ما در دنیای الگوریتم‌ها زندگی می‌کنیم. دنیایی مدرن که در آن تصمیمات اثرگذار زندگی به‌جای انسان‌ها روزبه‌روز بیشتر توسط مدل‌های ریاضی گرفته می‌شود. این تصمیم‌ها و انتخاب‌ها شامل ساده‌ترین مسائل زندگی نظیر انتخاب محل مدرسه، گرفتن وام خرید ماشین یا پرداخت بیمه‌ی سلامتی می‌شود. از نظر تئوری شاید اینطور به‌نظر برسد که این امر منجر به انصاف و عدل بیشتری در جهان می‌شود. چون تمام افراد با قوانین مشابه و یکسان قضاوت می‌شوند و بنابراین تبعیض از بین خواهد رفت.

اما کتی انیل نظر دیگری دارد. او به‌عنوان یک ریاضیدان و فردی شاخص در وال استریت درکتاب ریاضیات، سلاحی برای تخریب زنگ هشدار مدل‌های ریاضیاتی را به‌صدا درمی‌آورد که بر زندگی مدرن سایه انداخته و تهدیدی برای جدایی انسان‌ها از یک زندگی اصیل اجتماعی به‌شمار می‌رود. 

این کتاب در سال ۲۰۱۶ توسط کتی انیل در باب تاثیرات اجتماعی الگوریتم‌ها نوشته شده و در لیست ۲۰۱۶ جایزه‌ی کتاب ملی در حوزه‌ی غیر داستانی قرار دارد. در ادامه‌ی این مطلب در زومیت با ما همراه شوید تا درباره‌ی مطالب مطرح شده در این کتاب بیشتر بدانید.

سخن اصلی کتاب

کتاب ریاضیات، سلاحی برای تخریب شرح می‌دهد که چطور کلان داده، نابرابری را افزایش می‌دهد و دموکراسی را تهدید می‌کند. نویسنده‌ی کتاب معتقد است برخی از الگوریتم‌های ریاضیاتی در مسیری به‌کار گرفته می‌شود که نابرابری موجود را تقویت می‌کند. او در این کتاب چگونگی کاربرد کلان داده و الگوریتم‌ها را در شاخه‌های گوناگونی از زندگی انسان‌ها از جمله بیمه، تبلیغات و آموزش بررسی و تحلیل می‌کند.

مدل‌های ریاضی و کاربرد ناسالم آن‌ها

آن‌طور که کتی انیل در کتاب ضروری و مهم خود آشکار می‌کند، مدل‌های ریاضی که امروزه به‌کار می‌روند، مبهم، غیرقابل تنظیم و غیرقابل رقابت هستند. بزرگترین مشکل، نیرومندتر شدن تبعیض توسط این مدل‌ها است. به‌طور مثال اگر دانشجوی فقیری صرفا به‌دلیل مدل وام دادنی که به‌واسطه‌ی کدپستی، وام دادن به او را بسیار پرریسک می‌شمارد، نتواند وام بگیرد، عملا از ادامه تحصیل باز می‌ماند. تحصیلاتی که می‌توانست به او در خروج از فقر و بدبختی کمک کند.

این امر یک دایره‌ی معیوب و بدخواهانه را به‌دنبال دارد. مدل‌ها اغلب خوشبخت‌ها را در جایگاه خود نگه می‌دارد و بدبخت‌ها و پایمال شده‌ها را مجازات می‌کند. یک نوشیدنی مخلوط زهرآلود از دموکراسی ساخته می‌شود و اینجا باید برای ورود به بخش تاریک کلان داده‌ها خوش‌آمد گفت.

کتی انیل با ردیابی منحنی زندگی شخصی انسان، مدل‌های جعبه سیاهی را نشان می‌دهد که آینده‌ی ما را چه از نظر فردی و چه از نظر اجتماعی شکل می‌دهد. این سلاح‌های تخریب‌گر ریاضیاتی، به معلمان و دانش‌آموزان نمره می‌دهد، رزومه‌ها را رده‌بندی و مرتب‌سازی می‌کند، تکلیف وام‌ها را مشخص می‌کند، برای رای‌دهندگان هدف تعیین می‌کند، آزادی به قید شرط ایجاد می‌کند و در یک کلام، سلامتی ما را رصد می‌کند.

توصیه به مدل‌سازان و دانشمندان علوم داده

این ریاضیدان خبره، از مدل‌سازانی که مسئولیت بیشتری دارند و سیاست‌گذارانی که کاربرد این مدل‌ها را تعیین و تنظیم می‌کنند، دعوت به توجه به مباحث مطرح‌شده در این کتاب می‌کند. اما در نهایت این ما هستیم که لازم است نسبت به مدل‌هایی که زندگی‌مان را مدیریت می‌کنند، آگاه و دانا باشیم. این کتاب مهم و ارزشمند مردم را در بیان سوالات دشوار، پرده‌برداشتن از حقیقت و مطالبه‌ی تغییر، قدرتمند و پرتوان می‌کند.

مخاطب  این کتاب چه کسانی هستند؟

کتی انیل می‌گوید:

من فکر می‌کنم تمام دانشمندان علوم داده باید کتاب weapons of mathdestruction را بخوانند تا فیلتر تازه‌ای برای داوری درباره‌ی غیرمفید بودن کار خودشان داشته‌باشند.

این کتاب طیف گسترده‌ای از عموم مردم را مخاطب خود قرار می‌دهد. با این‌حال ممکن است برای افراد زیر مفیدتر و جالب‌تر باشد:

• دانشجویان و علاقمندان به رشته‌های علوم کامپیوتری و آمار
• فعالان حوزه‌ی اینترنت
• خوانندگانی که نسبت به حفظ قوانین حریم خصوصی خود حساس هستند.

درباره‌ی نویسنده

کتی انیل ریاضیدان آمریکایی دارای مدرک PHD از دانشگاه هاروارد (سال ۱۹۹۹) و نویسنده‌ی مقالات وبلاگ MATHBABE است. او پیش از آنکه در بخش خصوصی به‌عنوان پژوهشگر علوم داده برای انواع استارتاپ‌ها کار کند، استاد کالج بارنارد و یک پست‌داک در دانشکده‌ی ریاضی دانشگاه MIT بود. او در آنجا مقالات متعددی در زمینه‌ی هندسه، جبر و حساب منتشر کرد. همچنین مدتی در دانشکده‌ی روزنامه‌نگاری دانشگاه کلمبیا به‌عنوان مدیر ارشد برنامه‌های مختلف در حوزه‌ی داده‌کاوی کار کرده‌است.

او مدت کوتاهی در حوزه‌های مالی فعال بود و در سال ۲۰۱۱ از این حرفه خارج شد و کار در استارتاپی نیویورکی به‌عنوان دنشمند علوم داده‌ای را آغاز کرد. در این بازه او مدل‌هایی طراحی کرد که خریدها و کلیک‌های مردم را در فضای آنلاین پیش‌بینی می‌کرد. در سال ۲۰۱۳ کتاب اجرای علوم داده را نوشت و برنامه‌ی Lede را در Data Journalism در کلمبیا در سال ۲۰۱۴ منتشر کرد.

او در حال حاضر در کنار همسر و ۳ پسرش ساکن نیویورک است و در حرکت اعتراضی Occupy movement فعالیت می‌کند. این حرکت در اعتراض به نابرابری‌های اجتماعی در سرتاسر دنیا شکل گرفته و خواهان دموکراسی واقعی در جهان است.

درباره‌ی کتاب

این کتاب بهترین کتاب کتابخانه‌ی عمومیشیکاگو در سال ۲۰۱۶ بوده‌است. همچنین نشریات زیادی از جمله نیویورک تایمز و گاردینبررسی‌های قابل توجهی بر این کتاب منتشر کرده‌اند. کتاب دارای ۲۷۲ صفحه به زبان انگلیسی و در ویرایش اول به چاپ رسیده و از طریق این لینک در سایت آمازون قابل تهیه است. 

از میان بررسی‌های کتاب

در حدود ۱۷ بررسی برای این کتاب نوشته شده که در این لینک می‌توانید لیست آن‌ها را ببینید. دو نمونه از مرورهای اخیر بر این کتاب را در اینجا می‌آوریم:

کتاب انیل نگاه مبارزه‌طلبانه‌ای به الگوریتم‌هایی دارد که به‌طور فزاینده‌ای زندگی مردم را سامان‌دهی می‌کند. او برای ایجاد الگوریتم‌های بهتر پیشنهاداتی در مورد اصول طراحی مدل‌های ریاضی ارائه می‌دهد. یکی از این پیشنهادات اضافه کردن حلقه‌ی بازخورد برای رفع خطاهای گذشته است.

نیویورک تایمز

کتی انیل کلان داده را از درون نگاه کرده و بخش‌های تاریک آن‌را دیده‌است. تصویر دیده‌شده نازیبا است. کتاب فوق پرده از الگوریتم‌هایی برمی‌دارد که مردم را استثمار و حقایق را تحریف می‌کند، درحالی‌که در ظاهر یک ابزار ریاضیاتی خنثی به‌نظر می‌رسد.

جردن الن برگ - دانشگاه ویسکانسین مدیسون

در صورتی که این کتاب را خوانده‌اید یا علاقمند به ترجمه‌ی آن به زبان فارسی هستید، ما را از دیدگاه‌ها و صحبت‌های خود بی‌نصیب نگذارید و در قسمت نظرات با ما همراه باشید.