صنعتی شدن سریع جوامع موجب ورود فلزات سنگین سمی به جریان‌های آب می‌شود. صنایع آبکاری الکتریکی، صنایع تولید مواد شیمیایی، صنایع تولید سوخت و صنایع تولید باطری از مهمترین منابع تولید کننده فلزات سنگین بشمار می‌رود.

هنگامی که غلظت فلزات سنگین در بدن از یک مقدار بحرانی فراتر رود این فلزات تأثیرات مخربی بر سیستم فیزیولوژیکی و زیستی انسان از قبیل کلیه‌ها، مغز و ریه خواهند گذاشت. برخلاف پساب‌های ارگانیک، فلزات سنگین زیست‌ تخریب‌ پذیر نیستند و در طبیعت انباشته می‌شوند؛ این موضوع موجب بروز انواع بیماری‌ها خواهد شد. بنابراین، حذف این فلزات قبل از تخلیه‌ آنها به درون محیط‌ زیست ضروری است.

پروفسور سید حسن زوار موسوی عضو هیأت علمی دانشگاه سمنان از اجرای پروژه‌ای در این زمینه خبر داد.

وی ضمن تأکید بر لزوم دستیابی به یک جاذب ارزان‌ قیمت جهت جذب و حذف فلزات سنگین، در رابطه با اهداف دنبال شده در این طرح گفت: با توجه به استفاده‌ روزافزون از فرایند جذب سطحی در حذف آلاینده‌های زیست‌ محیطی مانند فلزات سنگین، انتخاب یک جاذب مناسب از لحاظ فنی و اقتصادی به‌عنوان یک مساله‌ مهم در این زمینه مطرح شده است. به همین دلیل در این طرح از خاکستر برگ گیاه آلوئه‌ورا جهت سنتز یک نانوجاذب مغناطیسی استفاده شده و این نانوجاذب جهت حذف یون فلزات سنگینی از قبیل مس، روی، کروم و سرب به کار گرفته شده است.

موسوی تاکید کرد: تولید این نانوجاذب با استفاده از یک روش ساده و کم‌هزینه صورت گرفته است. به‌علاوه این نانوجاذب قادر است فلزات سنگین را با کارایی بالا از محیط‌های آبی حذف کند و اثرات جانبی اندکی داشته باشد.

این محقق با بیان این که ذرات این جاذب با استفاده از نانوذرات مغناطیسی اکسید آهن اصلاح شده‌است، خاطرنشان کرد: حضور این نانو ذرات موجب افزایش خاصیت جذب سطحی از طریق افزایش گروه‌های اکسیژن‌دار سطحی شده است. همچنین این نانو ذرات مغناطیسی را می‌توان پس از انجام فرایند از محیط جدا کرده و مجددا مورد استفاده قرار داد که این موضوع موجب کاهش هزینه‌ فرایند حذف آلاینده می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه سمنان با اشاره به نحوه‌ سنتز این نانوجاذب توضیح داد: در مرحله‌ اول خاکستر برگ گیاه آلوئه‌ورا تهیه و پس از آن سطح خاکستر تهیه شده توسط اسید نیتریک رقیق فعال و با نانوذرات اکسید آهن مخلوط شد. در مرحله بعد خاکستر مغناطیسی شده توسط روش‌های میکروسکوپی مشخصه یابی و از آن به‌عنوان یک نانوجاذب استفاده شده و قابلیت جذبی آن مورد ارزیابی قرار گرفت.

به گفته وی، نتایج به ‌دست ‌آمده نشان می‌دهند که میزان بهینه‌ جذب برای یون‌های سرب، مس، روی و کروم، به ترتیب 333، 345، 71/4 و 333 میلی‌گرم بر گرم بوده‌اند.

این تحقیقات حاصل تلاش‌های پروفسور سید حسن زوار موسوی و دکتر علیرضا اصغری از اعضای هیأت علمی دانشگاه سمنان و سمیه عابدی دانش‌آموخته‌ مقطع کارشناسی ارشد این دانشگاه- است و نتایج آن در مجله‌Desalination and Water Treatment منتشر شد.