گرگ ترسناك (Canis dirus) يكگونه از گرگهاي منقرض شده است كه نزديك به دو ميليون سال (79/1 ميليون سال) در آمريكاي شمالي زندگي ميكرد. نمونه تيپ اينگونه سال 1854 در اوانسويل (Evansville) در اينديانا يافت شد. نمونه تيپ، نمونهاي است كه نام علمي گونه براساس آن انتخاب و نمونههاي ديگر با آن مقايسه ميشود. گرگ ترسناك سه نام علمي مترادف دارد. اينگونه در آمريكاي شمالي تا جنوب كانادا، بخشهايي از آمريكاي لاتين و آمريكاي جنوبي نظير ونزوئلا، پرو و بوليوي پراكنده بود. اينگونه 5/1 متر طول و بين 55 تا 85 كيلوگرم وزن داشتهاند و دو شكلي جنسي در آنها ديده ميشد. دوشكلي جنسي به معناي اختلاف در اندازه نر و ماده است. احتمالا تك همسر، گروهزي و در زيستگاههاي دشتي و استپي ساكن بوده است. خويشاوند گرگ خاكستري (Canis lupus) از آن بزرگ جثهتر و قويتر بوده و دندانهايي بزرگتر نيز داشته است. گرچه گرگ خاكستري و گرگ ترسناك بهطور مستقيم خويشاوند نيستند، اما اختلاف اندازه معنيداري بين آنها ديده نميشود. كاسه مغزي (Brain case) گرگ ترسناك، كوچكتر از كاسه مغزي گرگ خاكستري است. اين مساله نشان ميدهد كه گرگ خاكستري مغزي بزرگتر داشته و احتمالا باهوشتر بوده است. گرگ ترسناك گونهاي گوشتخوار بوده و حداقل 50 تا70 درصد رژيم غذايي آنها شامل گوشت ساير پستانداران نظير بوفالوها و اسبها بوده است. دندان گوشتبر (Carnassial) در گرگ ترسناك بسيار تيزتر از دندان گوشتبر در گرگ خاكستري بوده و استخوانها را بخوبي خرد ميكرد. تقريبا 300 هزار سال قبل گرگ خاكستري از طريق تنگه يخزده برينگ وارد آمريكا شد و براي به دست آوردن منابع غذايي و قلمرو با گرگ ترسناك به رقابت پرداخت. حدود 16 هزار سال قبل زماني كه مرگ و مير اغلب پستانداران بزرگ آغاز شد، گرگ ترسناك شروع به لاشهخواري كرد، ولي گرگ خاكستري كه چالاكتر و باهوشتر بود علاوه بر لاشهخواري ميتوانست جانوران كوچكتر را شكار و رقيب خود را حذف كند. دانشمندان معتقدند گرگ ترسناك ده هزار سال قبل به علت كمبود مواد غذايي منقرض شد. اين نوع گرگ از جانوران بزرگ پليستوسن بود و از جمله پستانداران فراوان در آن زمان محسوب ميشد. از اينگونه بهعنوان كاراكترهاي مثبت در مجموعه فيلمهاي گرگ و ميش (Twilight) استفاده شده، اما آنها را به طرز اغراق آميزي بزرگتر جلوه دادهاند.
اولين شواهد حضور گرگهاي عصر يخبندان در نوادا
تيم پژوهشي دانشگاه نوادا در دسامبر سال گذشته ميلادي (آذر سال جاري) بقاياي فسيلي يك گونه گرگ منقرض شده را پيدا كرد. اين فسيلها اولين شواهد مربوط به اين پستاندار عصر يخبندان در نواداست. در اواخر سال گذشته ميلادي جاش باند، زمينشناس اين دانشگاه استخوانهاي كف پاي (metapodial) گونهاي از گرگها معروف به گرگ ترسناك (Dire Wolf) را مورد بررسي قرار داد. اين فسيلها در منطقهاي به نام چشمه تول (tule spring) در دره لاس وگاس يافت شدند كه مربوط به 15 تا 10 هزار سال پيش هستند. پراكنش تاريخي گرگ ترسناك (Canis dirus) مربوط به تمام آمريكاي شمالي و جنوب كاناداست، اما تاكنون شواهدي از حضور آن در نوادا به دست نيامده بود. جاش باند، استاد دانشگاه نوادا ميگويد، اين استخوانها مربوط به زماني است كه در دانشگاه نوادا دانشجوي دوره دكترا بوده است. تشخيص استخوانهاي كف پاي گرگ ترسناك از گرگ خاكستري دشوار است. بسياري از گونههاي عصر يخبندان نظير ماموت كلمبيايي، شتر، اسب، گاوميش كوهاندار آمريكايي و تنبل زميني در دره لاسوگاس يافت شدهاند. همانند گرگ ترسناك، گربه دندان شمشيري (sabertooth cat) از طعمهخواران پليستوسن (Pleistocene predators) است كه فسيلهايي از آن در جنوب نوادا يافت شده و در موزه سن برناردو نگهداري ميشوند. براساس نظر دكتر رولند همكار جاش باند در اين مطالعه، چشمه تول در اواخر پليستوسن(Late Pleistocene) باتلاقي بوده و زيستگاه بسيار مناسبي براي پستانداران علفخوار و طعمهخواران آنها بوده است. يافتههاي اخير حاصل كاوشهايي است كه دقيقا 50 سال پس از اولين حفاريها انجام شده و نشان ميدهد كه چشمه تول در دره لاسوگاس غني از فسيلهاي عصر يخبندان است.