقرار کردن با آیفون خواهد بود و مانند بقیه محصولات اپل از یک طراحی شیک، ظریف و جمع و جور بهرهمند خواهد شد.
اپل در ماه ژوئن سال ۲۰۱۷ برنامه ARKit را که پلتفرم جدیدی برای توسعه و اجرای برنامههای واقعیت افزوده در آیفون و آیپد بود به عنوان بخشی از iOS 11 معرفی کرد که بعداً در iOS 12 بهروز شد. حالا عینک اپل محصول بعدی است که به ARKit اضافه خواهد شد.
توسعه دهندگان با ARKit میتوانند نحوه اضافه کردن قابلیتهای بالقوه واقعیت افزوده برای ردیابی موقعیت و درک صحنه را در برنامههای خود دریابند و با ARKit 2 میتوانند تجربیات واقعیت افزوده زنده را ادغام کنند و برنامههای کاربردی را با روشهای کاملاً جدید قادر به تعامل با محیط کاربر در دنیای واقعی کنند.
همچنین در اواخر اکتبر اپل پلتفرم بازی جدید خود موسوم به Arcade Games را ارائه خواهد داد که با آن چندین دستگاه iOS میتوانند به طور همزمان یک صحنه AR را نشان دهند یا بازیهای AR چند نفره را اجرا کنند.
جذابیت این پلتفرم این است که توسعه دهندگان مجبور نیستند برای ایجاد برنامههای AR برای آیفون و آیپدسیستم واقعیت افزوده طراحی کنند.
عینکهای واقعیت افزوده نباید با هدستهای واقعیت مجازی اشتباه گرفته شوند. چرا که برخلاف هدست واقعیت مجازی، عینکهای شفافی هستند که کاربر میتواند ضمن دیدن تصاویری که در مقابل چشمانش نمایش داده میشود از طریق آن دنیای بیرون را نیز ببیند. به عبارت دیگر، آنها محیط واقعی را تقویت میکنند و به دنیای بیرون میافزایند.
آخرین آیفونهای اپل برای فناوری واقعیت افزوده خوب تجهیز شدهاند، زیرا شامل تراشههای بیونیک هستند که پردازش واقعیت افزوده را پشتیبانی میکنند و به همراه دوربین عمق واقعی و توسعه یافتگی iOS 12 بزرگترین پلتفرم واقعیت افزوده جهان را ساختهاند.
ناسا اخیراً در حساب کاربری خود در اینستاگرام فیلمی از فضای مریخ منتشر کرده است.
به گزارش ایسنا، فضاپیما "اینسایت" (InSight) ناسا در ساعت ۱۱:۰۵ به وقت محلی ۵ می ۲۰۱۸ از کالیفرنیا به فضا پرتاب شد و برابر برنامهٔ از پیش تعیینشده در ساعت ۱۹:۴۵ دقیقه ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ پس از پیمودن ۴۸۵ میلیون کیلومتر بر روی سطح مریخ فرود آمد. اکنون دانشمندان با ترکیب چندین تصویر، فیلمی از فضای مریخ ساخته و منتشر کردهاند.
ناسا در حساب کاربری خود پس از منتشر نمودن این فیلم نوشت: اگه خوش شانس باشید میتوانید شغلی پیدا کنید که در فضای باز کار کنید. اینجا دفترکار فضاپیما اینسایت است.
منطقهای که اینسایت در آن قرار دارد، بهترین منطقه برای حسگرهای اینسایت است تا مریخ لرزهها را ثبت کنند. اینسایت نخستین مأموریتی است که به بررسی عمیق سیاره سرخ میپردازد.
فیلم مذکور از بیش از ۳۰ تصویر سراسرنما که در ۹ دسامبر سال ۲۰۱۸ ثبت شده، تشکیل شده است. در زمان ثبت این تصاویر، فضاپیما اینسایت در لبه دهانه فروپاشی شده موسوم به " Homestead Hollow " قرار داشت.
اینسایت (InSight) یک فضاپیمای رباتیک سطحنشین مریخ است که قرار است برای اولین بار نقشه درونی سیاره مریخ را تهیه کند. این فضاپیما در ساعت ۱۱:۰۵ به وقت محلی ۵ می ۲۰۱۸ از کالیفرنیا به فضا پرتاب شد و برابر برنامهٔ از پیش تعیینشده در ساعت ۱۹:۴۵ دقیقه ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ پس از پیمودن ۴۸۵ میلیون کیلومتر بر روی سطح مریخ فرود آمد و مأموریتش را برای جمعآوری اطلاعات آغاز کرد. محل فرود آن" هامونه الیسیوم" دومین منطقه بزرگ آتشفشانی در مریخ بود که در آنجا با بکار انداختن یک سنسور و یک پروب دما و همچنین انجام آزمایش علمی رادیویی برنامه مطالعه ساختار داخلی مریخ را انجام میدهد. این مأموریت را آزمایشگاه علمی و فناوری "جیپیال" برای ناسا اداره میکند و سطحنشین آن توسط سیستمهای فضایی لاکهید مارتین ساخته شدهاست.

.: Weblog Themes By Pichak :.