كارت نگهداری خون و DNA چه كاربردی دارد؟

كارت DBC كوثر برای نگهداری طولانی‌مدت، تخلیص سریع و انتقال مطمئن نمونه‌های خون یا DNA در شرایط دمای اتاق و بدون نیاز به فریزر یا دماهای زیرصفر درجه كاربرد دارد.زمانی كه نمونه خون روی كارت قرار می‌گیرد، پاتوژن‌ها غیرفعال می‌شود و پس از انجام عملیات DNA در بافت كارت تثبیت شده و از تخریب شدن آن جلوگیری می‌شود. به این ترتیب می‌توان در زمان‌های موردنیاز نمونه‌های با ارزش DNA را با كیفیت عالی در اختیار داشت و در زمان لازم براحتی از DNA مربوط استفاده كرد. در ضمن می‌توان DNA خالص شده را مستقیما یا با اضافه كردن ماده رنگی به كارت DBC كوثر اضافه كرد.

چرا نگهداری از نمونه خون و DNA اهمیت دارد؟

امروزه نگهداری یا ارسال خون و DNA افراد برای موارد تشخیصی و تحقیقی به امری ضروری در دنیا بدل شده و دانشمندان روزانه صدها هزار بلكه میلیون‌ها نمونه خون را جهت تخلیصDNA از بیماران و افراد مختلف دریافت كرده یا به مراكز دیگر ارسال می‌كنند.ارسال خون به صورت معمول پردردسر، خطرناك و با مشكل مواجه است. احتمال آلوده بودن خون، مقررات خاص گمركی و ده‌ها دلیل دیگر ارسال نمونه یا نگهداری آنها را با مشكل مواجه كرده است.هم‌اكنون در بعضی از كشورها خون تك‌تك افراد خانواده در دو محل مختلف نگهداری می‌شود تا در صورت بروز سانحه، آدم‌ربایی، قتل، گم‌شدن و ده‌ها دلیل دیگر به عنوان عامل بسیار مطمئن جهت تعیین هویت، انگشت‌نگاریDNA تشخیصی و حتی تحقیقاتی مورد استفاده قرار گیرد.هر روزهDNA انسان‌ها برای تحقیقات، تشخیص و تعیین هویت در مواردی مانند بررسی برای بیماری‌های ژنتیك، زلزله، سونامی، سقوط هواپیما، سیل و امثالهم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آیا این موضوع غیر از بحث شناسایی ژنتیك یا حوادث، در درمان هم نقش دارد؟

نگهداری نمونه خون بیماران در بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها و مطب پزشكان یكی از ضروری‌ترین مسائلی است كه بیشتر پزشكان محقق با آن مواجه هستند ولی نگهداری خون بیماران به صورت وسیع بسیار مشكل، پردردسر و پرهزینه است.بسیاری از پزشكان مخصوصا پزشكان متخصص و پزشكان شاغل در بیمارستان‌های كودكان می‌دانند كه نمونه خون و DNA بیماران آنها گنجینه تحقیقاتی و تشخیصی گرانبهایی محسوب شده و در بسیاری از موارد با فوت بیمار این گنجینه گرانبهای تحقیقاتی از دست می‌رود. ولی اگر بتوان راحت، ارزان و مطمئن نمونه خون یا بیماران خود را نگهداری كرد، آنگاه می‌توان از این مجموعه باارزش برای كاربرد تشخیصی و تحقیقی سود برد؛ مجموعه‌ای كه به خاطر نحوه جمع‌آوری و نگهداری می‌تواند در تحقیقات متعددی مورد استفاده قرار گیرد.

منظور چه تحقیقاتی است؟

در آینده نه‌چندان دور تعیین توالی كل یا بخش وسیعی از ژنوم یك فرد با هزینه بسیار كم قابل انجام خواهد بود.
مثلا در انجام اولین طرح ژنوم انسان NIH آمــریكا 3.5 میلیون دلار هزینه كرد. چند سال بعد شركت سلرا آن را با 250 میلیون دلار انجام داد.هم‌اكنون چنین كاری با كمتر از 50 هزار دلار قابل انجام است و بزودی به رقم ده هزار و چند سال دیگر به هزار دلار كاهش پیدا خواهد كرد.در چنین شرایطی نگهداری نمونه DNA بیماران یك سرمایه‌گذاری باارزش برای پزشكان و خانواده‌ها خواهد بود.

نگهداری نمونه خون و DNA چه فایده‌ای می‌تواند برای خانواده‌ها داشته باشد؟

در بحث بیماری‌های ژنتیك و سرطان‌ها در بسیاری از موارد خانواده‌هایی را شاهد هستیم كه با این‌گونه پاسخ‌ها از سوی پزشكان متخصص مواجه می‌شوند كه اگر از فرزندتان خون، DNA یا هر ماده بیولوژیك مانند بندناف و... نداشته باشید، نمی‌توانیم كاری انجام دهیم یا ای كاش قبل از مرگ فرزندتان مراجعه می‌كردید تا از وی خون بگیریم یا اگر DNA او بود، امكان تشخیص وجود داشت و... .شاید به همین دلیل باشد كه ده‌ها مركز تحقیقاتی و پزشكی با حمایت شبكه پزشكی مولكولی كشور اقدام به ایجاد بانك بیماران و مراجعان خود كرده‌اند لذا كارت نگهداری خون و DNA به خانواده‌های دارای فرزند بیمار اجازه می‌دهد از فرزند بیمارشان خون تهیه كرده و برای فردای احتمالی، آن را در اختیار متخصص و آزمایشگاه قرار دهند.همین‌طور پزشكانی كه قصد نگهداری یا ارسال خون یا DNA بیماران و مراجعان خود به اقصی نقاط دنیا را به صورت سریع، ارزان و مطمئن دارند، می‌توانند از كارت نگهداریDNA یا DBC كوثر استفاده كنند.

آیا نمونه خونی كه در این كارت‌ها نگهداری می‌شود در محیط طبیعی آسیب نمی‌بیند؟

به هیچ وجه! البته در حالت عادی خون را حتی در فریزر و در دمای 20 درجه سانتی‌گراد زیر صفر نمی‌توان به مدت طولانی نگه داشت و DNA را فقط می‌توان در 70 درجه زیر صفر به مدت طولانی نگهداری كرد. از سوی دیگر باید توجه داشت كه بسیاری از DNAهای تخلیص شده فقط فضای فریزر را اشغال می‌كند و ممكن است دیگر مورد استفاده قرار نگیرد یا با خراب شدن فریزر نمونه‌های باارزش ذخیره شده از بین برود.در حالی كه می‌توانید با استفاده از كارت نگهداری DNA و خون موسوم به KBC DBC مقدار قابل ملاحظه‌ای از خون یا DNA خود، نزدیكان، بیماران و سوژه‌های تحقیقاتی را در این كاغذ‌های مخصوص برای مدت ده‌ها سال با خیال راحت و در فضایی اندك با هزینه‌ای ناچیز نگهداری كنید.به عنوان مثال در فضایی مشابه یك قفسه فریزر می‌توانید ده عدد آلبوم و در هر آلبوم 50 برگی 400 عدد كارت نگهداری كنید، این یعنی نگهداری حداقل 5000 عدد كارت در كشوی یك فایل اداری.

این كارت‌ها چگونه عمل می‌كند؟

كار با DBC بسیار ساده است. خون گرفته شده از بیمار را می‌توان مستقیما روی كارت ریخت و آن را در جای مناسب قرار داد تا خشك شود.بهتر است خون در كمی EDTA به عنوان ماده ضدانعقاد، حل شود ولی خون تازه را هم می‌توان مستقیما روی كارت ریخت. سلول‌های خونی بلافاصله بعد از تماس با DBC لیز وDNA یا ماده وراثتی آن آزاد شده و در صورت وجود میكروارگانیسم، غیرفعال می‌شود.

افراد چگونه می‌توانند كارت خون را دریافت كنند؟

تهیه كارت حاوی خون بسیار ساده بوده و توسط افراد بی‌تجربه نیز قابل انجام است، ولی راهنمایی كافی همراه دستورالعمل، روش كار، برگ راهنما و DBC آموزشی به استفاده‌كنندگان ارائه می‌شود. برای افراد و مراكزی كه می‌خواهند كارت‌های DNA تهیه كنند و آن را مورد آزمایش قرار دهند مواد و وسیله مخصوص برش كارت تهیه و ارائه می‌شود در ضمن برای مراكزی كه DBC ایرانی را خریداری و استفاده می‌كنند، دوره آموزشی رایگان تدارك دیده شده است.