شهرداری تهران به‌عنوان متولی اصلی هوشمندسازی این کلان‌شهر روبه‌رشد، دومین دوره‌ی همایش تهران هوشمند را با همت سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری در حالی برگزار کرد که استارتاپ‌های مختلفی با هدف ارائه‌ی خدمات شهری ظهور کرده‌اند. فارغ از نشست‌های تخصصی و کارگاه‌هایی که در دو روز برگزاری همایش شاهد آن بودیم، حضور استارتاپ‌هاو شرکت‌هایی که به نوعی حوزه‌ی فعالیت آن‌‌ها با خدمات شهری مرتبط است نیز امیدبخش بود. این واقعیت که تهران هنوز راه زیادی برای تحقیق اهداف خود در هوشمندسازی پیش‌روی دارد، بر کسی پوشیده نیست اما شروع این فرآیند و حمایت‌های سازمانی و مردمی از این مسیر تا حدودی غفلت‌های گذشته را جبران خواهد کرد.

روز نخست این رویداد، با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، رییس شورای شهر تهران، شهردار جدید آقای حناچی و مسئولان و میهمانانی از دیگر کشورهای جهان کار خود را آغاز کرد؛ امضای تفاهم‌نامه بین شهرداری و وزارت ارتباطات برای افزایش همکاری‌های طرفین در هوشمندسازی تهران از مهم‌ترین اتفاقات روز نخست بود. سامانه‌های «داده‌باز» و «باهم» نیز از با حضور شهردار تهران و وزیر ارتباطات رونمایی شدند که در ادامه بیش از آن‌ها خواهیم شنید. روز نخست با برگزاری ۱۰ نشست تخصصی و کارگاه با حضور مدیران شهری، اجرایی و فعالان حوزه‌ی هوشمندسازی به کار خود پایان داد.

محسن پورسیدآقایی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در تهران هوشمند

روز دوم و پایانی این همایش از نظر حضور شخصیت‌‌های مهم خلوت‌تر و کم‌هیاهوتر از روز نخست برگزار شد؛ در روز دوم شاهد ۱۳ نشست و کارگاه بودیم که برخی از آن‌ها با استقبال حضار و برخی در سکوتی عجیب برگزار شدند. تحقق شهر هوشمند، نیازمند رشد و فرهنگ‌سازی در حکم‌روایی شهری هوشمند، اقتصاد هوشمند، جابه‌جایی و محیط هوشمند، زندگی هوشمند و توسعه‌ی زیرساخت‌های هوشمند است؛ همایش‌ها و سمینارهای تهران هوشمند نیز با تمرکز بر این سرفصل‌ها برگزار شدند. اما استارتاپ‌ها و شرکت‌های خصوصی بازوان اصلی تحقق این مهم هستند زیرا نه تنها آسایش جمعی را به دنبال خواهد داشت بلکه به رشد اقتصادی نیز کمک خواهد کرد؛ حضور نزدیک به ۵۰ استارتاپ در حاشیه‌ی این رویداد یکی بهترین موقعیت برای آشنایی شهروندان با تازه‌ها و صاحبان صنایع با ایده‌های نو بود که در ادامه نگاهی گذرا به این بخش جذاب داشتیم.

غرفه‌ی اصلی سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران

غرفه‌ی اصلی این بخش مربوط به سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری و معرفی سرویس‌ها و تازه‌های آن بود. سامانه‌ی انتشار آزاد اطلاعات با نام داده‌نمای تهران در ۱۸ زیرمجموعه یکی از جالب‌ترین دستاوردهای سازمان برای شهروندان است؛ تقریبا تمام اطلاعات ارائه‌شده در سامانه‌ی داده‌باز دارای شناسانامه هستند و زمان و نهاد متولی آن مشخص است. عمران‌ شهری، بهداشت و درمان،‌ انرژی، آب‌و‌هوا تنها بخشی از اطلاعات ارائه شده است. صاحبان کسب‌وکار و استارتاپ‌ها قادر به استفاده از این اطلاعات دقیق‌تر با API اختصاصی خواهند بود؛ با این حال اطلاعات کلی برای تمام کاربران از طریق آدرس data.tehran.ir در دسترس است.

سامانه‌ی داده‌نمای تهران

شهرداری تهران، مساله‌ی همکاری با صاحبان کسب‌وکار را یکی از اولیت‌های خود برای تحقق شهر هوشمند می‌داند؛ از این رو اطلاعات و سرویس‌های خود را به‌صورت API در دسترس علاقه‌مندان قرار می‌دهد. اگر قصد استفاده از این سرویس‌ها و دسترسی به دیتابیس اطلاعات شهرداری تهران برای کسب‌وکار خود را دارید، با ثبت شناسه‌ی تهران من از آدرس api.tehran.ir استفاده کنید. API نقشه‌ی تهران نیز در کنار اپلیکیشن نقشه‌‌ی رایا به عقیده‌ی شهرداری تهران به دلیل دقت بالا و به‌روز بودن نقشه‌ی هزارم آن بهترین گزینه برای کسب‌و‌کار است. پلتفرم‌های پایش وضعیت شهری برای نظارت بهتر روی کنترل ترافیک، دوربین‌ها، چراغ‌ها نیز در بخش دیگری از غرفه به چشم می‌خوردند.

دوچرخه‌های هوشمند بیدود در غرفه‌ی شهرداری منطقه‌ی ۲

استارتاپ‌های بیدود، الوپارک و پیدو مورد حمایت شهرداری منطقه‌ی ۲ قرار دارند و پروژه‌‌های خود را در این منطقه آزمایش و پیش ‌می‌برند. دوچرخه‌های هوشمند اشتراکی بیدود، نظر ما را در غرفه‌ی شهرداری منطقه‌ی ۲ به خود جلب کرد؛ دوچرخه‌هایی متصل به GPS و GPRS که با پرداخت ۱۵۰۰ تومان به ازای هر نیم‌ساعت شما را تا مقصد همراهی خواهند کرد. هر کاربری با نصب اپلیکیشن و پرداخت هزینه‌‌‌های اولیه (۱۵۹ هزار تومان به‌عنوان سپرده و حق بیمه‌ی ۳۰ هزار تومانی سالانه) می‌تواند ایستگاه‌‌هایی در مناطق ۲ و ۶ برای شروع سفر خود استفاده کند؛ پارک کردن دوچرخه‌ها در ایستگاه‌های بیدود سفرهای ارزان‌تری برای شما به ارمغان می‌آورد.

غرفه‌ی شهراری منطقه ۲ و همکاری با برخی استارتاپ‌ها

الوپارک نیز به‌عنوان دیگر استارتاپ فعال در خدمات شهری از پوشش ۷۵ پارکینگ در سطح تهران و بیش از ۱۰ هزار نصب و رسیدن به مرز ۴۰۰۰ کاربر ثبت‌نام‌شده رسیده است. الوپارک به دنبال افزایش همکاری با پارکینک‌های خصوصی، صاحبان فضاهای پارک شخصی برای گسترس کسب‌وکار خود است اما در یک سال آینده برنامه‌‌ی مشترکی با شهرداری منطقه‌ی ۲ برای امکان‌سنجی و آزمایش راهکاری برای ارائه جای پارک در کنار خیابان است. اگر با مترو سفر کرده‌ باشید، حتما با ezpay آشنا هستید. در صحبت با مسئولین این غرفه، ورود جدی‌تر کارت‌بلیط الکترونیکی به خطوط تاکسی تهران نوید داده شد؛ دستگاه‌های موردنیاز در فاز نخست در برخی از خطوط تاکسی به‌کار گرفته شده‌اند اما به دلیل نیازمندی سخت‌افزار به مرور شاهد اضافه شدن آن به دیگر مناطق خواهیم بود.

غرفه‌ی شهروند

فناوری با سرعت سرسام‌آور در حال رسوخ به زندگی مردم است،‌ شهروند به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های فیزیکی عرضه‌کننده‌ی کالاهای مصرفی در کلان‌شهر تهران از ۴ سال پیش فعالیت خود در بخش فروشگاه‌های الکترونیکی را آغاز کرده است اما با سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده و به لطف افزایش ظرفیت لوجستیک به دنبال سهم بیشتری از این کسب‌وکار همیشه پررونق است. فروشگاه‌های دیواری شهروند با کمک تابلوهای هوشمند هم‌اکنون برای استفاده از زمان‌های انتظار کاربران و خرید در برخی ایستگاه‌های مترو حضور دارد.

گجت هوشمند صندوق فروشگاهی شهروند

تا پایان سال شهروند به دنبال اجرایی کردن پروژه‌ای برای پیش‌بینی نیازهای کاربر و سپس معرفی بهترین فروشگاه‌ها و زمان برای خرید از فروشگاه دیجیتالی است. گجت هوشمند صندوق فروشگاهی دیگر خدمت جدید شهروند محسوب می‌شود که به کمک آن متصدی با حرکت در صف‌های پرداخت و داخل فروشگاه به‌صورت در لحظه قادر به اسکن بارکد محصولات و ارائه‌ی رسید خرید خواهد بود.

شهر هوشمند مفهومی گسترده‌تر از همایش‌ها و نمایشگاه‌ها است به اندازه‌ای گسترده که برخی از کشورهای پیشرفته نیز در ابتدای راه بی پایان رسیدن به آن هستند. تهران کلان‌شهری نیازمند به پیشرفت است،‌ شهری که ترافیک، آلودگی صوتی، آلودگی محیطی و اتلاف وقت در آن موج می‌زند بنابراین هر قدمی هر چند کوچک در راستای پیشرفته‌تر کردن خدمات شهری به ارتقای آن کمک خواهد کرد.

امیدواریم دور بعدی این رویداد سرشار از معرفی سامانه‌های کاربردی، ظهور استارتاپ‌های موفق و تحقق وعده‌‌ها باشد. به‌نظر شما تهران در شرایط کنونی بیش از هر چیز به کدام‌ مولفه‌ی هوشمندی نیاز دارد؟