نسل دوم كه آنها را جرایم علیه دادهها نامگذاری كردند و صرفنظر از این كه داده در رایانه وجود داشته باشد یا خیر، دادهها مورد توجه قرار گرفتند و نسل سوم كه با فراگیر شدن اینترنت همراه بود نیز با گسترش كاربرد شبكه و اینترنت، عنوان جرایم سایبری را به خود اختصاص داد.باتوجه به افزایش كاربران اینترنت در ایران و سوءاستفاده مجرمان از ناآگاهی كاربران نسبت به اینترنت و دیگر وسایل ارتباطی در دنیای سایبر، پلیسی برای رسیدگی به جرایم سایبری در ایران تشكیل شد كه پرسنل آن با دانش و اطلاعات كافی نسبت به دنیای سایبر، رسیدگی به جرایم در این حوزه را به عهده گرفتند.در ادامه برای شناخت بیشتر فعالیت پلیس فتا (فضای تولید و تبادل اطلاعات) گفت و گویی داریم با سرهنگ محمد مهدی كاكوان، رئیس پلیس فتای استان البرز كه ميخوانيد.
پلیس فتا چیست و دقیقا چه كاری انجام میدهد؟
فتا مخفف فضای تولید و تبادل اطلاعات است و پلیس فتا به جرایم در فضای سایبری (مجازی) و شكایات مردم در این فضا رسیدگی میكند.
اهداف پلیس فتا چیست؟
مهمترین هدف پلیس فتا پیشبینی و پیشگیری از بروز جرم در فضای سایبری است.
اين پلیس چه ویژگیهایی دارد؟
حفاظت از اموال، منافع و اسرار ملی از ویژگیهای پلیس فتا بهشمار میرود.
چه جرمهایی جزو جرایم مرتبط با پلیس فتا بهشمار میرود؟
تمام جرمهایی كه در حوزه سایبری و فضای مجازی اتفاق میافتد مربوط به پلیس فتاست و در مراكز استانهای سراسر كشور، این پلیس آماده دریافت شكایت مردم در این زمینه است.
ملاك جرم بودن یك فعالیت و مجرم بودن یك كاربر در فضای سایبری چیست؟
برای آن كه موردی جرم تلقی شود باید در قانون به صراحت جرمانگاری شده و مجازات آن تعیین شده باشد. در جمهوری اسلامی ایران نیز مصادیق جرمبودن اقدامات كاربران در قانون مبارزه با جرایم رایانهای به صراحت آمده است كه در بخش قوانین و مقررات سایت پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران میتوانید بهطور كامل جزئیات آن را مطالعه كنید.
بهعنوان مثال اگر كاربری در بخش نظرات یك وبلاگ به نویسنده وبلاگ اهانت كند، امكان پیگیری شكایت نویسنده از كاربر توسط پلیس فتا وجود دارد؟
بله، چنانچه از موارد جرم انگاری شده در قانون باشد، قابلیت پیگیری دارد.
سایتهای زیادی وجود دارد كه به فروش اشتراكهایی برای عبور از سیستم فیلترینگ اقدام كرده و حتی درگاه پرداخت آنها نیز درگاههای پرداخت آنلاین بانكی در ایران است. چرا این سایتها مسدود نمیشود و چرا بانكهای عامل براحتی درگاه پرداخت را در اختیار آنها قرار میدهند؟
فیلترینگ مربوط به كمیسیون تعیین مصادیق قوه قضاییه است و در حوزه وظايف پلیس فتا قرار نميگيرد.
به عقیده بسیاری از كاربران، وقتی یك سایت مجهز به درگاه پرداخت آنلاین باشد، خدمات خوبی را ارائه میكند یا دستكم پولی كه پرداخت میشود توسط سایت كلاهبرداری نمیشود و صاحب سایت، تضمین معتبری را به بانك ارائه كرده است، اما مشاهده میكنیم كه برخی كلاهبرداریهای اینترنتی از همین درگاههای آنلاین است. نظر شما در اینباره چیست؟
خیر، تصور چنین فرضی باطل است و اتفاقا موفقیت كلاهبرداران از همین اعتمادهای بیمورد مردم سرچشمه میگیرد.
كاربران چگونه میتوانند به سرویسدهندههای خدماتی كه به صورت آنلاین فعالیت دارند اطمینان كنند؟
برای كسب اطمینان از درستی فعالیت یك سرویسدهنده آنلاین راهكارهای مختلفی وجود دارد؛ اما اولین و سادهترین راهكار این است كه كاربران از سایتهایی استفاده كنند كه نام دامنه آنها به ir. ختم میشود.
بهعنوان مثال سایتی وجود دارد كه به صورت آنلاین تصاویر شما را دریافت و از آنها یك كتابچه عكس برای شما چاپ میكند. چطور میتوان مطمئن بود عكسهای ارسالی به این سایت مورد سوءاستفاده قرار نمیگیرد؟
این سایت باید مجوز رسمی فعالیت خود را از مبادی قانونی جمهوری اسلامی كسب و به نحوی اطلاعرسانی كرده باشد.
چطور میتوانیم شكایت خود را به پلیس فتا ارائه كنیم؟
پلیس فتا در نظر دارد مكاتبات مردم را از طریق سایت دریافت كند كه فعلا در مراحل مقدمات قانونی است؛ اما در حال حاضر انجام این كار فقط با مراجعه حضوری امكانپذیر است.
برای پیگیری شكایات چه چیزهایی به عنوان سند و مدرك مورد نیاز است؟ آیا تمامي ارتباطات اینترنتی ثبت است یا خود كاربر و اطلاعاتی كه در اختیار دارد تنها گزینه برای كمك به پلیس فتا به شمار میرود؟
با توجه به نوع شكایت، مدارك و مستندات متفاوت است. پلیس فتا با استفاده از كارشناسان مجرب و دستیابی به فناوريهای روز، اشرافیت بسیار عالی در فضای سایبر دارد.
پلیس فتا در صورت نیاز و با حكم قضایی میتواند فعالیتهای یك كاربر در دنیای مجازی را رصد كند؟ (مانند زير نظر گرفتن یك مجرم در شهر).
بله، در صورت اعلام شكایت رسیدگی ميشود. قانون نیز در این زمینه صراحت دارد.
برای گزارش یك جرم و اعمال پیگیری توسط پلیس فتا نیاز به شاكی خصوصی نیست و برای كمك به پلیس فتا هر كاربری در صورت گشت و گذار در اینترنت و برخورد با سایتهای مجرمانه و مشاهده ترفندهای كلاهبرداری در فضای سایبر، میتواند آنها را گزارش كند؟
بله، پلیس آماده دریافت هرگونه گزارش از مردم است و در این مدت كوتاه از تشكیل پلیس فتا، با كمك مردم دستاوردهای بسیار خوبی داشتهایم.
در حال حاضر بسیاری از سایتها فاقد نمادها و مجوزهای مربوط جهت ارائه خدمات به صورت آنلاین هستند. آیا این امكان براي كاربران وجود دارد كه با اطمینان بیشتر بتوانند ضمن تماس با پلیس فتا تاحدودی از صحت خدمات ارائه شده از سوي سايتي مطمئن شوند؟
متاسفانه خیر، در این خصوص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید اطلاعرسانی كند.
وبسایتهای كلیك دزد از جمله وبسایتهایی است كه طبق قانون، صاحب آنها مجرم محسوب شده و به دلیل اتلاف وقت و هزینه كاربران، در مواردی به پرداخت جزای نقدی نیز محكوم میشوند. آیا پلیس فتا در خصوص حمایت از كاربران و جلوگیری از گسترش این سایتها، تابهحال سایتی را به پرداخت جزای نقدی محكوم كرده یا كاربری را مشمول حق دریافت وجه در ازای وقت و هزینه تلف شده دانسته است؟
اعمال محكومیت فقط در اختیار دستگاه قضایی است و پلیس فقط متخلفان را به این سیستم معرفی میكند. بدیهی است تشخیص جرم بودن و میزان مجازات نیز به عهده آنهاست.
رواج راه و روشهای انجام یك جرم، مجازات سنگینتری را از انجام آن جرم در بر دارد. در ایران سایتها و اشخاص مختلف براحتی برنامههایی را برای ایجاد سایتهای كلیك دزد، ارسال نظرهای خودكار در وبلاگها و... نوشته و با قیمتهای پایین در اختیار اشخاص قرار میدهند. چرا با این افراد برخورد نمیشود؟
در این موارد برخوردهایی صورت گرفته و متهمان بسیاری نيز دستگیر شدهاند و هشدار جدی به كسانی كه قصد انجام چنین كاری دارند داده میشود و بشدت با آنها برخورد خواهد شد.
پلیس همیشه برای پیشگیری از وقوع جرم توصیههایی را برای شهروندان دارد. پلیس فتا به كاربران دنیای مجازی چه توصیههایی میكند؟
باتوجه به اینكه میتوان در سیستمهای رایانهای، نرمافزارهای جاسوسی، هك و ارسال اطلاعات مانند انواع Keyloggerها را نصب كرد، لذا برای جلوگیری از سرقت اطلاعات، هنگام انجام امور بانكی، ثبتنام و واریز شهریه به شيوه اینترنتی، از صفحهكلید مجازی استفاده كنید. درك این موضوع مهم است كه بدانید همواره در پشت یك سیستم مجازی یك اپراتور وجود دارد كه او هم انسان است، با تمام امیال و تفكرات یك بشر.
.: Weblog Themes By Pichak :.