شاید اولین چیزی که با شنیدن نام «استرالیا» در ذهن هرفرد تداعی می‌شود، حیات وحش، کانگورو و کوالا باشد اما از نظر کارشناسان دنیای خودرو، این کشور بزرگ مجموعه‌ای از غول‌پیکرترین کشنده‌های جاده‌ای را در اختیار دارد. این کشنده‌ها با تریلرهای طویل که گاهی به بیش از ۵۳ متر طول می‌رسند، قهرمان اصلی مناطق دورافتاده و صحرای استرالیا (اصطلاحاً اوت‌بک، Outback) هستند. در بیشتر جاده‌های مناطق مسکونی استرالیا، تردد کشنده‌های سنگین مجاز نیست و راننده‌های خودروهای سواری برای سبقت گرفتن از این کشنده‌ها که تقریباً توقف سریع آن‌ها غیرممکن است، به آموزش و تجربه‌های اختصاصی نیازمند هستند.

استرالیا، مهد بزرگ‌ترین کشنده‌های دنیا

البته جاده‌های خشک استرالیا همیشه میزبان کشنده‌های سنگین نبوده است. بیشتر شهرهای استرالیا در حاشیه‌ی سواحل قرار دارند که آب‌وهوا و شرایط بسیار لذت‌بخش است. اما بسیاری از منابع طبیعی مورد نیاز صنعت و ساخت‌وساز باید از نواحی دیگر استرالیا به این مناطق فرستاده شوند. به‌دلیل صرفه‌جویی در مخارج، بهترین راه برای انتقال این منابع با شهرها، عبور از مرکز نواحی خشک این کشور است. تا دهه‌ی ۱۹۳۰، انتقال منابع از طریق شترها انجام می‌شد. پس از ظهور خودروها، استفاده از کاروان‌های بزرگ وسایل نقلیه موتوری آغاز شد و کرت یوهانسون، ملقب به «پسر صحراهای استرالیا»، اولین کاروان کشنده‌های مشابه عصر مدرن را ابداع کرد. یوهانسون با استفاده از تراکتور نظامی ارتش آمریکا که در جنگ‌جهانی دوم به‌جامانده بود و چند تریلر بزرگ، کشنده‌ی سنگین خود با نام «برتا» را ساخت تا در انتقال گاوها از آن استفاده کند. برتا اولین کشنده‌ی موتوری مدرن در جاده‌های سخت و خشک استرالیا بود.

همه‌ی ما انواع کامیون‌ و کشنده‌ها را در جاده‌ها دیده‌ایم. کامیون‌هایی که بارها در جاده‌های کوهستانی با شیب سربالایی سد راه خودروهای سواری شده‌اند. کشنده‌هایی که به محض نزدیک شده به آن‌ها باید پرف پاک‌کن‌ها را روشن کرده و پنجره‌ها را ببندیم. اما این کامیون‌ها با کشنده‌های سنگین استرالیا قابل مقایسه نیستند. برای مثال در آمریکا بزرگ‌ترین کشنده‌ها حداکثر با تریلر متصل، ۲۱.۳ تا ۲۴.۴ متر طول و درمجموع حدود ۳۶.۳ تن وزن دارند. در استرالیا اما می‌توان دو تریلر با این وزن را با استفاده از مبدل‌های نگهداره که خود دو محور اضافی ایجاد می‌کنند، به کشنده متصل کرد. این مجموعه دوبرابر کشنده‌های بزرگ آمریکا تا طول ۵۰ متری می‌رسد. حتی می‌توان اتصال دوقلوی B را هم اضافه کرد تا طول کلی به ۵۳.۵ متر (حداکثر مجاز در جاده‌های عمومی استرالیا) برسد. اما در جاده‌های خصوصی، مانند جاده‌های شرکت‌های معدن‌کاوی، هیچ محدودیت در طول کشنده‌های بزرگ و تریلرها نیست. تصور کنید که این کشنده‌ها و تریلرها با طول بیش از ۵۰ متر و وزن ۲۰۰ تن در جاده جولان می‌دهند.

اولویت‌های مهم شرکت‌های کامیون‌سازی

باید توجه داشت که رانندگی با کشنده‌ی ۲۰۰ تنی و متصل به تریلر با طول بیش از ۵۰ متر در جاده‌های خشک، گرم و گاهی ناهموار وظیفه‌ی بسیار سنگینی است. شرکت‌های کامیون و کشنده‌سازی مانند فریت‌لاینز (Freightliner) و کن‌ورث (Kenworth) تغییرات زیادی در هر مدل اعمال می‌کنند تا مناسب شرایط مختلف باشند. در کنار قدرت و ایمنی بالا، راحتی راننده جزو اولویت‌های مهم است. اتاقک‌های خواب و استراحت، کابین راحت و عایق صدای گوش‌خراش پیشرانه‌ی بزرگ کامیون و سیستم تهویه‌ی باکیفیت از موارد مهم کشنده‌های سنگین هستند. به‌خصوص سیستم تهویه باید فوق‌العاده قدرتمند و بادوام باشد تا از پس دمای ۴۹ درجه سلسیوس صحراهای استرالیا بربیاید.

این دمای بالا به‌معنی سیستم خنک‌کننده‌ی قوی برای پیشرانه نیز هست. هرچه پیشرانه با دمای مناسب‌تری کار کند، احتمال خرابی در وسط ناکجاآباد و مصرف سوخت بیشتر، به پایین‌ترین حد می‌رسد. به‌خصوص در جاده‌های دورافتاده که تا کیلومترها هیچ ساختمانی در آن وجود ندارد چه برسد به تعمیرگاه. حتی در صورت وجود تعمیرگاه، وسیله‌ی نقلیه‌ی برای بکسل کردن کشنده‌ی ۲۰۰ تنی وجود ندارد. بنابرین قابل اعتماد بودن کشنده یکی از مهم‌ترین عامل‌های ساخت است. از عوامل مربوط به کشنده‌ که بگذریم، دو مورد بسیار هم، خستگی راننده و خودروهای سواری وجود دارد. میانگین رانندگی با کشنده‌های سنگین ۲۱ ساعت در روز و تعویض شیفت‌ها پس از ۷ روز است که تصور آن هم غیرممکن به‌نظر می‌رسد. انجمن کشنده‌های سنگین استرالیا هموار رانندگی میانگین ۱۴ ساعت در روز و تعویض شیفت ۱۴ روزه را پیشنهاد می‌کند.

توصیه‌های کاربردی برای رانندگان خودروهای سواری

همانطور که پیش‌تر ذکر شد، یکی از عامل‌های تأثیرگذار بر کشنده‌های سنگین، خودروهای سواری هستند. شرایط زیر را در نظر بگیرید:

راننده‌ی خسته پشت فرمان یک کشنده‌ی چند ده تنی که هزاران کیلومتر مسافت با تریلرهای پر از گاوهای وحشت‌زده با سرعت ۹۰ کیلومتر بر ساعت را تحمل می‌کند. حالا در این شرایط یک خودروی سواری در مکان نامناسبی توقف کرده و انتظار توقف و کمک‌رسانی از راننده‌ی کشنده‌ای را دارد که توقف آن تقریباً با این همه وزن غیرممکن است. به‌نظر شما نتیجه این‌کار چه خواهد بود؟

توصیه می‌شود در صورت مشاهده‌ی کشنده‌های فوق سنگین موارد زیر را رعایت کنید:

۱- به‌هیچ‌ عنوان در مسیر حرکت کشنده قرار نگیرید. قانون بسیار ساده و ابتدایی فیزیک به شما ثابت می‌کند که توقف چند ده تن وزن در طول چند متر غیرممکن است.

۲- در هنگام پیچیدن کشنده، با رعایت فاصله در پشت آن منتظر بمانید. اگر به محض رسیدن به کشنده متوجه فلاشرهای آن به یک جهت شدید، اصلاً با تکیه بر سرعت بیشتر خود به لاین خالی وارد نشوید. کشنده‌های سنگین برای مانور دادن به فضای زیادی نیاز دارند و بیشتر اوقات در هنگام تغییر مسیر، تمام لین‌ها را اشغال می‌کنند.

۳- با دیدن کشنده تا جای ممکن به طرف مخالف آن در لاین خود حرکت کنید. تمام جاده‌ها به اندازه‌ی جاده‌های آمریکا بزرگ نیستند و گاهی کشنده‌ها در حالت حرکت معمولی هم بخش از لاین مخالف را اشغال می‌کنند. حتماً تا جای ممکن به حاشیه لاین خود بروید و یا در صورت کوچک بودن جاده، کاملاً در شانه خالی توقف کنید.

۴- تا زمانی که تا دید ۳ کیلومتری خودرویی در جاده بود، اقدام به سبقت‌ گرفتن نکنید. گذشتن از کنار کشنده‌ی سنگین با بیش از ۵۰ متر، با سرعت کمتر از ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت زمان زیادی می‌طلبد. قبل از اقدام به سبقت گیری و فشردن پدال گاز، از نبود هیچ‌گونه خودرو تا فاصله‌ی ۳ کیلومتری لاین مخالف اطمینان حاصل کنید.

۵- در صورت وجود کشنده در پشت خودرو، از سرعت خود نکاهید. اگر در جاده‌ی جدید یا با مناظر زیبا در حال رانندگی با سرعت پایین هستید، به محض مشاهده‌ی کشنده‌ی سنگین در آینه، حتما اقدام به افزایش سرعت کنید. به هیچ عنوان به منظور مشاهده‌ی بهتر و از نزدیک کشنده سرعت خود را کم نکنید، چرا که کشنده توانایی ترمزگیری مانند خودروی سواری شما ندارد.

۶- گاهی اوقات توقف کامل بهترین گزینه است. هنگامی که به‌منظور مشاهده‌ی مناظر با سرعت پایین رانندگی می‌کند و کشنده اقدام به سبقت‌گیری می‌کند، پیشنهاد می‌شود برای جلوگیری از طوفان گرد و خاک و گل ولای، در شانه‌ی خالی توقف کنید. پس از رفع شدن گرد و خاک دوباره به جاده برگردید.