تغييراتي از نوع شيميايي يا فيزيكي

 

همه موادي كه در اطرافمان وجود دارد، دستخوش تغييرات مي‌شود. اين تغييرات در قالب دو گروه تغييرات فيزيكي و شيميايي طبقه‌بندي مي‌شوند. تغييرات فيزيكي تنها به تغيير ابعاد و شكل مواد محدود مي‌شود و در ساختار آن تغييري ايجاد نمي‌كند. انبساط، برش، خميدگي و ايجاد شكستگي در مواد از انواع تغييرات فيزيكي است. مواد مي‌تواند از حالتي به حالت ديگر تبديل مي شوند. مواد مي‌توانند از حالت جامد به مايع، از مايع به جامد يا از جامد به گاز تبديل شوند.اين نوع تغييرات نيز از انواع تغييرات فيزيكي است كه در نتيجه آزادشدن يا جذب انرژي گرمايي ايجاد مي‌شود. از سوي ديگر تغييرات شيميايي با تبديل يك ماده به ماده‌اي جديد همراه است. افزودن مواد شيميايي مانند يك ماده اسيدي و همچنين جذب گرما از جمله عوامل مورد نياز براي ايجاد تغييرات شيميايي در ساختارمواد است. ايجاد حباب، تغيير رنگ و آزاد شدن انرژي گرمايي از نشانه‌هاي ايجاد تغييرات شيميايي در مواد است. با استفاده از اين آزمايش ساده با ماهيت واكنش‌هاي شيميايي آشنا مي‌شويد و مي‌توانيد تغييرات مواد مختلف را زماني كه تحت شرايطي خاص يا از پيش تعيين شده قرار مي‌گيرند، مورد بررسي قرار دهيد.براي انجام اين آزمايش به يك قطعه كاغذ، يك قوطي خالي، مقداري پوسته تخم‌مرغ، مقداري سركه، شكر، يك عدد در قوطي شير خشك و همچنين يك چراغ الكلي نياز داريد. ابتدا كاغذ را مچاله كرده و آن را داخل قوطي فلزي كه براي اين آزمايش انتخاب كرده‌ايد، بسوزانيد و سپس آن را در گوشه‌اي قرار دهيد. پوسته‌هاي تخم‌مرغ را خرد كرده و آن را در ظرف كوچكي بريزيد. روي پوسته‌هاي تخم‌مرغ يك قاشق چايخوري سركه بريزيد و آنها را كنار بگذاريد. سپس روي در قوطي شير خشك يك قاشق چايخوري شكر ريخته و با استفاده از چراغ الكلي آن را حرارت دهيد تا شكر داخل آن بسوزد. وقتي كاغذ را مي‌سوزانيد، چه تغييري در آن ايجاد مي‌شود؟ زماني كه به پوسته تخم‌مرغ سركه اضافه مي‌كنيد چه تغييري را مشاهده مي‌كنيد؟ اين تغييرات نشان دهنده چيست؟ رنگ، شكل ظاهري و بوي شكر سوخته چه تغييري مي‌كند؟ آيا شكر در نتيجه سوختن به ماده ديگري تبديل مي‌شود؟مچاله شدن كاغذ يك تغيير فيزيكي است. به عبارت ديگر اگرچه ابعاد و شكل كاغذ تغيير مي‌كند، اما همچنان كاغذ است. سوختن كاغذ با ايجاد خاكستر، بخار آب و دود همراه است. سوختن موجب تغيير مواد مي‌شود و در اثر سوختن ماده جديدي ايجاد مي‌شود. خرد شدن پوسته تخم‌مرغ نيز نوعي تغيير فيزيكي است. اما وقتي سركه كه نوعي اسيد است به پوسته تخم‌مرغ اضافه مي‌كنيد، حباب‌هايي داخل ظرف تشكيل مي‌شود. ايجاد اين حباب‌ها نشان دهنده آزاد شدن دي‌اكسيد‌كربن در نتيجه واكنش شيميايي ميان سركه و پوسته تخم‌مرغ است. وقتي شكر را مي‌سوزانيد، به رنگ سياه در مي‌آيد، تلخ مزه مي‌شود و بوي خاصي از آن استشمام مي‌كنيد. اين ويژگي‌ها به منزله از دست رفتن ماهيت اصلي شكر است. سوختن شكر با آزاد شدن بخار آب همراه است و در نتيجه اين واكنش شيميايي، شكر به ماده جديدي كه همان كربن است تبديل مي‌شود.




تاريخ : چهار شنبه 1 شهريور 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |