اپل و فاکسکان همکاری دیرینه‌ای در تولید آیفون دارند. اکنون و پس از معرفی رسمی و انتشار اخبار جدیدترین گوشی‌های هوشمند حاصل همکاری آن‌ها یعنی آیفون 11، آیفون 11 پرو و آیفون 11 پرو مکس، اخباری پیرامون نقض حقوق کارگری هم به گوش می‌رسد. این دو شرکت به نقض قانون حمایت از کارگران در چین متهم شده‌اند. گروه‌های مردمی و انجمن‌های ناظر بر قانون ادعا می‌کنند که افراد زیادی به‌صورت قرارداد موقت برای تولید آیفون‌های جدید با اپل همکاری کرده‌اند و همچنین شرایط محیط کاری آن‌ها نیز نامناسب بوده است.

ادعای نقض حقوق کارگری توسط اپل و فاکسکان، از سوی Chinese Labor Watch مطرح شد. گزارش مذکور کمی پیش از رونمایی رسمی از آیفون‌های جدید به دست رسانه‌ها رسید. این گروه غیرانتفاعی شرایط کاری را در کارخانه‌های چینی بررسی می‌کند. آن‌ها قبلا در گزارش‌های متعدد شرایط کاری نامناسب کارگران اپل را افشا کرده‌اند.

سازمان CLW در جدیدترین گزارش خود ادعا می‌کند بازرسانی مخفی در کارخانه‌ی ژنگژو فاکسکان دارد. یکی از آن‌ها به مدت چهار سال در آن کارخانه کار کرده است. یکی از مهم‌ترین یافته‌های مأمور مخفی سازمان، کارگران موقتی بوده‌اند که به‌نام «کارگران اعزامی» شناخته می‌شوند و در ماه اوت، نیمی از نیروی کاری کارخانه را تشکیل می‌دادند. CLW‌ در ادامه‌ی گزارش خود می‌نویسد که قانون کارگری در چین، تا حداکثر ۱۰ درصد نیروی کاری موقت را تأیید می‌‌کند.

اپل در بیانیه‌ای در پاسخ به گزارش منتشر شده تأیید کرد که درصد کارگران موقف بیش از استانداردها بوده است. کوپرتینویی‌ها می‌گویند درحال همکاری با فاکسکان برای حل مشکل موجود هستند. در بیانیه‌ی اپل تأکید می‌شود که شرکت به‌محض پیداکردن مشکل، در همکاری با تأمین‌کننده‌ها به‌دنبال انجام رویکرد اصلاحی است. فاکسکان هم گزارش CLW را تأیید و به نقض قانون نیروی کار موقت اذعان کرد. آن‌ها در ادامه یک بازبینی عملیاتی در دستور کار مراکز تولیدی قرار دادند.

زنجیره‌ی تأمین اپل از سال‌ها پیش انتقادهای متعددی پیرامون استانداردهای ضعیف شرایط کاری کارگران دریافت کرده است. به‌علاوه آن‌ها همیشه تلاش کرده‌اند تا شرکای عملیاتی خود را به بهبود شرایط کاری نیروی انسانی تشویق کنند. در برخی موارد حتی تهدید اتمام همکاری به شرکا اعلام می‌شود. با این وجود تأمین‌کننده‌ها همیشه به‌دنبال راه‌هایی برای افزایش تولید با کمترین هزینه هستند. فاکسکان که با نام اصلی Hon Hai Precision Industry شناخته می‌شود، ده‌ها هزار کارگر موقت دارد که تنها در فصل تعطیلات و افزایش تقاضا از سوی اپل برای تولید آیفون بیشتر به کار گرفته می‌شوند.

در گزارش CLW‌ پیرامون شرایط کاری نامناسب برای تولید آیفون می‌خوانیم:

یافته‌های جدید ما پیرامون شرایط کاری در کارخانه‌ی ژنگژو فاکسکان مشکلات متعددی را نشان می‌دهد که حتی برخلاف قوانین خود اپل هستند. اپل ظرفیت و مسئولیت دارد که بهبودهایی اساسی در شرایط کاری در مراکز تأمین خود ایجاد کند. به‌هرحال آن‌ها اکنون هزینه‌های جنگ تجاری را از طریق تأمین‌کننده‌های خود به کارگران تحمیل کرده و از استثمار کارگران چینی سود کسب می‌کنند.

گزارش ادعا می‌کند که ۵۵ درصد از کارگرهای کارخانه‌ی فاکسکان در سال ۲۰۱۸ از نوع موقت بوده‌اند و این آمار در ماه اوت سال جاری ۵۰ درصد گزارش شده بود. برخی از کارگرهای مذکور، دانش‌آموزان کارآموز بوده‌اند. از آنجایی که بسیاری از دانش‌آموزان در پایان ماه اوت به مدارس بازگشته‌اند، آمار کارگران موقت اکنون ۳۰ درصد گزارش می‌شود. همین آمار هم طبق قانون کارگری چین غیرقانونی محسوب می‌شود.

اپل در بخشی از بیانیه‌ی خود در پاسخ به گزارش منتشرشده می‌نویسد:

ما اعتقاد داریم شأن و احترام همه‌ی افراد در زنجیره‌ی تأمین ما باید رعایت شود. ما سیستم مدیریت بزرگ و جامعی داریم که برای حصول اطمینان از رعایت استانداردها پیاده‌سازی می‌شود. این سیستم شامل آموزش حقوق محیط کار، مصاحبه در محل با نیروی انسانی، سیستم شکایت ناشناس و اعتبارسنجی مداوم است.

همان‌طور که گفته شد، فاکسکان هم به گزارش منتشرشده واکنش داشت و آن را تاحدودی تأیید کرد. آن‌ها تأیید می‌کنند که استفاده از کارگران موقت و ساعت کاری بالا (طبق ادعای شرکت، ساعت کاری بالا داوطلبانه بوده) در کارخانه‌ی مذکور صورت گرفته و هماهنگ با استانداردهای کاری شرکت نبوده است. به‌علاوه فاکسکان برای حل مشکل پیش‌آمده تلاش می‌کند و نظارت نزدیکی بر وضعیت پیشرفت کارها خواهد داشت. در پایان بیانیه‌ی این شرکت می‌خوانیم که آن‌ها هر رویکرد مورد نیاز برای رسیدن به استانداردهای بالای عملیاتی را پیاده خواهند کرد.

خوابگاه کارخانه

اپل سالانه گزارش از مسئولیت‌پذیری شرکای زنجیره‌ی تأمین خود منتشر می‌کند که با جزئیات بالا به شرایط کاری در مراکز آن‌ها می‌پردازد. کوپرتینویی‌ها در جدیدترین گزارش ادعا می‌کنند که در سال گذشته با ۴۴ هزار نفر از کارگران شرکای زنجیره‌ی تأمین مصاحبه داشته‌اند. موضوع مصاحبه‌ها، متمرکز بر آموزش کافی وظایف و چگونگی اعلام شکایت‌ و نگرانی‌ها در محیط کاری بوده است. به‌علاوه چگونگی اقدام برای پیشگیری از فشار بر نیروی کاری نیز در مصاحبه‌ها بررسی شد.

اپل در سال ۲۰۱۷ متوجه شد که فاکسکان برای تولید آیفون 10 از دانش‌آموزان دبیرستانی در ساعت‌های کاری بسیار طولانی استفاده می‌کند. شرکت بلافاصله مدیران و متخصصانی را به مرکز تولیدی فاکسکان اعزام کرد تا با همکاری مدیران مرکز، سیستم‌هایی برای حصول اطمینان از رعایت استانداردها توسعه دهند.

فاکسکان یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های مونتاژ محصولات الکترونیکی مخصوص مصرف‌کننده است. بسیاری شرکت‌های دیگر شبیه به فاکسکان وجود دارند که در زنجیر‌ه‌ای گسترده از کارخانه‌های چینی به مونتاژ محصول می‌پردازند. آن‌ها عموما حاشیه‌ی سود بسیار پایین دارند و میلیون‌ها کارگر موقتی یا مهاجر در مراکز تولیدی‌شان مشغول به کار هستند. حجم فعالیت در چنین مراکزی عموما با نوسان به‌خاطر فصل افزیش یا کاهش فروش همراه است. به‌همین دلیل عموم کارخانه‌ها از کارگران موقت یا فصلی استفاده می‌کنند.

کارگران موقتی عموما حقوق و مزایای برابر با کارگران دائم دریافت نمی‌کنند. به‌عنوان مثال خبری از مرخصی با حقوق استعلاجی، تعطیلات با حقوق و بیمه‌ی تأمین اجتماعی در قرارداد آن‌ها نیست. طبق اطلاعات CLW، تأمین اجتماعی در چین شامل پوشش هزینه‌های بیکاری، پزشکی و بازنشستگی می‌شود. البته حقوق پایه در برخی موارد برای کارگران موقتی بیشتر در نظر گرفته می‌شود. آن‌ها توسط شرکت‌های واسطه به کار گرفته می‌شوند و بدون ارتباط مستقیم با فاکسکان، حقوق دریافت می‌کنند. گروه CLW همچنین می‌گوید که برخی از کارگران موقتی پس از یک دوره‌ی سه‌ماهه شانس استخدام دائم دارند.

گروه CLW در سال ۲۰۰۰ به‌صورت یک سازمان با هدف بازرسی کارخانه‌های تولید اسباب‌بازی، کفش،‌ وسایل الکترونیکی و دیگر محصولات برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های چندملیتی جهان تأسیس شد. آن‌ها یک دفتر در نیویورک سیتی و یک دفتر در شنژن دارند و خط تلفن پشتیبانی مستقیم نیز برای کارگران کارخانه‌ها ایجاد کرده‌اند.

فاکسکان ماه گذشته اعلام کرد که به‌خاطر گزارش CLW، دو مدیر اجرایی خود را اخراج کرده است. گزارش آن پرونده، به استخدام کارگران موقت و کارآموزهای نوجوان برای ساخت اسپیکرهای اکو شرکت آمازون می‌پرداخت. فاکسکان برای بررسی مسئله‌ی پیش‌آمده، از کارخانه‌ی هنگ‌یانگ بازرسی کرد. در نتیجه‌ی بازرسی‌های مشخص شد که بخشی از کارگران موقت و کارآموزها در ساعت‌های کاری بسیار بیشتر از استاندارد مشغول به کار بوده‌اند.

گزارش اخیر CLW می‌گوید اپل و فاکسکان تصمیم دارند تا در کارخانه‌ی ژنگژو در هر شیفت، ۱۲ هزار آیفون تولید کنند. فرایند ساخت آیفون XS در سال گذشته در این کارخانه، پیچیدگی بیشتری نسبت به آیفون 10 داشت و احتمالا به همین دلیل تعداد کارگران افزایش یافت.

اپل در ماه اوت به CLW اعلام کرده بود که گزارش‌های گروه را مطالعه کرده و به‌دنبال توضیح بیشتر در برخی از موارد آن است. آن‌ها یک بازرس را به کارخانه اعزام کردند تا از نزدیک با مدیران فاکسکان درباره‌ی استفاده از کارگران موقت صحبت کند. به‌هرحال با وجود همه‌ی اخبار و اطلاع‌رسانی‌ها و تأیید از سوی اپل و فاکسکان، این دو شرکت هنوز از استاندارد ۱۰ درصد قانون کارگری تجاوز می‌کنند.

CLW در ادامه‌ی گزارش خود از یافته‌های بیشتر پیرامون شرایط کاری در کارخانه‌ی فاکسکان می‌نویسد:

• در دوره‌های اوج تولید، استعفا پذیرفته نمی‌شود.
• برخی کارگران موقت مزایای مصوب را دریافت نکرده‌اند.
• کارگران دانش‌آموز در فصل اوج تولید شیفت‌های کاری شبانه دارند، هرچند قوانین کارآموزی دانش‌آموزی چنین سبکی از کار را ممنوع می‌داند.
• برخی کارگران در فصل اوج تولید اضافه‌کاری ماهانه‌ی بیش از ۱۰۰ ساعت دارند. قانون کارگری چین، اضافه‌کاری را محدود به ۳۶ ساعت در ماه اعلام می‌کند.
• کارگران برای عدم انجام اضافه‌کاری باید تأیید شوند. اگر با وجود الزام به اضافه‌کاری، کارگران از انجام آن خودداری کنند، از طرف مدیران هشدار دریافت خواهند کرد. به‌علاوه فرصت‌های اضافه‌کاری بعدی هم به آن‌ها اعلام نمی‌شود.
• برخی اوقات کارگران باید بدون دریافت حقوق شب‌ها برای شرکت در جلسه در کارخانه بمانند.
• امکان و تجهیز حفاظتی مناسب برای کارگران فراهم نمی‌شود.
• صدمه‌های کاری از سوی کارخانه گزارش نمی‌شوند و توهین لفظی نیز در آنجا مرسوم است.

 بازرس ناشناس CLW در کارخانه ادعا می‌کند، اضافه‌کاری در کارخانه‌های مونتاژ اغلب از سوی مدیران درخواست می‌شود. البته اکثرا خود کارگرها برای دریافت حقوق بیشتر، ساعت‌های اضافه را پیشنهاد می‌دهند.

اپل در بخشی از بیانیه‌ی خود در پاسخ به گزارش می‌نویسد:

ما ادعاهای گروه CLW را بررسی کردیم و بسیاری از اتهام‌ها غلط هستند. ما مطمئن شدیم که همه‌ی کارگران حقوق مناسب دریافت می‌کنند که شامل حقوق اضافه‌کاری و مزایا هم می‌شود. همه‌ی فعالیت‌های اضافه‌کاری به‌صورت داوطلبانه انجام می‌شود و هیچ فشاری از سوی مدیران وجود ندارد.

کوپرتینویی‌ها در ادامه ادعا کردند که کمتر از یک درصد کارگران کارخانه‌ی مورد بحث، دانش‌آموز بوده‌اند. به‌علاوه تنها بخش کوچکی از آن‌ها به‌صورت داوطلبانه اضافه‌کاری انجام داده‌اند. به‌هرحال اپل و فاکسکان مجددا ادعا می‌کنند که مشکل همان درصد کم نیز رفع شده است.

طبق ادعای یکی از بازرسان CLW، اکثر کارگران در کارخانه‌های مونتاژ حقوق ماهانه چهار هزار یوآن (حدود ۵۶۲ دلار) دریافت می‌کنند. البته با توجه به گزارش همان سازمان، پس از کسر مالیات و دیگر موارد، حقوق به ماهانه سه هزار یوآن کاهش می‌یابد. درنهایت گزارش‌های مالی نشان می‌دهند که درآمد میانگین هر خانوار در چین در سال ۲۰۱۸، سالانه ۲۸،۲۲۸ یوآن یا ماهانه ۲،۳۵۲ یوآن است.