کیفیت قطعات یک دوچرخه توریستی نقش مهمی در افزایش کیفیت دوچرخه‌سوار و لذت‌بخش‌تر کردن سفر با دوچرخه، راحتی دوچرخه‌سوار و بهبود عملکرد و سرعت او دارد؛ بنابراین باید در انتخاب آن‌ها نهایت دقت را داشته باشد و متناسب با شرایط خود قطعات و ابزارهای حرفه‌ای انتخاب کنید. از سویی دیگر انتخاب قطعات نامناسب ممکن است باعث آسیب دیدن دوچرخه و ایجاد مشکلات فراوان، متوقف شدن سفر و ایجاد درد و ناراحتی برای راکب و حتی آسیب جدی او شود؛ بنابراین در انتخاب مهم‌ترین وسیله سفر با دوچرخه، باید نهایت دقت را داشته باشید. 

در ادامه ابتدا شما را با مهم‌ترین قطعات یک دوچرخه آشنا می‌کنیم و به بیان توضیحات لازم برای انتخاب صحیح آن‌ها می‌پردازیم. در پایان نیز به ارائه چند نکته مختصر در مورد خرید دوچرخه توریستی می‌پردازیم و لیست لوازم جانبی ضروری برای دوچرخه‌سوار و دوچرخه را نیز بیان می‌کنیم.

اجزای مختلف یک دوچرخه حرفه‌ای

مهم‌ترین بخش‌های دوچرخه که باید باکیفیت باشند به شرح زیر است:

• سیستم انتقال قدرت (طبق‌نامه، خودرو (بخشی که از چند چرخ‌دنده ثابت با دندانه‌های متعدد تشکیل شده است)، زنجیر، شانژمان، دسته ترمز و دسته دنده)
• تایرها (توپی چرخ، محورها، میله‌ها و اسپک‌ها)
• ترمز، فرمان، زین، میله زیر صندلی و پدال‌ها

بدنه

اینکه بدنه یک دوچرخه فولادی باشد یا آلومینیومی، موضوعی است که دوچرخه‌سواران حرفه‌ای در مورد آن اختلاف‌نظر دارند. دوچرخه‌های آلومینیومی سبک‌تر و گران‌قیمت‌تر هستند؛ اما دوچرخه‌های فولادی سنگین‌تر و ارزان‌تر هستند. اگر قصد سفر به نواحی دوردست را دارید، توصیه می‌کنیم از دوچرخه‌های آلومینیومی استفاده نکنید؛ زیرا در صورت شکستن بدنه آن‌ها، پیدا کردن تعمیرگاهی که بتوانند در آن بدنه را جوش دهند، دشوار است؛ اما جوش دادن دوچرخه‌های فولادی حتی در شهرهای کوچک با امکانات کم نیز کاملا راحت است.

دوچرخه‌هایی که بدنه آن‌ها از فیبر کربن ساخته شده است، از دوچرخه‌های آلومینیومی نیز راحت‌تر و البته گران‌تر هستند و بیشتر ضرباتی را که جاده به دوچرخه وارد می‌کند نیز  جذب می‌کنند. البته لازم به ذکر است که کیفیت دوچرخه‌سواری تا حد زیادی به طراحی بدنه بستگی دارد؛ پس نباید از دوچرخه‌های فیبر کربنی انتظار معجزه داشته باشید؛ اما در کل این دوچرخه‌ها سبک‌‌ترین و مقاوم‌ترین نوع دوچرخه هستند.

سیستم تعلیق

سیستم تعلیق یکی دیگر از ملزومات دوچرخه توریستی است؛ اما در صورت آسیب دیدن این سیستم، تعمیر آن کمی دشوار است؛ البته اگر مقصد سفر شما کشورها یا شهرهای توسعه‌یافته باشد؛ مشکلی در این رابطه وجود ندارد؛ اما در مناطق محروم تعمیر این سیستم می‌تواند به عذاب تبدیل شود!

زین

در یک جمله به شما می‌گوییم تنها دوچرخه‌‌هایی را انتخاب کنید که زین چرمی داشته باشد و از زین‌های پلاستیکی یا فومی دوری کنید؛ اگر چه زین‌های پلاستیکی یا فومی نسبت به زین‌های چرمی راحت‌تر هستند؛ اما دیر یا زود تکه‌هایی از آن‌ها کنده می‌شود و به آهن می‌رسد. زین‌های چرمی ارزش زیادی دارند و قالب‌گیری چرم آن‌ها چندین هفته طول می‌کشد.

چرخ‌ها

در انتخاب تایر دو فاکتور اهمیت زیادی دارد؛ اندازه و عاج. توصیه می‌کنیم تایرهای ۲۶ اینچی برای دوچرخه خود انتخاب کنید؛ زیرا در بیشتر نقاط جهان این تایرها به‌راحتی یافت می‌شوند. در مورد عاج هم باید بگوییم و انتخاب عاج هم بستگی به مسیر و جاده مورد نظر شما دارد. هر چه بیشتر در مسیرهای ناهموار و خارج از جاده باشید، تایرهای شما باید عاج بیشتری داشته باشد. در ضمن هر چه ارتفاع دوچرخه شما بیشتر باشد، بهتر است چرخ‌های سبک‌تر و سریع‌تری برای آن انتخاب کنید. در ضمن انتخاب چرخ‌های مناسب باعث می‌شود دوچرخه فرمان‌پذیری بهتری نیز داشته باشد. در کل باید بگوییم که چرخ‌های دوچرخه وزن، شتاب، نیروی محرکه و همچنین ایرودینامیک و فرمان‌پذیری آن در باد را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

زنجیر

توصیه می‌کنیم از زنجیرهایی استفاده کنید که نیازمند مراقبت کمی باشد یا اصلا به آن نیاز نداشته باشند و چرخ‌دنده‌های آن مهر و موم شده باشد. زمانی که چرخ‌دنده‌ها مهر‌ وموم شده باشند، می‌توانید در جاده‌های خاکی و کثیف با خیال راحت از دوچرخه خود استفاده کنید. البته قیمت این زنجیرها به میزان قابل توجهی از انواع معمولی خود بیشتر است؛ در ضمن در‌صورتی‌که این چرخ‌ها آسیب ببیند (که احتمال آن بسیار کم است)، قابل تعمیر نیست و باید تعویض شود.

البته اگر قصد سفر به مناطق محروم را دارید، توصیه می‌کنیم از همان دوچرخه‌های قدیمی که زنجیر به وسیله شانژمان روی چرخ‌های جلو و عقب حرکت داده می‌شود، استفاده کنید.

ترمز

اگر قصد سفر به کشورهای در حال توسعه یا مناطق محروم را دارید، توصیه می‌کنیم از دوچرخه‌های دارای ترمز لقمه‌ای یا سیمی (v brake) استفاده کنید؛ زیرا قطعات یدکی این ترمزها به‌راحتی یافت می‌شوند؛ چنانچه قصد سفر با دوچرخه‌های مجهز به ترمز هیدرولیک یا ترمز دیسکی را دارید، حتما قطعات یدکی آن را همراه خود داشته باشید. لازم به ذکر است که ترمزهای لقمه‌ای هر چند وقت یک بار باید تعویض شوند؛ زیرا به تدریج سطح لقمه‌ها ساییده می‌شود و قدرت و کیفیت ترمز کاهش می‌یابد.

در ضمن در هنگام خرید دوچرخه مطمئن شوید که می‌توانید دسته‌های ترمز را راحت و محکم بگیرید؛ اگر این چنین نبود، می‌توانید با تنظیم کردن پیچ دسته یا افزودن یک واشر این مشکل را به‌راحتی برطرف کنید. در مورد دسته‌های تعویض دنده نیز این موضوع صدق می‌کند.

فرمان دوچرخه

فرمان دوچرخه یکی از اصلی‌ترین بخش‌های آن است. فرمان‌های پروانه‌ای، فرمان‌هایی که دسته‌های آن‌ها رو به بالا است و فرمان‌های صاف، همگی گزینه‌های مناسبی هستند و افراد می‌توانند بسته به سلیقه خود هر نوع فرمانی را که با آن راحت‌تر هستند، انتخاب کنند.

ترک دوچرخه

اگر ترک دوچرخه بشکند، برای جابه‌جایی وسایل خود با مشکل زیادی مواجه می‌شوید. مطمئن باشید یک ترک خوب ارزش پرداخت پول زیاد را دارد. توصیه می‌کنیم از ترک فولادی استفاده کنید؛ اگر چه این ترک‌ها سنگین هستند؛ اما در صورت آسیب دیدن به‌راحتی می‌توان آن‌ها را جوش داد.

توصیه می‌کنیم ترک را در جلوی دوچرخه طوری نصب کنید که ارتفاع زیادی داشته باشد و یک سبد خرید یا خورچین نیز روی آن قرار دهید، در صورتی که ترک و خورچین فاصله زیادی با زمین داشته باشند، تمیز باقی می‌مانند و در مسیرهای ناهموار نیز می‌توانید بهتر مانور دهید.

محفظه‌های نگهدارنده بطری‌های آب

گاهی اوقات ممکن است چهار ساعت متوالی دوچرخه‌سواری کنید و به آب زیادی نیاز داشته باشید؛ بنابراین باید دوچرخه‌ای را انتخاب کنید که حداقل سه محفظه برای نگهداری بطری‌های آب داشته باشد.

پدال دوچرخه

پدال دوچرخه نیز در کیفیت دوچرخه‌سواری نقش مهمی دارد و نصب پدال‌های نامناسب روی یک دوچرخه حرفه‌ای درست مانند استفاده از سوخت بی‌کیفیت برای یک خودروی سوپر اسپرت است. پیشنهاد می‌کنیم از پدال‌هایی استفاده کنید که همراه با استوک (میخ‌های ورزشی که به کفش متصل می‌شوند و در قسمت داخل و خارج پدال قفل می‌شوند) عرضه می‌شوند. در ضمن استفاده از یک کفش ورزشی مناسب نیز ضروری است. در کل توصیه می‌کنیم که پدال وزن کم و مقاومت بالایی داشته باشد و اصطحکاک کمی با کفش ایجاد کند.

سیستم انتقال قدرت

یکی از قطعات مهم سیستم انتقال قدرت دوچرخه طبق‌نامه است که حرکت رفت و برگشتی دوچرخه‌سوار را به حرکت دایره‌ای جهت به حرکت درآوردن زنجیر یا تسمه و در نهایت حرکت دادن چرخ عقب است. طبق‌نامه در سه نوع سه‌گانه، دوگانه و کوچک تولید می‌شود.

در دوچرخه‌هایی که مجهز به طبق‌نامه دوگانه هستند، از اصطحکاک پدال با کفش در هر بار چرخش آن جلوگیری می‌شود که مزیت بسیار خوبی است. مزیت طبق‌نامه‌های کوچک هم وزن کمتر آن‌ها نسبت به طبق‌نامه‌های دوگانه و سه‌گانه است.

همانطور که گفتیم یکی از اجزای اصلی سیستم انتقال قدرت، چرخ‌دنده‌های ثابت چرخ عقب است. هر چه تعداد چرخ‌دنده‌های چرخ عقب که در اصطلاح به آن خودروی عقب می‌گویند، بیشتر باشد، تعداد دنده‌های دوچرخه افزایش پیدا می‌کند. دوچرخه‌های مجهز به طبق‌نامه سه‌گانه ۹ سرعته و دارای ۲۷ دنده و دوچرخه‌های مجهز به طبق‌نامه کوچک و دوگانه، هر دو ۱۰ سرعته و دارای ۲۰ دنده هستند؛ البته دوچرخه‌هایی که طبق‌‌نامه کوچک دارند، بیشتر جزو دوچرخه‌های تفریحی هستند و دوچرخه‌های حرفه‌ای تر مجهز به طبق‌نامه دوگانه هستند.

در کل توصیه می‌کنیم اگر می‌خواهید در پستی و بلندی‌ها مانند تپه‌های پرشیب و ژرف‌دره‌‌ها دوچرخه‌سواری کنید، از دوچرخه‌های دارای طبق‌نامه سه‌گانه یا کوچک استفاده کنید؛ اما اگر قصد حرکت در مسیرهای طولانی و هموار را دارید، می‌توانید از دوچرخه‌های مجهز به طبق‌نامه دوگانه استفاده کنید.

خرید دوچرخه

قیمت دوچرخه‌ توریستی حرفه‌ای هم‌اکنون و در زمان نگارش این مقاله، بین ۲ میلیون تا ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان متغیر است. البته در زمان خرید یک دوچرخه باید بودجه لازم برای خرید لوازم جانبی دوچرخه مثل لباس و کفش مخصوص دوچرخه‌‌سواری، وسایل لازم برای تعمیرات ساده دوچرخه را نیز در بگیرید که قیمت آن‌ها بر اساس نوع و برند متفاوت است. جنس بدنه دوچرخه و کیفیت قطعات آن تاثیر زیادی در قیمت آن دارند.

البته بودجه کم به این معنی نیست که شما نمی‌توانید یک دوچرخه خود انتخاب کنید؛ بلکه باید متناسب با بودجه خود در مورد ویژگی‌های ضروری دوچرخه مورد نیاز خود تصمیم بگیرید؛ حتی می‌توانید یک دوچرخه دست دوم بسیار باکیفیت با قیمت مناسب بخرید. در ضمن مطمئن باشید که خرید یک دوچرخه گران‌قیمت نسبت به زمانی که بخواهید دوچرخه‌ای ارزان‌قیمت بخرید و مدتی بعد اجزای آن را ارتقا دهید، مقرون‌به‌صرفه‌تر خواهد بود!

لوازم جانبی مورد نیاز دوچرخه‌سوار و دوچرخه

سخن آخر