اساساً علم هوا و فضا دارای دو شاخه نظامی و غیر نظامی می باشد. جمهوری اسلامی ایران به دلیل اینکه ازاواسط جنگ تحمیلی درزمینه جنگ افزارها و ادوات جنگی مورد تحریم قرارگرفت، درشاخه نظامی این علم پیشرفت خوبی کرد که درپی آن پیشرفت های بیشتری درشاخه غیرنظامی نیزصورت گرفت. به طوری که کشورایران در طراحی وساخت پهبادها یا پرنده های هدایت پذیر(هواپیماهای بدون سرنشین) رشد بسیار خوبی داشته وهم اینک جزو 4 کشور اول در بومی سازی پهباد در دنیا به شمارمی رود.
همچنین افتتاح طراحی رصد خانه البرز، بومی سازی دانش و ایجاد رشته های دانشگاهی  ودانشکده ای هوا و فضا ازدیگر پیشرفت های کشور به شمارمی رود، بگونه ای که به جرأت می توان گفت که نه تنها اکثر گرایش های هوا وفضا هم اکنون دردانشکده های هوا و فضا وجود دارد، بلکه در تمام برج های مراقبت نیزکه یکی ازدانش های بسیار حساس به شمار می رود، ایران توانسته است آن را بومی سازی کند وبا وجود متخصصین ایرانی کنترل ترافیک هوایی را به نحو احسن با بهترین استانداردهای دنیا انجام دهد و حتی قابلیت انتقال این دانش را به کشورهای دیگر جهان داشته باشد.
همانطور که در بالا نیز اشاره شد طراحی، ساخت و تولید هواپیماهای بدون سرنشین یا همان پهپادها یکی از حوزه های حساسی است که جمهوری اسلامی ایران توانسته است با همت و نبوغ دانشمندان و نخبگان جوان و پیشکسوتان علمی خود پیشرفت های قابل توجهی در این زمینه بدست آورد و در رده 4 کشور پیشرفته و مطرح جهان در زمینه پهپادها قرار گیرد. در واقع ایران به تنها کشور در حاشیه خلیج فارس تبدیل شده است که به قابلیت هایی که در زمینه پهبادها وجود دارد دست یافته است.  
پهپاد (پرنده هدایت پذیر از راه دور)
پهپاد مخفف کلمه (پرنده هدایت پذیر از راه دور) می باشد ودراصل پهپادها، هواپیماهای بدون سرنشینی می باشند که امروزه کشورها به دلیل رشد علم در حوزه نظامی و غیر نظامی رقابت بسیار شدیدی درتسخیر فضا وعلم هوا و فضا انجام می دهند، ازجمله این کشورها می توان به آمریکا، چین ورژیم جعلی اسرائیل اشاره کرد که در زمینه پهبادها سرمایه کلانی هزینه کرده اند.  
پهپادها درحال حاضردربرنامه‌های نظامی که شامل جاسوسی وحمله می‌شود فعالیت می‌کنند.این هواپیماها همچنین دربرنامه‌های غیر نظامی مانند خاموش کردن آتش سوزی‌ها یا جایی که پرواز برای خلبان خطر دارد یا کنترل پلیس در ناآرامی‌ها و صحنه‌های جرم یا شناسایی بیشتر حوادث غیرمترقبه طبیعی استفاده می‌شوند. بیشترین سرمایه‌گذاری در جهان در زمینه ساخت و تجهیز پهپادها را وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا انجام داده‌است؛ به طوری که بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۵ حدود ۳ میلیارد دلار هزینه برای طراحی ساخت و تجهیز پهپادها هزینه کرده‌است. حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ باعث شد تا دولت آمریکا بودجه بیشتری را به طراحی و ساخت و تجهیز پهپادها اختصاص دهد.
با توجه به هزینه های بسیار بالای آموزش خلبانی، مسائل امنیتی و احتمال از دست دادن خلبان به عنوان نیروی انسانی ماهر و متخصص، نقش پهپادها بیشتر نمایان می شود، چرا که با وجود پهپادها خطر جانی و انسانی نیز از بین می رود. در زمینه کاربردهای پهپادها نیز باید گفت، خارج از اینکه پهپادها در جنگ قابل استفاده هستند، در مناطقی هم که انسان قادربه دسترسی آن نیست مانند مناطق صعب العبور می توان از آن استفاده کرد. درواقع بهره گیری از پهبادها درجنگ یکی از کاربردهای آن است و در عملیات صلح آمیز نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
جایگاه ایران در ساخت و توسعه هواپیماهای بدون سرنشین
واقعیت این است که پهپادها، نه تنها یک تکنولوژیکی بسیار پیشرفته بلکه یک غرورآفرینی به تمام معنا برای کشور به شمارمی رود. کشورهای بسیاری هستند که ازسال های قبل بر روی پهپادها سرمایه گذاری کلانی انجام می دهند. برای مثال دو کشور هند وپاکستان به دلیل جنگی که بین آن ها پیش آمد، به فکرطراحی پهباد افتادند، اما هر دوی این کشورها نتوانستد در طراحی پهبادها موفقیتی کسب کنند، همچنین کشور ترکیه نیز با تلاش های فراوان توانست پهباد «آن کای» را طراحی کند ولی نتوانست فراتر از آن پیش رود. در صورتی که ایران با ساخت پهبادهای مختلفی مانند پهباد ابابیل، مهاجر، سفره ماهی، شاهد 29، هدهد، کرار، صاعقه، اسکن ایگل، حازم، فراز و . . . و اخیر نیز با ساخت و رونمایی از پهپاد راهبردی جدید موسوم به «فطرس» ثابت کرد که در این زمینه موفقیت های روز افزونی را کسب کرده است که با اطمینان می توان مدعی شد که هم اکنون، جمهوری اسلامی ایران درمنطقه رتبه نخست ودرجهان رتبه چهارم را درزمینه ساخت و طراحی پهپاد وهمچنین علم پهپاد که دراصل علم جنگ الکترونیک نیز می باشد و بالاتر از همه اینها تکنولوژی هوا و فضا که جزو تکنولوژی های برتر می باشد، به خود اختصاص داده است.
فطرس، بزرگترین پهپاد راهبردی ایران
ابابیل، مهاجر، هدهد، رعد، صاعقه، کرار، شاهد، اسکن ایگل، فراز، حازم، آوا و شاهین و... اینها همه، پهپادها وریزپهپادهایی هستند که درطول سال های گذشته توسط متخصصان و دانشمندان صنایع نظامی ایران طراحی، ساخت و تولید شده اند. این روند همچنان ادامه داشته و در سالروز آزادسازی سوسنگرد با رونمایی از جدیدترین پهپاد ایرانی موسوم به«فطرس» که درواقع بزرگترین پهپادراهبردی کشورنیزمی باشد، برگ زرین دیگری به پیشرفت های تکنولوژیکی ایران در زمینه توسعه پهپادهای راهبردی که نمونه دیگری از اراده فرزندان دانشمند و مجاهد ملت ایران است، اضافه شد.
چنانکه با مقایسه این پهپاد راهبردی با پهپاد آمریکایی «پرداتور» موسوم به ام‌کیو-۱ مشخص می‌شود که فطرس ایرانی قابلیت‌های بسیار بالاتری نسبت به پهپاد مشابه خود که ساخت آمریکاست، داشته و به مراتب پیچیده تر و پیشرفته تر از نمونه مشابه آمریکایی است.
هواپیمای بدون‌سرنشین فطرس که در سالروز آزادسازی سوسنگرد شاهد رونمایی آن بودیم، به دست توانمند متخصصان اقتدارآفرین شرکت صنایع هواپیماسازی ایران وابسته به سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع وبا همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان ومراکز دانشگاهی کشور،متناسب با نیازهای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران طراحی و ساخته شده است.
مشخصات کلی
سازنده: شرکت صنایع هواپیماسازی ایران وابسته به سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع با همکاری شرکت های دانش بنیان و مراکز دانشگاهی
شعاع عملیاتی: بیش از 2000 کیلومتر مربع
سقف پروازی: 25 هزار پا
قابلیت پروازی: 16 تا 30 ساعت پرواز مداوم
توان موتور: بالاتر از 90 کیلو وات (120 اسب بخار)
بیشینه سرعت: بالاتر از 250 کیلومتر در ساعت
مأموریت ها: شناسایی، مراقبت و مأموریت های رزمی با مسلح شدن به موشک‌های هوا به سطح و انواع راکت‌ها و موشک های کروز
قابلیت ها: مواظبت از مرزهای دریایی و خشکی، دیده‌ بانی از خطوط لوله‌های نفتی، مخابراتی، کنترل ترافیک جاده‌ها، دیده‌ بانی مناطق حادثه دیده در زلزله، آتش‌سوزی و سیل، محیط بانی برای حفاظت از محیط زیست و ارسال فیلم و عکس‌های دقیق در تمام طول مدت مأموریت
توضیحات: هنوز هیچگونه اطلاعاتی از ویژگی‌های دیگر پهپاد فطرس از جمله سرعت کروز، نوع موتور و اندازه و وزن و جزئیات فنی دیگر آن از زبان مسئولان دفاعی کشور مطرح نشده است.
در یک کلام می توان اذعان داشت که پهپاد استراتژیکی فطرس توانسته با همین چند ویژگی خود یک سر و گردن بالاتر از پهپادهای شناسایی دیگر جهان در کلاس خود از جمله پهپاد شناسایی آمریکایی ام‌کیو-1 قرار گیرد. بنابراین پرداتور یا همان ام‌کیو-1 آمریکایی که در یک برنامه طولانی مدت و با بودجه‌ای معادل 2 میلیارد دلار برای مطالعه تا تولید سرانجام عملیاتی شد به لحاظ عملکرد اکنون فطرس ایرانی را  بالای سر خود می‌بیند.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی ازقدرت های مهم منطقه ای درسطح جهان، پس ازانقلاب وجنگ تحمیلی با گسترش رشته هوا وفضا درحوزه دانشگاه‌، تحقیقات گسترده‌ای را برای توسعه این علم در کشورآغاز کرد که این امر طی سال های گذشته ودرست اززمانی که اولین ماهواره ایرانی در14 بهمن سال 1387 پرتاپ شد، پیشرفت های بسیاری را در این زمینه برای کشور به ارمغان آورده است. چنانکه ایران در حوزه صنعت هوا و فضا که به تکنولوژی بسیار بالایی نیاز دارد و یکی از مستلزمات این صنعت رسیدن به قابلیت های اولیه می باشد، پیشرفت های به مراتب بالا وچشم گیری داشته است وپیشرفت های ایران در زمینه بومی سازی دانش فوق العاده حساس و پیچیده هوا و فضا در سال های اخیر بسیار قابل توجه بوده، کما اینکه ایران را در رده هشت کشور فضایی جهان قرار داده است.
بنابراین ایران مرحله بلوغ در صنعت هوا و فضا را گذرانده و اکنون به مرحله ساخت پهپادها به روش های مختلف رسیده است و با توجه به تحریم های موجود، در صعنت هوا و فضا توانسته پیشرفت خوبی داشته باشد.