سرگذشت مرورگرها در 2012

 

سال ۲۰۱۲ به پايان رسيد؛ سالي كه در زمينه وب اتفاقات زيادي افتاد. يكي از مواردي كه در اين سال تغييرات زيادي را تجربه كرد، مرورگرهاي وب بودند. راه‌اندازي‌هاي جديد، سرويس‌هاي آنلاين را به جاي نرم‌افزارهاي بسته‌بندي‌شده (پكيج‌هاي نرم‌افزاري) اجرا مي‌كنند. توليدكنندگان و سازندگان مرورگرها با هم رقابت مي‌كنند تا هرچه بيشتر وب را از مكاني براي انتشار اسناد به يك زمينه و پلتفرم برنامه‌نويسي با اهداف عمومي تبديل كنند. كاربران رايانه روز‌به‌روز استفاده از نرم‌افزارهاي تحت وب را به برنامه‌هايي كه روي يك دستگاه اجرا مي‌شوند، ترجيح مي‌دهند.سپس دوره تلفن‌هاي هوشمند مدرن و تبلت‌ها آغاز و سال ۲۰۱۲ مشخص شد كه طرفداران برنامه‌هاي كاربردي تحت وب مجبور خواهند بود براي فراهم‌كردن يك نرم‌افزار جهاني سخت‌تر كار كنند. در اينجا نگاهي به اتفاقاتي مي‌اندازيم كه طي اين سال در دنياي وب رخ داد.

مايكروسافت، رقباي مرورگر خود را محدودتر كرد

با انتشار نسخه جديد ويندوز ۸، مايكروسافت تلاش كرد با واسط‌هاي جديد سيستم‌عامل خود كه نرم‌افزارها مي‌توانند از آنها استفاده كنند، آغازي نو داشته باشد. ويندوز ۸ از طريق WinRT جديد (Windows Runtime؛ مايكروسافت با هدف سهولت توليد برنامه‌هاي جديد به شيوه مترو يا Metro-style‌‌، لمسي ـ touch-centric‌ ـ و تبلت‌هاي ويندوز ۸، به بازنويسي توابع API ويندوز اقدام كرد و نام آن‌را WinRT گذاشت) با واسط‌هاي قديمي‌تر Win32 ارتباط برقرار مي‌كند، ولي ويندوز RT كه روي دستگاه‌هاي متحرك مانند سرفيس مايكروسافت (Microsoft’s Surface) كه مجهز به پردازنده‌هاي ARM است اجرا مي‌شود، تنها به نرم‌افزارهايي اجازه ارتباط مي‌دهد كه از واسط‌هاي WinRT استفاده مي‌كنند.اين اتفاقي بود كه براي مرورگرهاي ديگري نظير كروم و فايرفاكس رخ داد. مرورگر خود مايكروسافت ـ اينترنت اكسپلورر ۱۰ ـ به واسط‌هاي سطح پايين Win32 دسترسي داشت كه به آن امكان اجراي سريع‌تر جاوااسكريپت را مي‌داد. به همين دليل، موزيلا بشدت اعتراض خود را اعلام و گوگل نيز با آن همراهي كرد. مايكروسافت، استثنايي را براي مرورگرهايي كه در ويندوز ۸ اجرا مي‌شود قرار داد؛ بدون شك اين اقدام به دليل گلايه‌هايي بود كه از آن درباره نحوه اجراي مرورگرها مي‌شد، ولي به‌نظر نمي‌رسد اين شركت تغيير عظيمي در ويندوز RT بدهد.نتيجه اين‌كه انتخاب مرورگر آن‌گونه‌ كه قبلا وجود داشت، نيست. سافاري iOS را قبضه كرده، مرورگر اندرويد در اندرويد و اكسپلورر در ويندوز‌فون حكمراني مي‌كنند. حتي اگر كاربران بخواهند برگزينند، اين شركت‌ها به گونه‌اي آن را سخت مي‌كنند.

استاندارد رديابي نكن (Do Not Track) منحرف شد

مايكروسافت همچنين روي يك استاندارد پيشنهادي جديد به نام «رديابي نكن» (DNT) كار كرد. DNT به اين منظور طراحي شد تا به كاربران اجازه دهد به وب‌سايت‌ها بگويند رفتار آنلاين آنها را دنبال نكنند. البته طرفداران حفظ حريم خصوصي از ايده هدف‌گيري رفتاري تبليغات ناخرسند بودند به‌همين دليل يك راه‌حل انتخاب داوطلبانه براي آن ارائه شد.موزيلا راه‌حلي ارائه كرد كه در كروم، اپرا و سافاري نيز به‌كار گرفته شد؛ به اين صورت كه اگر كاربران، مرورگر را روي ارسال پيغام تنظيم كرده باشند، مرورگرها به وب‌سايت‌ها اطلاع مي‌دهند رديابي نكنند. ولي مايكروسافت مي‌گويد حريم خصوصي بيشتري مي‌خواهد و اگر كاربران،‌ تنظيمات پيش‌فرض نصب ويندوز ۸ را قبول كرده باشند، DNT روشن خواهد شد. اين مساله ممكن است براي حفظ حريم خصوصي خوب باشد، ولي تبليغ‌كنندگان آنلاين اعلام كرده‌اند اگر اين تنظيمات بصراحت از سوي كاربران تنظيم نشده باشد، مي‌توانند آنها را دور بزنند.

اينترنت اكسپلورر به واقعيت پيوست

جمعيت زيادي از كاربران وب وجود دارند كه از عملكرد مرورگر مايكروسافت رضايت ندارند؛ از زمان شكست‌خوردن نت‌اسكيپ (Netscape) در دهه۹۰ كه به‌دليل استفاده روزافزون از اكسپلورر مايكروسافت به‌وقوع پيوست و به آن اجازه داد براي سال‌ها براينترنت يكه‌تازي كند.ولي اين تفكر كمي قديمي است. مايكروسافت توانست با اينترنت اكسپلورر ۹ ، خود را به قطار سريع‌السير استانداردهاي وب برساند و انتشار IE10 در سال ۲۰۱۲ (كه در ويندوز ۸ قرار داده سپس براي ويندوز ۷ نيز نهايي شد) مهر تائيدي بر موفقيت مايكروسافت بود.اكسپلورر ۱۰ از فهرست بلندي از استانداردهاي جديد وب پشتيباني مي‌كند؛ IndexedDB و AppCache براي نوشتن برنامه‌هاي تحت وب كه در هر حالتي كار خود را انجام مي‌دهد حتي در زماني كه رايانه به شبكه متصل نيست، پشتيباني از اشاره‌گرها مانند واسط‌هاي چندلمسي (Multi-Touch‌)، اجراي غير همزمان اسكريپت براي بارگذاري سريع‌تر صفحات وب و اجراي روان‌تر آنها، واسط فايل براي آپلود بهتر و ارائه راه‌هاي بهتر براي برنامه‌هايي كه مي‌خواهند به اطلاعات دسترسي پيدا كنند، محدوديت‌هاي امنيتي سندباكس (sandbox)، جلوه‌ها و افكت‌هاي فراوان CSS و بسياري از استانداردهاي ديگر.اين مرورگر صفحات وب را با سرعت زيادي بارگذاري مي‌كند و تمام اينها به اين معني است كه مي‌تواند با رقباي خود رقابت كند؛ نه فقط به اين علت كه در ويندوز ساخته شده است. البته هنوز هم قابليت‌هايي وجود دارد كه فراموش شده‌اند (مانند واسط WebGL براي گرافيك‌هاي سه‌بعدي كه مايكروسافت به دليل خطرات امنيتي از آن صرف‌نظر مي‌كند) ولي حتي بدون آنها نيز برنامه‌نويسان وب مي‌توانند به اينترنت اكسپلورر به چشم يك مرورگر مدرن نگاه كنند.شركت مايكروسافت انگيزه زيادي براي ادامه اين حركت رو به جلو دارد؛ برنامه‌هاي كاربردي ويندوز ۸ مي‌توانند با استفاده از جاوااسكريپت، CSS و فناوري‌هاي وب HTML نوشته شوند. شايد مايكروسافت سهم بسيار كوچكي در بازار وب‌گردي از طريق موبايل داشته باشد، ولي توانسته است سقوط سهم استفاده از IE در مرورگرهاي رايانه‌هاي شخصي را متوقف كند.

كاهش قيمت، كروم‌بوكس (Chromebooks) را ارزشمند كرد

سيستم‌عامل كروم كه سيستم‌عامل تحت مرورگر گوگل است، در ابتداي شكل‌گيري در ۲۰۰۹ يك ايده ضعيف بود كه حتي در زمان ارائه در محصولاتي با نام كروم‌بوكس در سال ۲۰۱۱ چندان قانع‌كننده نبود. ولي ۲۰۱۲، گوگل و متحدان آن در سيستم‌عامل كروم با كاهش قيمت، آن را به يك پيشنهاد مناسب‌تر تبديل كردند.در ابتدا كروم‌بوك سامسونگ ۲۴۹دلاري عرضه شد كه به‌جاي يك تراشه معمولي اينتل از يك پردازنده ARM استفاده مي‌كرد. سپس كروم‌بوك ارزان‌تر ايسر C7 وارد شد كه از تراشه اينتل استفاده مي‌كرد. درست است كه هنوز به مرحله يك جايگزين خوب براي بازي‌هاي ويدئويي يا ايستگاه‌هاي كاري فتوشاپ نرسيده است، ولي با توجه به قيمت آن مي‌تواند گزينه مناسبي بررسي ايميل‌ها، وب‌گردي و انجام تكاليف دانشگاه باشد. ممكن است كه جذابيت يك تبلت را نداشته باشد، ولي از يك آيپد جديد ارزان‌تر است و درواقع بسياري از كاربران ترجيح مي‌دهند براي تايپ‌كردن از يك كيبورد واقعي استفاده كنند.همچنين سامسونگ اولين كروم‌باكس (Chromebox) را منتشر كرد؛ يك ماشين كوچك كه به يك صفحه نمايشگر، كيبورد و ماوس احتياج دارد، قيمت بالاتري دارد، ولي در تركيب با سيستم‌عامل كروم و يكپارچگي با گوگل درايو مي‌تواند براي گروه خاصي از كاربران مفيد باشد.برنامه‌هاي كاربردي وب ممكن است روي تلفن‌هاي هوشمند و تبلت‌ها كار كند، ولي براي يك لپ‌تاپ، يك گزينه واقعگرايانه‌تر است. سازندگان مرورگرها و توسعه‌دهندگان وب كار زيادي در صنعت موبايل دارند، ولي شرايط براي آنها روزبه‌روز سخت‌تر مي‌شود.






تاريخ : دو شنبه 18 دی 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |