به طور مثال، مانند بيمار تبدار، بدن‌ فرد گرمازده فوق‌العاده گرم (41 ـ40 درجه) است و پوست بسيار خشكي دارد و علاوه بر آن علائم عصبي و تغيير سطح هوشياري نيز در وي ديده مي‌شود. اختلال سطح هوشياري مي‌تواند از خواب‌آلودگي شروع شود و تا تشنج و كما هم پيش رود كه به آن هيت‌استروك مي‌گويند و به معني ضربه مغزي ناشي از حرارت بسيار زياد است و از نظر علائم بسيار شبيه ‌بيماران مبتلا به سكته مغزي است؛ چراكه مانند آنان دچار كاهش سطح هوشياري مي‌شوند و به همين دليل آنان را جزو دسته استروك‌ها يا سكته مغزي قرار داده‌اند و اين شديدترين و خطرناك‌ترين نوع گرمازدگي محسوب مي‌شود كه در اين شرايط بايد هرچه سريع‌تر با مركز اورژانس تماس گرفت و بيمار را به مراكز درماني رساند.

خوشبختانه آمارها نشان مي‌دهد 95 تا 98 درصد گرمازدگي‌ها از نوع خفيف يا متوسط است كه تنها با كاهش و كنترل درجه حرارت بدن بيمارمي توان آن را درمان كرد و عارضه‌اي در پي نخواهد داشت. تنها خطري كه انواع خفيف تا متوسط گرمازدگي دارد، اين است كه علائم مي‌تواند پيشرفت كند و به شديدترين حالت برسد.همان‌طور كه اشاره شد، علائم شديد گرمازدگي معمولا در افرادي ديده مي‌شود كه بيماري خاصي دارند و در اغلب موارد با مصرف دارو همراه است، زيرا بيماري زمينه‌اي همراه با استرس شديدي كه گرمازدگي براي وي به وجود مي‌آورد، مي‌تواند وضع بيمار را از حالت نرمال به حالت پرخطر تبديل كند.بنابراين بيماران قلبي ـ عروقي يا قلبي ـ ريوي يا كليوي كه در حالت طبيعي بيماري آنها تحت كنترل است و مي‌توانند مانند ديگر افراد جامعه فعاليت‌هاي روزمره خود را داشته باشند، چنانچه در شرايط استرس‌زايي مانند گرمازدگي يا سرمازدگي قرار گيرند، بيماري زمينه‌اي آنها از كنترل خارج مي‌شود و همين مسأله مي‌تواند سلامت آنها را در معرض خطرجدي قرار دهد، اما تنها عارضه‌اي كه گرمازدگي مي‌تواند براي بيمار ايجاد كند نارسايي كليوي است، زيرا همان‌طور كه مي‌دانيد، حجم بالايي از بدن را عضلات تشكيل مي‌دهند. عمل انقباض و انبساط در سلول‌هاي عضلاني از طريق ماده‌اي به نام مايوگلوبين انجام مي‌شود كه در شرايط سرمازدگي و بخصوص گرمازدگي آزاد مي‌شود و وارد خون شده، براي دفع به كليه‌ها مي‌رود. چنانچه اين شرايط زود تشخيص داده نشود و اقدامات درماني صورت نگيرد و شرايط دفع آن از كليه‌ها تسهيل نشود، به عنوان يك ماده بسيار سمي بر كليه‌ها اثر گذاشته، بيماري شبيه نارسايي كليوي براي وي ايجاد خواهد كرد كه بيمار مدت‌هاي طولاني درگير عوارض كليوي آن خواهد شد.

همان‌طور كه قبلا اشاره كرديم، عامل اصلي گرمازدگي، فعاليت جسماني در محيط گرم يا قرار گرفتن در محيطي گرم‌تر از دماي بدن است. بنابراين اولين اقدام درماني براي اين دسته از افراد، خارج كردن آنها از محيط گرم و رساندن آنان به محيط سرپوشيده با دماي مناسب (22درجه) است تا تبادل گرما به صورت تشعشع امكان پذير شود و دماي بدن كاهش پيدا كند. در مرحله بعد بايد لباس‌هاي بيمار را درآورد و با استفاده از كيسه يخ، دماي بدن بيمار را كاهش داد، اما لازم است به اين نكته توجه داشته باشيد كه كيسه يخ را نبايد مستقيما روي بدن بيمار قرار داد، چون تماس مستقيم يخ با پوست مي‌تواند باعث سوختگي شود. براي جلوگيري از تماس مستقيم يخ با پوست بدن مي‌توان از يك حوله يا پارچه استفاده كرد. روش ديگري كه مي‌توان براي كاهش دماي بدن توصيه كرد، اين است كه آب خنك را بوسيله آب‌پاش معمولي به بدن فرد گرمازده اسپري كنيد و پنكه‌اي را مقابلش قرار دهيد، از اين طريق براحتي مي‌توان مكانيسم تبخير يا تعريق را به شكل مصنوعي براي بيمار به وجود آورد. اين روش به طور چشمگيري در كاهش دماي بدن بيمار موثر است و به همين دليل از اين روش در سيستم‌هاي درماني بيمارستاني نيز بيشتر استفاده مي‌شود. فردي كه دچار گرمازدگي و افزايش درجه حرارت بدن شده، چنانچه سرعت كاهش درجه حرارت بدن زياد باشد، ممكن است دچار لرز شود، اما اين‌كه واقعا دچار سرمازدگي يا هيپوترمي ‌شود، خيلي محتمل نيست، چون به محض اين‌كه اقدامات درماني قطع شود، بلافاصله درجه حرارت بدن افزايش پيدا مي‌كند.بنابراين اگر طي اقدامات درماني بيمار دچار لرز شد، كافي است 15 تا 30 دقيقه از خنك كردن بدن بيمار پرهيز كنيد و با برطرف شدن لرز، مجددا اقدامات درماني را شروع كنيد. در اين مرحله بهتر است از آب ولرم براي اسپري كردن و از دور كم پنكه استفاده كنيد. استفاده از مايعات خنك براي بيماراني كه هوشيار هستند، مي‌تواند كمك‌كننده باشد، زيرا همان‌طور كه مي‌دانيد، توليد گرما درداخل بدن توسط سلول‌ها صورت مي‌گيرد. پس با خوراندن مايعات خنك مي‌توان به ميزان زيادي دماي بدن فرد گرمازده را كاهش داد.

دسته ديگري از افراد جامعه كه در معرض گرمازدگي قرار دارند، ورزشكاران هستند. بخصوص ورزشكاراني كه مجبورند در فضاي باز تمرين و ورزش كنند. اين افراد بهتر است در فواصل زماني كوتاه به ورزش بپردازند و سعي كنند در اين فاصله استراحت كنند تا بدنشان كم كم به گرماي محيط سازگاري پيدا كند. بنابراين اگر ميزان فعاليت ورزشكاران كنترل شده باشد و به مقدار كافي از مايعات استفاده و به تغذيه مناسب خود توجه كنند، عملا به بدن خود فرصت مي‌دهند تا سيستم‌هاي تنظيم درجه حرارت در برابر گرمازدگي سازگارتر و قوي‌تر شود و در چنين شرايطي، ورزشكار بدون مواجهه با اختلال گرمازدگي و با خيال راحت مي‌تواند به فعاليت بپردازد.

پديده‌اي كه اين روزها با آن روبه‌رو هستيم، مسأله ورود ريزگرد‌ها از بيابان‌هاي كشورهاي همسايه به داخل كشورمان است. اين مشكل علاوه برافزايش آلودگي هوا (ريزگردها با باكتري و قارچ همراه هستند و باعث افزايش غلظت مواد آلاينده مانند سرب مي‌شود) و پيامدهاي ناشي از آن مي‌تواند تاثير مستقيم در افزايش دماي هوا داشته باشد و همين قضيه ريسك گرمازدگي را بالا خواهد برد. از طرفي فردي كه بيماري زمينه‌اي دارد و گرمازده شده، چنانچه در محيطي قرار گيرد كه غلظت غبار ناشي از ريزگرد‌ها در آن بالاست، علائم بيماري زمينه‌اي در وي شدت خواهد يافت و اين مسأله مي‌تواند حتي به قيمت جان بيمار تمام شود.از جمله اين افراد مي‌توان به بيماران آسمي و قلبي اشاره كرد، زيرا از يك طرف ريزگردها باعث تشديد بيماري مي‌شود و از طرف ديگر استرس ناشي از گرمازدگي مي‌تواند اثر مضاعفي بر شدت علائم بيماري داشته باشد. بنابراين به افرادي كه بيماري زمينه‌اي ريوي يا قلبي ـ عروقي دارند، توصيه مي‌شود ـ هنگام افزايش دما و آلودگي هوا از منزل خارج نشوند و در صورت لزوم، هنگام خروج از منزل از ماسك فيلتردارN95 استفاده كنند. استفاده از ماسك تنها مختص اين بيماران نيست، بلكه همه افراد و بخصوص كودكان و سالمندان هم بايد در روزهايي كه حجم ريزگردها يا آلودگي هوا بالاست، از ماسك استفاده كنند. چنانچه ماسك فيلتردار در دسترستان نيست، بهتر است همزمان از دو ماسك كاغذي استفاده كنيد يا داخل يك ماسك از يك يا دو گاز استفاده كنيد، زيرا اين نوع ماسك‌ها داراي منافذ بزرگي هستند كه ذرات موجود در هوا را براحتي از خود عبور مي‌دهند و خيلي در جذب ريزگردها و جلوگيري از ورود آنها به داخل سيستم تنفسي موثر نيستند.نكته‌اي كه بايد در اينجا متذكر شويم، اين كه اين ماسك‌ها بايد در فواصل زماني كوتاه تعويض شوند. در غير اين صورت، استفاده نكردن از آنها بمراتب بهتر از استفاده طولاني‌مدت از آنها خواهد بود. براي تردد در شهر از خودرو استفاده كنيد و تا جايي كه امكان دارد، از خودرو خارج نشويد و شيشه‌هاي ماشين را بالا بكشيد.روزهايي كه آلودگي هوا بالاست زمان مناسبي براي پياده روي نيست.بنابراين بهتر است تا جايي كه امكان دارد، همه افراد و بخصوص گروه‌هاي در معرض خطر از منزل خارج نشوند. داخل منزل نيز مي‌توانيد با تدابيري از ورود اين ذرات موذي جلوگيري كنيد. در و پنجره‌ها را ببنديد و به جاي هواي آزاد از سيستم تهويه و دستگاه‌هاي تصفيه هوا استفاده كنيد. پنجره‌هاي دوجداره گزينه‌هاي بسيار مناسبي براي جلوگيري از ورود ريزگردها و گردوغبار هوا هستند. بنابراين اگر به سلامت خود و خانواده‌تان اهميت مي‌دهيد، هر چه زودتر اقدام به نصب اين پنجره‌ها كنيد.