هواپیماهای گشت دریایی امروز به بخش مهمی از نیروهای نظامی کشورهای جهان بدل شده اند. ماموریت هایی مثل شناسایی اهداف سطحی و زیر سطحی، جمع آوری اطلاعات و جستجو و نجات از جمله از ماموریتهای تعریف شده برای این گونه از هواپیماها هستند. در دنیای امروز پرنده هایی مثل P-3 ساخت آمریکا و یا TU-142 روسی از جمله مدلهای شناخته شده و با سابقه در این رده از هواپیماها هستند. اما در این مطلب با 5 پرنده گشت دریایی کمتر شناخته شده دریایی آشنا می شویم.

EMB 145MP

اولین هواپیما در این گزارش، از کشور برزیل و ساخت شرکت هواپیماسازی امبرار می باشد. EMB145MP در حقیقت بر پایه جت مسافربری امبرار ERJ 145 ساخته شده است. این هواپیما گاها با عنوان P-99 نیز شناخته می شود. این هواپیما با یک رادار جستجوی دریایی مدل SeaVue ساخت شرکت لاکهید ماریتن و همچنین سامانه جلونگر فروسرخ AAQ-22 نیز برای جستجوی سطحی در شرایط بد آب و هوایی استفاده می کند. 

در زیر بالهای این هواپیما 4 نقطه برای حمل انواع اژدرها و موشکهای ضد کشتی نصب شده است. همچنین این هواپیما توانایی جمع آوری سیگنالهای الترونیکی را نیز دارد. در حال حاضر دو فروند از این هواپیما در ارتش مکزیک هم مشغول به خدمت است.

این هواپیما از دو دستگاه موتور جت مدل AE3007 ساخت شرکت رویز رویس بهره برده و می تواند با سرعتی در حدود 800 کیلومتر بر ساعت مسافتی در حدود 3000 کیلومتر را طی کند. ارتفاع عملیاتی این پرنده گشت دریایی در حدود 11 کیلومتر است.

Y-8X

هواپیمای گشت دریایی Y-8X یک پرنده گشت دریایی ساخت چین است که به عنوان سامانه های شناسایی سطحی و زیرسطحی مجهز شده است. باید اشاره کرد که خود هواپیمای Y-8 ، کپی چینی ها از روی آنتونوف 12 ساخت شوروی سابق بود. اما این پرنده گشت دریایی که شاید ظاهری تا حدودی قدیمی داشته باشد به سامانه های پیشرفت فروسرخ برای کشف زیردریایی ، گیرنده های صوتی قابل پرتاب درون آب ، رادار جستجوی سطحی مدل APSO-504(V)3 و همچنین یک سامانه کامل جنگ الکترونیکی شامل اخطار دهنده های التکرونیکی و پخش کننده های شراره های منحرف کننده مجهز شده است. 

یکی از نقاط ضعف این هواپیما این است که با وجود داشتن توان حمل حجم بالایی از تسلیحات مثل انواع اژدرها و یا موشکهای ضد کشتی، غیر مسلح بوده و تنها به ماموریتهای کشف و شناسایی می پردازد. این هواپیما از 4 فروند موتور ملخ مدل WJ-6 بهره برده و می تواند با سرعت 550 کیلومتر بر ساعت تا مسافتی در حدود 5600 کیلومتر را طی کرده و تا ارتفاع 10 کیلومتری نیز اوج می گیرد. این مدل از خانواده Y-8 تنها در خدمت نیروی دریایی چین بوده و بیشتر در دریای چین شرقی به عملیات شناسایی می پردازد.

ATR-72

این هواپیما که توسط شرکت "Alenia Aermacchi" ایتالیا ساخته شده است در حقیقت نمونه ارتقاء یافته مدل ATR-42 به حساب می آید. مدل 42 این هواپیما تنها یک هواپیمای گشت دریایی بود که توان جستجوی سطحی برای یافتن شناورها و همچنین شناسایی آلودگی های دریایی را داشت اما فاقد توان جنگ ضد زیردریایی بود. گونه جدید با موتورهای پرتوان تر و همچنین قابل کشف ، رهگیری و درگیر شدن با زیردریایی ها را نیز دارد. 

این هواپیما با سامانه کنترل هوایی دریایی و همچنین اژدرهای سبک مارک 54 مسلح شده و همچنین توان حمل موشکهای ضد کشتی و خرج های انفجاری ضد زیردریایی را دارد. ATR-72 با یک مجموعه کامل کشف مغناطیسی برای کشف اهداف زیرسطحی ، سامانه کامل دفاعی جنگ الکترونیک و همچنین سامانه های جستجوگر راداری و اپتیکی برای عملیات جستجو و نجات مجهز شده است.

این پرنده به طور عمده از مواد کامپوزیتی ساخته شده و از دو دستگاه موتور ملخی ساخت شرکت پرات اند ویتنی کانادا مدل PW127F نیرو می گیرد و می تواند با سرعت 500 کیلومتر تا مسافتی در حدود 2400 کیلومتر و ارتفاع 7000 متری پرواز کند.در حال حاضر این هواپیما در خدمت ارتشهای ایتالیا و ترکیه است. 

CN-235

این هواپیما به طور مشترک بین دو شرکت CASAاز اسپانیا و IPTN از اندونزی ساخته شده و توانسته است در بازار صادرات بسیار موفق عمل می کند. این هواپیما در مدل اسپانیایی از تجهیزاتی مثل رادار APS-504 (V) 5 ساخت نورث روپ گرومن و همچنین سامانه جلونگر فروسرخ FLIR-2000HP استفاده می کند. 

در مدل ساخت اندونزی بیشتر از تجهیزات ساخت شرکت تالاس فرانسه مثل سامانه کنترل شرایط دریایی AMASCOS و همچنین گیرنده هشدار راداری مدل ALR 733 استفاده می کند. این هواپیما در مدل اسپانیایی توان حمل موشک ضد کشتی هارپون و در مدل اندونزیایی توان حمل موشک اگزوست را دارد. 

استفاده از مواد کامپوزیت و آلومینیوم در ساخت بدنه این هواپیما وزن آن را تقریبا پایین و در حدود 9800 کیلوگرم نگاه داشته است. این هواپیما از دو دستگاه موتور ملخی جنرال الکتریک مدل CT7-9C3 بهره برده و می تواند با سرعتی در حدود 450 کیلومتر در ساعت، مسافتی در حدود 4000 کیلومتر را طی کرده و تا ارتفاع 7500 متری بالا برود. این هواپیما به کشورهایی مثل ترکیه، کره جنوبی، امارات و آمریکا نیز صادر شده است.

Saab 2000

اما آخرین پرنده در لیست ما از کشور سوئد است. شرکت ساب سوئد از جمله نام های آشنا در صنعت هوانوردی است. این شرکت در حال حاضر پس از موفقیت در صادرات آواکسهای ساخت خود به نیروهای هوایی پاکستان و تایلند و همچنین نیروی هوایی سوئد به دنبال پیدا کردن جای پایی در بازار هواپیماهای گشت دریایی است. 

این هواپیما از توانایی جمع آوری کامل اطلاعات مربوط به شناورهای دریایی ، انجام حمله هوای ضد سطحی با استفاده از موشک های ضد کشتی RBS-15 ، سامانه تشخیص دوست از دشمن ، رادار جستجوی سطحی با دید 360 درجه به همراه توان انتقال اطلاعات را داشته و از یک مجموعه کامل جنگ الکترونیک و دفاع از خود بهره می برد. 

این هواپیما در حقیقت یک مدل مسافربری بوده است و در حال حاضر ساب به مشتریانی مثل هندوستان این مدل را پیشنهاد داده است. سوئدی ها اعتقاد دارند که هندوستان به غیر از پرنده های سری P-8i که به آمریکا سفارش دادند باز هم به هواپیماهای گشت دریایی برای پوشش سواحل گسترده خود نیاز خواهند داشت و ساب 2000 با توجه به قیمت مناسب و حجم بالایی از توانایی هایی که می تواند ارائه دهد یک انتخاب مناسب برای هندوستان است.

این هواپیما از دو دستگاه موتور ملخی آلیسون مدل AE 2100A بهره برده و می تواند با سرعت بیش از 600 کیلومتر و تا مسافت نزدیک به 3700 کیلومتر پرواز کند. ارتفاع پروازی این پرنده در حدود 9000 متر است.