آلبرت اینشتین زمانی گفت که دو چیز در دنیا انتها ندارد؛ جهان هستی و استفاده‌ی آزمایشی از برنامه‌ی وین‌رار. البته واضح است که این گفته حقیقت ندارد و تنها لطیفه‌ای معروف در بین کاربران نرم‌افزار وین‌رار در سطح اینترنت است.

اما آیا تا‌به‌حال به این فکر کرده‌اید که چرا پس از پایان مهلت ۴۰ روزه‌ی استفاده‌ی آزمایشی از برنامه‌ی وین‌رار، همچنان می‌توانید به استفاده از آن ادامه دهید؟ پاسخ کوتاه و دقیق این پرسش این است که در واقع استراتژی تجاری کمپانی وین‌رار، چنین اجازه‌ای را به کاربران می‌دهد.

در سال ۱۹۹۳، یوجین راشال، برنامه‌نویس روسی، یک قالب فشرده‌ساز به نام Rar معرفی کرد که از فشرده‌سازی داده و بازیابی آن در قالب یک فایل پشتیبانی می‌کرد. باوجود آنکه یوجین، توسعه‌دهنده‌ی این قالب محسوب می‌شد؛ اما حق امتیاز آن در اختیار برادرش الکساندر قرار گرفت.

دو سال بعد، یعنی در سال ۱۹۹۵، نرم‌افزار فشرده‌ساز فایل وین‌رار برای ویندوز منتشر شد. این برنامه امکان ایجاد و مشاهده‌ی انواع فایل را در قالب فرمت Rar یا Zip و همچنین امکان پشتیبانی از انواع مختلف قالب‌های فشرده‌ساز فراهم می‌کرد. نحوه‌ی استفاده از این برنامه بدین صورت است که پیش از خرید، امکان استفاده‌ی آزمایشی و رایگان از آن به مدت محدودی برای کاربر وجود دارد. پس از سپری شدن این مدت مشخص، کاربر باید نسبت به ادامه‌ی استفاده یا حذف آن تصمیم بگیرد. براساس شرایط استفاده از وین‌رار، اگر تصمیم بگیرید که کماکان از آن استفاده کنید؛ باید نسبت به خریداری مجوز یا لایسنس وین‌رار اقدام کنید. اما احتمالا می‌دانید که اگر مهلت استفاده‌ی رایگان به پایان برسد، همچنان می‌توانید به استفاده از وین‌رار ادامه دهید و از تمام قابلیت‌های آن به شکل کامل بهره‌مند شوید. در این میان، تنها مشکلی که وجود دارد این است که هرازگاهی باید با پیغام مزاحمی مواجه شوید که از شما می‌خوهد لایسنس وین‌رار را خریداری کنید. مضمون این پیغام بدین شرح است:

لطفا توجه کنید که وین‌رار یک نرم‌افزار رایگان نیست. پس از گذشت ۴۰ روز مهلت استفاده‌ی رایگان، یا باید لایسنس وین‌رار را خریداری کنید یا آن را از روی کامپیوتر خود حذف کنید.

اما می‌توان حدس زد اکثر قریب به اتفاق کاربرانی که این مقاله را مطالعه می‌کنند، هرگز هیچ لایسنسی خریداری نکرده‌اند. البته جای تعجبی نیست؛ زیرا کاربران خانگی به ندرت چنین کاری را انجام می‌دهند. با این حال، اگر تا به حال بابت این موضوع احساس گناه کرده‌اید؛ باید به شما بگوییم که هیچ جای نگرانی وجود ندارد. شرکت وین‌رار می‌داند که شما از نرم‌افزار آن‌ها به صورت رایگان استفاده می‌کنید و به نظر می‌رسد که با این مسئله هیچ مشکلی ندارند.

در سال ۲۰۱۳، بوراک کان‌بوی، مدیرعامل وین‌رار در مصاحبه‌ای با وب‌سایت سافت‌سونیک پیرامون نقض حق تکثیر نرم‌افزارها گفت:

از آنجایی که ما در قبال استفاده از نرم‌افزارمان، شیوه‌ای بسیار آزادانه انتخاب کرده‌ایم و به کاربران اجازه می‌دهیم که پس از گذشت مهلت آزمایشی، همچنان به استفاده از آن ادامه دهند، به اندازه‌ی باقی شرکت‌ها از نقض حق تکثیر متضرر نمی‌شویم. در واقع بسیاری از کاربران تصور می‌کنند که وین‌رار یک نرم‌افزار رایگان است. اما چرا شما باید به خودتان زحمت استفاده از نسخه‌ی غیرقانونی و بالقوه خطرناک را بدهید؛ وقتی می‌توانید به جای آن از نسخه‌ی اصلی استفاده کنید.

اینکه کاربران پس از گذشت ۴۰ روز مهلت آزمایشی، همچنان می‌توانند به استفاده از این برنامه بدون خرید لایسنس آن ادامه ‌دهند، برای شرکت وین‌رار سودمند است. در واقع به این رویکرد می‌توان به عنوان یک استراژی تجاری برجسته نگاه کرد. بهره‌گیری از این شیوه، نه‌تنها به این شرکت کمک می‌کند تا با مسئله‌ی نقض حق تکثیر مقابله کند؛ بلکه باعث شده وین‌رار به یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین برنامه‌های دنیا تبدیل شود. این رویکرد بی‌نظیری به نظر می‌رسد؛ اما پرسش اصلی اینجا است که این شرکت چگونه درآمد کسب می‌کند؟

پاسخ این پرسش ساده است. آن‌ها از طریق معامله و تجارت به کسب درآمد می‌پردازند. شرایط و مقررات کلی تجاری برای مشتریان این شرکت به مطلب زیر اشاره می‌کند:

مشتریان احتمالا نرم‌افزار وین‌رار را بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای از وب‌سایت‌های WinRar.com و Rarlab.com دریافت می‌کنند و در طول ۴۰ روز، مجددا بدون هیچ پرداختی به استفاده از آن ادامه می‌دهند. در طول این مدت، کاربران می‌توانند به تمام قابلیت‌های نرم‌افزار وین‌رار به‌جز امکان «افزودن اطلاعات اعتباری نمایش‌دهنده‌ی پروتکل‌های فایل و حذف این پروتکل‌ها» دسترسی داشته باشند. کاربر در طول این مرحله باید به آزمایش نرم‌افزار بپردازد تا دریابد که آیا این برنامه با خواسته‌ها و نیازهای او در تطابق است یا نه. به طور ویژه، کاربر باید مشخص کند که آیا نرم‌افزار وین‌رار تحت سیستم‌عامل او و محیط نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مطلوب او اجرا می‌شود یا نه. کاربر تنها در صورتی موظف به خریداری لایسنس نرم‌افزار وین‌رار می‌شود که اطمینان یابد پاسخ پرسش‌های فوق مثبت است.

اکنون، هرچند کاربران خانگی اغلب به این مسائل توجهی نمی‌کنند؛ اما کسب‌وکارها از آنجایی که علاقه‌ای به انجام کارهای غیرقانونی ندارند یا حداقل مایل به حفظ شهرت عمومی خود هستد؛ باید این موارد را رعایت کنند. در نتیجه شرکت‌ها، لایسنس این نرم‌افزار را برای تمام کارکنان خود خریداری می‌کنند. البته تمام شرکت‌ها خود را ملزم به رعایت مقررات نمی‌دانند؛ اما تعداد بسیار زیادی از آن‌ها که به منظور اجتناب از مجازات‌های احتمالی و پیگرد قضایی، اقدام به خرید لایسنس می‌کنند، بزرگ‌ترین منبع درآمد و کسب سود برای وین‌رار محسوب می‌شوند.

در این میان، کابران خانگی نیز نقش خود را بازی می‌کنند. یکی از کاربران وب‌سایت ردیت در این باره نوشته است:

کاربران خانگی با تداوم استفاده از نرم‌افزار و بالا نگه‌‌داشتن نرخ دانلود آن، باعث معروفیت وین‌رار و ارتقای رتبه‌ی آن در نقد و بررسی‌ها و شناخته‌شدن بیشتر آن نزد کاربران معمولی می‌شوند. در نتیجه نقش کوچک اما بسیار مهمی برعهده دارند.

امکان استفاده‌ی کاربران از وین‌رار و تمام قابلیت‌های آن به بهای مشاهده‌ی گاه و بیگاه آن پیغام یادآوری مزاحم، این فرصت را برای شرکت فراهم می‌کند تا افراد بیشتری چه به صورت عمدی یا تصادفی، اقدام به خرید لایسنس این برنامه کنند.

اقناع کاربران برای خرید نسخه‌ی کامل نرم‌افزارها کار راحتی نیست. براساس گزارش موسسه‌ی تحقیقاتی سافت‌لدر، نرخ تبدیل مشتری رایگان به مشتری پولی ۶۶ درصد از شرکت‌های اینترنتی‌ مورد بررسی، تنها ۲۵ درصد یا کمتر بود. اما در مورد وین‌رار، به‌نظر می‌رسد که توسعه‌دهندگان آن تنها می‌خواهند نرم‌افزارشان در دست کاربران باشد.

 شرکت وین‌رار در ادامه‌ی این رویکرد آزادانه، در سال ۲۰۱۵، یک نسخه‌ی کاملا رایگان از نرم‌افزار خود را برای بازار چین منتشر کرد. وین‌رار یک اپلیکیشن اندرویدی رایگان نیز دارد که برای کسب درآمد، در محیط آن آگهی پخش می‌شود. علاوه بر این، این نسخه پیغام مزاحم را نیز هرگز نمایش نمی‌دهد.

تنها مشکلی که در استفاده‌ی رایگان از وین‌رار وجود دارد، نمایش مکرر همین پیغام مزاحم است که احتمالا کاربران را آزرده‌خاطر کند. اما اگر به دقت توجه کنیم؛ استفاده از این پیغام، مخصوصا در مورد وین‌رار، ایده‌ی آنچنان بدی محسوب نمی‌شود. توسعه‌دهندگان این نرم‌افزار به آسانی می‌توانند، دسترسی کاربر به برنامه را پس از ۴۰ روز مسدود کنند. اما آن‌ها چنین کاری انجام نمی‌دهند. این رویکرد همچنین موجب جلوگیری از روی آوردن کاربران به نرم‌افزارهای فشرده‌ساز رایگانی همچون 7Zip می‌شود.