Kandao یکی از شرکتهای سازندهی دوربینهای حرفهای با قابلیت تصویربرداری ۳۶۰ درجه است. ابزار جدید این شرکت مبتنی بر هوش مصنوعی، امکان تبدیل ویدئوهای خام ۳۶۰ درجه با نرخ تصویربرداری معمولی را به انواع سوپر اسلوموشن فراهم میکند.
کاربران میتوانند ازطریق AI Slow Motion، ویدئوهای ۳۶۰ درجه با نرخ تصویربرداری ۳۰ فریم در ثانیه را به ویدئوهای سوپر اسلوموشن با نرخ تصویربرداری ۳۰ فریم در ثانیه تبدیل کنند.
این نرمافزار با استفاده از هوش مصنوعی و روشهای یادگیری ماشین، میتواند فریمهای میانی را پیشبینی و تولید کرده تا درنهایت، ویدئوی سوپراسلوموشن ۳۶۰ درجه یا واقعیت مجازی ارائه دهد.
Kandao معتقد است که نرمافزار مبتنی بر هوش مصنوعی این شرکت در مقایسه با جریان نوری یا روشهای درونیابی که در سایر برنامهها مورد استفاده قرار میگیرد، فریمهایی بسیار دقیقتر و بدون لبههای متخلخل تولید میکند. همچنین این نرمافزار نسبت به سیستمهای قابلمقایسه، نیاز به سختافزار کمتر قدرتمندی دارد.
ویژگی جدید برای نخستین بار به نرمافزار QooCam Studio و Kandao Studio اضافه شده است و با این ابزار جدید مبتنی بر هوش مصنوعی، علاقهمندان میتوانند ویدئوهای خود را به ویدئوی اسلوموشن با نرخ تصویربرداری ۱۰ برابر آهستهتر تبدیل کنند. بهعنوان مثال، ویدیوی ۳۶۰ درجهای که در ابتدا با نرخ تصویربرداری ۳۰ فریم در ثانیه بارزولوشن 8K تصویربرداری شده، میتواند با انتخاب گزینهی اسلوموشن ۸ برابر آهستهتر، به ویدئوی 8K اسلوموشن با نرخ تصویربرداری ۲۴۰ فریم در ثانیه تبدیل شود. همچنین ویدئویی با رزولوشن 4K و نرخ تصویربرداری ۶۰ فریم در ثانیه میتواند با همین شرایط به ویدئوی 4K با نرخ تصویربرداری ۴۸۰ فریم در ثانیه تبدیل شود.
باوجودی که الگوریتم مربوطبه این ویژگی میتواند برای هر ویدئویی بهکار برده شود، اما متاسفانه در حال حاضر این ویژگی فقط برای ویدئوهایی که با دوربینهای Kandao تصویربرداری شده، قابل استفاده است. با این وجود، Kandao وعده داده که در آیندهی نزدیک این ویژگی در دسترس سایر دوربینها نیز قرار خواهد گرفت. بیشک این خبر میتواند برای افرادی که تصویربرداری ۳۶۰ درجه انجام میدهند، بسیار خوب باشد و این افراد میتوانند بدون نیاز به سختافزار فوقالعاده قدرتمند، ویدئوهای ۳۶۰ درجه را به ویدئوهای سوپر اسلوموشن تبدیل کنند.
دارندگان دوربین Kandao میتوانند نرمافزار Qoocam Studio را بههمراه ابزار رایگان AI slow motion از وبسایت این شرکت دانلود کنند. انتظار میرود نسخهی V3.0 این نرمافزار بههمراه ابزار AI slow motion در تاریخ ۲۳ آوریل برابر با ۳ اردیبهشتماه در دسترس کاربران قرار گیرد.
بیماری پاناما، عفونتی که گیاهان موز را مورد حمله قرار میدهد، در سرتاسر آسیا، استرالیا، خاورمیانه و آفریقا شیوع پیدا کرده است. تاثیرات ناشی از این بیماری بسیار زیاد بوده و فقط در فیلیپین ۴۰۰ میلیون دلار خسارت وارد کرده است. این بیماری نهتنها معیشت افرادی را که در صنعت ۴۴ میلیارد دلاری موز مشغول به کار هستند، تهدید میکند بلکه زندگی ۴۰۰ میلیون نفر در کشورهای درحال توسعه را که بخش قابلتوجهی از انرژی آنها ازطریق مصرف موز تأمین میشود، نیز در معرض خطر قرار میدهد.
بااینحال امیدهایی برای حل این مشکل وجود دارد. در تلاشی برای نجات موز و صنعتی که آن را پرورش میدهد، دانشمندان برای تولید گیاهان جدید مقاوم دربرابر بیماری پاناما باهم در رقابت هستند. اما شاید این بحران هشداری باشد در اینباره که ما داریم غذای خود را با استفاده از روشهای ناپایداری پرورش میدهیم و باید برای رسیدن به راهحلی پایدار، تغییرات اساسیتری ایجاد کنیم.
برای درک اینکه ما چگونه به اینجا رسیدیم، باید نگاهی به تاریخچهی موز و بهخصوص اواسط قرن گذشته بیندازیم؛ زمانیکه بحرانی به طول چندین دهه موجب فروپاشی اقتصادی و فقیر شدن هزاران نفر شد: موزها خشکیدند. در آن زمان یک بیماری به نام بیماری پاناما یا فوزاریوم ویلت، تمام مزارع موز را در کشورهای آمریکای لاتین که کشورهای اصلی تولیدکنندهی موز بودند، از بین برد. این رویداد یکی از مهمترین صنایع این بخش از جهان را که ایالتهایی از آن حتی با عنوان جمهوریهای موز شناخته میشدند (چون بهوسیلهی شرکتهایی که این محصول را تولید میکردند، اداره میشدند)، با تهدیدی جدی مواجه کرد.
از آنجایی که موزهای تجاری همه ازلحاظ ژنتیکی یکسان هستند، اگر یکی از آنها عفونی شود، نشان میدهد تمام دیگر درختان موز موجود در آن مزرعه نیز حساس بوده و درمعرض خطرند. این بدان معنا است که بیماری پاناما بهآسانی میتواند در کل مزرعه و منطقه پراکنده شود. در بسیاری از مناطق، تمام درختان موز از بین رفتند.
این بیماری که هنوز راه درمانی برای آن پیدا نشده است، وقتی به مزرعهای حمله کرد، دیگر راه برگشتی نخواهد داشت. در آن زمان، شرکتهای تولیدکنندهی موز مزارع جدیدی در جنگلهای بارانی دستنخوره ایجاد کردند اما این عملیات تخریبگرانه فقط این حمله را به تعویق انداخت. بهزودی این مناطق نیز آلوده شدند و کشت در آنها غیرممکن شد. برآوردها متفاوت هستند اما خسارات ناشی از شیوع بیماری پاناما در آن زمان بهحدود ۲/۳ میلیارد دلار رسید که معادل ۱۸/۲ میلیارد دلار امروزی است.
موزهای گروس میشل
خوشبختانه شرکتهای موز متوجه شدند که واریتهی دیگری از موز به نام کاوندیش (Cavendish) وجود دارد که برخلاف نوع گروس میشل که در آن زمان در آمریکای لاتین کشت میشد، دربرابر بیماری پاناما مقاوم است. در دههی ۱۹۵۰، مزارع گروس میشل (یا مایک بزرگ) بهطور سیستماتیک پاکسازی شدند و با درختان کاوندیش جایگزین شدند. کاوندیش این صنعت را نجات داد و طی ۵ دهه در سرتاسر جهان گسترش پیدا کرد. امروزه، ۹۹ درصد از موزهای صادراتی و تقریبا نیمی از کل جمعیت درختان موز در سرتاسر جهان از واریتهی کاوندیش هستند. اما این قدرت اکنون تبدیل به بزرگترین نقطه ضعف صنعت موز شده است. بیماری پاناما برگشته است و این بار دیگر کاوندیش مقاوم نیست.
این سویهی جدید بیماری درحال گسترش در سرتاسر جهان است و تنها هنوز به مزارع عظیم آمریکای مرکزی و کارائیب نرسیده است، فقط مسئلهی زمان مطرح است و بالاخره به آنجا هم خواهد رسید. اما تجربیاتی برای چگونگی مقابله با این مشکل وجود دارد. درواقع چگونگی حل بحران اخیر ممکن است در داستان آخرین شیوع بیماری پاناما پنهان باشد؛ جایی که پاسخ از جایی بعید آمد. نه جنگلهای جنوب شرق آسیا یعنی جایی که موزها بومی آنجا بودند بلکه از خانهای سلطنتی در دربیشایر که خانهی سابق ویلیام کاوندیش، دوک ششم دونشایر که سیاستمداری علاقمند به باغبانی بود.
بیماری پاناما
در سال ۱۸۲۶ کاوندیش، پسر جوان و علاقمندی را که فرزند یک کشاورز بود، بهعنوان سرپرست باغ خود انتخاب کرد. او همان جوزف پاکستون معروف بود که از تجریبات خود درزمینهی ساخت گلخانههای آزمایشی برای طراحی بنای مشهور کریستال پالاس در لندن بهره گرفت.
در میان انواع عجیبوغریب گیاهانی که پاکستون برای دوک جمعآوری کرد، یک گیاه کوتاه موز بود که آن را به قیمت ۱۰ پوند از مجموعهی دورکینگ که متعلق به رابرت بارکلی بود خرید. رابرت نیز آن را از یک باغ گیاهشناسی در پامپلموسس در جزیرهی موریس گرفته بود. پاکستون این گیاه را قلمه زد و برای سه سال از آن نگهداری کرد تا زمانیکه این گیاه درنهایت برای کاوندیش میوه داد.
جوزف پاکستون، طراح بنای مشهور کریستال پالاس در لندن بود
موفقیت پاکستون در رابطه با این گیاه که او آن را موسا کاوندیشی نامید، مدال نقرهی انجمن باغبانی سلطنتی سال ۱۸۳۵ را برایش به ارمغان آورد. بهدنبال کسب این موفقیت، فردی که مجموعهی بارکلی را به او فروخته بود، ادعا کرد که قیمت این گیاه روی فاکتور درحقیقت ۱۰۰ پوند و نه ۱۰ پوند بوده است ولی پاکستون این تفاوت را پرداخت نکرد. پس از آن، گسترش کاوندیش به اقصی نقاط جهان آغاز شد.
موز دارای تاریخچهی طولانی مهاجرت است. شواهد باستانشناسی نشان میدهند که این گیاه برای اولینبار در جنوب شرق آسیا و گینهی نو در حداقل ۶۸۰۰ سال پیش کشت میشده و حدود ۶۰۰۰ سال پیش به سریلانکا و درحدود ۵۲۵۰ سال پیش به اوگاندا رسیده است. در پایان قرن ۱۵ و پس از آنکه اروپاییها آغاز به عبور از اقیانوساطلس کردند، موز نیز بهسرعت همراه آنها رفت و در سرتاسر مناطق گرمسیری و بخشهای کارائیبی قارهی آمریکا گسترش پیدا کرد.
اما عصر روشنفکری قرن ۱۸ موجب آغاز مرحلهی جدیدی از تکثیر واریتههای موز جمعآوریشده در سفرها بهوسیلهی گیاهشناسان آماتور و حرفهای و نیز باغداران شد. بسیاری از آنها زودتر به قلمروهای جدید وارد شدند زیرا این درختان را افراد مختلفی در باغهای گیاهشناسی و باغچههای شخصی خود کاشته بودند. پاکستون و جانشینانش این روند را ادامه دادند و نمونههای بسیاری از این موز را به افراد علاقمند دادند و به انتشار موز کاوندیش در سرتاسر جهان کمک کردند. این درختان راه خود را به جزایر قناری باز کردند؛ جایی که بعدا برای صادرات پرورش داده شدند. این نمونهها به جامائیکا هم رسیدند و در سال ۱۸۸۴ در باغهای باث در سنتتوماس کشت شدند.
جان ویلیامز، یک مبلغ مذهبی که به جزایر اقیانوس آرام سفر کرد نیز این گیاه را با هدف فراهم کردن غذای اهالی با خود به این منطقه برد. این نمونهها ابتدا در سال ۱۸۳۸ در ساموآ کاشت شدند و سپس به تونگا، فیجی، تاهیتی، استرالیا و نیز خانهی اولیهی موز یعنی گینهی نو نیز رسیدند. ویلیامز خودش این اتفاقات را ندید زیرا او در سال ۱۸۳۹ در نیوهبریدس (ٰوانواتوی امروزی) توسط بومیان جزیره که به او اعتماد نداشتند، خورده شد.
قتل عام جان ویلیامز
در همین حین، در اوایل قرن ۱۹ واریتهی گروس میشل بهوسیلهی نیکولاس بائودین کاشف، نقشهبردار و طبیعتگرای فرانسوی از میانمار به باغ گیاهشناسی سنتپیری در مارتینیک (جزیزهای در دریای کارائیب) برده شد. از آنجا، این گیاه در سال ۱۸۳۵ بهوسیلهی گیاهشناسی بهنام جین فرانسوا پوایت به جامائیکا برده شد و گیاهانی که در اوایل قرن ۲۰ برای ایجاد صنعت موز استفاده شدند، احتمالا از این نمونه منشا گرفتند.
ناهنجاریهای مطلوب
نکتهی شگفتآور درمورد توزیع این گیاهان موز به دیگر بخشهای جهان این است که آنها عقیم هستند. موزهای وحشی پر از دانههای سخت و بزرگی بوده و بهخوبی قابل خوردن نیستند اما موزهای پرورشی نمیتوانند بذر تشکیل دهند. اما جدای از ایجاد محدودیت در پراکنش آنها، این خصوصیت ژنتیکی همان چیزی است که موجب شده موز چنین محصول مطلوبی باشد و البته خصوصیتی که علت آسیبپذیری آنها نیز است.
موزهای پرورشی تریپلوئید هستند یعنی از هر کروموزوم سه نسخه دارند. بههمین خاطر تولیدمثل جنسی ندارند زیرا کروموزومهای آنها نمیتوانند برای تشکیل سلول جنسی مانند وضعیتی که در موجودات دیپلوئید رخ میدهد، به دو گروه مساوی تقسیم شوند. موجودات دیپلوئید که شامل انسانها، بیشتر حیوانات و گیاهان زیادی میشوند، از هر کروموزوم دو نسخه دارند. تریپلوئیدهایی نظیر این گیاه زمانی بهوجود میآیند که یک ناهنجاری در فرایند تشکیل سلولهای جنسی در موجودات دیپلوئید رخ دهد. گاهی اوقات سلولهایی تولید میشوند که بهجای اینکه یک سری کروموزوم داشته باشند، هر دو کپی کروموزومها را دارند. وقتی چنین سلولی با یک سلول جنسی طبیعی ترکیب شود، گیاه جدید از یکی از والدین دو سری و از دیگری یک سری کروموزوم دریافت میکند و بههمین خاطر دیگر نمیتواند سلولهای جنسی طبیعی تولید کند. در مورد موز، این گیاه میتواند میوه تولید کند ولی قادر به تولید بذر نیست.
تکثیر غیرجنسی موز با استفاده از قلمه و پاجوش انجام میشود
در نگاه اول، این موضوع ممکن است یک مشکل بهنظر برسد اما گیاهان برای تکثیر خود بهطور کامل به تولیدمثل جنسی متکی نیستند. همانطور که هر باغبانی میداند، گیاهان جدید میتوانند از قلمهها نیز تولید شوند و درختان موز معمولا با استفاده از ریزومها یا پاجوشهای گیاه قبلی تکثیر میشوند.
مردم ماقبل تاریخ که موز را اهلی کردند، چیزی درمورد تعداد کروموزومها نمیدانستند. اما تقریبا تمام واریتههای مختلفی که آنها پرورش دادند، تریپلوئید بودهاند. بنابراین آنها این نمونهها را بر انواع وحشی و دانهدارشان ترجیح دادند و به کشت آنها مشغول شدند. این مسئله هم دارای نتایج مطلوب و هم دارای پیامدهای نامطلوبی است.
مقالههای مرتبط:
گیاهان حاصل از قلمه، کلونهای یکدیگر بوده و ازلحاظ ٰژنتیکی یکسان هستند. این امر موجب میشود تغییرپذیری و شانس از معادله حذف شود. آشکار است که ما فقط نسخههایی از درختان را که بهنظرمان قویتر هستند و میوههای بهتری تولید میکنند، میکاریم و تمام درختان جدید دقیقا شبیه همان درختی خواهند بود که از آن قلمه گرفتهایم. این امر از دیدگاه تولید صنعتی بسیار مناسب است زیرا میوهها یکدست بوده و اگر ما آنها را بهطور مشابه برداشت و تیمار کنیم، همه در یک زمان میرسند و آمادهی مصرف میشوند. متاسفانه این موضوع ازنظر عوامل بیماریزای آنها نیز عالی است زیرا اگر بیماری بتواند در یکی از درختان جایی پیدا کند، بهخاطر تشابه ژنتیکی، درختان همسایه نیز آسیبپذیر هستند و این میتواند بیماری را در کل مزرعه منتشر کند؛ اتفاقی که در حال حاضر رخ داده است.
بازگشت پاناما
بیماری پاناما برای اولینبار در سال ۱۸۷۴ در استرالیا دیده شد. ابتدا رشد برگهای درختان موز متوقف شد، سپس برگها خمیده و پژمرده شدند و درنهایت درختان بهکلی خشک شده و از بین رفتند. در سال ۱۸۹۰ بیماری در کشور همنام آن یعنی پاناما دیده شد و طی ۳۰ سال بعد به بیشتر کشورهای حوزهی دریای کارائیب و آمریکای مرکزی هجوم برد. مدتی زمان برد تا علت این بیماری شناسایی شود، اما بالاخره در سال ۱۹۱۰ مشخص شد که عامل بیماری قارچ فوزاریوم اکسیسپوروم کوبنس یا به اختصار Foc است.
علت مرگ این گیاهان این بود که کانالهایی که آب و مواد معدنی را از ریشه به برگها میرساندند، مسدود میشدند. در ابتدا تصور میشد که این مجاری بهوسیلهی خود قارچ گرفته میشوند ولی اکنون ما میدانیم که گیاه احتمالا در تلاشی بیهوده در جهت توقف پراکنش قارچ، این مسیرها را میبندد.
ساقهی درخت موزی که دچار بیماری پاناما شده است
ما همچنین میدانیم که Foc ازطریق خاک آلوده منتشر میشود. ذرهای از خاک آلوده میتواند بیماری را به یک مزرعهی جدید ببرد؛ جایی که این عفونت برای دههها باقی میماند و هیچ نوع مادهی شیمیایی نیز روی آن تاثیری ندارد. این وضعیت صنعت موز در دههی ۱۹۵۰ بود، زمانیکه مزارع گروس میشل در سرتاسر جهان مورد حملهی آن قرار گرفت و ویران شد.
موز کاوندیش نیاز به حفاظت بیشتری دارد و درمقایسه با گروس میشل کوچکتر است؛ ضمن اینکه طعم موز گروس میشل بهتر از طعم موز کاوندیش است. اما باتوجهبه مصونیت ظاهری دربرابر Foc، صنعت موز چارهای نداشت بهجز اینکه این گیاه را جایگزین کند. برای مدتی، بهنظر میرسید که موز نجات پیدا کرده است. اما در اواخر دههی ۱۹۶۰ شیوع دیگری از بیماری پاناما در کشور تایوان دیده شد که این بار در مزارع کاوندیش اتفاق افتاده بود. تا اوایل دههی ۲۰۰۰، تنها حدود ۶۰۰۰ هکتار از مزارع موز تایوان که قبل از آن حدود ۵۰۰۰۰ هکتار بود، باقی ماند.
قارچ فوزاریوم اکسیسپوروم
چنین موقعیت گیجکنندهای ناشی از این حقیقت بود که همانطور که موز واریتههای مختلفی دارد، Foc نیز انواع مختلفی دارد. درختان گروس میشل بهوسیلهی نوعی از این قارچ که به آن نژاد یک (Race 1) میگویند، عفونی شده بودند. اما سویهای که در تایوان دیده شد، نژاد گرمسیری ۴ یا TR4 بود. این قارچ میتواند نهتنها گروس میشل بلکه موزهای کاوندیش و حدود ۸۰ درصد از واریتههای پرورشی را بیمار کند.
اکنون دوباره این صنعت با یک فاجعه روبهرو شده است. این بار برای نجات آنها چه باید کرد؟
آسانترین پاسخ قرنطینه است. یکی از دلایل مهم همهگیر شدن این بیماری در قرن ۲۰ این بود که بهموقع اقداماتی درجهت پیشگیری از انتشار این بیماری انجام نشد. حتی اگر وسعت مشکل پیشآمده در تایوان زودتر تشخیص داده میشد، شاید این اندازه خسارت به مزارع موز این کشور وارد نمیشد. اما ظاهرا مقاومت گیاهان کاوندیش نسبتبه نژاد یک موجب آسودگی خاطر مزرعهداران شده بود تا اینکه ناگهان همهگیری بیماری از کنترل خارج شد.
آیا ما میتوانیم با ممانعت از رسیدن مواد گیاهی و خاک آلوده به مناطق جدید، از شیوع این بیماری جلوگیری کنیم؟ انجام این کار آسان نیست. Foc میتواند در مقادیر کمی از خاک موجود در چرخهای یک وسیلهی نقلیه یا کفش انسان پنهان شود. مردم، ماشینآلات و هر چیزی دیگری که وارد مزارع میشود، باید بهشدت کنترل شوند.
تصور کنید که فعالیتهای کشاورزی مرتبط بدون حضور افراد و وسایل غیرضروری و ضدعفونی افراد و وسایلی که لازم است به مزرعه وارد شوند، انجام شود. این روش برای مدتی برای استرالیا که دارای قوانین بسیار سختگیرانهای برای جلوگیری از ورود خاک خارجی به کشورش است، نتیجهبخش بود اما حتی در اینجا نیز بالاخره در سال ۲۰۱۵ سد دفاعی شکسته شد. همیشه نقاط لغزش و مردمی که قوانین را نادیده میگیرند، وجود دارد. در بسیاری از مناطق گیاهان موز حفاظتنشدهای هستند که بهطور وحشی یا در روستاها رشد میکنند و اگر اینها عفونی شوند، میتوانند بهعنوان مسیرهای انتقال بیماری به مزارع دیگر عمل کنند. قرنطینه ممکن است از سرعت پیشروی TR4 بکاهد ولی در بلندمدت ما واقعا نیاز به موزی داریم که دربرابر این قارچ مقاوم باشد.
در اینجا طبیعت تریپلوئید موز یک ویژگی نامطلوب بهشمار میرود. براساس روش سنتی اصلاح ژنتیکی گیاهان، واریتههای جدید محصولات کشاورزی با تلاقی مداوم گیاهانی که دارای ویژگیها مطلوب هستند تا زمانیکه تمام خصوصیات در یک واریته درکنار هم قرار گیرند، تولید میشود. برای مثال، تلاقی گیاهی که تولید بالایی دارد، با گیاه دیگری که دربرابر بیماری مقاوم است. اما گیاهان حاصل از تلاقی موزهای اهلی بذری تولید نمیکنند و بنابراین راهی برای ادامهی کار وجود ندارد.
موزهای اهلی بیدانه هستند ولی موزهای وحشی دانه دارند
خوشبختانه اصلاح ژنتیکی راههای دیگری را نیز برای انتقال خصوصیات مطلوب گیاهان (و دیگر ارگانیسمها) معرفی کرده است. پژوهشران استرالیایی دریافتند که افزودن دو ژن مختلف به کد ژنتیکی موز کاوندیش میتواند از این گیاه دربرابر TR4 محافظت کند. اولین ژن از یک موز وحشی مقاوم به TR4 گرفته میشود و یکی از اعضای خانوادهی بزرگی از ژنهاست که بیماریهای مهاجم را تشخیص میدهند و به کمک آنها گیاه میتواند از خود محافظت کند. ژن دوم نیز از یک منبع بعیدتر آمد: کرمهای نماتود. مواردی وجود دارد که ارگانیسم برخی از سلولهای خود را قربانی میکند. یک نمونهی نمایشی زمانی است که بهخاطر زمستان، درخت برگهای خود را از دست میدهد. اما این فرایند در مسیر توسعهی ما انسانها نیز اتفاق میافتد. در دوران جنینی، انگشتان شما از ضمایم بالهمانندی رشد میکنند و برخی از سلولها برای اینکه انگشتها بتوانند از هم جدا شوند، خود میمیرند. ژن نماتود مانع از اتفاق افتادن این فرایند در گیاه میشود. این روش اگرچه راه عجیبی برای حفاظت از گیاه بهنظر میرسد ولی در گیاه موز و در مقابله با TR4 مؤثر بوده زیرا همانطور که پیشتر دیدیم، قارچ مهاجم ممکن است از این فرایند بهنفع خود استفاده کند و از پیامرسانهای شیمیایی گیاه برای برنامهریزی مرگ خود گیاه استفاده کند. ژن نماتود احتمالا این سیگنالها را مهار میکند. با استفاده از این روش میتوانیم به خوردن موزی که به آن عادت داریم، ادامه دهیم و اگر این روش اثربخش بود، حتی موزهای خوشمزهتر گروس میشل را نیز به مزارع برگردانیم.
اما این موزهای مقاوم کاوندیش اکنون دیگر گیاهانی دستکاریشدهی ژنتیکی (GM) یا تراریخته هستند. مردم بسیاری از کشورها به مصرف غذاهای تراریخته عادت کردهاند اما اروپا که دارای سختگیرانهترین مقررات مرتبط با این نوع غذاهاست، با این موضوع مشکل دارد. شاید قانونگذاران اروپایی در این رابطه بتوانند یک استثنا قائل شوند اما شاید ما نیاز به راهحل دیگری نیز داشته باشیم.
ریاضیات کروموزوم
یک روش دیگر میتواند تولید مجدد و از پایهی گیاهان تریپلوئید بیدانه باشد. هنگام اهلی کردن موز، انتخاب درختان کمیابی که میوهی بدون دانه تولید میکردند، احتمالا فرایند آهستهای بوده است اما اکنون که ما این فرایند را درک کردهایم، میتوانیم بسیار راحتتر گیاهان تریپلوئید خود را تولید کنیم. این کار معمولا با استفاده از گیاهانی که دارای چهار نسخه از هر کروموزوم هستند، یعنی گیاهان تتراپلوئید انجام میشود. این گیاهان اغلب سریعتر رشد کرده و گیاهان قویتری تولید میکنند که میتوانند بهتر از خویشاوندان تریپلوئید خود تنش را تحمل کنند (در بسیاری از محصولات کشاورزی حاضر، شمار کروموزومهای افزایش یافته است).
اما این نوع گیاهان بهخصوص ازنظر اصلاح ژنتیکی گیاهان نیز مفید هستند زیرا سلولهای جنسی آنها دو نسخه از هر کروموزوم خواهد داشت. هنگامی که شما یک گیاه تتراپلوئید (با دو نسخه از هر کروموزوم در هر سلول جنسی) را با یک گیاه دیپلوئید طبیعی (با تنها یک کپی از هر کروموزوم در سلول جنسی) تلاقی میدهید، میتوانید یک گیاه تریپلوئید تولید کنید. یک گیاه تریپلوئید قادر به تولید سلول جنسی نیست بنابراین اگر این گیاه یک موز باشد، میوههای آن بدون دانه خواهند بود.
مزارع موز در تنریف
همین نتیجه را میتوان با طراحی یک تلاقی نابارور بین گونهها و قرار دادن سلولها در معرض مواد شیمیایی که موجب میشوند کروموزومها دوبرابر شده و تبدیل به گیاه تتراپلوئید شوند، بهدست آورد. با استفاده از این روش، یک آمیختهی قدرتمند از گندم و چاودار تولید شده است که به آن تریتیکاله (چاودم) میگویند.
در برخی از برنامههای اصلاحی، گیاهان تتراپلوئیدی ازطریق تلاقی واریتههای تریپلوئید و دیپلوئید تولید شده است ولی موفقیت این کار بستگی به حوادث ژنتیکی کمیابی دارد و بنابراین زمان و کار زیادی میبرد. راه سریعتر این است که کروموزومها را با استفاده از یک مادهی شیمیایی که کلشیسین نام دارد، دوبرابر کنیم. با استفاه از این رویکردها ما اکنون دارای انواعی از موزهای آمیختهی سنتزی تتراپلوئید هستیم و ثابت شده که برخی از آنها دربرابر TR4 مقاوم هستند. این گیاهان محصولات تجاری مناسبی نیستند زیرا بارور هستند و موزهایی پر از بذر تولید میکنند. اما میتوان آنها را با هم تلاقی داد تا صفات مطلوب درکنار هم قرار گیرند و در ادامه آنها را با گیاهان دیپلوئید معمولی تلاقی داد تا نسل جدیدی از موزهای تریپلوئید بدون دانه تولید شود. با این رویکرد چندین آمیختهی جدید دارای مقاومت دربرابر TR4 تولید شده اما تاکنون هیچکدام از آنها دارای یکنواختی محصول و طعم مطلوب کاوندیش نبوده است.
مقالههای مرتبط:
پژوهشگران با استفاده از یک روش بنیادیتر نیز برای تکامل گیاهان مقاوم به TR4 تلاش کردهاند. گیاهان کاوندیش کلون هستند ولی کد ژنتیکی آنها میتواند با گذشت زمان بهعلت تجمع جهشها و تغییراتی که در نحوهی خواندن DNA پیش میآید، اندکی تغییر کند. گروهی از پژوهشگران در کشورتایوان گیاهچههای موز کاوندیش را در معرض خاک آلوده به TR4 قرار دادند و گیاهانی را که مقاومت بیشتری داشتند، انتخاب کردند و از این گیاهان برای دور بعدی آزمایش استفاده کردند. از هر ۱۰ هزار گیاه تنها دو سه مورد نسبتا بهتر از سایر بود ولی پس از چندین دور تکرار، لاینی از کاوندیش ایجاد شد که نسبتا دربرابر TR4 مقاوم است.
اما باید دانست که هیچکدام از این روشها چارهی شیوه کشت ناپایداری که ما در پیش گرفتهایم، نیست. آنها ممکن است راه چارههایی برای پایین نگه داشتن قیمتها و تولید میوههای یکدست و خوشمزه ارائه دهند اما حتی اگر راهحلی برای TR4 داشته باشند، چهمدت طول میکشد تا بیماری بعدی از راه برسد و همین اتفاق تکرار شود؟
شاید نیاز باشد که ما از واریتههای بیشتری از موز استفاده کنیم و آنها را در کشت متناوب یا درکنار محصولات کشاورزی دیگر خود پرورش دهیم. از این راه، یک عفونت نمیتواند پوشش پیوستهای از میزبانهای حساس پیدا کند و سریعا منتشر شود.
همچنین شواهدی وجود دارد که نشان میدهد برخی از محصولات کشاورزی دیگر میتوانند از موز دربرابر TR4 محافظت کنند. نتایج یک مطالعه نشان داده است که وقتی موزها در زمینی کشت می شدند که قبل از آن پیازچهی چینی در آن پرورش داده شده بود، میتوانستند بهطور قابلتوجهی دربرابر عفونت TR4 موجود در خاک مقاومت کنند. ظاهرا پیازچههای چینی مواد شیمیایی آزاد میکنند که موجب مرگ قارچها میشود. کاساوا نیز مزارع را از آلودگی TR4 پاکسازی میکند، احتمالا بهخاطر مواد ضدقارچی که بهوسیلهی خود کاساوا و نیز از میکروارگانیسمهای همبسته با ریشههای آن آزاد میشود.
در حال حاضر سیستم پرورش موز کاوندیش نیز همچون بسیاری از محصولات کشاورزی دیگر از حالت تککِشتی و یکنواختی ژنتیکی رنج میبرد. شاید لازم باشد ما درنهایت آمادگی پذیرش غذاهای دارای استاندارد کمتر و کمیگرانتر را بهمنظور گسترش کشاورزی کمتراکمتر و متنوعتر داشته باشیم. شاید وقتی موزی را پوست میگیرید، مطمئن نباشید که چه مزهای خواهد داشت ولی درعوض سیستم غذایی پایدارتری بهوجود خواهد آمد که هرچند سال یکبار دچار یک بحران نمیشود.
یکشنبه اول اردیبهشت و پانزدهم شعبان مصادف با سالروز ولادت با سعادت منجی عالم بشریت حضرت مهدی (عج) است. شب و روز نیمه شعبان در گنجینه روایی ما بسیار مورد تأکید قرار گرفته است. طوری که پیامبر اکرم (ص) در حدیثی فرمود: در شب نیمه شعبان روزیها تقسیم و عمر مردم معین و روندگان به حج نامشان نوشته میشود و خدای تعالی در خلق خود افراد بسیاری را میآمرزد.
در کتاب مفاتیح الجنان آمده است:
شب نیمه شعبان بسیار مبارکى است، از امام صادق علیهالسّلام روایت شده که از امام باقر علیهالسّلام از فضیلت شب نیمه شعبان سؤال شد، ایشان فرمود: این شب پس از شب قدر برترین شبهاست. در این شب خدا فضل خود را بر بندگان سرازیر میکند، و آنان را به بخشش و کرم خویش میآمرزد، پس در تقرّب جستن به سوى خداى تعالى در آن بکوشید، آن شبى است که خدا به ذات مقدّس خود سوگند یاد کرده، که سائلى را از درگاه خویش با دست خالى بازنگرداند مادام که انجام معصیتى را درخواست نکند، و شب نیمه شعبان شبى است که حق تعالى آن را براى ما قرار داد. از جمله برکات این شب مبارک، ولادت با سعادت حضرت سلطان عصر امام زمان (ارواحنا له الفداء) است که در سحر چنین شبى در سال دویست وپنجاه وپنج هجرى قمرى در سرّمن رأى [سامراى کنونى] واقع و باعث فزونی شرافت این شب مبارک شد، پس در دعا و ثنا بر خدای تعالی در آن شب کوشش کنید.
اعمال شب نیمه شعبان:
اوّل: غسل کردن که باعث تخفیف گناهان است.
دوّم: شب زنده دارى به نماز و دعا و استغفار، چنان که امام زین العابدین علیه السّلام انجام می دادند، و در روایت آمده: هرکه این شب را به رازونیاز و عدابت بپردازد دل او نمیرد در روزى که دل ها بمیرند.
سوّم: زیارت امام حسین علیه السّلام که افضل اعمال این شب است و باعث آمرزش گناهان است، و هرکه میل دارد تا ارواح صدوبیست وچهار هزار پیامبر با او دست آشنایى دهند، در این شب امام حسین علیه السّلام را زیارت کند، کم ترین حدّ زیارت آن حضرت ان است که بر بالاى بامى برآید و به جانب راست و چپ نظر کند، سپس سر به جانب آسمان برآرد، و با این کلمات حضرت را زیارت کند:
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ درود بر تو اى ابا عبد اللّه، درود و رحمت و برکات خدا بر تو. هرکس در هر کجا باشد و در هر زمان آن حضرت را به این شیوه زیارت کند، امید است که پاداش حجّ و عمره براى او نوشته شود.
چهارم: خواندن دعایى که شیخ و سیّد نقل کرده اند، و به منزله زیارت امام زمان (صلوات اللّه علیه) است:
اللَّهُمَّ بِحَقِّ لَیْلَتِنَا [هَذِهِ ] وَ مَوْلُودِهَا وَ حُجَّتِکَ وَ مَوْعُودِهَا الَّتِی قَرَنْتَ إِلَى فَضْلِهَا فَضْلاً فَتَمَّتْ کَلِمَتُکَ صِدْقاً وَ عَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِکَلِمَاتِکَ وَ لا مُعَقِّبَ لِآیَاتِکَ نُورُکَ الْمُتَأَلِّقُ وَ ضِیَاؤُکَ الْمُشْرِقُ وَ الْعَلَمُ النُّورُ فِی طَخْیَاءِ الدَّیْجُورِ الْغَائِبُ الْمَسْتُورُ جَلَّ مَوْلِدُهُ وَ کَرُمَ مَحْتِدُهُ وَ الْمَلائِکَةُ شُهَّدُهُ وَ اللَّهُ نَاصِرُهُ وَ مُؤَیِّدُهُ إِذَا آنَ مِیعَادُهُ وَ الْمَلائِکَةُ [فَالْمَلائِکَةُ] أَمْدَادُهُ سَیْفُ اللَّهِ الَّذِی لا یَنْبُو وَ نُورُهُ الَّذِی لا یَخْبُو وَ ذُو الْحِلْمِ الَّذِی لا یَصْبُو مَدَارُ الدَّهْرِ وَ نَوَامِیسُ الْعَصْرِ وَ وُلاةُ الْأَمْرِ وَ الْمُنَزَّلُ عَلَیْهِمْ مَا یَتَنَزَّلُ [یَنْزِلُ ] فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ
خداى به حق این شب و مولود در آن، و به حق حجتّت و موعود او، که به فضیلتش فضیلت دیگرى را قرین ساختى، پس کامل شد کلمه ات به راستى و عدالت، براى کلماتت دگرگون سازى نیست، و براى آیاتت پس زنده اى نمى باشد، نور درخشانت، و پرتو فروزانت، و نشانه روشنت در شب تاریک، آن غایب پوشیده از نظر، که عظیم بوده ولادتش، و شریف است اصل و نسبش، فرشتگان گواه اویند، و خدا یاور و تأیید کننده اش آنگاه که وعده ظهورش در رسد و فرشتگان مددکاران اویند، شمشیر خداست که کند نشود، و نور حق است که خاوش نشود و با بردبارى است که کارى بی منطق انجام ندهند، مدار روزگار است. [پدرانش] نوامیس عصر، و متولّیان حکومت حق اند، نازل شده بر آنان آنچه در شب قدر نازل مىشود.
وَ أَصْحَابُ الْحَشْرِ وَ النَّشْرِ تَرَاجِمَةُ وَحْیِهِ وَ وُلاةُ أَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى خَاتِمِهِمْ وَ قَائِمِهِمْ الْمَسْتُورِ عَنْ عَوَالِمِهِمْ اللَّهُمَّ وَ أَدْرِکْ بِنَا أَیَّامَهُ وَ ظُهُورَهُ وَ قِیَامَهُ وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَنْصَارِهِ وَ اقْرِنْ ثَارَنَا بِثَارِهِ وَ اکْتُبْنَا فِی أَعْوَانِهِ وَ خُلَصَائِهِ وَ أَحْیِنَا فِی دَوْلَتِهِ نَاعِمِینَ وَ بِصُحْبَتِهِ غَانِمِینَ وَ بِحَقِّهِ قَائِمِینَ وَ مِنَ السُّوءِ سَالِمِینَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلَوَاتُهُ عَلَى [وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَی] سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ الْمُرْسَلِینَ وَ عَلَى أَهْلِ بَیْتِهِ الصَّادِقِینَ وَ عِتْرَتِهِ النَّاطِقِینَ وَ الْعَنْ جَمِیعَ الظَّالِمِینَ وَ احْکُمْ بَیْنَنَا وَ بَیْنَهُمْ یَا أَحْکَمَ الْحَاکِمِینَ
اصحاب حشر و نشرند، و مفسّران وحى خدا، و والیان امر و نهى حق. خدایا! بر خاتم و قائمشان که پوشیده از عوالم ایشان است درود فرست. خدایا! ما را به درک ایام او و ظهور و قیامش نایل فرما، و از یارانش قرارمان ده، و خوخواهى او قرین کن، و ما را در شمار یاران و دل دادگانش ثبت فرما، و در دولتش شاد و خرّم زنده بدار، و از همنشینى اش بهره مند ساز و برپادارنده حقش قرارمان ده، و از بدیها به سلامت بدار، ای مهربان ترین مهربانان، و سپاس خداى را پروردگار عالمیان، و درودهاى بى پایان خدا بر آقایمان محمّد خاتم پیامبران و رسولان، و بر اهل بیت راستگو و خاندان حق گویش باد، و خدا لعنت فرست بر همه ستمکاران، و بین ما و بین آنان داورى کن، اى داورترین داوران.
پنجم: شیخ از اسماعیل بن فضیل هاشمى روایت کرده که گفت: حضرت صادق علیه السّلام این دعا را به من تعلیم داد که آن را در شب نیمه شعبان بخوانم:
أَنْتَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ الْخَالِقُ الرَّازِقُ الْمُحْیِی الْمُمِیتُ الْبَدِی ءُ الْبَدِیعُ لَکَ الْجَلالُ وَ لَکَ الْفَضْلُ وَ لَکَ الْحَمْدُ وَ لَکَ الْمَنُّ وَ لَکَ الْجُودُ وَ لَکَ الْکَرَمُ وَ لَکَ الْأَمْرُ وَ لَکَ الْمَجْدُ وَ لَکَ الشُّکْرُ وَحْدَکَ لا شَرِیکَ لَکَ یَا وَاحِدُ یَا أَحَدُ یَا صَمَدُ یَا مَنْ لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ اکْفِنِی مَا أَهَمَّنِی وَ اقْضِ دَیْنِی وَ وَسِّعْ عَلَیَّ فِی رِزْقِی فَإِنَّکَ فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ کُلَّ أَمْرٍ حَکِیمٍ تَفْرُقُ وَ مَنْ تَشَاءُ مِنْ خَلْقِکَ تَرْزُقُ فَارْزُقْنِی وَ أَنْتَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ فَإِنَّکَ قُلْتَ وَ أَنْتَ خَیْرُ الْقَائِلِینَ النَّاطِقِینَ وَ اسْئَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ فَمِنْ فَضْلِکَ أَسْأَلُ وَ إِیَّاکَ قَصَدْتُ وَ ابْنَ نَبِیِّکَ اعْتَمَدْتُ وَ لَکَ رَجَوْتُ فَارْحَمْنِی یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
خدایا تویى زنده به خود پاینده برتر بزرگ، آفریننده روزى بخش، زندگى بخش میراننده، آغاز کننده پدیدآورنده، بزرگى توراست، برتری توراست، سپاس از آن توست، نعمت و جود، کرم و فرمان، بزرگواری و شکر تنها توراست، یگانه اى، شریکى براى تو نیست، اى یگانه اى یکتا، اى مقصود خلق، اى آن که نزاده و زاده نشده و برایش همتایى نبوه، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بیامرز و به من رحمت آر، و نیازهاى مهمّ مرا کفایت فرما، بدهکارى ام را ادا کن، روزى ام را وسعت ده، به درستى که تو در این شب هر کار استوارى را مقدّر مىکنى، و هرکه از خلق خود را بخواهى روزى میدهى، پس مرا روزى ده که تو بهترین روزى دهندگانى، تو گفتى و تو بهترین گوینده و سخنگویى: «از فضل خدا بخواهید» بنابر این از فضلت می خواهم، و تو را قصد کردم و به فرزند پیامبرت اعتماد نمودم، و به تو امید بستم، بر من رحم کن، اى مهربان ترین مهربانان.
ششم: دعایى را بخواند که حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله در این شب میخواندند
اللَّهُمَّ اقْسِمْ لَنَا مِنْ خَشْیَتِکَ مَا یَحُولُ بَیْنَنَا وَ بَیْنَ مَعْصِیَتِکَ وَ مِنْ طَاعَتِکَ مَا تُبَلِّغُنَا بِهِ رِضْوَانَکَ وَ مِنَ الْیَقِینِ مَا یَهُونُ عَلَیْنَا بِهِ مُصِیبَاتُ الدُّنْیَا اللَّهُمَّ أَمْتِعْنَا بِأَسْمَاعِنَا وَ أَبْصَارِنَا وَ قُوَّتِنَا مَا أَحْیَیْتَنَا وَ اجْعَلْهُ الْوَارِثَ مِنَّا وَ اجْعَلْ ثَارَنَا عَلَى مَنْ ظَلَمَنَا وَ انْصُرْنَا عَلَى مَنْ عَادَانَا وَ لا تَجْعَلْ مُصِیبَتَنَا فِی دِینِنَا وَ لا تَجْعَلِ الدُّنْیَا أَکْبَرَ هَمِّنَا وَ لا مَبْلَغَ عِلْمِنَا وَ لا تُسَلِّطْ عَلَیْنَا مَنْ لا یَرْحَمُنَا بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
خدایا از خشیتت چنان نصیب ما کن، که بین ما و نافرمانى تو حایل شود، و از طاعتت آنچه که ما را به خشنودى ات برساند، و از یقین به قدرى که گرفتاری هاى دنیا را بر ما آسان سازد، خدایا مار را به گوشهای مان و دیدگانمان و نیروهایمان تا گاهى که ما را زنده میدارى بهره مند گردان، و آن را وارث ما قرار بده، و انتقام ما را بر عهده کسى قرار ده که بر ما ستم روا داشته، و ما را بر کسى که با ما دشمنى ورزیده یارى ده، و مصیبت ما را در دین ما قرار نده، و دنیا را بزرگ ترین اندیشه و نهایت دانش ما قرار مده، و آن را که به ما رحم نمی کند بر ما چیره مکن، به مهربانى ات اى مهربان ترین مهربانان.
این دعا دعاى جامع و کاملى است که خواندن آن در اوقات دیگر هم، مغتنم است، و از کتاب «غوالى اللئالى» چنین روایت شده که حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله همواره این دعا را مىخواندند.
هفتم: بخواند صلوات هر روز را که هنگام زوال [هنگام ظهر شرعى] می خواند: اللّهم صلّ على محمّد و ال محمّد شجرة النّبوّة و موضع الرّسالة...»
بیشتر بخوانید
هشتم: دعاى کمیل را بخواند که ورودش در این شب است، و به طور کامل در باب اوّل گذشت.
نهم:هر یک از ذکرهاى «سبحان اللّه» و «الحمد للّه» و «اللّه اکبر» و «لا اله الاّ اللّه» را صد مرتبه بگوید، تا خداى تعالى همه گناهان گذشته او را بیامرزد، و حاجتهاى دنیا و آخرت او را برآورد.
دهم: شیخ طوسى در کتاب (مصباح) از ابو یحیى در ضمن خبرى در فضیلت شب نیمه شعبان روایت کرده است که گفت: به مولاى خود امام صادق علیه السّلام گفتم: بهترین دعاها در این شب کدام است؟ فرمود: هرگاه نماز عشا را بجا آوردى، دو رکعت نماز به این ترتیب بخوان در رکعت اول سوره «حمد» و سوره «کافرون» و در رکعت دوم سوره «حمد» و سوره «توحید» و چون سلام دادى، بگو: «سبحان اللّه» سى وسه مرتبه، و «الحمد للّه» سى وسه مرتبه و «اللّه اکبر» سى وچهار مرتبه، سپس بگو:
یَا مَنْ إِلَیْهِ مَلْجَأُ الْعِبَادِ [یَلْجَأُ الْعِبَادُ] فِی الْمُهِمَّاتِ وَ إِلَیْهِ یَفْزَعُ الْخَلْقُ فِی الْمُلِمَّاتِ یَا عَالِمَ الْجَهْرِ وَ الْخَفِیَّاتِ [وَ] یَا مَنْ لا تَخْفَى عَلَیْهِ خَوَاطِرُ الْأَوْهَامِ وَ تَصَرُّفُ الْخَطَرَاتِ یَا رَبَّ الْخَلائِقِ وَ الْبَرِیَّاتِ یَا مَنْ بِیَدِهِ مَلَکُوتُ الْأَرَضِینَ وَ السَّمَاوَاتِ أَنْتَ اللَّهُ لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ أَمُتُّ إِلَیْکَ بِلا إِلَهَ إِلّا أَنْتَ فَیَا لا إِلَهَ إِلّا أَنْتَ اجْعَلْنِی فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ مِمَّنْ نَظَرْتَ إِلَیْهِ فَرَحِمْتَهُ وَ سَمِعْتَ دُعَاءَهُ فَأَجَبْتَهُ وَ عَلِمْتَ اسْتِقَالَتَهُ فَأَقَلْتَهُ وَ تَجَاوَزْتَ عَنْ سَالِفِ خَطِیئَتِهِ وَ عَظِیمِ جَرِیرَتِهِ فَقَدِ اسْتَجَرْتُ بِکَ مِنْ ذُنُوبِی وَ لَجَأْتُ إِلَیْکَ فِی سَتْرِ عُیُوبِی اللَّهُمَّ فَجُدْ عَلَیَّ بِکَرَمِکَ وَ احْطُطْ خَطَایَایَ بِحِلْمِکَ وَ عَفْوِکَ وَ تَغَمَّدْنِی فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ بِسَابِغِ کَرَامَتِکَ وَ اجْعَلْنِی فِیهَا مِنْ أَوْلِیَائِکَ الَّذِینَ اجْتَبَیْتَهُمْ لِطَاعَتِکَ وَ اخْتَرْتَهُمْ لِعِبَادَتِکَ وَ جَعَلْتَهُمْ خَالِصَتَکَ وَ صَفْوَتَکَ
اى آن که پناه بندگان در سختی ها به سوى اوست، و بندگان در رخدادهاى ناگوار به سوى او پناه می برند، اى داناى آشکار و نهان، اى آن که خیالات وهم و فکر، و آنچه را اوهام در نظر مى آورد بر او پنهان نمى ماند، اى پروردگار خلایق و آفریده ها، اى آن که ملکوت زمین ها و آسمان ها به دست اوست، تویى خدا، معبودى جز تو نیست، به اینکه معبودى جز تو نیست توسّل مى جویم، پس اى آن که معبودى جز تو نیست، مرا در این شب از کسانى قرار ده که به ایشان نظر کردى و به آنان رحم نمودى، و دعایشان را شنیدى پس اجابت کردى و درخواست گذشت از گناهشان را دانستى، پس ایشان را آمرزیدى، و از خطاى گذشته و گناه بزرگشان درگذشتى، به تحقیق از گناهانم به تو پناه آوردم، و براى پرده پوشى عیب هایم به تو پناهنده شدم، خدایا! با کرم و فضلت بر من ببخش، و به بردبارى و گذشت خطاهایم را بریز، و مرا در این شب با کرامت کاملت فرو پوشان، و از اولیایت که براى طاعتت برگزیدى، و براى عبادتت اختیار کردی و خالص و برگزیده درگاهت کردی قرار ده.
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِمَّنْ سَعَدَ جَدُّهُ وَ تَوَفَّرَ مِنَ الْخَیْرَاتِ حَظُّهُ وَ اجْعَلْنِی مِمَّنْ سَلِمَ فَنَعِمَ وَ فَازَ فَغَنِمَ وَ اکْفِنِی شَرَّ مَا أَسْلَفْتُ وَ اعْصِمْنِی مِنَ الازْدِیَادِ فِی مَعْصِیَتِکَ وَ حَبِّبْ إِلَیَّ طَاعَتَکَ وَ مَا یُقَرِّبُنِی مِنْکَ وَ یُزْلِفُنِی عِنْدَکَ سَیِّدِی إِلَیْکَ یَلْجَأُ الْهَارِبُ وَ مِنْکَ یَلْتَمِسُ الطَّالِبُ وَ عَلَى کَرَمِکَ یُعَوِّلُ الْمُسْتَقِیلُ التَّائِبُ أَدَّبْتَ عِبَادَکَ بِالتَّکَرُّمِ وَ أَنْتَ أَکْرَمُ الْأَکْرَمِینَ وَ أَمَرْتَ بِالْعَفْوِ عِبَادَکَ وَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ اللَّهُمَّ فَلا تَحْرِمْنِی مَا رَجَوْتُ مِنْ کَرَمِکَ وَ لا تُؤْیِسْنِی مِنْ سَابِغِ نِعَمِکَ وَ لا تُخَیِّبْنِی مِنْ جَزِیلِ قِسَمِکَ فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ لِأَهْلِ طَاعَتِکَ وَ اجْعَلْنِی فِی جُنَّةٍ مِنْ شِرَارِ بَرِیَّتِکَ رَبِّ إِنْ لَمْ أَکُنْ مِنْ أَهْلِ ذَلِکَ فَأَنْتَ أَهْلُ الْکَرَمِ وَ الْعَفْوِ وَ الْمَغْفِرَةِ
خدایا! مرا از کسانى که کوشش شان قرین سعادت شد، و بهره شان از خیرات کامل گشت قرار ده، و نیز مرا از کسانى قرار ده که سلامت یافتند و نعمت پذیر و رستگار گشته پس بهره بردند، و مرا از گزند آنچه پشت سر گذاردم کفایت فرما، و از زیاده روی در معصیتت نگاه دار، طاعتت و هر آنچه مرا به تو نزدیک می سازد و مقرّب درگاهت مى نماید محبوب من قرار ده، سرورم هر فرارى به تو پناه می آورد، و هر جوینده به تو التماس مى کند، و هر عذرخواه توبه کار بر کرم تو تکیه مى زند، بندگانت را با احترام گذرادن به آنان ادب کردى و تو کریم ترین کریمانى، و بندگانت را دستور به گذشت دادی و تویى آمرزنده مهربان. خدایا! مرا نسبت به آنچه از کرمت امیدوارم بى بهره مکن، و از نعمتهاى کاملت ناامید مساز، و از بهره فراوانت که در این شب براى اهل طاعتت مقرّر نموده اى بى نصیب مکن، و مرا از شرار مخلوقاتت در سپر استوارى قرار ده، پرودگارا هرچند سزاوار آن همه عنایت نباشم، ولى تو اهل کرم و گذشت آمرزشى،
وَ جُدْ عَلَیَّ بِمَا أَنْتَ أَهْلُهُ لا بِمَا أَسْتَحِقُّهُ فَقَدْ حَسُنَ ظَنِّی بِکَ وَ تَحَقَّقَ رَجَائِی لَکَ وَ عَلِقَتْ نَفْسِی بِکَرَمِکَ فَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ وَ أَکْرَمُ الْأَکْرَمِینَ اللَّهُمَّ وَ اخْصُصْنِی مِنْ کَرَمِکَ بِجَزِیلِ قِسَمِکَ وَ أَعُوذُ بِعَفْوِکَ مِنْ عُقُوبَتِکَ وَ اغْفِرْ لِیَ الذَّنْبَ الَّذِی یَحْبِسُ عَلَیَّ [عَنِّی ] الْخُلُقَ وَ یُضَیِّقُ عَلَیَّ الرِّزْقَ حَتَّى أَقُومَ بِصَالِحِ رِضَاکَ وَ أَنْعَمَ بِجَزِیلِ عَطَائِکَ وَ أَسْعَدَ بِسَابِغِ نَعْمَائِکَ فَقَدْ لُذْتُ بِحَرَمِکَ وَ تَعَرَّضْتُ لِکَرَمِکَ وَ اسْتَعَذْتُ بِعَفْوِکَ مِنْ عُقُوبَتِکَ وَ بِحِلْمِکَ مِنْ غَضَبِکَ فَجُدْ بِمَا سَأَلْتُکَ وَ أَنِلْ مَا الْتَمَسْتُ مِنْکَ أَسْأَلُکَ بِکَ لا بِشَیْ ءٍ هُوَ أَعْظَمُ مِنْکَ
بر من چنان که شایسته آنى مرحمت فرما، نه چنان که سزاوار آنم، زیرا گمانم به تو نیکو است، و امیدم تو برجا، و به کرمت آویخته ام، پس تو مهربان ترین مهربانانى، و کریم ترین کریمانى، خدایا! خاص گردان مرا از روى کرمت به فراوانى روزى، و پناه میآورم به عفوت از عقابت، و بیامرز بر من گناهى را که زشت خویى آورد، و روزى را بر من تنگ مىکند، تا به خشنودى درخورت بپا خیزم، و به فراوانی عطایت متنعم شوم، و به نعمتهاى کاملت خوشبخت گردم، هرآینه به آستانت پناه آوردم، و متعرّض کرمت شدم، و به عفوت از مجازاتت، و به بردبارى ات از خشمت پناه بردم، پس ببخش مرا آنچه که از تو درخواست نمودم، و به من برسان آنچه را از تو خواهش کردم، از تو مى خواهم به حق خودت نه به چیزى که بزرگتر از تو باشد که چیزى بزرگتر از تو نیست.
آنگاه به سجده مىروى و مىگویى: پرودگارا «یا ربّ» بیست مرتبه، خدایا «یا اللّه» هفت مرتبه، جنبش و نیرویى جز به خدا نیست هفت مرتبه، خواست خواست خدا است ده مرتبه، نیرویى جز به خدا نیست ده مرتبه، پس صلوات مى فرستى بر پیامبر و آل او علیهم السّلام. و از خدا حاجت خود را می خواهى، پس سوگند به خدا که اگر در پى این عمل، به عدد قطرات باران حاجت بخواهى هرآینه خدا (عزّ و جل) به کرم فراگیر و فضل بزرگش، آن حاجت را به تو مى رساند.
یازدهم: شیخ طوسى و کفعمى فرموده اند که در این شب این دعا را بخواند:
إِلَهِی تَعَرَّضَ لَکَ فِی هَذَا اللَّیْلِ الْمُتَعَرِّضُونَ وَ قَصَدَکَ الْقَاصِدُونَ وَ أَمَّلَ فَضْلَکَ وَ مَعْرُوفَکَ الطَّالِبُونَ وَ لَکَ فِی هَذَا اللَّیْلِ نَفَحَاتٌ وَ جَوَائِزُ وَ عَطَایَا وَ مَوَاهِبُ تَمُنُّ بِهَا عَلَى مَنْ تَشَاءُ مِنْ عِبَادِکَ وَ تَمْنَعُهَا مَنْ لَمْ تَسْبِقْ لَهُ الْعِنَایَةُ مِنْکَ وَ هَا أَنَا ذَا عُبَیْدُکَ الْفَقِیرُ إِلَیْکَ الْمُؤَمِّلُ فَضْلَکَ وَ مَعْرُوفَکَ فَإِنْ کُنْتَ یَا مَوْلایَ تَفَضَّلْتَ فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ وَ عُدْتَ عَلَیْهِ بِعَائِدَةٍ مِنْ عَطْفِکَ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ الْخَیِّرِینَ الْفَاضِلِینَ وَ جُدْ عَلَیَّ بِطَوْلِکَ وَ مَعْرُوفِکَ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ وَ سَلَّمَ تَسْلِیماً إِنَّ اللَّهَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ اللَّهُمَّ إِنِّی أَدْعُوکَ کَمَا أَمَرْتَ فَاسْتَجِبْ لِی کَمَا وَعَدْتَ إِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمِیعَادَ
الهى در این شب روى آوردند به سوى تو روى آورندگان، و قصد تو نمودند قصدکنندگان، و فضل و احسانت را آرزو کردند جویندگان، از جانب تو در این شب نسیم هاى رحمت و هدایا و عطاها و مواهبى است که به هرکس از بندگانت بخواهى تفضّل می کنى، و از هرکس که پیشینه عنایتت شامل حال او نگشته باز مى دارى، هم اینک من این بنده کوچک تو، نیازمند به تو، احسان و نیکى ات را آرزومندم، چنانچه اى مولاى من در جایگاهى که در این شب بر یکى از بندگانت احسان نمودى، و بر او جایزه اى عطا کردى، پس بر محمّد و خاندان محمّد که پاکان و پاکیزگان و نیکوکاران و برترینند درود فرست، و از نعمت و نیکى ات بر من ببخش اى پروردگار جهانیان، و درود خدا و سلام بسیار بر محمّد خاتم پیامبران و خاندان پاکش باد، به درستى که خدا ستوده و بزرگوار است. خدایا! تو را مى خوانم آنچنان که فرمان دادى، پس دعایم را به اجابت برسان همانطورکه وعده فرمودى، که تو هرگز از وعده خویش تخلّف نکنى.
دوازدهم: بعد از هر دو رکعت از نماز شب و شفع، و بعد از دعاهاى وتر دعایى را که شیخ طوسى و سیّد ابن طاووس روایت کرده اند بخواند.
بیشتر بخوانید
سیزدهم: سجده ها و دعاهایى را که از رسول خدا صلى اللّه علیه و آله روایت شده بجا آورد از جمله روایتى است که شیخ از حمّاد بن عیسى از ابان بن تغلب روایت کرده که گفت، امام صادق علیه السّلام فرمودند: شب نیمه شعبانى فرا رسید، رسول خدا در آن شب در منزل عایشه بود، چون شب به نیمه رسید از بستر خود براى عبادت برخاست، هنگامی که عایشه بیدار شد، دریافت که پیامبر از خوابگاه خویش بیرون رفته، وى را همچون اغلب زنان وسوسه گرفت، گمان کرد آن حضرت نزد همسر دیگرى از همسرانش رفته، از جا برخاست و چادرش را بر خود پیچید و سوگند به خدا که چادر او از ابریشم و کتان نبود، تارش از مو، و پودش از کرک شتر مایه داشت، حجره به حجره در حجره هاى زنان رسول خدا جستجو مى کرد، در این میان که در جستجوی آن حضرت بود، ناگهان نگاهش به رسول خدا افتاد که مانند جامه اى بر زمین چسبیده در حال سجده است، به نزدیک آن حضرت رفت، شنید در سجده اش چنین مى گوید:
سَجَدَ لَکَ سَوَادِی وَ خَیَالِی وَ آمَنَ بِکَ فُؤَادِی هَذِهِ یَدَایَ وَ مَا جَنَیْتُهُ عَلَى نَفْسِی یَا عَظِیمُ [عَظِیما] تُرْجَى [یُرْجَی] لِکُلِّ عَظِیمٍ اغْفِرْ لِیَ الْعَظِیمَ فَإِنَّهُ لا یَغْفِرُ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِلّا الرَّبُّ الْعَظِیمُ
همه هستى و اندیشه ام برایت سجده کرد، و دلم به تو ایمان آورد، این است دستانم و آنچه بر خود جنایت کردم اى بزرگى که براى هر کار بزرگى به او امید است، از من گناه بزرگ را بیامرز، زیرا گناه بزرگ را جز پروردگار بزرگ نمی آمرزد.
سپس سر مبارک خویش را از سجده برداشت، و دوباره به سجده برگشت، عایشه شنید که آن حضرت مىگوید:
أَعُوذُ بِنُورِ وَجْهِکَ الَّذِی أَضَاءَتْ لَهُ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرَضُونَ وَ انْکَشَفَتْ لَهُ الظُّلُمَاتُ وَ صَلَحَ عَلَیْهِ أَمْرُ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ مِنْ فُجْأَةِ نَقِمَتِکَ وَ مِنْ تَحْوِیلِ عَافِیَتِکَ وَ مِنْ زَوَالِ نِعْمَتِکَ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی قَلْباً تَقِیّاً نَقِیّاً وَ مِنَ الشِّرْکِ بَرِیئا لا کَافِراً وَ لا شَقِیّاً
پناه می آورم به نور جلوه ات که آسمان ها و زمین ها بر آن روشن شد، و تاریکی ها با آن برطرف گشت، و با ان کار گذشتگان و آیندگان اصلاح شد، از فرا رسیدن عذاب نابهنگامت و از دگرگونى عافیتت، و از زایل شدن نعمتت.
خدایا! دل با تقوا و صفا یافته، و بیزار از شرک، نه کافر و بدبخت روزى من گردان.
سپس دو طرف روى خود را بر خاک نهاد و گفت:
عَفَّرْتُ وَجْهِی فِی التُّرَابِ وَ حُقَّ لِی أَنْ أَسْجُدَ لَکَ روى خویش را به خاک ساییدم، و مرا سزاست که تو را سجده کنم.
آنگاه که رسول خدا صلى اللّه علیه و آله خواست به اطاق برگردد، عایشه با شتاب به جانب بستر خویش رفت، و هنگامى که رسول خدا صلى اللّه علیه و آله به خوابگاه خویش آمد، شنید که عایشه بلند نفس می زند، فرمود: این بلند نفس زند چیست؟ آیا ندانستى که امشب چه شبى است؟ این شب نیمه شعبان است که در آن روزی ها قسمت مى شود، و زمان مرگ اشخاص ثبت مى گردد، و نام کسانی که باید به حج بروند نوشته میشود، به درستى که خداى تعالى آمرزد از میان خلق خود بیش از عدد موهاى بزهاى قبیله کلب را، و در این شب خداى تعالى فرشتگان را از عالم بالا به سوى مکه در زمین مىفرستد.
چهاردهم: نماز جناب جعفر طیّار را بجا آورد، چنان که شیخ از امام رضا علیه السّلام روایت کرده.
پانزدهم: نمازهاى این شب را بجا آورد که بسیار است، از جمله نمازى است که ابو یحیى صنعانى از امام باقر و امام صادق علیه السّلام روایت کرده، و همچنین سى نفر از کسانى که مورد اطمینان و اعتماد هستند از آن دو بزرگوار روایت کرده اند که هرگاه شب نیمه شعبان فرا رسید چهار رکعت نماز بجا آور به این ترتیب که در هر رکعت سوره «حمد» و پس از آن صد مرتبه سوره «توحید» را بخوان.
و چون فارغ شدى بگو:
اللَّهُمَّ إِنِّی إِلَیْکَ فَقِیرٌ وَ مِنْ عَذَابِکَ خَائِفٌ مُسْتَجِیرٌ اللَّهُمَّ لا تُبَدِّلْ اسْمِی وَ لا تُغَیِّرْ جِسْمِی وَ لا تَجْهَدْ بَلائِی وَ لا تُشْمِتْ بِی أَعْدَائِی أَعُوذُ بِعَفْوِکَ مِنْ عِقَابِکَ وَ أَعُوذُ بِرَحْمَتِکَ مِنْ عَذَابِکَ وَ أَعُوذُ بِرِضَاکَ مِنْ سَخَطِکَ وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْکَ جَلَّ ثَنَاؤُکَ أَنْتَ کَمَا أَثْنَیْتَ عَلَى نَفْسِکَ وَ فَوْقَ مَا یَقُولُ الْقَائِلُونَ
خدایا! نیازمند به توام، و از عذابت بیمناک و به تو پناهنده ام، خدایا! نامم را از گروه بندگان به گروهى دیگر تبدیل مکن، جسمم را تغیر مده، آزمونم را سخت مکن، دشمن شادم مساز، پناه مى آورم به عفوت از مجازاتت، و به رحمتت از عذابت، و به خشنویت از خشمت، و به تو از تو، ثنایت بس بزرگ است، تو چنانى که خود بر خویش ثنا کردى و برتر از آنچه گویندگان گویند.

۶ دستاورد جدید دفاعی صبح امروز شنبه با حضور امیر نوذر نعمتی جانشین فرمانده نیروی زمینی ارتش در سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی این نیرو رونمایی شد.
مولتی روتور بمب افکن هوشمند، پرنده شکارچی تورپران، پاد هوشمند زمینی، طیف سنج اتمی پلاسما، سامانه هشدار دهنده لیزری محمول توسط نفر، سامانه هشدار دهنده لیزری محمول بر خودرو، دستاوردهای رونمایی شده توسط سازمان تحقیقات و جهاد خود کفایی نیروی زمینی ارتش بود.
همچنین در این مراسم ۶ دستگاه اخلالگر شاهد ۹۷ کوله ای، ۵۰ عدد لانچر تورپران محمول بر سلاح ژ ۳، یک دستگاه توپ ۲۳ م.م محمول بر نفر بر بی تی آر، یک عراده توپ ۱۵۵م.م خود کششی و دو اسکادران پهپاد دست پرتاب فرپاد، به یگان های نیروی زمینی تحویل شد.
مولتی روتور بمب افکن هوشمند
این دستاورد به عنوان یک سکوی متحرک هوایی به منظور نصب تجهیزات هوا پایه است که مجهز به لانچرهایهشت تایی بوده و تا ۳۰ دقیقه مداومت پروازی خواهد داشت. برد این پرنده ۵ کیلومتر بوده و امکان پرواز در باد حد اکثر ۳۰ کیلومتر بر ساعت را دارد و محموله ای به وزن ۸ کیلوگرم را می تواند حمل کند.
پرنده شکارچی تور پران
این پرنده به منظور شکار ریز پهپادهای مهاجم طراحی و ساخته شده که مجهز به دو لانچر پرتاب تور با برد پرتاب ۲۰ متر خواهد بود . مساحت تورهای پرتاب شده ۱۲ متر مربع است که قابلیت حمل ریز پهپاد تا وزن ۲ کیلوگرم را خواهد داشت .
پاد هوشمند زمینی
این پاد قابلیت کشف انسان را در ۱۵ متری و خودرو را در ۵۰ متری دارد و مجهز به سامانه شناسایی دوست از دشمن است.
این پاد با یک بار شارژ به مدت سه ماه مداومت کار خواهد داشت.
طیف سنج اتمی پلاسما
این طیف سنج قابلیت آشکار سازی کلیه عناصر سبک و سنگین با حالت جامد، مایع و گاز را دارد و قابل نصب بر روی پهپاد، کواد کوپتر، خودرو و ادوات نظامی جهت نمونه برداری است.
سامانه هشدار دهنده لیزری محمول توسط نفر
یک سامانه خود حفاظتی آشکار ساز سامانه های هدایت شونده لیزری است که تا ۱۵ کیلومتر برد دارد.
این سامانه که مجهز به سه حس گر گیرنده است در زمانی کمتر از یک دقیقه بر پا می شود و به صورت هشدار صوتی و روشن شدن چراغ اخطار می دهد.
سامانه هشدار دهنده لیزری محمول بر خودرو
این سامانه نیز مانند سامانه هشدار دهنده لیزری محمول توسط نفر بوده که قابلیت نصب بر روی انواع خودروهای نظامی را دارد.
«مسافران محترم توجه فرمائید. موتور دیگر هواپیما نیز از کار افتاد!» اگر این جمله را از خلبان هواپیمایی که با آن سفر میکنید بشنوید، چه حالی به شما دست میدهد؟
در سال ۲۰۰۱ هواپیمایی با ۲۹۳ مسافر و ۱۳ خدمه پرواز، درست در وسط اقیانوس اطلس هر دو موتور خود را از دست داد.
پرواز دیگری با ۲۳۶ مسافر دقیقا ۶ ساعت زودتر از زمان مقرر با سوخت تمامشده خود روبهرو شد و بلافاصله یکی از موتورهایش خراب شد. خلبان سوخت اضطراری را فعال کرد، اما کمتر از ۱۰ دقیقه موتور دوم نیز از کار افتاد.
اینها اخباری است که کم و بیش از سوی خبرگزاریها منتشر میشود. اما اصل ماجرا چیست؟ آیا هواپیما بدون موتور هم میتواند پرواز کند؟ آیا از کار افتادن موتورهای هواپیما اتفاقی طبیعی و همیشگی است؟ آیا در هواپیماهای مدرن و پیشرفته امروزی نیز امکان از کار افتادن موتور وجود دارد؟ این پرسش ممکن است یکی از نگرانیهای مسافران به هنگام خرید بلیط هواپیما باشد؛ از اینرو، در ادامه به تفصیل به این سؤالها پاسخ میدهیم.
آیا از کار افتادن موتورهای هواپیما اتفاقی طبیعی و رایج است؟
در سال ۱۹۸۲، وقتی هواپیمای ایرلاین بریتانیا ۷۴۷ «British Airways» بر فراز اوکلند، در میان ابرهای حاصل از دود آتشفشانهای آن منطقه میگذشت، دچار این نقص فنی خطرناک شد.
مهندس پرواز این هواپیما در مصاحبه خود میگوید:
باور این موضوع برایم سخت است. خراب شدن هر چهار موتور هواپیما آن هم بهطور همزمان، اتفاقی نیست که به این راحتی رخ دهد.
اگر شما در چنین شرایطی قرار میگرفتید، چه میکردید؟ کاپیتان اریک مودی، کاپیتان ارشد این پرواز میکروفون مخصوص خود را در دست میگیرد و با مسافران در رابطه با آخرین اتفاقات و مشکلات پیش روی هواپیما سخن میگوید:
«خانمها و آقایان! کاپیتان با شما صحبت میکند. ما به مشکل کوچکی برخوردهایم. هر چهار موتور هواپیما از کار افتاده است. ما تمام تلاش خود را برای راهاندازی مجدد موتورها میکنیم و به شما اعتماد داریم که بیش از حد مضطرب و هیجانزده نخواهید شد.»
استاندارد «ETOPS» چیست؟
ETOPS درواقع نشانگر مدت زمانی است که یک هواپیما میتواند بدون موتور به مسیر خود ادامه دهد که معمولا با عدد مشخص میشود، مثلا ETOPS120. البته اگر بخواهیم ETOPS را باتوجهبه وبسایتهای استاندارد هواپیمایی تعریف کنیم، بهطور دقیقتر باید توضیح دهیم:
استاندارد ETOPS یا Extended Range of Twin Engine Operational Performance به مجموعه استانداردها و آموزشهای ایکائو (SARPS) گفته میشود که شامل هواپیماهایی است که در فاصله حداقل ۶۰ دقیقهای از نزدیکترین فرودگاه بر فراز مناطق غیرقابل فرود (مانند اقیانوسها) پرواز میکنند. این ۶۰ دقیقه بر مبنای پرواز با سرعت کروز و بدون یک موتور محاسبه شده و زمان یک ساعته ETOPS از اولین لحظهای که هواپیما کمی بیش از ۱ ساعت با نزدیکترین فرودگاه فاصله دارد، آغاز و در آخرین لحظهای که هواپیما کمی بیش از یک ساعت با فرودگاه مورد نظر فاصله دارد، پایان مییابد. (علاوهبر زمان یکساعته تا فرودگاه مورد نظر).
درواقع سطوح مختلفی براساس تعداد موتور سوار بر یک هواپیما که روی مسافت طیشده هواپیما پس از از دست دادن موتورها تاثیر میگذارد، برای ETOPSها در نظر گرفته شده است. برای نمونه، بعضی از هواپیماها پس از خرابی موتور قادر به ۱۸۰ دقیقه پرواز هستند؛ این در حالیاست که بعضی از هواپیماهای دیگر تنها ۱۲۰ دقیقه دوام میآورند.
در ادبیات عامیانهی هواپیمایی، ETOPS را اینگونه معنی میکنند:
یا موتور دوام میآورد و دوباره روشن میشود، یا مسافران باید مایو بپوشند و شنا کنند.
البته این اصطلاح فقط به پرواز روی آبهای آزاد محدود نمیشود. در مسیرهای خشکی نیز از همین اصطلاح طنزآلود استفاده میشود. البته طنزی که مستقیما با جان همهی مسافران و خدمه پرواز هواپیما شوخی میکند.
آیا این اتفاق ممکن است برای هواپیماهای مدرن و پیشرفته نیز بیفتد؟
سال گذشته یکی از هواپیماهای ایرلاین معروف و پیشرفتهی اروپا یعنی «Air France» دچار نقص فنی جدی شد و یکی از چهار موتور قدرتمند خود را از دست داد و ناچار به فرود اضطراری در فرودگاهی در کانادا شد. علاقهمندان به برندهای مختلف هواپیما سری A380 را بهخوبی میشناسند و با شنیدن نام این هواپیما، کلمات پیشرفته، مدرن، قدرتمند و شیک را بر زبان میآورند. البته این هواپیما با سه موتور فعالش از این آزمایش سربلند بیرون آمد و بهراحتی به زمین نشست. اما به هر حال حادثهی از کار افتادن موتور، اتفاق و شوک کمی نیست! پس بهترین هواپیماها هم از این قاعده مستثنا نیستند.
برای درک کامل این مقاله و اینکه ما دقیقا از چه حادثهای صحبت میکنیم، پیشنهاد میشود فیلم «Sully» که در سال ۲۰۱۶ منتشر شده را ببینید. فیلم سالی، برگرفته از داستان واقعی نقص فنی جدی موتوری ایرباس A320 و مدیریت فوقالعاده این بحران توسط کاپیتان چیرهدست پرواز «Chesley Sullenberger» است که تصمیم میگیرد روی رودخانهی هادسون فرود اضطراری داشته باشد. او ابتدا متهم به تصمیم اشتباه و نادرست میشود و به دادگاه نظامی فراخوانده میشود. اما پس از مطالعات و شبیهسازیهای مختلف متوجه میشوند که کاپیتان، بهترین تصمیم را گرفته است.
این اتفاق آنقدر نادر و غیرممکن به نظر میرسید که از آن بهعنوان «معجزه روی رودخانهی هادسون» یاد میکنند.
در پایان باید بگوییم که از کار افتادن یکی از موتورهای هواپیما خیلی مشکلساز نخواهد بود و تقریبا ریسک پایینی خواهد داشت.
اگر قصد خرید بلیط هواپیما را دارید، با استفاده از کجارو میتوانید بلیط هواپیما ارزان به مقصد مورد نظر خود را یافته و از فروشندههای معتبر خریداری کنید.
پیامرسان BBM، نخستین سرویس پیامرسان کاربران گوشیهای هوشمند محسوب میشود. براساس آخرین اخبار، نسخهی عمومی پیامرسان BBM از تاریخ ۳۱ ماه می برابر با ۱۰ خردادماه، متوقف خواهد شد.
این خبر طی یادداشتی به کاربران BBM اطلاعرسانی شده است. در متن این پیام آمده است: «زمان گفتن خداحافظی است.» اولین کاربران پیامرسان BBM کارمندان بلکبری بودند که از این پیامرسان تحت عنوان مسنجر بلکبری (BlackBerry Messenger) استفاده میکردند. بعدها در اول اوت ۲۰۰۵، نسخهی عمومی BBM در دسترس عموم کاربران قرار گرفت.
کارکردن با این پیامرسان، بهانهای شده بود که بسیاری برای خرید گوشیهای هوشمند بلکبری اقدام کنند. پس از آنکه بلکبری حضور فعالی در بازار گوشیهای هوشمند نداشت و سایر اپلیکیشنهای پیامرسان نیز به بازار عرضه شدند، تورستن هاینز، مدیرعامل بلکبری در ماه می ۲۰۱۳ اعلام کرد که کاربران سیستمهای عامل iOS و اندروید امکان دسترسی به پیامرسان BBM را اوایل تابستان همان سال خواهند داشت. درنهایت، نسخهی بهروزرسانیشدهی پیامرسان BBM برای استفادهی کاربران سیستمعاملهای وعدهدادهشده در تاریخ ۲۱ اکتبر ۲۰۱۳ برابر با ۲۹ مهرماه ۱۳۹۲ عرضه شد.
بلکبری برای رقابت با سایر اپلیکیشنهای پیامرسان، ویژگیهای جدیدی همچون استیکر به برنامهی خود اضافه کرد. BBM تنها در اندونزی بهعنوان بهترین اپلیکیشن پیامرسان گوشی هوشمند مورد توجه قرار گرفت. در سایر بازارها جز اندونزی، سایر اپلیکیشنهای پیامرسان از محبوبیت بیشتری برخودار بودند.
سه سال قبل، Emtek اندونزیایی، مالکیت معنوی BBM را بهمدت ۶ سال برعهده گرفت. در ازای پرداخت ۲۰۷ میلیون دلار، سرورهای BBM از کانادا به آسیا منتقل شدند. درحالیکه Emtek مالکیت نسخهی عمومی سرویس را دراختیار داشت، بلکبری به موازات به توسعهی نسخهی enterprise اپلیکیشن ادامه داد.
بلک بری در بیانیهی مطبوعاتی جدیدی اعلام کرد که نسخهی BBM Enterprise یا BBMe ازطریق گوگل پلی استور و اپل استور در دسترس کاربران قرار گرفته است و علاقهمندان میتوانند بهمدت ۱۲ ماه رایگان از این پیامرسان استفاده کنند. بعد از گذشت بازهی زمانی ۱۲ ماههی رایگان، کاربران موظف به پرداخت حق اشتراک ۲.۴۹ دلاری برای مدت ۶ ماه هستند.
بلکبری در بخشی از بیانیهی مطبوعاتی خود اعلام کرده که عرضهی نسخهی پیامرسان BBMe بهپاس احترام به وفاداری کاربران پیامرسان منتشر شده است. همچنین بلک بری در بیانیهی خود خاطرنشان کرد که نسخهی BBMe را تحت شرایط قراردادی خاص عرضه نکرده است. مارک ویلسون، مدیر بخش بازاریابی بلک بری اعلام کرد:
درحالیکه برای Emtek احترام قائل هستیم، اما متاسفانه نتوانست آنطور که انتظار میرفت در جهت توسعهی پیامرسان تلاش کند. درنتیجه تصمیم گرفتیم به پاس احترام به وفاداری کاربران خود، نسخهی دیگری از پیامرسان با امنیت بالا که کاربران بتوانند به آن اعتماد کنند دردسترس کاربران قرار دهیم.
مینگچی کو، تحلیلگر شناختهشدهی محصولات اپل، اخیرا در یادداشت جدیدی اعلام کرده این شرکت در حداقل دو مدل از آیفونهای ۲۰۱۹ از دوربین سهگانه استفاده کرده است. ظاهرا یکی از این دوربینها به لنز فوقعریض مجهز میشود تا بتواند گسترهی بیشتری از مناظر در عکس جای دهد. همچنین، آیفونهای جدید دوربین سلفی بهبودیافتهای خواهند داشت.
این تحلیلگر در یادداشتش پیشبینی کرده آیفون ۶.۵ و ۵.۸ اینچی OLED دوربین سهگانه خواهند داشت. درضمن، اپل قصد دارد در آیفون ۶.۱ اینچ LCD جدید، از دوربین دوگانه استفاده کند. ظاهرا این گوشیها از لنز فوقعریض ساخت شرکت سونی برخوردار خواهند بود. افزونبراینها، مینگچی کو میگوید اپل روی این دوربینها نوعی پوشش مشکی خاص قرار خواهد داد تا آنها را تاحدی «ناپیدا» کند. اینکه گفتهی این تحلیلگر دقیقا بهچه معنا است، فعلا مشخص نیست.
درکنار اینها، ظاهرا تمامی مدلهای آیفون ۲۰۱۹ قرار است به دوربین سلفی ۱۲ مگاپیکسلی با لنز 5P مجهز شوند. این درحالی است که آیفونهای پرچمدار فعلی، از دوربین سلفی ۷ مگاپیکسلی با لنز 4P بهره میگیرند.
همچنین، مینگ چیکو در یادداشت جدیدش به موضوع دیگری اشاره کرده است. او میگوید برخی از تأمینکنندگان قطعات دوربین آیفونهای ۲۰۱۹ نظیر جنیوس، Genius، احتمالا روند مثبت و روبهرشدی تجربه خواهند کرد. او دقیق اشاره میکند افزایش تولیدات این شرکت میتواند یکی دیگر از تأمینکنندگان بهنام لارگان (Largan) را تحتتأثیر قرار دهد.
برایناساس، اپل یکی دیگر از شرکتهای بزرگی است که میخواهد در محصولش از بیش از دو دوربین اصلی بهره بگیرد. پیشتر، شرکتهای هواوی و سامسونگ با تولید محصولات پرچمدار وارد این حوزه شدهاند و ظاهرا اپل نمیخواهد از قافله جا بماند. البته، محصولات هواوی و سامسونگ حتی پا را فراتر گذاشتهاند و بعضا به چهار دوربین مجهز شدهاند.
این نخستینباری است که گفته میشود آیفونهای جدید قرار است از دوربین سلفی ۱۲ مگاپیکسلی بهره بگیرند. این اولینباری نیست که انتشار شایعه دربارهی بهبود دوربین سلفی آیفونهای ۲۰۱۹ درمقایسهبا آیفونهای ۲۰۱۸ را شاهد هستیم. پیشتر در ژانویه، گفته میشد آیفونهای امسال قرار است بهجای دوربین سلفی ۷ مگاپیکسلی، به دوربین ۱۰ مگاپیکسلی مجهز شوند.
مینگچی کو قبلا پیشبینی کرده بود گوشیهای خانوادهی آیفون ۲۰۱۹ بهجای استفاده از درگاه USB-C همچنان از درگاه لایتنینگ استفاده خواهند کرد. درضمن، انتظار میرود آیفونهای جدید همچنان از دوربین TrueDepth اپل بهرهمند باشند و در بخش بالایی نمایشگر آنها، بریدگی وجود داشته باشد. باتری قویتر و بدنهی شیشهای، از دیگر مشخصات مربوطبه آیفونهای ۲۰۱۹ خواهند بود.
یکی دیگر از ویژگیهای جالب آیفونها، احتمالا قابلیت شارژ معکوس یا همان شارژ دوطرفه خواهد بود. این قابلیت که هنوز به دنیای آیفونها راه پیدا نکرده، پیشتر در گوشیهای هواوی و سامسونگ دیده شده است. این قابلیت گوشیهای هوشمند را قادر میسازد تا در نقش پد شارژ قرار گیرند و بتوانند بهصورت بیسیم، گجتهای دیگر را شارژ کنند.
دوربین TrueDepth آیفونهای جدید از جوانب متعددی پیشرفت خواهد کرد تا روند احراز هویت کاربر ازطریق فیس ID، سریعتر و بهتر انجام شود. افزونبراینها، مینگچی کو میگوید آیفون ۶.۱ اینچ LCD سال ۲۰۱۹ به چهار گیگابایت حافظهی رم مجهز خواهد شد.
شرکت هیوندای نمایشگاه خودرو شانگهای ۲۰۱۹ را فرصت مناسبی دیده تا بتواند از کراساورهای جدید خود پردهبرداری کند. هیوندای بهتازگی نسل دوم از کراساور ix-25، که در برخی کشورها با نام کرتا (Creta) شناخته میشود را با ظاهری جدید معرفی کرده است. در طراحی قسمت جلو، جلوپنجره یکپارچهای را شاهد هستیم که هیوندای پیشتر در سایر شاسیبلندهای خود از جمله پلیسید استفاده کرده بود. همانند نمونههای پلیسید و کُنا، چراغها بهصورت دوتکه طراحی شدهاند و احتمالا برای بینندگانی که اولینبار ix-25 را میبینند، جنجالیترین قسمت در طراحی جلو محسوب میشوند.
در قسمت بالا چراغهای روشنایی در روز و در قسمت پایین چراغهای اصلی بهصورت جداگانه طراحی شدهاند. از نمای جانبی شاهد رینگهای جذاب آلومینومی هستیم که در قوس عضلانی گلگیرها جای گرفتهاند. سقف خودرو با رنگ تیره طراحی شده و درکنار رنگ سفید ستونها و باربند سقف، بههمراه رنگ قرمز بدنه هماهنگی دلنشینی را پدید آورده است.
در قسمت عقب باز هم شاهد طراحی دو تکه چراغها هستیم که برای یک خودرو شاسیبلند با چنین ابعادی کمی عجیب بهنظر میرسد. همانند چراغهای جلو، در قسمت عقب هم چراغهای اصلی در قسمت پایین و راهنما و LED ها در قسمت بالایی قرار گرفتهاند. علاوهبر این، ویژگیهای یک خودرو آفرود هم در نسل جدید ix-25 دیده میشود که از جمله میتوان به محافظ مخصوص زیر سپر و زههای پلاستیکی دورتادور بدنه اشاره کرد. علاوهبر این ix-25 جدید از سطح زمین ارتفاع قابل توجهی دارد که این خودرو را بهیک شاسیبلند قابل اطمینان تبدیل میکند.
بهگفته شرکت هیوندای، نسخه جدید ix-25 جایگاه بسیار مناسبی در بازار چین خواهد داشت؛ اما هنوز مشخصات دیگری توسط این شرکت منتشر نشده است. از تغییرات ابعادی بدنه نسبت به مدل قبل میتوان به افزایش طول ۳۰ میلیمتر، افزایش عرض ۱۰ میلیمتر و افزایش فاصله طولی بین محورها بهمیزان ۲۰ میلیمتر اشاره کرد. علاوهبر این، میزان ارتفاع سقف هم بهمیزان ۷ میلیمتر کاهش یافته تا عملکرد آیرودینامیکی این خودرو بهبود یابد.
در داخل کابین طراحی کاملا متفاوتی با تمام شاسیبلندهای موجود در بازار شاهد هستیم. هیوندای با بهرهگیری از دو رنگ سفید و سیاه در کابین، به جذابیتهای آن افزوده است که با رنگ بدنه هم هماهنگی دارد؛ اما بدون شک جذابترین قسمت کابین ix-25 جدید، استفاده از نمایشگر بزرگ در قسمت میانی است که بهصورت شیب دار نصب شده است. با کمی دقت متوجه میشویم که همانند نمونههای تسلا، هیچ دکمهای روی این نمایشگر نصب نشده و اکنون کنترل تمامی سیستمهای سرگرمی و اطلاعاتی را برعهده خواهد داشت.
مقالههای مرتبط:
در مدل بهنمایش درآمده در نمایشگاه شانگهای از جعبهدنده اتوماتیک استفاده شده بود و شیفترهای پدالی آن در داخل کابین نمایان بودند. از ویژگیهای جدید هیوندای ix-25 میتوان به ترمز پارک برقی و دکمهای با نام Terrain Mode اشاره کرد که احتمالا برای عبور از مسیرهای خارج از جاده درنظر گرفته شده است. طبق اخبار منتشر شده، این شاسیبلند در دو نسخه پنج نفره در سال ۲۰۲۰ و هفت نفره در سال ۲۰۲۱ عرضه خواهد شد و انبوهی از فناوریهای هیوندای از جمله فناوری بلو لینک برای سیستم سرگرمی را شامل خواهد شد. هیوندای تاکنون اطلاعات دقیقی را از پیشرانه این خودرو منتشر نکرده؛ اما میدانیم که فعلا دو انتخاب پیشرانه ۱.۵ لیتری بنزینی و دیزلی برای این نمونه درنظر گرفته شده است. تاکنون عرضه این خودرو برای بازارهای چین و هند تأیید شده است.
نسخهی 5G گوشی هوشمند شیائومی می میکس ۳ و شیائومی می ۹، هر دو از تراشهی اسنپدراگون ۸۵۵ کوالکامبهره میبرند. اما باتوجهبه اطلاعات بهاشتراک گذاشتهشده از سوی انجمن توسعهدهندگان XDA، بهنظر میرسد شیائومی در ادامهی سال جاری میلادی در حال توسعهی دو گوشی هوشمند دیگر با تراشهی اسنپدراگون ۸۵۵ است.
دو گوشی هوشمند جدید شیائومی با کدنامهای Davinci و Raphael با دوربین کشویی به بازار عرضه خواهند شد. در حال حاضر اطلاعات بیشتری در مورد دوربین این دو دستگاه منتشر نشده است، ولی بهنظر میرسد دوربین کشویی هر دو گوشی همانند دوربین کشویی می میکس ۳، بهمحض باز کردن اپلیکیشن دوربین، بهصورت اتوماتیک فعال شود.
انتظار میرود باتوجه به اینکه هر دو گوشی جدید قرار است با دوربین کشویی معرفی شوند، نمایشگری بزرگ با حاشیههای بالایی و پایینی کوچکتر داشته باشند. همچنین بهنظر میرسد دو دستگاه بدون بریدگی بالای نمایشگر یا حفرهی برای قرار گرفتن دوربین سلفی در دسترس کاربران قرار گیرند.
از سوی دیگر، انتظار میرود هر دو دستگاه جدید همانند شیائومی می ۹ با حسگر اثر انگشت زیرنمایشگر معرفی شوند. هرچند نوع حسگر زیر نمایشگر هنوز مشخص نشده است، اما بهنظر میرسد شیائومی از حسگر نوری که بسیار گرانقیمتتر و البته دقیقتر از حسگر اولتراسونیک است که گوشیهای هوشمند سری گلکسی اس ۱۰ مورد استفاده قرار گرفت، در دو گوشی جدید خود استفاده کند.
هنوز مشخص نیست که دو گوشی جدید با چه نامی به بازار عرضه شوند. اما گزینههای مختلفی از جمله پوکوفون F2، می میکس 3s یا حتی گوشی هوشمند پرچمدار با تراشهی اسنپدراگون ۸۵۵ ردمی که پیشتر شایعه شده بود، ممکن است برای نامگذاری این دو دستگاه انتخاب شود.
در آستانه فرارسیدن نیمه شعبان کاربران فضای مجازی با هشتگ #اللهم_عجل_لولیک_الفرج از چشم انتظاریشان برای ظهور نوشتند.
در ادامه میتوانید نمونه هایی از دلنوشته های کاربران فضای مجازی را که در قالب پست هایی در توییتر با هشتگ #اللهم_عجل_لولیک_الفرج منتشر کردند بخوانید.
.: Weblog Themes By Pichak :.