قمرهای تیتان و انسلادوس سیاره زحل، قمر اروپای سیاره مشتری در کنار سیاره مریخ، مکان‌هایی در منظومه شمسی محسوب می‌شوند که دانشمندان برای کشف حیات فرازمینی بر آنها متمرکز شده‌اند.

 محققان در پژوهشی که نتایج آن در مجله ساینس منتشر شد، از وجود میکروب‌های زنده‌ در قطرات ناچیز آب در دریاچه مملو از قیر «پیچ» (Pitch) ترینیداد خبر دادند؛ این کشف زمینی یک مزیت برای جستجوی حیات در سایر سیارات با محیطهای خشنی محسوب می‌شود که پیش از این تصور می‌شد امکان حضور هیچ موجود زنده‌ای در آنها وجود ندارد.

در ادامه چهار مکان در منظومه شمسی با قابلیت میزبانی از حیات را بررسی می‌کنیم.

مریخ

در اوایل قرن بیستم، اخترشناسی به نام «پرسیوال لوول» این ایده را مطرح کرد که کانال‌های موجود بر سطح سیاره سرخ نشانه‌ای از وجود هوش در این سیاره هستند، اما بعدها مشخص شد که این کانال‌ها در حقیقت توهم دید هستند. تصاویر کاوشگرهای مارینر و وایکینگ ناسا در دهه 1960 و 1970 نشان داد که مریخ یک سیاره خشک و خشن است که هیچ نشانه‌ای از تمدن زمینی بر روی آن وجود ندارد.

در حال حاضر دو مریخ‌نورد فرصت و کنجکاوی بر سطح مریخ در کنار چندین کاوشگر در مدار این سیاره در حال بررسی نشانه‌های احتمالی حیات هستند، اما تاکنون شواهد قطعی از وجود حیات بیگانه بدست نیامده است.

دو قطب مریخ پوشیده از یخ بوده و خاک سطح سیاره نیز حاوی دو درصد آب به نسبت کل وزن آن است؛ وجود آب، احتمال میزبانی حیات در مریخ را افزایش می‌دهد. همچنین نمونه خاک‌هایی که توسط کنجکاوی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، از احتمال میزبانی سیاره سرخ از حیات میکروبی در میلیاردها سال قبل خبر می‌دهد؛ به همین علت دانشمندان بیش از هر نقطه دیگر در منظومه شمسی بر سیاره سرخ متمرکز شده‌اند.

تیتان

کشف حیات در دریاچه پیچ بیش از همه برای دانشمندانی که بدنبال یافتن نشانه‌های حیات بر روی تیتان هستند، هیجان‌انگیز است. تیتان بعنوان بزرگترین قمر سیاره زحل، بیش از هر جرم آسمانی دیگر در منظومه شمسی شبیه زمین است، اما این قمر یخ‌زده به جای اقیانوس‌های آبی، میزبان دریاچه‌های هیدروکربن وسیع است.

محققان عنوان می کنند که احتمال وجود قطرات مخلوط آب و آمونیاک درون دریاچه‌های چرب تیتان – مشابه قطرات آب موجود در دریاچه پیچ – وجود دارد. تحقیقات بعدی درخصوص چگونگی زنده ماندن میکروب‌ها در آب گرفتار در نفت به دانشمندان برای درک بهتر ارگانیسم‌های احتمالی در تیتان کمک خواهد کرد.

انسلادوس

قمر سیاره زحل دارای یک پوسته منجمد است که یک اقیانوس عمیق زیر سطحی را پوشش داده است. برخی دانشمندان معتقدند که امکان بررسی آب پنهان در عمق انسلادوس بدون انجام حفاری از طریق پوسته با ضخامت 40 کیلومتر امکانپذیر است.

فضاپیمای کاسینی ناسا 101 آبفشان بخار آب و یخ را از شکستگی‌های نزدیک به قطب جنوب این قمر شناسایی کرد؛ اگر این توده‌ها ناشی از یک اقیانوس مدفون باشد، کاوشگر بعدی می‌تواند ترکیبات اقیانوس را بدون فرود بر سطح مورد ارزیابی قرار دهد.

اروپا

اگر آب کلید حیات باشد، اروپا امیدوارکننده‌ترین کاندید برای جستجوی حیات بیگانه در منظومه شمسی محسوب می‌شود؛ این قمر سیاره مشتری احتمالا میزبان یک اقیانوس آب مایع در زیر پوسته ضخیم یخ است.

در سال‌های اخیر دانشمندان موفق به کشف حیات میکروبی در محیط‌های خشن اقیانوسی بر روی زمین شده‌اند که می‌تواند نویددهنده کشف حیات مشابه در مکانی مانند قمر اروپا باشد؛ «جیمز کامرون» فیلمساز سرشناس آمریکایی سال 2012 در سفر به عمیق‌ترین گودال جهان موفق به کشف 68 گونه جدید میکروب شد و دانشمندان سال گذشته موفق به کشف حیات میکروبی در دریاچه‌ای در قطب جنوب در عمق ورقه‌های عظیم یخ شدند.

ناسا قصد دارد کاوشگری به نام Europa Clipper را راهی قمر اروپا کند؛ مأموریت این کاوشگر بررسی گازهای بخار آب از قطب جنوب این قمر عنوان شده است. استفاده از ابزار علمی پیشرفته بر روی این کاوشگر به کشف نشانه‌های احتمالی حیات کمک خواهد کرد.