همه‌ی ما با نگرانی‌های مربوط‌به فناوری و آسیب‌های احتمالی‌اش بر سلامت انسان آشناییم. نور آبی و آسیب دیجیتال و خشکی همگی آسیب‌هایی هستند که امروزه، بحث‌های زیادی درباره‌ی آسیب‌زابودنشان بر چشم انسان شکل گرفته‌ است. بیشتر این نگرانی‌ها به نمایشگر رایانه‌ها و گوشی‌های هوشمند ما مربوط‌ می‌شود؛ اما جالب است بدانید با وجود جدیدبودن این فناوری‌ها، نگرانی‌های مربوط‌به مشکلات سلامتی آن چندان جدید نیست. درواقع، ریشه‌ی این نگرانی‌ها به عصر ویکتوریایی و قرن نوزدهم برمی‌گردد.

عصر ویکتوریایی به دوره‌ی حکومت ملکه ویکتوریا در انگلستان (سال‌های ۱۸۳۷ تا ۱۹۰۱) اطلاق می‌شود. در این دوره بود که نخستین نگرانی‌ها درباره‌ی آسیب‌های فناوری به سلامت چشم انسان شکل گرفت.

در قرن نوزدهم و با ظهور چاپ انبوه، این فناوری به تأثیر منفی‌گذاشتن بر سلامت چشم محکوم شد. عده‌ای از دانشمندان و روزنامه‌نگاران عصر ویکتوریایی، این فناوری را به نامناسب‌بودن برای چشم و افزایش بُروز مشکلات چشمی به‌مرورزمان متهم کردند. افزون‌براین، آن‌ها اعلام کردند در صورت اتخاذنکردن تصمیمات صحیح و بی‌توجهی بدین مسئله جامعه‌ی انگلستان به‌زودی نابینا خواهد شد. در سال ۱۸۸۴، مقاله‌ای در روزنامه‌ی The Morning Post اعلام کرد:

محافظت از چشم و تلاش‌ها برای بهبود بینایی باید به مسئله‌ای حائز اهمیت تبدیل شود؛ زیرا درغیر این‌صورت، زوال بینایی رو‌به‌وخامت خواهد گذاشت و نسل‌های آینده دنیا را تیره‌وتار خواهند دید.

در سال ۱۸۸۹ در اخبار مصور لندن، موضوع زیر مطرح شد:

به چه سویی می‌رویم؟ ... ازطریق مردان علم مطلع شدیم چشمانی که پدران ما به‌نحو احسن از آن بهره می‌بردند، هم‌اکنون برایمان کفایت ندارد. این به‌معنای نابینایی مردم انگلستان در آینده است.

در ادامه‌ی این مقاله، دلایل بالقوه‌ی دیگری برای تسریع حرکت مردم انگلستان به‌سوی نابینایی مطرح شد و در انتها بخشی از این مشکلات به وراثت و تکامل نسبت داده شد.

معاینه‌ی چشم به‌وسیله‌ی چشم‌‌پزشک در جراحی و درمان چشم‌پزشکی جی‌. اف. فیلیپس، ۱۸۶۹

نزدیک‌بینی خیابانی

دیگر صاحب‌نظران با نگاه به زندگی مدرن، به‌دنبال دلیلی برای زوال بینایی می‌گشتند. آن‌ها مشکلات بینایی را به محیط اطراف، ظهور چاپ، تحصیلات اجباری و تعدادی از ابداعات جدید، مانند موتور بخار نسبت دادند. در سال ۱۸۹۲، مقاله‌ای در The Nineteenth Century: A Monthly Review چاپ شد. به‌گفته‌ی نویسندگان این مقاله، کاهش بینایی مردم لازمه‌ای برای تغییر محیط شهرهای ویکتوریایی و وضعیت نوری بود. تعداد دیگری از روزنامه‌ها به‌طور مشابهی از این پدیده به‌عنوان نزدیک‌بینی خیابانی یاد کردند.

در سال ۱۸۹۸، مقاله‌ای در The Scottish Review با عنوان طعنه‌آمیز ستایش پیشرفت‌ مدرن منتشر شد که اختلال در بینایی را تنها به وضعیت جدید زندگی متمدن نسبت داد. در این مقاله، ذکر شد عواملی نظیر رفاه مادی و توسعه‌ی صنعت و ظهور بازرگانی مدرن سبب بُروز آسیب در سیستم‌ عصبی و بینایی می‌شوند.

یکی دیگر از نگرانی‌های مرتبط‌با مشکلات چشمی، مسئله‌ی افزایش مطالعه‌ی مردم بود. به‌دلیل پدیدآمدن چاپ انبوه و خطوط ارتباطی بهتر و شغل‌های پشت‌میزی، مردم نیاز کمتری به فعالیت فیزیکی و وقت بیشتری برای مطالعه داشتند. همچنین، وجود رسانه‌ها مانند روزنامه‌ها در آن زمان مردم را بیشتر به خواندن سوق می‌داد. افزایش مطالعه‌ی مردم نگرانی‌ها را درباره‌ی سلامت چشم جامعه برانگیخت.

توصیه‌های خواندن صحیح کتاب از زبان جی‌. دی. برونینگ

مشکلات تحصیل

به‌طرز مشابهی، مدارس امروزی به‌دلیل موضوعات مطالعه‌شده، وضعیت نوری، فضای میز و تحصیل اجباری به افزایش بُروز مشکلاتی برای سلامتی متهم شده‌اند. رابرت برودنل کارتر، چشم‌پزشک انگلیسی، در تحقیقی که آن را دولت جهت‌دهی می‌کدد به این نتیجه رسید که وضعیت مدرسه‌ها ممکن است مشکلاتی داشته باشد؛ اما برای ارزیابی دقیق این موضوع به آمار بیشتری نیاز است. کارتر سعی کرد خودش را در این تحقیق بی‌طرف نشان دهد.

مشکل تمامی این وضعیت‌های آسیب‌زا این است که مصنوعی هستند و پزشکان همواره با تأکید بر این نکته و مقایسه‌ی بینایی ضعیف نسل جدید با بینایی فوق‌العاده‌ی نسل‌های پیشین، تمامی تقصیرات را بر گردن فناوری و تمدن جدید می‌اندازند.

با وجود تمامی این مشکلات، ویکتوریایی‌ها به توسعه‌ی مدرنیته‌ای ادامه دادند که آن را به‌دلیل آسیب‌رسانی به چشم انسان مذمت می‌کردند. به‌جای حل صورت‌مسئله‌ی اصلی، عینک‌هایی محافظتی توسعه داده‌ شدند تا چشم را از آسیب گردوغبار و ذرات معلق و نور آبی و مصنوعی محافظت کنند.

امروزه، مردم انگلستان برخلاف پیش‌بینی‌ها نابینا نیستند؛ اما انگلستان به جزیره‌ای پر از از خوره‌های کتاب با بینایی ضعیف تبدیل شده‌ است. اگرچه نگرانی‌های مطرح‌شده در عصر کنونی نیازمند به تحقیقات بیشتری برای اثبات یا رد هستند، می‌توان نکته‌ای را به‌یقین متوجه شد: مدرنیته مدت زیادی است که نگران‌کننده است.