پیچیدگی‌های متعدد علم زبان‌شناسی در حوزه‌ی هوش مصنوعی، هنوز کشف‌نشده باقی مانده‌اند. دراین‌میان، تحقیقات جدید شاید نظریه‌های جدیدی را پیش روی متخصصان قرار دهد. یکی از جدیدترین تحقیقات پیرامون این موضوع، نظریه‌های جدیدی درباره‌ی تکامل گویش میان دو سیستم هوش مصنوعی (AI Agent) ارائه کرده است.

مقاله‌هایی با عنوان «پدیده‌ی زبانی که در بازی‌های نیازمند ارتباط شکل می‌گیرد»، در سرور مشهور پیش‌چاپ مقاله یعنیArxiv.org مشاهده شده است که دانشمندان هوش مصنوعی فیسبوک، گوگل و دانشگاه نیویورک در تخقیقات مرتبط با آن همکاری کرده‌اند. در تحقیقات مذکور، دو سیستم هوش مصنوعی مورد نظر با فناوری یادگیری عمیق آموزشداده شدند. این آموزش با استفاده از چند بازی انجام شد که برخی پدیده‌های زبان‌های واقعی را شبیه‌سازی می‌کرد.

تحقیقات فوق، اولین تلاش برای درک زبان‌شناسی با استفاده از یادگیری ماشین نیست. در ژوئن ۲۰۱۷، مقاله‌ای توسط محققان فیسبوک منتشر شد که چگونگی یادگیری مذاکره در حین چت کردن توسط دو هوش مصنوعی را نشان می‌داد؛ اما تحقیقات اخیر ادعا می‌کند که برای اولین‌بار، از آخرین هوش مصنوعی در حوزه‌ی شبکه‌ی عصبی استفاده کرده است. شبکه‌ی عصبی مورد نظر، توانایی کار کردن با ورودی‌های ادراکی عظیم را دارد. به‌علاوه آن‌ها نتیجه گرفتند که شبکه‌ی فوق، به‌خوبی روند تکامل زبان با تعامل را نشان می‌دهد.

تیم تحقیقاتی، کار خود را با طراحی گروه‌‌هایی از هوش مصنوعی شروع کرد که توانایی برقراری ارتباط در محیطی شبیه‌سازی‌شده را داشتند. محیط و شرایط ارتباطی آن‌ها، درجه‌های مختلف پیچیدگی داشت که از ساده (مثلا چند معادله‌ی ریاضی) تا بسیار پیچیده (یک شبکه‌ی عظیم عصبی) را در بر می‌گرفت. بازی‌هایی که هوش‌های مصنوعی مذکور با هم انجام می‌دادند، مشخصات کلیدی متعددی داشت. بازی‌ها به‌صورتی بودند که هر دو طرف، قابلیت گوش دادن به مخاطب و صحبت کردن به‌صورت همزمان را داشتند. به‌علاوه، آن‌ها درباره‌ی مسائل خارج از محیط شبیه‌سازی‌شده نیز با هم مکالمه‌هایی انجام دادند. آن مسائل در محیط‌هایی رخ می‌داد که طرفین درگیر در مکالمه، توانایی مشاهده‌ و درک نسبی آن‌ها را داشتند.

در اولین آزمایش انجام‌شده بین گروه‌های سه تا ۱۰ عضوی، نرخ موفقیت در حل پازل بازی به‌صورت تکی و همکاری با دیگر اعضای گروه، قابل تشخیص نبود. درواقع، پس از ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار بار انجام بازی‌ها، صرف‌نظر از ابعاد گروه‌ها هیچ تفاوت خاصی در نرخ موفقیت حل کردن پازل نبود.

در آزمایش بعدی، دو گروه هوش مصنوعی با توانایی‌های ارتباطی و زبانی متفاوت، با هم روبه‌رو شدند. نتایج نشان داد که گروه‌ها پس از مدتی توانایی صحبت کردن با هم را پیدا کرده و در میان آن‌ها کارگزارانی با قابلیت مدیریتپروتکل جدید زبانی بین گروه‌ها، فعالیت می‌کردند.

حتی کارگزاران هوشمندی که پیش از تحقیقات با هم ارتباطی نداشتند، پس از ۲۰۰ هزار بازی، در ۶۵.۶ درصد از بازی‌ها موفق شدند. البته، موفقیت آن‌ها نیازمند ارتباط قوی در گروه هر یک بود. وقتی ارتباط داخل گروهی، به نصف ارتباط بین گروه‌های مختلف کاهش پیدا کرد، نرخ موفقیت نیز به ۵۲.۳ درصد رسید.

مولفان تحقیق مذکور در بخشی از مقاله‌ی خود به این نکته اشاره کردند که نیاز اولیه برای توسعه و گسترش یک زبان در شرایط فوق، حضور حداقلی از کارگزاران هوشمند در گروه‌ها است. یافته‌های آن‌ها (باتوجه‌به اینکه در داخل گروه‌های هوش مصنوعی، یک زبان مشترک ساخته شد)، نشان می‌دهد که حداقل ارتباطی داخلی در گروه‌ها لازم است تا ارتباط با گروه‌های خارجی، بهتر انجام شود. درواقع، موفقیت کارگزاران ارتباط کمی به تعامل با گروه‌های دیگر داشت و بیشتر، مشروط به ارتباط داخلی آن‌ها می‌شد.

یافته‌ی دیگر تحقیقات پیرامون ارتباط زبانی هوش‌های مصنوعی آن بود که آن‌ها در گروه‌های خود بیشتر به‌دنبال ادغام شدن و همکاری هستند. پیشرفت زبان مشترک میان کارگزاران، زمانی اوج می‌گرفت که تعداد کارگزاران حاضر در آن‌ها، تفاوت بیشتری با هم داشتند. درنتیجه، زبانی که حاصل از ارتباط دو گروه با تعداد اعضای نزدیک به یکدیگر بود، ساده‌تر به‌‌نظر می‌رسید.

در آزمایش نهایی، تعدادی از گروه‌ها با تعداد اعضای برابر، با یکدیگر ارتباط برقرار کردند. در این آزمایش، فاصله‌ی کارگزاران گروه‌ها با هم مورد بررسی قرار گرفت. کارگزاران گروه‌ها با گروه‌های دیگر ارتباطی به‌خوبی ارتباط داخل گروه برقرار می‌‌کردند، اما با افزایش فاصله‌ی آن‌ها، درک متقابل یا ارتباط مورد نیاز برقرار نمی‌شد.

نتایج تحقیقات بالا نشان داد که مهارت زبان برای هوش مصنوعی، لزوما به توانایی‌های پیشرفته و پیچیده‌ی زبانی وابسته نیست. بلکه می‌توان آن را از ارتباطات ساده‌ی اجتماعی کارگزاران گروه‌های هوش مصنوعی و ازطریق انجام بازی‌های ارتباطی توسعه داد. درنهایت محققان اعلام کردند با حضور سه یا تعداد بیشتر کارگزاران هوشمند در گروه‌های هوش مصنوعی، بدون اضافه کردن مکانیزمی خاص به کارگزاران، می‌توان پرتکل ارتباطی ساده‌ای را توسعه داد.